رکودی که مانند بختک به جان سینمای دفاع مقدس افتاده

به گزارش پارس به نقل از نسيم، محمد باشه آهنگر تا کنون در حوزه سینمای دفاع مقدس دو فیلم "ملکه" و "فرزند خاک" را در کارنامه هنری خود دارد و طبق آنچه بنیاد سینمایی فارابی انتشار داده قرار است فیلم دیگری در این ژانر با عنوان "سرو زیر آب"را جلوی دوربین ببرد. نسیم با این کارگردان درباره مفهوم آثار ضد جنگ در سینمای ایران و جهان گفت و گویی انجام داده که در پی می آید.
برخی دوست دارند جنگ ما را موضوعی بی مفهوم معرفی کنند

محمدعلی باشه آهنگر در گفت وگو با «نسیم»، با بیان اینکه تعریف ما از آثار ضدجنگ باید در وهله اول شفاف باشد، گفت: به طور مثال باید مشخص شود که آیا با آثار ضد جنگ در کلان آن مخالف هستیم؟ یا اگر اثری ضدجنگ باشد، اثری بدی خواهد بود؟ و سوال بعدی اینکه آیا جنگی که باعث کشته شدن میلیونها نفر در سوریه و عراق شده است، واقعه خوبی است؟ و یا اینکه آمریکا از ترویج جنگ در دنیا به دنبال هدف خوبی می گردد؟ به نظرم در پاسخ به این سوالات جزو بدیهیات این است که جنگ رخداد خوبی در دنیا نیست.

وی با بیان اینکه آمریکا و غرب و برخی کشورهای اطراف ما با سیاست بازی به جنگ دامن می زنند، ادامه داد: ما نیز اگر ترویج جنگ کنیم همین کار را انجام داده ایم. اما ترویج مقاومت دربرابر زورگویی و زیاده خواهی و تقویت روحیه مقاومت در آثار دفاع مقدس لازم و ضروری است.

اما یک تعریف دیگری از ضدجنگ وجود دارد که اگر تعریف درست آن ارائه شود می تواند برای سینما سازنده باشد و در واقع باید تعریف ما از سینمای ضد جنگ مشخص و شفاف باشد. او اضافه کرد: وضعیت اثری که ضد مقاومت مردم در مقابل تجاوز به کشورشان باشد مشخص است.

باشه آهنگر معتقد است : برخی تلاش دارند مقاومت ملت ایران در جنگ را که حماسه ساز شدند در قالب پدیده‌ای بی‌مفهوم بازسازی کنند که این درست نیست در عین حال دیده شده که برخی آثار دفاع مقدسی اصل جنگ را زیرسوال می برند ولی روحیه مقاومت را ترویج می دهند.
 
جنگ ما هویتی مستقل از جنگ جهانی دوم دارد

باشه آهنگر با بیان اینکه ضد جنگ بودن آثار در ایران جا نیفتاده است، اظهار داشت: بعد از جنگ جهانی دوم در کشورهایی مانند آلمان، ایتالیا و بخشی از اروپا ادبیات ضدجنگ ایجاد شد؛ همچنین بعد از جنگ ویتنام نیز در ادبیات آمریکا این مسئله ظهور پیدا کرده و هنرمندان عکاس و فیلمساز صاحب سبک در آمریکا نگاه ضدجنگ داشتند ولی جنگ ما هویتی مجزا از جنگ جهانی دوم دارد و مسئله ما مسئله مقاومت است.

او خاطرنشان کرد: فیلم های مانند جوخه، تلفات جنگ و فیلم نجات سرباز رایان و فیلم هایی از این دست جزو فیلم های ضدجنگ هستند و در آنها هم نگاه ضدجنگ وجود دارد و هم می بینیم که در این آثار سیاست های جنگ طلبانه آمریکا نقض می شود؛ البته برخی فیلمسازان صاحب سبک و مستقل آمریکا با ساخت آثاری مانند اینک آخرالزمان به این مسئله دامن می‌زنند و این مسئله را نشان می دهد که خود آمریکایی‌ها جنگ را ترویج داده‌اند.
 
برخی از آثار در حوزه جنگ تمام فلسفه جنگ و مقاومت را زیرسوال می برند

کارگردان "فرزند خاک" افزود: بخشی از آثار ایرانی تمام فلسفه جنگ و در کنار آن مقاومت را زیرسوال می برند؛ اما در مقابل برخی آثار جنگ و مقاومت را زیرسوال نمی‌بردند ولی به ورطه شعار می افتند. علاوه بر آن برخی آثار نیز هستند که جنگ را که هشت سال به ما تحمیل شد زیرسوال می برند ولی مقاومت دلیرانه مردم و حکومت در مقابل جنگ را نه تنها زیرسوال نمی برند بلکه این روحیه را ترویج نیز می کنند.

