جراحی سرطان عضلانی و اسکلتی چگونه است؟
جراحی بخش مهمی از درمان اکثر سرطان‌های استخوان است و معمولا به دو دلیل تشخیص و برداشتن تومور‌های سرطانی انجام میشود. برنامه‌ریزی همزمان برای بیوپسی و برداشتن تومور اهمیت بسیار زیادی دارد و یک جراح ارتوپد با تجربه به راحتی می‌تواند هر دو این موارد را انجام دهد. بیوپسی که به منظور تشخیص تومور‌های سرطانی انجام میشود، باید با استفاده از روش خاصی صورت گیرد تا بیمار بهترین شانس را برای جراحی کم‌تر آینده داشته باشد.
هدف اصلی جراحی سرطان استخوان، حذف تمام تومور‌های سرطانی است؛ زیرا حتی اگر مقدار کمی از تومور‌ها باقی بماند، ممکن است مجددا رشد کرده و تومور جدیدی ایجاد کند که به سایر قسمت‌های بدن منتقل میشود. برای کاهش خطر این موضوع، جراحان معمولا مقداری از بافت طبیعی اطراف تومور را به همراه تومور بر می‌دارند تا احتمال رشد مجدد سلول‌های سرطانی را به حداقل برسانند. پس از جراحی، پزشک پاتولوژیست بافت برداشته شده را مورد بررسی قرار می‌دهد تا متوجه شود که آیا لبه‌های خارجی بافت دارای سلول‌های سرطانی هست یا نیست؟
اگر سلول‌های سرطانی در لبه بافت دیده شوند، حاشیه‌ها مثبت نامیده می‌شوند و این به معنای پشت سر گذاشتن برخی از سرطان‌ها است. اما اگر هیچ سلول سرطانی در لبه‌های بافت دیده نشود، حاشیه‌ها منفی نامیده می‌شوند و ایجاد یک برش گسترده با حاشیه‌های تمیز و بدون سلول سرطانی، می‌تواند احتمال بازگشت مجدد سرطان را از بین ببرد.
نوع جراحی انجام شده معمولا به محل و اندازه تومور بستگی دارد و با توجه به این که تمامی عمل‌های سرطان استخوان پیچیده هستند، اما برداشتن تومور‌های سرطانی از فک، جمجمه، ستون فقرات و لگن بسیار سخت‌تر از برداشتن تومور‌های بازو‌ها و پاها می‌باشد.
جراحی تومور‌های استخوانی بازو‌ها و پاها
جراحی تومور‌های استخوانی بازو‌ها و پاها را می‌توان به موارد زیر تقسیم کرد:
جراحی برای نجات اندام که شامل برداشتن سرطان و برخی بافت‌های طبیعی اطراف آن میشود.
جراحی قطع عضو که شامل برداشتن سرطان و تمام یا بخشی از بازو یا پا میشود.
هنگام بحث در مورد گزینه‌های جراحی، لازم است بیمار از تمامی مزایا و معایب هر روش جراحی آگاهی داشته باشد. هر کدام از این دو روش جراحی زمانی که توسط جراح و متخصص انجام میشود، میزان بقای کلی یکسانی دارد و کیفیت زندگی افراد نیز پس از انجام جراحی به هر روش، تفاوت زیادی ایجاد نمی‌کند. با این حال برخی مسائل عاطفی در این موارد اهمیت بسیار زیادی دارد و بیماران همواره نیازمند تشویق و حمایت خواهند بود.
جراحی نجات اندام بازو یا پا چگونه انجام میشود؟
اکثر افرادی که به تومور‌های بازو یا پا مبتلا شده‌اند می‌توانند جراحی برای نجات اندام را انجام دهند؛ اما این موضوع به طور دقیق به محل تومور، اندازه تومور و انتقال یافتن آن به ساختار‌های مجاور بستگی دارد. هدف از انجام این جراحی، برداشتن تمام سلول‌های سرطانی و باقی ماندن یک بازو یا پایی است که بتواند همچنان به کار خود ادامه دهد. جراحی نجات اندام بسیار پیچیده است و استخوانی که به همراه تومور برداشته میشود معمولا با پیوند استخوان یا پروتز جایگزین می‌گردد. عوارض این روش جراحی شامل عفونت و شل یا شکسته شدن میله‌های استفاده شده در استخوان میشود و افرادی که جراحی نجات اندام را انجام می‌دهند ممکن است در آینده نیاز به جراحی‌های بیشتر و در نهایت قطع عضو داشته باشند.
