چندی پیش روزنامه فایننشال تایمز خبر داد مقاماتی از جمهوری اسلامی و عربستان سعودی پس از پنج سال قطع روابط دیپلماتیک، در تلاش برای اصلاح روابط خود مذاکراتی مستقیمی در بغداد داشته‌اند و این در حالی است که جو بایدن، رئیس جمهوری ایالات متحده امریکا در تلاش برای احیای برجام و کاهش تنش منطقه‌ای است. بر اساس این گزارش، اگرچه مقام‌های ارشد سیاسی هر دو کشور این موضوع را تکذیب کرده‌اند، اما یکی از مقام‌های ارشد سیاسی عربستان در این باره گفته که دور اول مذاکرات عربستان سعودی و ایران در ۹ آوریل در بغداد برگزار شد. او که نامش اعلام نشده، گفته که این دور از مذاکرات شامل بحث در مورد حملات حوثی‌ها بود و به نظر می‌رسد که نتایج اولیه مثبت بوده است. این مقام مسئول افزوده که سرپرستی هیئت سعودی را خالد بن علی الحمیدان، رئیس اطلاعات برعهده دارد و قرار است که دور دیگری از گفت و گوها در هفته آینده برگزار شود. روند مذاکرات با میانجیگری نخست‌وزیر عراق، مصطفی الکاظمی که ماه گذشته با شاهزاده محمد بن سلمان در ریاض گفتگو کرد، تسهیل می‌شود.

بلافاصله در همان روز مقامات سعودی این دیدار را تکذیب کردند و مقامات جمهوری اسلامی از اظهارنظر پیرامون آن خودداری کردند. با این حال روز یکشنبه سی ام فروردین، سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت خارجه‌ی ایران گفته «ما گزارش‌های رسانه‌ای را دیدیم. در این باره نقل قول‌های بعضا متضاد منتشر شده است... آن چه مهم است این است که  ایران از گفت‌وگو با عربستان سعودی استقبال کرده و این مسئله را به نفع مردم دو کشور و صلح و ثبات منطقه‌ای می‌داند«. این موضع گیری که در آن عدم تایید یا تکذیب رسمی مقامات ایرانی درباره‌ی این گزارش وجود نداشت، بر شدت گمانه زنی ها افزوده است. در راستای گمانه زنی‌های مذاکره یک کارشناس حوزه انرژی گفت: «ایران بارها از کشورهای همسایه از جمله عربستان برای ایجاد آرامش و ثبات در منطقه خواستار گفت وگو بوده است اما عربستان رد کرده و در نظر داشته پیش شرط قرار دهد. ما همیشه پیش‌قدم بوده‌ایم و چندین بار آقای ظریف اعلام کرده بود ما حاضر به گفت وگو هستیم اما رد شد. این بار ظاهرا به دلیل شرایط و تحولات منطقه بستر و شرایط گذشته را ندارند و ناچار به گفت وگو با ایران هستند.»

«پارس‌‌نیوز» در بررسی بیشتر این موضوع به گفت‌وگو با جعفر قنادباشی، کارشناس مسائل خاورمیانه پرداخت‌.

*عربستان در اجرای سیاست‌های خصمانه دشمن همکاری نکند

او در پاسخ به سوال اینکه آیا مذاکرات ایران و عربستان، موجب کاهش تنش‌های منطقه می‌شود، گفت: «اگر مذاکرات ایران و عربستان بر مبنای هم‌جواری باشد و تمامی اصول بین‌المللی رعایت شود، می‌توان امید داشت که تنش‌های منطقه تا حد چشم‌گیری کاهش یابد. همچنین اگر کشورهای غرب آسیا، منافع ملی خود را مماس با قواعد بین الملل کنند، تنش‌ها کاهش و دیپلماسی منطقه بهبود می‌یابد. هنگامی که منافع ملی کشورها بر مبنای کشورهای خارج از منطقه قرار گیرد، دیپلماسی تغییر و قواعد نادرست جایگزین می‌شوند.»

وی افزود: «برخی آگاهان و کارشناسان بر این باورند که سیاست های اجرایی منطقه مبتنی بر اصول و قواعد غرب و منافع ملی انگلستان است‌. در پاسخ به این موضوع باید گفت سیاست‌های غرب نمی‌تواند بحران و تنش منطقه را کاهش دهد چراکه خود همواره در اختلاف انگیزی و تنش آفرینی است.»

این کارشناس مسائل خاورمیانه همچنین عنوان کرد: «مذاکرات ایران و عربستان اگر مبتنی بر تصمیمات داخلی و منطقه‌ای باشد، می‌‌توان امید داشت حکم هم‌جواری مبنا قرار گیرد و تنش‌ها کاهش یابد. عدم تفرقه افکنی و دخالت طرف مقابل مذاکرات می‌تواند موجب بهبود اوضاع باشد‌. چنانچه طرف مقابل مذاکرات در سیاست‌های خصمانه دشمن همکاری داشته باشد، نمی‌توان بر هم جواری و گسترش مذاکرات امید داشت.»

 

عربستان مصطفی الکاظمی مذاکرات ایران و عربستان ایارن