"247"؛ درمانی طلایی برای سکته‌های قلبی

 اولین علت مرگ ایرانیان بیماری‌های قلبی-عروقی و سکته‌های قلبی است. بر همین اساس هم وزارت بهداشتی‌ها برای کاهش میزان این مرگ در کشور، دست به دامان درمانی سریع و موثر شدند و طرح ملی "۲۴۷" برای درمان سکته‌های قلبی کلید خورد.

۲۴۷؛ عددی سه رقمی که تاکنون توانسته جان 35000 نفر را در کشورمان نجات دهد. در هفت روزِ هفته و 24 ساعتِ شبانه‌روز، متخصصین قلب و عروق، زندگی‌هایی را نجات می‌دهند و خانواده‌هایی از نگرانی، غم و مصیبت دور نگه می‌دارند . این طرح که از سال 1394 آغاز به کار کرده، در حال حاضر در 52 مرکز بیمارستانی پوششی سراسری را با کمک اورژانسی‌ها تامین کرده و برای استفاده از آن در هنگام بروز علائم سکته قلبی، ‌تنها کافی است که با شماره 115 تماس بگیرید تا نجات یابید.

در ادامه شرح چند و چون درمان سکته‌های حاد قلبی را به روایت سخن و تصویر از زبان دکتر سیف‌الله عبدی - ‌ دبیر برنامه 247 کشوری و متخصص قلب‌وعروق و عضو هیات علمی بیمارستان قلب شهید رجایی می‌خوانید:

دکتر سیف‌الله عبدی در گفت‌وگو با ایسنا، ‌ در تشریح طرح ملی ۲۴۷، می‌گوید: خوشبختانه بیش از سه دهه است که بهترین درمان‌هایی که در کشورهای پیشرفته در رشته قلب‌وعروق وجود دارد، در کشور ما هم انجام می‌شود. یکی از مهم‌ترین شیوه‌های درمانی در این حوزه، درمان بیمارانی است که دچار سکته‌های حاد قلبی شده‌اند.

وی با بیان اینکه شایع‌ترین علت مرگ‌ومیر در اکثر جوامع و در ایران بیماری‌های قلبی و عروقی است که قسمت مهمی از آن را سکته‌های حاد قلبی به خود اختصاص می‌دهد، می‌افزاید: علت ایجاد سکته حاد قلبی، ایجاد لخته در عروق کرونر است که منجر به بسته شدن رگ شده و جریان خون یک منطقه از عضله قلب کاملا از بین می‌رود. این اتفاق می‌تواند صدمات دائمی را برای فرد به دنبال داشته باشد. بنابراین هر چه سریع‌تر رگ مسدود، باز و جریان خون مجددا برقرار شود، آسیب‌ها به عضله قلب کمتر خواهد بود. هرچه سلول‌های عضله قلب کمتر از بین بروند در آینده بر روی طول عمر بیمار موثر است و از درمان‌های پر هزینه بعدی هم پیشگیری می‌کند.

عبدی با بیان اینکه زمان، نقش اصلی را در درمان بیماران دچار سکته حاد قلبی دارد، می‌افزاید: بنابراین بیماران با علائم سکته‌های حاد قلبی باید از خوددرمانی خودداری کرده و هر چه سریع‌تر با اورژانس 115 تماس گرفته، تا بیماران به نزدیکترین مراکز مجهز به درمان‌های نوین سکته‌های حاد قلبی منتقل شوند.

سکته حاد قلبی چگونه درمان می‌شود؟

این متخصص قلب و عروق و عضو هیات علمی بیمارستان قلب شهید رجایی تاکید می‌کند: یکی از درمان‌های دارویی مورد استفاده برای سکته‌های قلبی، مصرف داروهای ضد لخته است که می‌تواند لخته را پاک و جریان خون را برقرار کنند. اما تاثیر داروهای ضد لخته‌ای موجود، حدود ۵۰ تا 60 درصد است و ممکن است مصرف داروهای ضد لخته در برخی از بیماران رگ را باز نکند.

سکته قلبی خبر نمی‌کند، اما...

وی می افزاید: اما باید در نظر داشت که مهم‌ترین و موثرترین شیوه درمانی برای سکته‌های حاد قلبی، آنژیوگرافی سریع و باز کردن رگ بسته به شیوه آنژیوپلاستی است. در عین حال باید توجه کرد که سکته حاد قلبی از پیش خبر نمی‌کند. حال برای اینکه این درمان برای بیماران سکته حاد قلبی فراهم شود، باید اقدامات درمانی به صورت 24 ساعته فعال باشند. از سه دهه قبل شیوه‌های مدرن درمانی در حوزه قلب و عروق در کشور انجام می‌شد و درمان آنژیوپلاستی اولیه هم سال‌هاست که در کشور در بخش‌های مختلف اعم از دولتی و خصوصی انجام می‌شود.

