به گزارش پارس نیوز، 

خلط گلو ماده ای چسبناک و ژلاتینی است که ریه ها، گلو، دهان، بینی و سینوس ها را می پوشاند.

این ماده توسط غشایی در بینی و سینوس ها به نام غشای مخاطی ساخته می شود.

 

فرق خلط و فلِم (phlegm)

فلِم ماده ای است که به خلط شباهت ظاهری دارد ولی با آن متفاوت است.

فلم توسط ریه ها و دستگاه تنفسی تولید می شود.

بدن همیشه خلط را تولید می کند، اما ممکن است در نتیجه عفونت دستگاه تنفسی (مثل آنفولانزا)، سرماخوردگی، عفونت سینوس یا آلرژی ها تغییرات آن را بیشتر حس کنید. اگر سیگاری باشید خلط بیشتری نیز تولید خواهید کرد.

تولید خلط در بدن طبیعی است و دلایل زیادی دارد، حتی وقتی بیمار نیستید نیز این تولید خلط صورت می گیرد.

این ماده از بافت پوشاننده ریه، گلو و مجرای بینی و سینوس محافظت کرده و آنها را از خشک شدن دور نگه می دارد.

خلط همچنین آلرژن ها و باکتری های ناخواسته (مثل گرد و خاک یا گرده های گل) را به دام می اندازد و از انتشار آنها در بدن و بیمار شدن انسان جلوگیری می کند.

به علاوه این ماده دارای آنتی بادی ها یا آنزیم هایی است که هدف آن کشتن یا خنثی کردن مواد مضر است.

 

خلط در زمان بیماری

تحقیقات نشان می دهد بدن معمولا روزانه 1/5 لیتر خلط تولید می کند، حتی زمانیکه فرد بیمار نیست. بیشتر این خلط به آسانی از گلو پایین می رود.

وقتی بیمار می شوید بدن ضرورتا خلط بیشتری تولید نمی کند. اما وقتی بیمار هستید یا واکنش های آلرژیک دارید در غلظت آن تغییراتی حس می کنید.

باکتری یا آلرژن ها می توانند موجب شوند غشای مخاطی خلط بیشتری تولید کند اما خلطی که با این مواد در ارتباط است دارای ماده ای به نام هیستامین است.

هیستامین موجب تورم بافت درون مجرای بینی و تولید خلط بیشتر و رقیق تر می شود، علاوه بر این موجب عطسه، خارش و گرفتگی بینی می گردد.

به هنگام بیماری، ممکن است خلط غلیظ تر یا چسبناک تر شود، در این حالت به سادگی از گلو پایین نمی رود. در عوض ممکن است در ریه و گلو تجمع پیدا کرده و در موارد شدید موجب گرفتگی شده و تنفس را دچار اشکال کرده و ایجاد تورم نماید.

خلط غلیظ ممکن است این تصور را به وجود آورد که خلط بیشتری تولید می شود و ممکن است مشکلاتی مثل آبریزش بینی به همراه داشته باشد.

غلظت خلط نشان دهنده خشکی بیش از حد غشای مخاطی است که می تواند بر اثر دلایل زیر باشد:

    خشکی محیط زندگی یا کار (در اثر دستگاه های گرمایشی یا تهویه)

    ننوشیدن آب کافی یا دیگر مایعات

    نوشیدن قهوه، چای یا الکل که منجر به از دست رفتن آب بدن می شود

    مصرف داروی خاص

    سیگار کشیدن

اگر تصور می کنید ممکن است آلرژی، سرماخوردگی، یا عفونت تنفسی داشته باشید، پزشک با بررسی کیفیت، غلظت و رنگ خلط می تواند بیماری شما را تشخیص دهد.

 

رنگ خلط

ممکن است به هنگام بیماری یا آلرژی متوجه تغییر رنگ خلط خود شده باشید. خلط معمولا شفاف است، اما در زمان بیماری مثلا سرماخوردگی، رنگ آن سبز یا غیر شفاف (مثلا زرد روشن یا بژ)خواهد شد.

