تاریخ و مرور آن موجب می شود تا به انسان های برجسته ای در زمینه های گوناگونی از جمله انقلاب اسلامی که جزو شاخص ترین برهه های تاریخی کشورمان است، بر بخوریم. انسان های ارزشمندی که علاوه بر کتاب های موجود به تازگی مدتی است با پخش مجدد سریال «معمای شاه» گویی زنده شده اند و حال و هوای روزهای نه چندان دور سرزمینمان را روایت می کنند و یادآور اشخاص بزرگی هستند که در سرنوشت این مملکت نقش بسزایی داشته اند.
 
آیت الله طالقانی جزو همین افراد برجسته ای است که در حال حاضر علی دهکردی نقش وی را در معمای شاه ایفا می کند.
 
سید محمود طالقانی که متولد 1289 است، در زمان طلبگی ارتباط تنگاتنگی با امام خمینی(ره) داشت. وی پس از کسب علم در مدرسه شهید مطهری(سپهسالار) مشغول تدریس علوم دینی شد.
 
در سال 1318 طالقانی طی اعلامیه ای اولین اعتراضش را به رژیم شاهنشاهی در پی موضوع کشف حجاب منتشر کرد و در نتیجه آن به زندان افتاد.
 
نهضت ملی شدن نفت، نهضت مقاومت ملی، کودتای ۲۸ مرداد و وقایع ۱۵ خرداد ۱۳۴۲از موضوعاتی بودند که طالقانی در مورد عملکرد شاه در خصوص آن ها اعتراض و ایستادگی کرد و در پی این اقدامات بعد از مدتی بازداشت خانگی، در سال 1350 به زابل تبعید شد.
 
طالقانی بعد از آزادی و بازگشت به ایران مجددا تلاشش برای پیروزی انقلاب و مبارزه با رژیم پهلوی را با سخنرانی ها، اعلامیه ها و اقداماتش از سر گرفت و پس از آن در مرداد 1358 از جانب مردم به عنوان نماینده مجلس خبرگان انتخاب شد.
 
امام خمینی نیز در همان سال وی را به عنوان مأمور تشکیل نماز جمعه منصوب کرد.
 
وی آخرین نمازش را به مناسبت فرا رسیدن سالگرد جمعه خونین 17 شهریور در بهشت زهرا و کنار مزار شهدا اقامه کرد.
 
آیت الله طالقانی در نهایت سه روز بعد از اقامه این نماز، در ۱۹ شهریور 1358 جان به جان آفرین تسلیم کرد.
 
پرتوی از قرآن (۶جلد تفسیر قرآن که فوت طالقانی مانع از تکمیل کتاب شد)، به سوی خدا می‌رویم (دربارهٔ سفر حج) از جمله آثاری هستند که آیت الله طالقانی در طول حیاتش به رشته تحریر درآورد.