ورشکستگی فوتبال گردن چه کسی است؟

سوء‌مدیریت وقتی معنا پیدا می‌کند که از مدیریت نشانی باشد و سپس از دل آن سوء‌مدیریت رخ بنماید. در فوتبال ایران اما نمایی از مدیریت پیدا نیست تا از سوء‌مدیریت در آن خرده بگیریم.

بدهی‌های انباشته باشگاه‌ها با ارقامی آنچنانی در مقایسه با اقتصاد نحیف ورزش در ایران، احتمال محرومیت پرسپولیس، استقلال، تراکتو‌رسازی و نفت تهران از لیگ قهرمانان آسیا، محرومیت پیشین تراکتورسازی و استقلال از پنجره نقل و انتقالات و این خبر تازه که استقلال خوزستان نیز شاید از پنجره نقل و انتقالات تابستانی محروم بوده و بی خبر از همه جا قراردادهای جدید را ثبت کرده. مجموعه‌ای از این اتفاقات اگر از بحران مدیریت در فوتبال ایران خبر نمی‌دهد، پس نشانه چیست؟

فوتبال ایران از حل بحران‌های اقتصادی‌اش عاجز است. این بدهی‌های چند صد میلیاردی در این باشگاه‌های زیان‌آور پرداخت شدنی به نظر نمی‌رسند اما آنچه از بحران بزرگتر در آینده خبر می‌دهد، ادامه همان روش‌هایی است که بحران‌ساز بوده و کار را به اینجا رسانده. هیچ نشانی از تغییر رفتار مدیران در فوتبال ایران دیده نمی‌شود و فاجعه‌های پیشین مثل محرومیت‌ها و جریمه‌ها و کسر امتیاز نگاه‌ها را تغییر نداده است. فردا با محرومیت چهار تیم ایرانی از لیگ قهرمانان آسیا نیز همین مدیران هزار توجیه در جیب دارند و برای بهانه‌جویی هزار پاسخ بی‌ربط را به خبرنگاران بی‌سوال در ورزش ایران تحویل خواهند داد.

بحران فوتبال را فرا گرفته اما فدراسیون فوتبال همچنان در سکوت و با سیاست لاپوشانی و مدارا پیش می‌رود و درکی از این ندارد که این پیش رفتن به سمتی است که کارلوس کی‌روش چندی پیش آدرس مقصد را گفته بود: سقف این فوتبال تا چند سال دیگر روی سر شما فرو می‌ریزد.

فدراسیون فوتبال اما «فدراسیون فوتبال» نیست، بلکه نقش «فدراسیون تیم ملی» را بازی می‌کند و در آن نقش نیز پشت دو صعود پی در پی به جام جهانی پنهان شده. این پنهان شدن‌ها سابقه طولانی‌تری هم دارد. پیش‌ترها نیز فدراسیون فوتبال پشت سندسازی‌ برای خصوصی جلوه دادن باشگاه‌ها یا درآمدزا دانستن آنها در مدارک ارائه شده به ای‌اف‌سی پنهان بود. آن روزها را به یاد بیاوریم که فدراسیون با همین سندسازی‌ها حضور چهار تیم ایرانی در لیگ قهرمانان آسیا را یک افتخار ملی بزرگ جلوه می‌داد و به عملکرد فوتبال ایران در آسیا شکوهی کاذب می‌بخشید. آن روزها گذشت و به امروز رسیدیم. چهار سهمیه ایران در لیگ قهرمانان با بدهی‌های انباشته در آستانه حذف از لیگ قهرمانان هستند و سندسازی و خصوصی جلوه دادن باشگاه‌ها و ترازهای مالی که با شعبده‌بازی مثبت می‌شدند نیز چاره کار نیست.

محرومیت از پنجره نقل و انتقالات دیگر از اتفاقات روزمره فوتبال ایران است و برای این مدیران چندان هیجان ندارد. حذف از لیگ قهرمانان آسیا نیز سالها پیش به دلایل حیرت‌انگیزی مثل ارسال دیرهنگام فهرست بازیکنان به کنفدراسیون فوتبال آسیا اتفاق افتاده و با تکرار دوباره‌اش حتی برای چهار تیم، جایگاه این مدیران را متزلزل نخواهد کرد. آنها بعد از ساختن چنین بحران‌هایی دوباره در نقش مدیرعامل و رییس هیات مدیره ظهور می‌کنند و در فوتبال صاحب نظر می‌شوند. به نظر می‌رسد به همه بحران‌های موجود، باید یکی دیگر را هم اضافه کنیم؛ این مدیران.