حسین شهابی: تعلل شورای پروانه ساخت در صدور مجوز کار را برای ما دشوار کرده است

حسین شهابی که آخرین ساخته سینمایی اش " بی صدا" بزودی اکران عمومی خواهد شد، رشته‌های مختلف هنری را تحصیل و تجربه کرده است. او دارای مدرک فوق لیسانس کارگردانی سینما، استاد سابق انجمن خوشنویسان ایران و همچنین تحصیل کرده رشته موسیقی کلاسیک در دانشگاه تهران است. او پس از سال‌ها تدریس خوشنویسی و موسیقی در مراکز مختلف آموزشی، در سال ۱۳۷۴ به فیلم سازی روی آورد. پس از ساخت چند فیلم کوتاه که در جشنواره‌های متعدد داخلی و خارجی جوایزی برای او به همراه آوردند، اولین فیلم بلند تجربی خود را با نام تونل ۱۸ در سال ۱۳۷۵ تولید کرد. بعد از ساختن ده فیلم بلند تجربی و تهیه کنندگی بیش از بیست فیلم کوتاه، در میان سالگی با ساخت فیلم موفق روز روشن اولین کار سینمایی خود را تجربه کرد و موفقیت‌های داخلی و خارجی این فیلم نام او را بر سر زبان‌ها انداخت. استقبال گرم و پر از ستایش منتقدان داخلی و خارجی از فیلم اول و دوم او (روز روشن و حراج) انتظارات سینما دوستان را از او به قدری بالا برد، که با ذره‌ای عدول از خط مشی ثابت نئورئالیستی خود درآخرین ساخته سینمایی اش (آزاد به قید شرط) باعث گردید انتقادات ضد و نقیض منتقدان و طرفدارانش را تجربه کند. هرچند منتقدانی هم بودند که " آزاد به قید شرط" را در تداوم سینمای آرمانی شهابی، اثری منسجم و قابل قبول دانستند و نقد‌های مثبت بر آن نوشتند. او اکنون در حال آماده سازی مقدمات برای ساخت ششمین فیلم سینمایی خود با عنوان "رو در رو" است. به همین بهانه گفتگوی کوتاهی با او انجام داده ایم.

س: آقای شهابی موضوع فیلم جدیدتان در چه رابطه ایست؟

ج.: موضوع جوانان است و مشکلات آنها.

س: در مورد کودک و نوجوان چرا، اما در مورد جوانان تاحالا فیلمی نساخته اید؛ درست است؟

ج: بله. این اولین تجربه کاری من در رابطه با جوانان است. به همین دلیل است که از مدت‌ها پیش ضمن انتخاب‌های متعدد، کار تمرینات متمرکز و مداوم کارگاهی را با آن‌ها آغاز کرده ام.

س: انتخاب هایتان کامل شده؟

ج: هنوز نه. حضور تعداد قابل توجهی از هنرجویان ورک شاپ خودم با سنین مختلف در این پروژه قطعی شده؛ اما برای باقی نقش‌ها هنوز در حال انتخابم.

س: آیا این فیلم به جشنواره فجر امسال خواهد رسید؟

ج: اگرچه انتخاب‌های من هنوز به پایان نرسیده، اما تعلل شورای پروانه ساخت در صدور مجوز این فیلم نیز کار را برای ما دشوار کرده است. مطلوب ما این است که فیلم در جشنواره فجر رونمایی شود، اما در نهایت برای خود من ساختن فیلمی کم نقص مهمتر از هر اتفاق دیگری است.

س: در فیلم " رو در رو" از چهره‌های شناخته شده سینما استفاده خواهید کرد؟

ج.: به خاطر موضوع خاص فیلم شخصا علاقه داشتم تمام بازیگران آن را از میان هنرجویان جدید انتخاب کنم، اما اگر این میسر نباشد بله. حداقل از دوچهره جوان شناخته شده استفاده خواهم کرد.

س.: می‌شود کمی در مورد موضوع و محتوای فیلم بیشتر توضیح دهید. یا بگویید در ادامه، نزدیک به کدامیک از فیلم‌های قبلی‌تان است؟

ج.: به لحاظ موضوع و محتوا بیشترین نزدیکی را به فیلم روز روشن دارد. ولی فیلم جوان گراست و رویارویی این قشر را از طبقات مختلف جامعه پیگیری می‌کند.

س: به لحاظ فرم همان سبک و سیاق رئالیستی فیلم‌های قبلی تان را دارد یا شیوه جدیدی را پی می‌گیرید؟

ج: این چارچوب از فیلمسازی قواعدش تغییر نمی‌کند. ابداع و ابتکار من هم نیست. این شیوه که سعی در بیشترین نزدیکی به واقعیت ملموس جامعه را دارد، به ذهنیات و سلیقه فکری من نزدیکتر است.

