قضیه "خانه پدری" جنجالی کیانوش عیاری چیست؟

فیلم «خانه پدری» سال 89 ساخته شد و پس از آن به دلیل یک سکانس خشونت‌آمیز قتل، فرصت اکران پیدا نکرد. تا این که سال 92 در بخش خارج از مسابقه جشنواره فجر به نمایش درآمد. پس از آن، دی ماه سال 93 به صورت عمومی اکران شد، اما در همان روز اول از پرده سینما پایین کشیده شد و به مدت چهار سال مهر توقیف خورد. مؤسسه ناجی هنر وابسته به ناجا هم که به عنوان سرمایه‌گذار در این پروژه حضور داشت، خواستار حذف 10 دقیقه ابتدایی فیلم شد و آن را مناسب اکران ندانست. اکنون پس از گذشت 9 سال از ساخت فیلم بالاخره یکی از دو فیلم توقیف‌شده عیاری، فرصت اکران پیدا کرده است. نمایش این فیلم از روزی که خبر اکرانش منتشر شد تا روز چهارشنبه، بدون حاشیه نبوده و اکران پرسروصدایی داشته است.

اکران فیلم بدون اعلام قبلی

با توجه به برگزاری جلسات شورای صنفی نمایش در روزهای شنبه هر هفته، معمولاً شنبه‌ها خبر رسمی جدیدترین مصوبات این شورا توسط غلامرضا فرجی سخنگوی شورا منتشر می‌شود و اسامی جدیدترین فیلم‌هایی که در هفته‌‎های آینده نمایش داده خواهند شد و تاریخ دقیق اکران آن‌ها اعلام می‌شود. اما خبر رفع توقیف فیلم «خانه پدری» و تاریخ اکران آن، بدون هیچ اعلام قبلی و در حالی منتشر شد که فقط یک روز به اکران فیلم باقی مانده بود. این روالی بود که سازمان سینمایی برای اعلام خبر اکران عمومی فیلم توقیفی «آشغال‌های دوست‌داشتنی» نیز پی گرفته بود.

موارد ممیزی فیلم

همه مشکلات برای اکران فیلم «خانه پدری» بر سر یکی از سکانس‌های ابتدایی فیلم بود. شدت خشونتی که در این سکانس نمایش داده شده، باعث شد فیلم توقیف شود. در روزهای گذشته، وقتی خبر رفع توقیف فیلم اعلام شد، اخبار ضد و نقیضی درباره حذف این سکانس منتشر شد، اما طبق اعلام محمدمهدی طباطبایی‌نژاد معاون نظارت و ارزشیابی سازمان سینمایی مشخص شد این سکانس به طور کامل از فیلم حذف نشده است. طباطبایی‌نژاد در گفت‌وگوبا ایسنا درباره این موضوع توضیح داد: «بر اساس گفت‌وگوهایی که با آقای عیاری انجام شد، با اصلاح صحنه مورد مناقشه و خشن به گونه‌ای که به کلیت فیلم آسیب وارد نشود، آن را آماده اکران کردیم و الان صحنه‌ای که مشکل بود اصلاح شده است.» کیانوش عیاری دیروز در گفت‌وگو با تابناک به مواردی که شورای پروانه نمایش خواستار اصلاح آن بوده اشاره کرده و گفته ممیزی فیلم مربوط به پلان برخورد سنگ با سر دختر و کلاه خاص پدر خانواده بوده است.

اکران محدود «خانه پدری» در تهران

پیش‌فروش بلیت فیلم «خانه پدری» روز سه‌شنبه در شرایط عجیبی آغاز شد. بعضی از سینماها مانند پردیس کوروش، مگامال، ایران‌مال و چند سینمای دیگر، همگی در شهر تهران، پیش‌فروش بلیت را آغاز کردند اما مشخص نبود که این فیلم دقیقاً قرار است در چه سینماهایی اکران شود و چند سالن را به آن اختصاص خواهند داد. «خانه پدری» در اولین روز اکران، تنها در سینماهای شهر تهران، نمایش داده شده بود و فعلاً خبری از نمایش فیلم در شهرستان‌ها نیست. پیش از این روز دوشنبه، تابناک خبری درباره اکران محدود فیلم تنها در 15 سالن سینما منتشر کرده بود.

مخالفت با رفع توقیف

روز گذشته همزمان با آغاز اکران فیلم، مخالفت‌ها با رفع توقیف فیلم شروع شد. حجت‌الاسلام احمد سالک عضو فرهنگی کمیسیون مجلس در گفت‌وگو با فارس، ضمن اظهار تأسف از اکران فیلم، آن را ضدارزش دانست و گفت که امیدوار است وزیر ارشاد با دقت و کنترل بیشتر، جلوی این حرکت‌ها و فیلم‌ها را بگیرد. جواد شمقدری هم در گفت‌وگو با همین رسانه، ایراداتی به بعضی از صحنه‌های فیلم وارد کرد و گفت اکران فیلم بدون انجام اصلاحات، «جنایت فرهنگی» است. محمدمهدی طباطبایی‌نژاد معاون ارزشیابی و نظارت سازمان سینمایی در گفت‌وگو با صبا، در واکنش به منتقدان گفت که فیلم را ندیده قضاوت نکنند و تاکید کرد این سازمان در مسیر قانون پای مجوز اکران «خانه پدری» ایستاده است.

واکنش مثبت کیانوش عیاری به ممیزی

در این میان واکنش مثبت کیانوش عیاری به انجام اعمال اصلاحات در فیلم هم جالب بود. او در گفت‌وگو با ایسنا از توافق با شورای پروانه نمایش با انجام اصلاحیه ابراز رضایت کرد و گفت: «الان راضی‌تر هستم و این را محصول گذشت زمان و فروکش کردن حسی که در آن سال‌ها داشتم می‌دانم.» عیاری خیال تماشاگران را از تغییرات فیلم راحت کرد و گفت که انجام اصلاحات باعث نشده در فیلم و ارتباط مخاطب با آن، خللی ایجاد شود.