پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- عبدالمطهرمحمدخانی- محور اصلی بیانات رهبر عزیز انقلاب در حرم رضوی که مهمترین و کلیدی‌ترین سخنرانی ایشان در هر سال است و همچنین پیام نوروزی امسال حاوی یک حرف و پیام کلیدی است:

۱. وضع معیشت مردم، اشتغال جوانان و اقتصاد کشور خوب نیست. رهبر انقلاب از این حقیقت تلخ‌کام و ناراضی هستند.

۲. راه‌حل و روش بهبود وضعیت اقتصادی، رونق کسب و کار و ایجاد اشتغال، مشخص است. این راه‌حل حتی با جزییات و مصادیق از قبل بارها و بارها به مسئولان و به خصوص دولتمردان گوشزد شده و تحقق آن نیز از آنها مطالبه شده است.

۳. مسئولان و باز هم متاسفانه به صورت ویژه دولت، به دلیل کم‌کاری، تنبلی، بی‌اعتقادی به مبانی، عدم وجود روحیه انقلابی و امید واهی به بیرون از مرزها، حاضر به تن دادن به این روش اصولی برای درمان دردهای مردم و کشور نیست.

۴. این وضعیت نمی‌تواند و نباید ادامه پیدا کند. 

۵. تا «مدیریت متدین، انقلابی و کارآمد» در راس امور اجرایی کشور نباشد، نمی‌توان به بهبود اوضاع کشور امید داشت.

۶. انتخابات پیش رو می‌تواند سرآغاز این «تحول» و «تغییر ریل‌گذاری» در کشور باشد تا «ملت ایران با برگزاری انتخابات خوب بار دیگر سرافراز شود و به پیش رود».

تقریباً همه رهبران کشورهای بزرگ و مهم جهان سخنرانی های سالانه دارند. سخنرانی های عمومی و رسمی که در آن از رویدادهای سال قبل یاد می کنند و اهداف برنامه های سال پیش رو را اعلام می کنند. به همین جهت این سخنرانی ها اهمیت بسیار بالایی بخصوص در جوامع مدعی دمکراسی پیدا می کنند؛ زیرا خط مشی ها، سیاست ها و برنامه ریزی های کلان کشور را در سال پیش رو مشخص می کنند. این سخنرانی ها معمولاً در برگیرنده راهبردهای کلان سیاست داخلی، اقتصاد و سیاست خارجی هستند و به موضوعات کلان و اصلی پیش روی حاکمیت می پردازند.

براساس قانون اساسی، که حاصل رأی مردم و میثاق ملی است سیاست گذاری کلان بر عهده رهبری است. بند اول اصل ۱۱۰ قانون اساسی تصریح می کند: «تعیین سیاست های کلی نظام جمهوری اسلامی ایران پس از مشورت با مجمع تشخیص مصلحت نظام» بر عهده رهبر انقلاب است. بالاتر از آن براساس نظریه ولایت فقیه که در اصل پنجم قانون اساسی به آن تصریح شده، رهبری نقش امامت و هدایت جامعه را نیز بر عهده دارند. هدایت عامه و نظارت کلان بر همه شؤون و دستگاه های نظام اسلامی از اجزای غیرقابل انکار نظام مبتنی بر ولایت فقیه است. بنابراین تنها کسی که براساس مبانی شرعی، فقهی، قانونی و مردمی می تواند در بالاترین جایگاه برای یک سخنرانی سالانه تمام عیار برای ملت ایران قرار بگیرد، رهبر انقلاب است، زیرا هم تکلیف شرعی و قانونی ایشان این مهم را ایجاب می کند و هم اختیارات تصریح شده در قانون این امکان را به ایشان می دهد.

اما کیفیت این سخنرانی سالانه در صورت برگزاری چگونه است و در مقایسه با سخنرانی های مشابه که در ابتدای این متن ذکر شد، چه ویژگی ها و برجستگی هایی دارد. رهبر انقلاب دو سخنرانی مهم در هر سال دارند که هر دو را در همین تراز می توان ارزیابی کرد. اولی سخنرانی یکم فروردین ماه در حرم مطهر رضوی است و دیگری سخنرانی ۱۴ خرداد در حرم مطهر امام خمینی(ره). ویژگی شکلی هر دوی این سخنرانی ها انتخاب مکان خاص سخنرانی و مخاطبان آن است. هر دو این مکان ها، اماکن مقدس و مذهبی برای ایرانیان هستند و در هر دو حاضران و مخاطبان سخنرانی عموم ملت ایران هستند که بدون هیچ گونه محدودیت یا گزینشی حضور دارند. دو ویژگی که چه به لحاظ نمادین و چه به لحاظ محتوایی تناسب زیبایی با مردم سالاری دینی دارد، سخنرانی رهبر یک کشور در یک مکان دینی برای مردم. رهبر معظم انقلاب مانند بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی مخاطب اصلی و پراهمیت خود را مردم قرار داده اند و بی واسطه موضوعات کلان کشور را با آنان در میان می گذارند. حتی راهبردها و فرمان های کلان را نیز در حضور مردم به مسؤولان ابلاغ می کنند. با این همه، سخنرانی در حرم رضوی بیشتر ناظر به مسایل کلان سیاسی، اقتصادی، سیاست خارجی و در یک کلام مسایل کلان اجرایی کشور در همان سال پیش روست ولی سخنان رهبر معظم انقلاب در حرم امام خمینی(ره) بیشتر مبنایی، اعتقادی و گاهی ناظر به دهه آینده حیات انقلاب اسلامی است.

سخنرانی ابتدای سال در حرم امام رضا(ع) برنامه یک ساله کشور را با تبیین شعار سال مشخص می کند. همه مسؤولان و آحاد مردم ذیل شعار سال و راهبردها و برنامه های این سخنرانی تکلیف و وظایف خود را می شناسند و درباره آن به خوبی توجیه می شوند. مانند یک فرمانده عملیات که نقشه عملیات را باز کرده و وظایف همه نیروها و راه های رسیدن به هدف عملیات را برای همه آن ها مشخص می کند. حتی در سال های اخیر روش ارزیابی میزان تحقق اهداف سالانه، انتظارات از دستگاه های مختلف و نقش مردم در نظارت بر مسؤولان نیز از سوی ایشان در همین سخنرانی مشخص می شود. سخنرانی حرم مطهر رضوی یک برنامه یک ساله از سوی رهبر جامعه اسلامی است که در صورت تحقق آن، جامعه می تواند یک قدم به اهداف خود نزدیک شود؛ بنابراین به صورت طبیعی همه مسؤولان و بخصوص دولت ها باید مهم ترین وظیفه خود را تحقق اهداف و برنامه های تبیین شده در این سخنرانی، بدانند. مردم نیز می توانند بر مبنای میزان عمل مسؤولان به محتوای این سخنرانی، آن ها را ارزیابی و در موعد انتخابات هایی چون مجلس و ریاست جمهوری به مسؤولان در این خصوص نمره عادلانه ای بدهند. انتخابات ریاست جمهوری سال ۹۶ در پیش است. رهبر انقلاب در همه سال های اخیر شعارهای اقتصادی برای سال برگزیده اند و در سخنرانی نوروزی حرم رضوی بخش قابل توجهی را به برنامه ها و اهداف اقتصادی اختصاص داده اند. آیا دولت یازدهم و رئیس جمهور محترم نمره مناسبی از مردم در این زمینه دریافت خواهند کرد؟