س: این شیوه و سلیقه فکری که از آن حرف می‌زنید، به رئالیسم جادویی نزدیک است یا نئورئالیسم؟

ج: این رئالیسم جادویی نیست. به تعبیری استفاده از همان روش فاصله گذاری برشت است البته با رعایت قواعد سینمایی. زیر لایه‌هایی که در اثر این شیوه نگارش فیلمنامه به وجود می‌آید، آن را به نئورئالیسم تبدیل می‌کند. هرچند که در فرم رئالیستی آن هیچ تغییر محسوسی به چشم نمی‌آید.

س: عوامل پشت صحنه این فیلم انتخاب شده اند؟

ج: بله. عوامل انتخاب شده اند بجز چند تن که در حال مذاکره با آنان هستیم. به محض قطعی شدن همه، اسامی آن‌ها اعلام خواهد شد.

س: آیا تهیه کنندگی این فیلم را نیز مثل کار‌های قبلی خودتان به عهده دارید؟

ج: بله. تهیه کنندگی هم به عهده خودم است.

س: این مسئولیت سنگین تمرکز شما را در ساخت اثر تحت تاثیر قرار نمی‌دهد؟

ج: تا حدودی چرا. اما به دلایلی که توضیحش مفصل است فعلا ناچارم این مسئولیت را هم خودم به عهده داشته باشم.

س: شنیده بودم قرار است امسال تهیه کنندگی چند فیلم اولی سینما را به عهده بگیرید. چه شد؟

ج: بله. اندکی اختلاف سلیقه و بیشتر درگیری خودم برای ساختن فیلم " رو در رو" باعث شد این اتفاق نیفتد؛ البته تا حد ممکن به آن‌ها کمک کردم تا فیلم‌های خود را بسازند. یکی از آن‌ها در آخرین مراحل فیلم برداری قرار دارد و بزودی آماده نمایش می‌شود.

س: اساسا علاقه‌ای به تهیه کنندگی صرف کار سینمایی دارید؟

ج: وسواس من در مورد فیلمنامه این امر را کمی دشوار می‌کند. اما اگر فیلم سازی اهل گفتگو، تعامل و هم فکری در این رابطه باشد بله علاقه دارم. بخصوص اگر پای یک فیلم اولی در میان باشد.

س: آیا این حرف به این معنا نیست که علاقه دارید تا سلایق شخصی خود را به فیلم نامه دیگری تحمیل کنید؟

ج: به هیچ عنوان. فیلم نامه‌ای که چند سلیقه فکری بر آن حاکم باشد احتمالا فیلم نامه خوبی نخواهد بود. من یک فکر متوسط مسلط را به چند فکر پخته نامتمرکز در مورد فیلم نامه ترجیح می‌دهم. منظور من از تعامل، روی هم ریختن فکر‌های مختلف برای رسیدن به بهترین نتیجه از نظر منطق روایی و ساختار دراماتیکی است. خواه ایده‌های نویسنده قالب باشد، خواه ایده‌های من... امسال چند تجربه در این مورد داشتم و پس از مدت‌ها همکاری در رابطه با فیلم نامه از نویسنده هایشان خواستم که هیچ نامی از من در فیلمنامه‌ها نباشد که نیست.

س: پسر شما سیاوش نیز اخیرا با ساختن فیلم‌های کوتاه، حضور مداوم و موفقی در فستیوال‌های داخلی و خارجی دارد. او که با تهیه کنندگی شما فیلم هایش را می‌سازد، تا چه اندازه تحت تاثیر روش فیلم سازی شماست؟

ج: اگر فیلم‌های سیاوش را دیده باشید متوجه می‌شوید که او به هیچ عنوان تحت تاثیر من نیست و سلیقه فکری مستقل خود را دارد. من تاکنون هیچ فکری را بر او تحمیل نکرده ام. به عنوان پدر و پسر و دو فیلم ساز گفتگو‌های زیادی در رابطه فیلم سازان و شیوه‌های مختلف فیلم سازی داریم، اما هرگز او را به سبک یا شیوه خاصی از فیلم سازی تشویق و راغب نکرده ام. سیاوش متعلق به نسل جدیدی است که آرمان‌ها و ایده آل‌های خود را دارند. علاوه بر اینکه او خودش دانشجوی مقطع کارشناسی ارشد کارگردانی است، از ده سالگی فیلم ساخته و به طور شهودی تجربیات خوبی برای خود کسب کرده است. سیاوش رابطه خوبی با فیلمسازان نسل جدید دارد و سینمای روز جهان را هم به طور مستمر پیگیری می‌کند. به طور خلاصه باید بگویم او نه تنها پیرو من نیست، بلکه گاهی اوقات مرا با بیرحمی تمام نقد می‌کند.

س: شما چه؟ شما هم او را نقد می‌کنید؟

ج: حتما. اما ظاهرا اشتباهات او کمتر از من است و من در این زمینه موفقیت چندانی ندارم.

انتهای پیام/