نتیجه مذاکرات آستانه بستگی به شرایط میدانی دارد

بحران سوریه جامعه جهانی را بر آن داشت تا اقدامی در جهت بهبود اوضاع و بازگشت آرامش به این کشور انجام دهند؛ یکی از این اقدامات نشست آستانه با حضور کشورهای ایران، ترکیه و روسیه بود که به گفته برخی کارشناسان موفق ترین اقدام جهانی در جهت کمک به سوریه محسوب می شذ؛ حال دور جدید مذاکرات قرار است به زودی در آستانه قزاقستان در خصوص تدوین قانون اساسی جدید سوریه برکزار شود.

مصیب نعیمی کارشناس مسائل منطقه در گفت‌وگو با خبرنگار حوزه سیاست خارجی گروه سیاسی باشگاه خبرنگاران جوان؛  عنوان کرد: روند اجلاس آستانه تقریباً ی سیاسی بوده و  نتیجه آن به شرایط میدانی بستگی دارد؛ با توجه به اینکه سوریه توانسته بخش اعظم مناطق اشغال‌ شده توسط تروریست‌ها را آزاد کند، بحث  در مرحله آتی  تدوین قانون اساسی است، زیرا روند آن باید طبق برنامه‌ای پیش رود  که افرادی صالح و برخوردار از جایگاه مردمی بتوانند در آینده این کشور نقش آفرینی کنند. در حالی که هنوز برخی از طرف‌های حامی تروریست و گروه‌های مسلح‌ به ویژه غربی‌ها به دنبال کسب دستاورد‌هایی هستند که موفق نشده اند  از طریق جنگ آنها را به دست آورند، می‌توان گفت که مذاکرات آستانه برآوردی از مرحله گذشته و آشنایی با نقطه نظرات جدید  طرف‌های شرکت‌کننده است ، نه بیشتراز آن. بنابراین انتظار نمی‌رود که در آستانه بتوان به یک توافق جامع و کامل دست یافت؛ زیرا دولت سوریه بعد از آزادسازی‌ برخی مناطق سوریه عملیات بازسازی را شروع کرده و قصد دارد مناطق آزاد نشده را هم تحت سلطه حکومت مرکزی بازگرداند و این امر به این معنا است که فعالیت‌های نظامی نیروهای مسلح ارتش سوریه ادامه خواهد داشت و به همین دلیل چندان نمی‌توان به جلسات آستانه امیدوار بود مگر اینکه طرف‌های مقابل بپذیرند که در نهایت دولت مرکزی سوریه  می‌تواند در رابطه با روند آینده کشورش نقش آفرینی کند.

وی در رابطه با اینکه به تازگی  ترکیه همگرایی بیشتری با ایران و روسیه پیدا کرده، اظهار کرد: ترکیه با وعده‌هایی که از غرب گرفته بود فکر می‌کرد که عملیات‌ و شرایط سوریه به نفع آنکا را  تمام می‌شود؛ اما در مراحل بعدی متوجه شد که هر کدام از طرف‌های درگیری و جنگ‌آفرین یا آشوب‌آفرین در سوریه هم غربی و هم سعودی‌ منافع خاص خود را داشته و معمولاً از ترکیه به عنوان ابزار یا یک پل گذر استفاده می‌کنند. به همین جهت دیپلماسی آنکارا  تغییر کرد و با توجه به اینکه در نهایت آینده این کشور  است که در همسایگی سوریه قرار دارد و نه عربستان و آمریکا، یک واقع‌بینی در ترکیه به وجود آمد و در نهایت منجر به همراه شدن با محور روسیه و ایران شد.

کارشناس مسائل منطقه افزود: امروز هم نقطه نظرات و اختلافاتی بین سه کشور ایران، روسیه و ترکیه وجود دارد، اما موضوع مهم بازگشت امنیت به سوریه است.  البته هنوز آنکارا در منطقه بی طرف در مرزهای خودش با سوریه پافشاری می‌کند، اما با توجه به شرایطی که در سوریه وجود دارد در آینده با بازگشت تمامیت‌ ارضی‌ به این کشور مرزهای‌ امنی در انتظار ترکیه خواهد بود؛ در نتیجه برخی بر این باور هستند که تغییر رویکرد  دیپلماسی  آنکارا می تواند  به نوعی فریب‌کارانه‌ باشد و در آینده شاهد بازگشت آنها  به مسیری باشیم که غرب و برخی محورهای عربی به ویژه عربستان در سوریه دنبال می‌کنند.

نعیمی در ادامه افزود: اگر ائتلاف میان 3 کشور بزرگ منطقه یعنی ایران، روسیه و ترکیه به وجود نمی‌آمد، آینده سوریه جور دیگری رقم می‌خورد. اکثر گروه‌های وابسته به غرب در سال‌ها اخیر  به دنبال ایجاد  آشوب و جنگ داخلی در این کشور بودند و اگر ائتلاف‌ بین کشورهای بزرگ نباشد، قطعا شرایط بدتر هم می‌شود. اما اینکه از این به بعد چقدر احتمال دارد که سوریه به جایگاه اصلی خود بازگردد به میزان جلوگیری از اقدامات آمریکا و پول‌هایی که عربستان در ایجاد اختلاف در این کشور هزینه می‌کند بستگی دارد؛ در حال حاضر روند مثبتی در جهت بازگشت حاکمیت مرکزی سوریه وجود دارد؛ اما به هر حال راه دشواری در پیش رو است زیرا همچنان آمریکایی‌ها در این کشور  حضور دارند و  به  انجام تحریکات و دادن سلاح به گروه‌ها اسلحه‌ ادامه می‌دهند.

وی ادامه داد: هر چند بخش کوچکی از خاک سوریه در اختیار گروههای تروریستی  است، اما سعی در القا  این موضوع دارند که سوریه همچنان کشوری نا امنی‌ است و باید به یک ساختار سیاسی جدید و امنیت برسد؛ البته اظهارات آنها مورد قبول دولت سوریه نیست، زیرا دمشق اصرار دارد که در ابتدا باید سرزمینش‌ به طور کامل آزاد شده و پس از آن با یک روند دموکراسی هرگونه‌ تعدیل و یا تغییر انجام شود.

این کارشناس مسائل منطقه در پایان تاکید کرد: نشست آستانه  تلنگرهای‌ آرامبخش‌ سیاسی است و نه بیشتر؛ زیرا هر یک از طرف‌های شرکت کننده با اهدافی در این نشست ها حضور می یابند که مورد قبول همه قرار نمی‌گیرد و بین آنها تناقض هایی وجود دارد؛ از این رو نشست آستانه به خصوص در این برهه اخیر تحت تأثیر وضعیت میدانی بوده و در شرایط فعلی که حاکمیت سوریه تغییر کرده طبیعی است که قدرت نفوذ سوریه در مذاکرات هم بیشتر شود، زیرا پیش از این گروه‌هایی حضور داشتند که امتیاز بیشتری‌ می‌گرفتند و حالا از دست دادن آن برایشان بسیار سخت است. از این رو نباید چندان چشم به آستانه دوخت و درحال حاضر هم نگاهها به سمت خود سوریه بوده و همه می بینند که چطور به صورت اتوماتیک روند موفقیت هایشان را  در داخل و با فرآیند  پیروزی‌های پیاپی رقم می‌زند.