جلیلی: در زمان من بازدیدی از پارچین نشد

به گزارش پارس به نقل از نسیم مشروح سخنان سعید جلیلی رئیس سابق تیم مذاکره کننده هسته ای در نشست امروز کمیسیون ویژه بررسی برجام در مجلس شواری اسلامی به نقل از سیدحسین نقوی‌حسینی عضو این کمیسیون که در گفتگو با خبرنگار «نسیم» اظهار شد بدین شرح است:

جلیلی در این جلسه موضع هسته‌ای را در زمره مباحث راهبردی و اساسی و متعلق به منافع ملی برشمرده است، افزود: برای موفقیت این مسئله باید اجماع ملی صورت گیرد.

رئیس سابق تیم مذاکره کننده هسته‌ای در این جلسه با بیان اینکه کمیته هسته‌ای دبیرخانه شورای امنیت از ابتدای مسئولیت وی با حضور رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تشکیل می‌شده است، گفت: اینجانب بارها درخواست داشتم که در مجلس حضور پیدا کرده و مباحث را با نمایندگان در میان بگذارم که البته در برخی از موارد نیز توفیق حضور پیدا شد.

جلیلی با بیان اینکه در طول مذاکرات هسته ای مجلس را یک ظرفیت مهم محسوب می‌کردیم، افزود: به ویژه بیانیه هایی که از سوی مجلس در ایام مذاکرات هسته ای در دوران ما صادر می‌شد امکان چانه زنی بیشتری را به تیم مذاکره کننده وقت می‌داد.

وی افزود: گام اول جدی مذاکرات حضور سه کشور اروپائی بود که نتیجه آن مذاکرات، تعلیق فعالیت هسته‌ای شد و در نتیجه نظام به جمع بندی رسید که به علت عدم انجام تعهدات از سوی غربی ها، فعالیت ملی هسته ای مجدد اغاز شود.

جلیلی با اشاره به اینکه در سال 84 که آقای لاریجانی مسئولیت دبیرخانه را به عهده داشتند، کشورهای غربی پس از دو سال و نیم تعلیق، درخواست تخریب و نابودی فعالیت های هسته ای ایران را داشتند و به همین جهت هم نظام سه هدف راهبردی را در دستور کار خود قرار داد، بیان داشت: برای تثبیت ایران هسته‌ای، حق هسته ای و لغو تحریم های ظالمانه علیه ایران به منظور دست یابی به اهداف مذکور باید راهکار ملی خود را دنبال می‌کردیم.

رئیس سابق تیم مذاکره کننده هسته ای در ادامه سخنان خود در جلسه امروز کمیسیون برجام مجلس گفت: باید اتهامات بی‌اساس وارده به ایران مرتفع و به آنها پاسخ داده شود، به همین جهت آژانس اعلام کرد که 6 ابهام و مسئله داریم که ایران باید ّبه آنها پاسخ دهد و ایران در سال 86 به کلیه سوالات و ابهامات آژانس پاسخ داد و در نتیجه آژانس نیز رسما اعلام کرد که پاسخ ها قانع کننده بوده و موضوع حل شده است؛ یعنی آژانس در آن زمان برای تک تک ابهامات نامه نوشت و اعلام کرد که ابهاماتش رفع شده است.

وی با بیان اینکه همزمان با حل مشکلات و عمل به مدالیته شورای امنیت علیه ایران قطعنامه صادر کرد که سه قطعنامه آن قبل از مسئولیت بنده بوده است، گفت: قطعنامه چهارم نیز معطوف به حل ابهامات از سوی ایران بوده است.

جلیلی در ادامه توضیح داد: در حالی که ما مسائل خود با آژانس را حل کرده بودیم، اروپائی ها همچنان بحث داشتند و لذا ما اقدام به ارائه بسته پیشنهادی کردیم و موضوعات مختلف هسته ای در یک بسته پیشنهادی ارائه کردیم تا مسائل همه جانبه دیده شود بنابراین از حالت انفعال به حالت فعالی در آمدیم و از چارچوب تعیین شده غربی ها خارج شدیم تا اینکه ژنو یک شکل گرفت.

وی ادامه داد: در ژنو یک غربی ها هم یک بسته پیشنهادی ارائه کردند و در نهایت قرار شد تا مشترکات هردو بسته پیشنهادی مورد توجه قرار گیرد که با این اقدام غربی ها مجبور شدند رویکرد مقابله ای تعلیقی، تعطیلی و تخریبی فعالیتهای هسته ای ایران را کنار بگذارند و از آنها عبور کنند، بنابراین بحث ایران روی غنی سازی با درصد بالا رفت و ما غنی سازی 20درصدی را مطرح کرده و فردو را تاسیس کردیم.

جلیلی با اشاره به اینکه تاسیس فردو با نظارت آژانس و کاملا امن صورت گرفت، افزود: از این رو بود که غربی ها ایده مبادله سوخت هسته ای را مطرح کردند و به این ترتیب رویکرد مقابله ای غربی ها به رویکرد تعاملی و مبادله ای تغییر کرد که پس از این تغییر رویکرد وساطت برزیل و ترکیه مطرح شد چون این دو کشور عضو غیر دائم شورای امنیت بودند و در نهایت تلاش مذکور منجر به صدور بیانیه تهران شد که در آن تمام حقوق هسته ای ایران دیده شده بود ولی آمریکائی ها نه تنها به عهد خود وفا نکردند بلکه نظرات فرستادن خود را نیز زیر پاگذاشتند.

رئیس سابق تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان با اشاره به اینکه آمریکائی ها بارها درخواست گفتگوی دوجانبه با ایران را مطرح کردند، اظهار داشت: پاسخ ما به آنها این بود که هربحثی دارید در جمع و گفتگوی با1+5 مطرح کنید چون شما با همه یکی هستید و اختلافی با هم ندارید.

