کاظم قجاوند، با اشاره به وضعیت موجود آسیب‌های اجتماعی، با تاکید بر اینکه این آسیب‌ها گریبانگیر تمام کشورهای دنیا است، اظهار کرد: شکی نیست که در سال‌های اخیر به واسطه افزایش بهره‌مندی از فضای مجازی، شاهد رشد فزاینده تعدادی از آسیب‌های اجتماعی در دنیا هستیم و در کشورمان نیز به دلیل استفاده عمومی از این فضا، تغییرات گسترده فرهنگی و اجتماعی و بالطبع افزایش آسیب‌ها در این حوزه را شاهدیم.

وی با تاکید بر نگران‌کننده بودن آسیب‌های اجتماعی فعلی در کشورمان، تصریح کرد: برای حل آسیب‌های اجتماعی باید پیش از هرچیز با خودمان صادق باشیم؛ یعنی از یک سو مشکلات موجود را بپذیریم و سعی در کتمان آن‌ها نداشته باشیم و از سوی دیگر با اغراق و درشت‌نمایی، آسیب‌های اجتماعی را بیش از آنچه موجود است نشان ندهیم و نگرانی بیشتری به جامعه القا نکنیم.

این متخصص آسیب‌های اجتماعی، آسیب‌های امروز جامعه ایران را مختص یک قشر یا طبقه خاصی ندانست و افزود: در حال حاضر شاهد آسیب‌های اجتماعی متفاوتی در اقشار فقیر و غنی جامعه هستیم؛ یعنی فقر گسترده و بیکاری، یک سری آسیب‌های اجتماعی را به دنبال دارد و در مقابل قشر متوسط و مرفه جامعه با بخش دیگری از آسیب‌های اجتماعی همچون اعتیاد و روابط خارج از خانواده روبرو هستند. این در حالی است که به نظر می‌رسد ما در این سال‌ها کمتر توانسته‌ایم نسبت به این آسیب‌ها واکنش و عکس‌العمل مناسبی داشته باشیم.

قجاوند افزود: مثلاً در موضوعات اخلاقی و مشکلات فرهنگی، با توجه به پیچیدگی‌های مسائل اخلاقی و عدم تصمیم‌گیری واحد و ناتوانی دستگاه‌های اجرایی در برخورد با بداخلاقی‌های اجتماعی و خانوادگی، شاهد تشدید مشکلات اخلاقی و این بخش از آسیب‌ها در جامعه هستیم؛ همچنین در مساله اعتیاد نیز همواره رویکرد و سیاست آزمون و خطا را در پیش گرفته‌ایم و هیچگاه در مواجهه با این آسیب اجتماعی، استراتژی بلند مدت نداشته‌ایم و همچنان اسیر برنامه‌های روزمره‌ایم و در بیانات مقام معظم رهبری نیز این مشکلات مشخص است.

وی در پاسخ به این سوال که آیا 10 - 15 سال پیش، وضعیت آسیب‌های اجتماعی امروز قابل تصور بود یا خیر گفت: من خاطرم هست در یکی از سمینارهای که حدود 15 سال پیش در حوزه اعتیاد برگزار شد، اغلب کارشناسان دانشگاهی عنوان می‌کردند که مواد مخدر پر آسیب در یک دهه بعد، موادی مثل هروئین و تریاک و شیره نیست و معتقد بودند که به سمت مواد مخدر جدیدی با شرایط روز پیش خواهد رفت. از این رو امروز نیز می‌توان وضعیت آسیب‌های اجتماعی در یک دهه آینده را تا حد زیادی پیش بینی کرد.

این متخصص آسیب‌های اجتماعی با اشاره به تغییرات وسیع و سریع جامعه و تغییر در آسیب‌های پیشِ‌رو افزود: اجازه بدهید این تغییرات وسیع و سریع با یک خاطره عنوان کنم؛ در سال 80، من کلاسی در یکی از دانشگاه‌های کشور داشتم که 30 نفر از دانشجویان حاضر در این کلاس، دختران مجرد بودند؛ آن زمان من در حال انجام تحقیقی بودم و از این دانشجویان سوال کردم که اگر جوانی به خواستگاری شما بیاید که تحصیلات خوبی دارد، از شغل و درآمد خوبی برخوردار است، خانواده محترم و در حد متوسطی دارد، ماشین و خانه هم دارد ولی خودش هم اذعان دارد که گه‌گداری،‌ مشروبات الکلی مصرف می‌کند؛ در چنین شرایطی حاضرید با این فرد ازدواج کنید یا خیر؟ جالب بود آن زمان 28 نفر از آن 30 دختر مجرد کلاس من عنوان کردند که به هیچ عنوان حاضر نیستند با چنین فردی ازدواج کنند.

قجاوند ادامه داد: این سوال را سال گذشته نیز مجدداً در یکی از کلاس‌های دانشگاهیم از 30 دانشجوی دختر مجرد پرسیدم، جالب اینجا بود که از میان 30 دختر مجردی که این سوال از آن‌ها پرسیده شد، 26 نفر گفتند حتماً با چنین پسری ازدواج می‌کنند؛ این سوال چرخش 180 درجه‌ای در مدت 15 سال را نشان می‌دهد.

وی افزود: حتی در گذشته برای پسرها بسیار مهم بود که همسر آینده‌شان پیش از ازدواج با آن‌ها ارتباط با فرد دیگری نداشته باشد ولی امروز من در بین مراجعانم می‌بینیم که به هیچ وجه آن حساسیت گذشته وجود ندارد و بسیاری از پسرها عنوان می‌کنند که گذشته همسرشان به خودش مربوط است و برای آن‌ها مهم نیست بلکه حال فعلی او اهمیت دارد؛ لذا می‌توان با نگاه به 10 سال قبل، وضعیت 10 سال آینده را در مواردی از این دست و حتی «فرار دختران» پیش بینی کرد.

این استاد دانشگاه گفت: مثلاً این تغییرات رخ داده در یک دهه اخیر را در موارد بسیاری می‌توان دید؛ به عنوان مثال شاهدیم که «کودکان کار» افزایش داشته‌اند، سن آن‌ها کمتر شده و حتی جنسیت غالب کودکان کار نیز تغییر کرده است؛ لذا اگر برنامه‌های پیشگیرانه‌ای تدوین نشود و ساختارهای کشور در مواجهه با آسیب‌های اجتماعی تغییر نکند، وضعیت خوبی را نخواهیم داشت و شاهد افزایش نگرانی‌ها خواهیم بود.