۲۴۷؛ بیماران سکته قلبی را درمان می‌کند

دبیر برنامه 247 کشوری، ادامه می‌دهد: جهت ارائه این خدمت، باید سیستم و شبکه‌ای به شکل طرحی ملی دیده می‌شد و مراکزی تعریف می‌شدند که بتوانند در 24 ساعت و هفت روز هفته که همان 247 می‌شود، این خدمات را ارائه کنند و پاسخگوی بیماران باشند. بر همین اساس در سال 1394 به معاونت درمان وقت وزارت بهداشت پیشنهاد شد که بتوانیم مانند بسیاری از کشورها طرح ملی 247 برای درمان سکته‌های حاد قلبی را اجرا کنیم و در این شبکه بیمارستان‌هایی تعریف شوند که به صورت 24 ساعته در هفت روز هفته فعال باشند و در مدت زمان بین 60 تا 90 دقیقه انتقال بیمار از سوی اورژانس، بستری در بیمارستان و کار آنژیوپلاستی انجام شود.

تدوین سند ملی سکته‌های حاد قلبی

عبدی با بیان اینکه زمان در این درمان بسیار موثر و مهم است، می‌گوید: بنابراین در سال 94 این طرح مطرح و سند ملی سکته‌های حاد قلبی تدوین شد و تقریبا از مهر 1395 طرح ملی 247 در کل کشور استارت خورد. در حال حاضر تمام بیمارستان‌هایی که بخش آنژیو دارند در طول 24 ساعت به صورت نیمه‌وقت این خدمت را ارائه می‌کنند و بر این اساس اگر بیمار سکته حاد قلبی در ساعات فعال بودن این بیمارستان‌ها به آنجا منتقل شود، خدمت لازم را دریافت می‌کند. این درحالیست که در ساعات غیر فعال این مراکز، از درمان‌های جایگزین برای بیمار استفاده شده یا اینکه بیمار به مراکز ۲۴۷ منتقل می‌شود. بیمارستان‌های 247 که حدود 52 مرکز را در کشور شامل می‌شوند، به صورت 24 ساعته خدمات لازم را به بیماران دچار سکته‌های حاد قلبی ارائه می‌دهند.

علائم سکته حاد قلبی را بشناسیم

وی با اشاره به علائم بروز سکته قلبی، می‌گوید: علامت‌ سکته حاد قلبی غالبا شامل درد سینه، احساس فشار و سنگینی روی سینه، احساس خفقان و تنگی نفس، همراه با تعریق و حالت تهوع و استفراغ است. بنابراین اگر بیماری در سن بیماری قلبی بوده و ریسک‌فاکتورهای خطر پیدایش تصلب شرایین را هم داشته باشد، اولا نباید دست به خوددرمانی بزند و دوما بعد از دیدن این علائم از سیستم اورژانس کمک بگیرد. مردم بدانند که اقدامات و خدمات خوبی در حوزه درمان سکته‌های حاد قلبی انجام شده است؛ به‌طوریکه از مهر سال 95 تا کنون بالای 35 هزار بیمار که دچار سکته حاد قلبی شدند، در این مراکز ۲۴۷ درمان شده و از آنژیوپلاستی اولیه سود بردند.

با بروز علائم قلبی حتما با 115 تماس بگیرید بیمارستان بر بالین بیمار

عبدی تاکید می‌کند: این اقدامات در 24 ساعت شبانه‌روز انجام می‌شود. بنابراین مردم باید این امکانات را شناخته و از آن استفاده کنند. از طرفی مردم سعی نکنند خودشان به بیمارستان مراجعه کنند، بلکه با اورژانس تماس گرفته و از طریق اورژانس به بیمارستان 247 منتقل شوند. زیرا آمبولانس‌ها به امکانات احیای پیشرفته مجهز شده‌اند و از طرفی یکسری از بیمارانی که دچار سکته حاد قلبی می‌شوند، نمی‌دانند که کدام بیمارستان‌ها دارای امکانات 247 هستند. بنابراین حتما با اورژانس تماس بگیرند . در عین حال گاهی بیماران دچار سکته حاد قلبی، ممکن است در بین راه، زمانی که بیمار از منزل به بیمارستان می‌آید، از دست برود. درحالیکه اگر با سیستم اورژانس به بیمارستان منتقل شوند، به دلیل امکان استفاده از امکانات شوک و احیا، ممکن است بیمار بازگردد. به همین دلیل مردم تا حد امکان با اورژانس تماس بگیرند. از طرفی در تهران امکان دیگری داریم که همکار متخصص قلب در دیسپچ اورژانس به صورت 24 ساعته مستقر است و اگر بیماری دچار درد سینه شده و با اورژانس تماس بگیرد، آمبولانس مجهز به کنار بیمار رفته از او نوار قلب می‌گیرد و نوار قلب برای متخصص قلب در دیسپچ ارسال می‌شود. بر این اساس بیمارستان به کنار بیمار رفته است.