وقتی سرما می خورید بدن گلبول های سفید بیشتری تولید می کند و آن ها را روانه راه های تنفسی شما می کند تا با عفونت مقابله کنند. گلبول های سفید محتوی ماده ای به نام نوتروفیل هستند که می تواند به خلط شما رنگ زرد یا سبز بدهد. همچنین خلط ها در زمان غلیظ شدن نیز حالت سبز رنگ پیدا می کنند. وقتی متوجه رنگ قرمز یا قهوه ای در خلط می شوید، معمولا نشانه ای از وجود خون در خلط است.

 وجود خون در خلط عموما ناشی از ناراحتی و خشکی بیش از حد بافت مجرای بینی است که در اثر پاک کردن و فین کردن شدید بینی ایجاد می شود. وجود ذره ای خون در خلط نگران کننده نیست. اما اگر دچار خونریزی شدید هستید با پزشک خود مشورت کنید. ممکن است این مسئله نشانه ای از عفونت شدید مثل برونشیت باشد.

 

چگونه از خلط خلاص شویم

راه های زیادی برای رهایی از خلط وجود دارد:

    ضد احتقان ها: می توانید از دکونژستان (ضد احتقان) های خوراکی بدون نسخه برای کاهش مقدار خلط درون ریه و مجرای بینی استفاده کنید.

این داروها خلط های غلیظ را از بین می برند اما نباید بیش از اندازه از آنها استفاده کرد زیرا ممکن است موجب بروز عوارض جانبی شود.

 ضد احتقان ها با باریک کردن رگ های خونی در مجرای بینی، جریان خون را محدود کرده و میزان خلط تولیدی در آن ناحیه راکاهش می دهند.

مصرف بیش از اندازه این داروها موجب خشکی غشای مخاطی و غلظت خلط تولیدی می شود و می تواند به گرفتگی بینی بیانجامد.

ضد احتقان ها دارای عوارض جانبی متعددی از قبیل سرگیجه، عصبی شدن و فشار خون بالا می باشند.

    آنتی هیستامین ها: این داروها برای مسدود یا محدود کردن فعالیت هیستامین ساخته شده اند. هیستامین ماده ای است که در اثر واکنش های آلرژیک تولید می شود.

آنتی هیستامین ها در درمان علائمی مانند خارش یا آبریزش بینی بسیار عالی هستند اما دارای عوارض جانبی مانند خواب آلودگی، سرگیجه، خشکی دهان و سر درد هستند، مخصوصا اگر بیش از اندازه مصرف شوند.

    اکسپکتورانت یا خلط آورها: بسیاری از داروهای سرماخوردگی یا آنفولانزا (هم داروهای بدون نسخه و هم داروهای با تجویز پزشک) حاوی اکسپکتورانت هستند، که خلط را رقیق تر کرده و خروج آن را از بدن آسان تر می کنند.

گایافنزین یکی از متداول ترین نمونه های اکسپکتورانت است.

    شستشوی بینی: این یک روش طبیعی برای خلاص شدن از خلط های اضافی است. این کار معمولا با استفاده از قوری نتی (نتی پات) که یک سرنگ حبابی یا یک بطری فشار محتوی آب نمک است انجام می شود.

آب نمک به داخل سوراخ های بینی پمپاژ می شود و خلط درون مجرای بینی را شل کرده و به بیرون هدایت می کند.

مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری، استفاده از آب مقطر، آب استریل و یا آب جوشیده را برای انجام این کار پیشنهاد می کند و توصیه می کند پس از اتمام کار دستگاه شستشو را بشویید.

مثل ضد احتقان ها و آنتی هیستامین ها شستشوی بیش از اندازه بینی نیز منجر به عوارضی خواهد شد.

با وجود اینکه این شستشو موجب بیرون ریختن خلط و باکتری ها و آلرژن ها می گردد اما بعضی از قسمت های غشای مخاطی و بقیه بافت های محافظ که از بیماری جلوگیری می کنند نیز خارج می شوند.

برای کاهش خلط و تجمع آن پزشکان نوشیدن مایعات فراوان، تنفس از طریق حوله داغ و استشاق بخار (نه خیلی داغ) برای رقیق کردن خلط و پاک کردن آن را پیشنهاد می کنند.