جراحی قطع عضو بازو یا پا چگونه انجام میشود؟
اگر تومور بسیار بزرگ باشد یا به اعصاب و رگ‌های خونی رسیده باشد، قطع عضو بهترین گزینه برای درمان سرطان محسوب میشود. پیش از عمل جراحی، بیمار باید اسکن‌ام آر آی انجام دهد زیرا نتایج این اسکن می‌تواند کمک بسیار زیادی به تشخیص محل دقیق تومور بکند. پاتولوژیست نیز در زمان جراحی با بررسی بافت برداشته شده می‌تواند مقدار عضوی که باید قطع شود را تعیین کند. جراحی قطع عضو معمولا به گونه‌ای انجام میشود که ماهیچه‌ها و پوست بتوانند یک شکل جدید در اطراف استخوان قطع شده ایجاد کنند که بوسیله آن اندام مصنوعی یا پروتز خارجی به بدن وصل شود. اگر تومور استخوان در شانه یا بازو ایجاد شده باشد و پزشک تصمیم بگیرد عمل جراحی قطع عضو انجام دهد، در برخی موارد می‌توان ناحیه دارای تومور را برداشته و بازوی تحتانی را مجددا وصل کرد تا بیمار بازوی عملکردی با اندازه کوچکتر داشته باشد.
توانبخشی بعد از عمل جراحی بازو یا پا به چه صورتی انجام میشود؟
در برخی موارد، توانبخشی بعد از عمل سخت‌ترین بخش درمان بیمار است و توانبخشی پس از قطع عضو نسبت به جراحی حفظ اندام نیازمند زمان کمتری خواهد بود. برای تومور‌های استخوان پا، افراد معمولا با گذشت 3 الی 6 ماه پس از قطع عضو مجددا می‌توانند راه بروند. در حالی که به طور متوسط حدود یک سال طول می‌کشد تا بیماران پس از جراحی نجات اندام دوباره راه بروند. توانبخشی فیزیکی پس از جراحی نجات اندام نیز بسیار شدید‌تر از توانبخشی فیزیکی پس از قطع عضو است و اگر بیمار برنامه توانبخشی خود را به درستی انجام ندهد، ممکن است عضو مورد نظر به علت ناکارآمدی نیاز به قطع شدن داشته باشد.
جراحی تومور‌های استخوانی در دیگر نقاط بدن
برداشتن تومور‌های استخوانی در ناحیه لگن بسیار دشوار است و در برخی موارد ابتدا شیمی درمانی به منظور کوچک شدن سرطان و تسهیل عمل انجام میشود. انجام عمل جراحی در ناحیه لگن گاهی نیازمند بازسازی پس از جراحی یا برداشتن استخوان لگن و ساق پایی است.
برای تومور‌های استخوان فک پایین، ممکن است تمام نیمه پایین فک برداشته و با استخوان سایر قسمت‌های بدن جایگزین شود. اگر متخصص نتواند تمامی سلول‌های سرطانی را بردارد، بیمار پس از جراحی باید شیمی درمانی انجام دهد.
برای تومور‌های ستون فقرات یا جمجمه، ممکن است حذف تمام تومور امکان‌پذیر نباشد و درمان به صورت ترکیبی از کورتاژ و استفاده از سیمان استخوان انجام شود. کورتاژ در برخی موارد که احتمال گسترش یا بازگشت سرطان پس از درمان کم است انجام میشود و در آن، تومور با استفاده از ابزاری به نام کورت از روی استخوان خراشیده میشود و محل آن با سیمان استخوان پر میشود.
درمان جراحی متاستاز تومور استخوان
متاستاز حالتی است که در آن، سرطان استخوان به سایر قسمت‌های بدن از جمله ریه‌ها انتقال می‌یابد. عمل جراحی متاستاز نیازمند برنامه‌ریزی و دقت بسیار زیادی است و جراح پیش از انجام عمل، تعداد تومور‌ها و محل قرار‌گیری آن‌ها را بررسی می‌کند. با توجه به این که تمامی تومور‌ها در اسکن ریه مشخص نمی‌شوند، جراح همواره باید برنامه‌های درمانی آماده‌ای در نظر داشته باشد. جناب "دکتر میلاد حاجی آقا بزرگی" به عنوان جراح تومور استخوان در تهران جهت انجام این موارد توصیه میشود.
متاسفانه تمامی سرطان‌های گسترش یافته را نمی‌توان با جراحی از بین برد زیرا برخی از آن‌ها یا خیلی بزرگ هستند و یا در نزدیکی ساختار‌های مهم بدن قرار دارند. برای افرادی که سلامت کلی آن‌ها در وضعیت خوبی نیست و نمی‌توانند استرس ناشی از بیهوشی و جراحی را تحمل کنند، درمان‌های دیگری برای کنترل تومور ارائه میشود.
ارسال نظر