باشه آهنگر با بیان اینکه مسئله ضدجنگ بودن آثار برای بسیاری از اهالی رسانه و منتقدان ما به صورت شفاف آنالیز و جراحی نمی شود، اظهار داشت: از این رو باید یک اثر از سوی این افراد مورد بررسی دقیق قرار گیرد تا بتوان مشخص کرد که کدام بخش از فیلم ضدجنگ، کدام بخش ضدمقاومت و کدام بخش ترویج کننده مقاومت و زیرسوال بردن جنگ است.
 
منتقدان باید تعریف شفافی از اثر ضدجنگ ارائه دهند

او با اشاره به صحبت های امام خمینی (ره) در دوران هشت سال دفاع مقدس تصریح کرد:نقل به مضمون یکی از صحبت های ایشان است که فرمودند دیکتاتوری صدام ارتش را مجبور کرده تا با ایران بجنگندند وگرنه ارتش و مردم عراق قلبا نمی خواهند با ما بجنگدند و برای صحت این صحبت نیز این مسئله وجود دارد که بسیاری از عراقی ها خودشان را اسیر نیروهای ما می کردند و در اردوگاه های ایران آرام آرام با نگاه مقاومت ایرانی و اسلامی آشنا شدند و بعدها تشکیل سپاه بدر را دادند که الان نیز این سپاه در مقابل داعش، برخی نیروهای آمریکایی و تکفیری مقاومت می کند و این نشان می دهد که ما در عین اینکه به مقاومت توجه کردیم جنگ را زیر سوال می بریم.

باشه آهنگر با بیان اینکه تعریف شفاف از اثر ضدجنگ را منتقدان باید ارائه کنند، گفت: منظور از منتقدان تنها منتقدان سینمایی نیستند، بلکه منتقدان سیاسی، اجتماعی، ادبی و تاریخی می توانند در این زمینه تعریف روشنی را ارائه کنند؛ البته همه این علوم می تواند در یک منتقد وجود داشته باشد تا بتواند تاریخ یک اثر، تاریخ موضوع آن اثر و سابقه سازنده فیلم را مورد بررسی قرار دهد.

کارگردان "فرزند خاک" ادامه داد: متاسفانه بسیاری از نویسندگان موضع گیری های شخصی شان را با نگاه سیاسی به فیلم اضافه می کنند؛ در حالی که ممکن است در آن فیلم اصلا چنین موضع گیری وجود نداشته باشد.
 
فیلم های جنگی زیادی داریم ولی تعداد فیلم های قابل اعتنا زیاد نیست

او با اندک شمردن فیلمسازان صاحب سبک در عرصه دفاع مقدس افزود: ممکن است فیلم جنگی زیادی داشته باشیم ولی تعداد فیلم های قابل اعتنا زیاد نیست. به عبارت دیگر اگر سال‌های انقلاب اسلامی را بررسی کنیم می بینیم که هر سال یک یا دو فیلم جنگی ساخته شده که وقتی همه آنها را کنار هم قرار می دهیم نهایتا به 40 تا 50 اثر می رسیم که حرفی در این زمینه برای گفتن داشته اند و مابقی آثار شعاری و تخریبی بوده اند. این کارگردان ادامه داد: طی 3 و 4 سال اخیر رکودی آرام آرام مانند بختک به جان سینمای دفاع مقدس افتاده است .

باشه آهنگر در همین زمینه افزود: برخی آثار ساخته شده در این حوزه بنا به حادثه‌ای ساخته شده اند؛ چرا که بسیاری از فیلمسازانی که دو اثر یا بیشتر در این حوزه ساخته اند بعد از مدتی از حوزه آثار دفاع مقدسی کنار کشیدند و مسیر سینمایی شان تغییر کرد و دیگر حرفی برای گفتن در این حوزه نداشته‌اند.
 
یک دهه پیش کل سینمای جنگ ما زمین گیر شد

او در پایان با بیان اینکه امسال به دلیل نبود فیلم های دفاع مقدسی جشنواره بین المللی مقاومت برگزار نشد، گفت: حوزه آثار دفاع مقدسی و جنگی در یک دهه پیش به مرز نابودی رسید و کل سینمای جنگ ما زمین گیر شد و بعد از آن رکود در این حوزه با ساخته شدن چند فیلم جریان ساز دوباره سینمای دفاع مقدس زنده شد و این حوزه در سینما جان گرفت.

او اضافه کرد: با این حال طی 3 و 4 سال اخیر رکودی آرام آرام مانند بختک به جان سینمای دفاع مقدس افتاده که بخش عمده علت آن نیز به این دلیل است که افراد مرتبط باید شرایط ساخت اینگونه فیلم ها را ایجاد کنند.