فتنه به زبان ساده به شرایطی گفته می شود که حق و باطل چنان به هم آمیخته می شود که تشخیص آن از یکدیگر سخت است و فرد را به خطا می اندازد و به همین جهت عبور از آن بسیار دشوار است؛ اما امام رضا(ع) در حدیثی به بیان ساده از دستورالعمل و نحوه شناسایی حق و جدایی آن از باطل در این شرایط دشوار پرداخته اند که در زیر مختصر و مفید به آن می پردازیم.
در کتاب وسائل الشیعه1 جلد 16 صفحه 179 حدیث 21289 ، حدیثی از امام رضا(ع) درباره فتنه آمده است که می فرمایند:"همانا از کسانی که مدعی مودت ما اهل بیت هستند کسی هست که در فتنه‌گری، برای شیعیان ما از دجال شدیدتر است. (راوی) گفتم: برای چه؟ (امام) گفت: به خاطر دوستی با دشمنان ما و دشمنی با دوستان ما. چون چنین شد، حق با باطل آمیخته می‌شود و مؤمن از منافق بازشناخته نمی‌شود."2

راهکار تشخیص حق از باطل طبق فرمایش امام رضا(ع)
در این حدیث امام(ع) از فتنه ای صحبت می کنند که از فتنه دجال شدیدتر است و شرایط را به گونه ای ایجاد می کند که حق با باطل آمیخته می شود و تشخیص آن بسیار سخت است اما یک راهکار اساسی برای شناخت فتنه نشان می دهند و آن اینکه طرف باطل با دشمنان اهل بیت(ع) دوستی می کند و با دوستان اهل بیت(ع) دشمنی! و این بهترین راهکار در شرایط فتنه است که ما می توانیم تشخیص دهیم حق و باطل کیست. طبق فرمایش امام(ع) هر طرفی که سراغ دشمنان اهل بیت(ع) رفت و با دوستان اهل بیت(ع) دشمنی کرد، باطل است و باید از او تبری کرد؛ و باز طبق فرمایش ایشان طرف باطل از منافقین خواهد بود اگرچه ظاهری بسیار مومن داشته باشد.

منظور امام رضا(ع) کدام فتنه است؟
اینکه منظور امام(ع) کدام فتنه است که از فتنه دجال سخت تر و شدیدتر است شاید بتوان آن را با فتنه 88 تطبیق داد، زیرا اساس کار دجال دروغ است و فتنه 88 نیز با ادعای دروغین و بدون سند تقلب گسترده در انتخابات کلید خورد و همچنین تایید و پشتیبانی مادی و معنوی دشمنان اهل بیت(ع) از ریگیِ جندالشیطان و مدونا خواننده‌ کابالیست شیطان پرست و مریم رجوی منافق گرفته تا آمریکا، انگلیس و رژیم صهیونیستی کودک‌کش که دستشان به خون صدها هزار شیعه و مسلمان آغشته است و دشمنی با دوستان اهل بیت(ع) را به همراه داشت و در نوع خود بسیار مخرب و شدید بود که موجب خسارات جبران ناپذیر مادی و معنوی شد لذا این فتنه شباهت بسیاری با آنچه که امام(ع) فرمودند دارد و هنوز هم می بینیم فراریان این فتنه در داخل و خارج به دامن همان آمریکا و انگلیس که در طول تاریخ دشمنی خود با دین خدا و اهل بیت(ع) ثابت کرده اند پناه می برند. و باز طبق فرمایش امام رضا(ع) می توان جنبش مرده سبز را نیز از اصحاب نفاق و منافق نامید اگرچه اهل تهجد باشند.
البته شاید فتنه های دیگری تا ظهور امام زمان (عج) در راه باشند اما امام رضا(ع) یک قانون کلی بیان کرده اند که در هر فتنه ای می توان از آن استفاده کرد و راه صحیح و حق را پیدا کرد.
اما اینکه شرایط توبه از این فتنه و خروج از جمع نفاق و ورود به جمع مومنین چیست در یادداشتی که قبلا منتشر شد طبق آیات قرآن وسیره معصومین(ع) توضیح داده شد.
 
 
توضیحات:
1-کتاب وسائل الشیعه توسط شیخ محمد بن حسن حُرّ عاملی معروف به شیخ حر عاملی (مولود سال 1033 قمری در روستای «مشغره» از توابع جبع در لبنان و متوفی در 21 رمضان 1104 قمری)، از علما و فقهای شیعه در طول 18 سال گردآوری شد. در این اثر 35868 حدیث در أبواب مختلف فرائض، آداب و احکام گردآوری شده‌است و مصادر و منابع وسایل الشیعه علاوه بر کتب اربعه، بیش از 170 اثر است. نام کامل کتاب «تفصیل وسائل الشیعة إلی تحصیل مسائل الشریعة» است.
 
2- متن عربی حدیث:إنّ ممّن ینتحلُ مودّتنا أهلَ البیت، من هو أشدُّ فتنةً علی شیعتِنا من الدّجّال. فقلتُ: بماذا؟ قال: بموالاتِ أعدائِنا و معاداةِ أولیائِنا. إنّه إذا کان کذلک، اختلطَ الحقُّ بالباطل و اشتبهَ الأمرُ فلم یُعرَف مؤمنٌ من منافقٍ.