تلاشی شبانه‌روزی نشانی از قداست پزشکی

وی می‌افزاید: از طرفی با تشخیص سکته حاد قلبی، به بیمارستان هم اطلاع داده می‌شود تا تخت و امکانات مورد نیاز را آماده کند. سپس بیمار از طریق اورژانس و با سرعت زیاد به بیمارستان منتقل می‌شود و وقتی بیمار به بیمارستان ‌رسید، مستقیما داخل بخش آنژیو رفته و بلافاصله اقدامات درمانی برایش انجام می‌شود. درمان بیماران سکته‌های حاد قلبی به صورت شبکه‌ای انجام می‌شود. بنابراین بیمار باید سریع با اورژانس تماس بگیرد. در عین حال باید اورژانس‌ هم بیش از پیش تجهیز و بروز شود. در عین حال ممکن است برخی دردهای قفسه سینه، ‌ مربوط به سکته قلبی نباشند، اما باز هم می‌ارزد که بیماران واقعی قلبی از بین آنها شناسایی و درمان شوند. این اقدامات در حال حاضر در کشور انجام می‌شود و ما دوست داریم مردم این طرح ملی را بشناسند و در مواقع لزوم از آن استفاده کنند. البته باید یادآور شد این امر مهم ملی، بدون کمک همکاران متخصص قلب و عروق، همکاران محترم پرستار و تکنسین‌های بخش آنژیوگرافی و همکاران سیستم اورژانس امکان‌پذیر نبود و باید قدردان آنها باشیم. گاهی همکاران ما شب تا صبح در بیمارستان می‌مانند تا با لطف خدا، بیماری را از مرگ حتمی نجات دهند و قداست پزشکی در همین‌جا است. همکاران ما با دیدن بهبودی بیمار خستگی‌شان در می‌رود.

۴۰ درصد مرگ‌ومیرها به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی

در همین راستا دکتر جمشید کرمانچی - مشاور معاون درمان وزارت بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه در کشور 40 درصد مرگ‌ومیرها به دلیل بیماری‌های قلبی و عروقی است، می‌گوید: باید در این حوزه اقدام مهمی انجام می‌شد و بر همین اساس یکی از برنامه‌های مهم در این حوزه اجرای طرح 247 برای درمان سکته‌های حاد قلبی در هفت روز هفته و 24 ساعت شبانه‌روز بود.

وی با بیان اینکه خوشبختانه پوشش برنامه 247 به صورت کشوری است، ادامه می‌دهد: امکانات طرح 247 در 35 شهر و 52 بیمارستان در کشور وجود دارد. در برخی شهرهای بزرگ مانند تهران هم هشت بیمارستان این طرح را اجرا می‌کنند. از طرفی این پوشش به نحوی است که امروز در شهرهایی چون فسا، دزفول، سبزه‌وار و... این خدمت را ارئه می‌کنیم. بنابراین برنامه درمان سکته‌های حاد قلبی، فقط طرحی برای شهرهای بزرگ و برخوردارمان نبوده است، بلکه مناطق محروم و کمتر برخوردار را هم هدف قرار داده‌ایم. البته به این معنی نیست که در تمام این شهرها این امکانات وجود دارد، بلکه این طرح باعث شده بیمار کشف شود و از طریق آمبولانس هوایی به بیمارستان منتقل شود.

۷ درصد ماموریت‌های آمبولانس‌های هوایی‌ برای سکته‌های قلبی

کرمانچی با بیان اینکه هفت درصد ماموریت‌های آمبولانس‌های هوایی‌مان برای سکته‌های قلبی بوده است که از نقاط مختلف کشور بیماران را منتقل می‌کنند، می‌افزاید: در حال حاضر تمام آمبولانس‌های هوایی در کشور و آمبولانس‌های زمینی در شهرهایی چون تهران و شهرهای بزرگ مجهز هستند و آمبولانس‌های شهرهای دیگر نیز به تدریج در حال تجهیزند.

هزینه درمان سکته‌های قلبی چقدر است؟

وی درباره هزینه‌هایی که بیماران بعد از دریافت خدمات در قالب این طرح می‌پردازند، اظهار کرد: اگر فرد تحت پوشش بیمه نباشد، 10 درصد هزینه را به عنوان فرانشیز پرداخت می‌کند، اما این هزینه برای افراد بیمه‌شده کمتر است. بنابراین این خدمات با کمترین هزینه ارائه می‌شود و از مردم محافظت مالی به عمل می‌آید. از طرفی خدمات اورژانس هم کاملا رایگان است.

وقتی بیماران سکته قلبی به زندگی عادی بازمی‌گردند

کرمانچی تاکید می‌کند که طرح ملی 247 بسیار هزینه-اثربخش بوده و به صرف و به نفع همه بیماران است؛ چراکه افراد زیادی در قالب این طرح بدون عارضه نارسایی قلبی به زندگی عادی بازمی‌گردند.