بهره‌برداری بیش از ۲.۲ برابر ظرفیت مجاز از مراتع کشور

بر اساس آمار موجود در حال حاضر بیش از ۲.۲ برابر ظرفیت مجاز از مراتع کشور بهره‌برداری می‌شود و معیشت حدود 916 هزار خانوار روستایی و عشایری به بهره‌برداری از مراتع وابسته است. از این رو افزایش تعداد بهره‌بردار و دام سبب شده که استفاده از مراتع به شکل غیر اصولی افزایش یابد و نظارت و کنترل بهره برداری را سخت کند.

بر اساس گزارش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری به طور کلی سوء مدیریت اراضی مرتعی توسط بهره برداران باعث شده تا مراتع به علت افزایش تعداد دام مازاد بر ظرفیت و چرای زودرس و بیش از حد تخریب شوند. بوته کنی برای سوخت و تبدیل مراتع به اراضی کشاورزی دیم که معمولا کم بازده هستند نیز منجر به تخریب پوشش گیاهی شده است. از طرفی فقر مالی در کنار نظام بهره‌برداری مشاعی باعث شده دامداران توانایی وانگیزه سرمایه‌گذاری برای اصلاح و احیای مراتع را نداشته باشند. این در صورتی است که وزن هر واحد دامی طی سالیان گذشته کمتر و کمتر شده است.

بر اساس مطالعات صورت گرفته فعالیت دامداری زمانی اقتصادی و مقرون به صرفه است که هر خانوار، 560 هکتار مرتع با 230 واحد دامی داشته باشد این در حالی است که در حال حاضر هر خانواده دامدار حدود 92 هکتار مرتع با 90 واحد دامی دراختیار دارد.

یکی دیگر از پیامدهای مستقیم تخریب مراتع کاهش تولید علوفه مرتعی است که باعث افزایش هزینه‌های دامداری و افزایش قیمت گوشت و مواد لبنی می‌شود. فرسایش خاک و افزایش احتمال سیل‌های بزرگ و مخرب، تغذیه ناکافی سفره‌های آب زیرزمینی، کاهش تولیدات گیاهان دارویی، شیوع آفات در اراضی کشاورزی منطقه، بیابانی شدن عرصه‌ها و افزایش گرد و غبار نیز از اثرات منفی تخریب مراتع هستند.