آیت‌الله العظمی سید محمد علی علوی گرگانی ظهر پنجشنبه در دیدار اعضای کنگره تاریخ معماری و شهرسازی استان قم با اشاره وظیفه دولت در حفظ میراث فرهنگی کشور اظهار داشت: میراث و آثاری که گذشتگان ما از خود به جا گذاشته‌اند نباید از بین برود و دولت باید برای این موضوع هزینه کند.

وی با اشاره به آثاری در اصفهان و دیگر شهرهای کشور که از بین رفته، افزود: این آثار نشان می‌داد که گذشتگان ما چه عقل و علمی داشته‌اند و ببیننده را به حیرت وامی‌داشت.

این مرجع تقلید اظهار کرد: هدف گردشگری هم باید این باشد که قدرت گذشتگان ما و هنر و علم آنها را به مردم جهان بشناساند.

وی معتقد است این هدف معنوی یعنی شناساندن مردم گذشته و عقل و هنر آنها از جنبه‌های مادی گردشگری مفیدتر و سازنده‌تر است.

آیت‌الله علوی گرگانی با اشاره به اینکه بی‌توجهی به میراث فرهنگی موجب از بین رفتن برخی از آثار تاریخی شده اظهار کرد: هر کاری که موجب حفظ این آثار شود، ارزشمند است.

تغییر سبک زندگی مردم

وی همچنین با اشاره به تغییر سبک زندگی مردم در روزگار جدید گفت: تقلید از غربی‌ها تمام شئونات زندگی ما را تحت تأثیر قرار داده است و از این تقلید از غرب، جز ضرر و زیان چیزی به دست نیاورده‌ایم.

این استاد سطوح عالی حوزه با اشاره به اینکه در گذشته محله‌ها منسجم بود و همسایه‌ها از یکدیگر با خبر بودند، گفت: در زندگی امروز همسایه سال‌ها از همسایه‌اش بی‌خبر است که این موضوع از غرب وارد فرهنگ ما شده است.

وی معتقد است تغییراتی که در سال‌های اخیر در معماری و شهرسازی کشورمان ایجاد شده بر زندگی اجتماعی و روابط خانوادگی و فامیلی هم اثر گذاشته و همه را به سوی یک زندگی تقلیدی از غرب پیش برده است.

در ابتدای این دیدار عیسی رضایی، مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قم از برگزاری کنگره تاریخ معماری و شهرسازی استان قم در سی ام دی ماه گفت.

وی با اشاره به اینکه این کنگره تا کنون سه دوره در شهر بم برگزار شده ابراز داشت: برای برگزاری دوره چهارم قرار بر این شد که ابتدا کنگره‌های استانی برگزار شود تا کنگره اصلی از برگزیده مطالب کنگره های استانی استفاده کند.

تعارض آپارتمان‌سازی و شهرسازی اسلامی

مصطفی سعادت طلب، رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم و یکی از اعضای هیئت علمی کنگره هم با اشاره به ویژگی‌های معماری و شهرسازی گذشته قم گفت: در گذشته معماری و شهرسازی روالی منطقی داشت چرا که بر اساس نیاز و رعایت حقوق همسایه شکل می‌گرفت که چنین شهرسازی می‌تواند شهرسازی اسلامی نام داشته باشد.

وی افزود: در روزگاران اخیر از شهرسازی اسلامی فاصله گرفته‌ایم و حقوق همسایه‌ها در خانه‌سازی ما رعایت نمی‌شود که نمونه‌اش رواج آپارتمان‌سازی است.

رئیس کمیسیون امور زیربنایی شورای اسلامی شهر قم معقتد است وقتی صحبت از منفعت مالی به میان بیاید، بسیاری از اصول و ارزش‌ها زیر سوال خواهد رفت و در شهرسازی امروز این اتفاق افتاده است.

سعادت طلب با اشاره به برگزاری کنگره تاریخ معماری و شهرسازی قم اظهار داشت: برای حل مشکلات شهرسازی امروز باید به گذشته رجوع کنیم و هویت قبلی خود را بشناسیم تا بتوانیم آن را مبنای عمل قرار دهیم.

رواج الگوهای غربی در شهرسازی و معماری

سید مجید فارغیان قمی، عضو دیگر هیئت علمی این کنگره هم با اشاره به اینکه در گذشته معماری و شهرسازی جامعه از داخل جامعه و نیازها الهام می‌گرفت و رشد می‌کرد ابراز داشت: از زمانی که پای الگوهای غربی به خانه‌سازی باز شد، بسیاری از ارزش‌های گذشته معماری و شهرسازی از بین رفت.

وی با اشاره به اینکه خانه ایرانی که امروز ساخته می‌شود با سبک زندگی یک ایرانی مسلمان تطابق ندارد، گفت: امروز حتی در پردیسان خانه‌هایی که برای طلاب ساخته می‌شود، آپارتمانی است که با سبک زندگی یک مسلمان معتقد همخوانی ندارد.

شبنم فاطمی، دبیر علمی این کنگره هم با اشاره به اهمیت شناخت تاریخ اظهار داشت: شناخت تاریخ می‌تواند چراغ راه آینده برای ما باشد.

وی افزود: دبیرخانه کنگره تاریخ معماری و شهرسازی استان قم در نظر دارد دانش‌نامه تاریخ معماری قم را تدوین کند که این موضوع می‌تواند برای محققان کمک مفیدی باشد چرا که تاریخ قم به صورت پراکنده در مکتوبات آمده و مجموعه‌ای برای رجوع به آن وجود ندارد.

وی به برگزاری نمایشگاهی دائمی برای زائران در مجاورت حرم مطهر اشاره کرد و گفت: در این نمایشگاه سه موضوع علمای قم، بقاع متبرکه و بناهای ارزشمند تاریخی به زائران شناسانده می‌شود.