وی متذکر شد: در زمان من هیچ بازدیدی از پارچین صورت نگرفت.

وی ادامه داد ولی ایران با ارائه منطق دقیق خود همراه با رشد و توسعه سریع صنعت هسته‌ای کشور غربی‌ها را وادار کرد ژنو 2 و 3 و همچنین نشست استانبول را با 6 کشور به مذاکره نشسته و در چارچوب گفتگو حول محورهای مشترک گفت‌وگو کنند و ابزار تقابلی خود را کنار بگذارند. 6 کشور مقابل مدعی شدند که ایران برای مذاکرات پیش شرط می‌گذارد. اما این کید منطقه بود نمی‌شود که از یک طرف تهدید و مقابله صورت گیرد و از سوی دیگر درخواست گفت‌وگو کنیم اما باز هم خود غربی‌ها رسما درخواست ادامه گفتگو را ارائه کردند و استانبول 2 شکل گرفت.

جلیلی در بخش دیگری از سخنان خود گفت که در فروردین 91 در استانبول 2 بود که آمریکایی ها از خط قرمز غنی سازی و حقوق هسته‌ای جمهوری اسلامی ایران عبور کرده و عقب نشینی نبود و شرمن نماینده آمریکا در مذاکرات پیام رئیس جمهور این کشور را در آن جلسه قرائت کرد و اعلام کرد که حق هسته‌ای و غنی سازی ایران را به رسمیت می‌شناسند و ایران در این زمینه استثنا نیست. بلکه باید وارد تعامل و گفتگو شویم و همکاری متقابل داشته باشیم و سرانجام طرف مقابل 1+5 پذیرفت که باید با ایران تعامل و گفت‌وگو کنیم. گام بعدی پیشروی ما در نشست بغداد اتفاق افتاد و آن عبارت بود از اینکه ما در نشست بغداد همزمان با بیداری اسلامی که در آن غربی‌ها با چالش‌های جدی منطقه‌آی روبرو شده‌ بودند و همین امر باعث شد آمریکا و متحدانش مجبور شدند با ایران پیرامون مسائل امنیت منطقه نیز گفتگو کنند.

جلیلی دلیل اینگونه مواضع را اعلام کرد و آن این بود که غربی‌ها ابتدا فقط دنبال الزام ایران به اجرای قطعنامه‌های شورای امنیت بودند و ما باید آن‌ها را مجبور گفتگو پیرامون موضوعات می‌کردیم و موضوع هسته‌ای را بحث و گفتگو گذاشته و آن‌ها را وارد تعامل و پذیرش حقوق هسته‌ای و حق غنی‌سازی ملت ایران در چارچوب NPT کنیم. هنر دیپلماسی ما در این دوران این بود که چالش جدی که غربی‌ها برای ما ایجاد کردند را وارونه کردیم و آن‌را به یک فرصت تبدیل نمودیم آن‌ها را وادار کردیم از رویکرد مقابله به رویکرد تعامل و گفت‌وگو گذر کنند و حتی در مسائل غیر هسته ای منطقه‌ای با ما گفت‌وگو کنند.

در ادامه جلیلی گفت پس از نشست بغداد نشست مسکو مورد توافق قرار گرفت در نشست مسکو ما اعلام کردیم که پنج محور آمادگی گفت‌وگو داریم که سه محور آن موضوعات اصلی هسته‌ای بود و به این ترتیب طرف مقابل را در حالت انفعال قرار دادیم و در طول این مذاکرات غربی‌ها نیم نگاهی بر شرایط داخلی کشور ما داشتند و فکر می‌کردند تحریم‌ها آثار مهمی در داخل کشور هستند ولی وقتی راهپیمایی 22 بهمن را دیدند متوجه مقاومت ملت ایران شدند و تنزل‌های آن‌ها مجددا شروع شد.

جلیلی در این جلسه ادامه داد: بعد از روند طی شده مذکور شاهد عقب نشینی های جدیدی از سوی غربی ها بودیم، به طوری که حق هسته ای پذیرفته شد و بعد از آن بحث ها روی درصد غنی سازی معطوف شد.

وی با اشاره به تلاش غربی ها برای پائین آوردن درصد غنی سازی ایران در آن زمان در روند مذاکرات وقت گفت: به خاطر همین نیت غربی ها ما 16 پیشنهاد ارائه کردیم که بخش هایی از آن پذیرفته شد یعنی در آلماتی یک هم وزن، هم جنس و هم زمان بودن پیشنهاد ها مورد توافق طرفین قرار گرفت.

جلیلی خاطرنشان کرد: ما با یک نگاه راهبردی وارد مذاکرات شدیم و از یک سو به افزایش ظرفیت و توسعه هسته ای خود پرداختیم و در واقع شهید شریاری ها ما را به غنی سازی 20 درصد رساندند و فردو را تاسیس کردند و از سوی دیگر غربی ها را وادار کردیم تقابل را کنار بگذارند و با تعامل بر سرمیز مذاکره بنشینند و با ایران به عنوان یک قدرت هسته ای گفتگو و دادو ستد کردند.

وی با اشاره به اینکه قدرت ایران در مذاکرات به گونه ای بود که آمریکا اذعان داشت راهی جز گفتگو وجود ندارد، تصریح کرد: ماصرفا با امریکا گفتگو نکردیم بلکه با 1+5 گفتگو کردیم چرا که آمریکا را کدخدای جهان نمیدانستیم و صرفا معتقد بودیم آمریکا یکی از کشورهای 1+5 است.