بازخوانی و عمق زدن پیشامدها امری است غامض. چراکه در جهت کاوش، اسناد و افراد مرتبط، فاقد دسترسی هستند اما پیش آمدها و حوادث بزرگ مرتبط با دوره معاصر هم سهل است و هم افراد و اسناد آن وجود دارند. یکی از پیش آمدهای شگرف تاریخ معاصر انقلاب اسلامی ایران, مربوط به تسخیرلانه جاسوسی آمریکا در تهران است. هرچند فاصله‌ای با این مهم نداشته‌ایم و اکثر اسناد و افراد موثر در این اتفاق حاضر هستند اما با این حال خوانش نامتجانس و غیر صحیحی از این حادثه تاریخی در حال انتشار است.

تحلیل نادرست عامدانه‌ای که می‌خواهد، ریشه واقعی این حرکت عظیم را به ترکستان دیگری سوق دهد. در این تحلیل واره نادرست تلاش می‌شود تا این انقلاب دوم را به حرکتی برآمده از احساس و ناپختگی سیاسی نسبت دهند تا بدین ترتیب از این حرکت خودجوش اهمیت زدایی کنند. پرسش اینجاست که چه کسانی و به چه دلیل سعی در انحراف افکار ایرانیان در رابطه با این حادثه دارند؟

دوره اصلاحات شد. دوره‌ای که در زوایای گوناگون اش به دگر اندیشی هایی دچار شدیم که تا آن روزی ندیده بودیم و یا از غریبه‌ها شنیده بودیم. گفتگوی تمدن‌ها را هم در مقابل برخورد تمدن‌ها داشتیم. چراغ‌های سبزی که یکی پس از دیگری به غرب و ایالات متحده  نشان داده می‌شد.

دوره‌ای که شاهد ظهور و بروز احزاب جدید بودیم. مانند حزب مشارکت، بیشتر مشارکتی‌ها کسانی بودند که پرونده تسخیر لانه جاسوسی هم داشتند. و این دقیقا با چراغ سبز به واشنگتن منافات داشت. محسن میردامادی، عباس عبدی،حبیب الله بی طرف، سعید حجاریان، معصومه ابتکار، چاره حل این موضوع پارادوکسیکال چه بود؟ این بار هم مثل هم بارهای دیگر ایدئولوگ اصلاحات بهترین تئوری رو پیشنهاد داد.

1-اعلام برائت حضرات از تسخیر لانه جاسوسی

عباس عبدی از فعالان سیاسی اصلاح‌طلب هم ۱۹ سال پیش با «باری روزن»، افسر مطبوعاتی سفارت آمریکا در زمان گروگان‌گیری در پاریس دیدار کرد. باری روزن اولین بار در سال ۱۹۶۷ به عنوان عضو ارتش صلح به ایران آمد. او سه سال بعد تحصیلات تکمیلی خود در رشته «فرهنگ ایرانی» را در دانشگاه کلمبیا پی گرفت، سپس به تهران آمد و به عنوان وابسته مطبوعاتی سفارت آمریکا آغاز به کار کرد. کمتر از یکسال بعد از آنکه روزن در سفارت مشغول به کار شد، در چهارم نوامبر ۱۹۷۹ دانشجویان پیرو خط امام سفارت آمریکا در تهران را اشغال کردند و او و همکارانش را ۴۴۴ روز به گروگان گرفتند.

باری روزن بعد‌ها درباره این ملاقات گفت که «من سال ۱۹۹۸ در پاریس با یکی از دانشجویان رده بالای خط امام ملاقات کردم. او عباس عبدی بود. هنگامی که کار‌های بسیاری بود که ما می‌توانستیم با هم انجام دهیم او از من، همسرم و دخترم که در آن دیدار همراه من بودند، عذرخواهی کرد. او گفت: وقتی به عقب نگاه می‌کند، گروگان‌گیری را اشتباه می‌پندارد و متاسف بود که بخشی از آن است. بله، آقای عبدی حقیقتا یک انسان است.»

 2-دخیل کردن عوامل دیگر در این حادثه از جمله احساسات اوایل انقلاب و ناپختگی سیاسی

ابراهیم اصغرزاده در مناظره‌ای که با «حسین الله‌کرم» در حزب اسلامی کار داشت تاکید کرده بود که بنده از اشغال سفارت آمریکا عذرخواهی می‌کنم؛ ما یک عمر برای عدالت سینه زدیم، اما اشتباه کردیم چرا که متوجه شدیم با آزادی می‌توان به بهشت رفت. وی به علت پشیمانی خود از تسخیر سفارت سابق آمریکا در ایران اشاره و تصریح کرده بود که «ما می‌خواستیم فقط ۴۸ ساعت سفارت را نگه داریم، اما اینکه شما این مسئله را مقدس می‌کنید و فکر می‌کنید که ما باید تا ابد شعار مرگ بر آمریکا را بدهیم قبول ندارم و من این نکته را از مجلس ششم قبول نداشتم.» این پشیمانی‌ها و عذر خواهی‌های ذلت بار این افراد سست عنصر از آن روی مهم است تا بدین گونه رنگ کمتری در حوادث آن دوره بر صورتشون باشد و اینگونه شد که خوانش دگرگونه و نادرست تسخیر لانه جاسوسی تا امروز ادامه دارد.

اما چرا این تحلیل نادرست است؟ برای پاسخ به این مسئله باید دلیل چرخش افراد از همان سال‌ها تا امروز و جایگاه و نقش آفرینی آنان را مرور کنیم و ببینیم که آیا اساسا تناقض گویی این افراد در قبال این رویداد حذف موانع در مسیر منافع شخصی است؟ این حرکت که زمینه‌ساز افول هژمونی سیاسی و هنجاری آمریکا در جهان شد،  هر چند بعدها توسط برخی از برنامه‌ریزان اصل (ابراهیم اصغرزاده و...) و محرکان آن با حاشیه‌هایی همراه شد اما بازهم خللی در این حرکت عظیم که بر آمده از روحیه انقلابی دانشجویان بود، وارد نساخت.

با واکاوی میزان وادادگی و تضرع به سمت جهان غرب و عرب که امروز نیز ماحصل این تفکر، زم وآمدنیوز جعلی اش است که با طناب پوسیده این قماش، به سربازی سرسپرده برای استکبار بدل گشت و دوباره لانه جاسوسی استکبار آمد نیوزجعلی تسخیر شد. کمی به ریشه این انحرافات فکر کنیم. بلکه دریابیم از کجا می‌خوریم. این زم‌زدگی ما را به یاد غربزدگی آل احمد انداخت. همه می‌دانیم که انحراف زم‌ها دست‌پرورده دو ‌پدیده غفلت خودمان و تزویر استکبار است و معجون این‌دو بسیار خطرناک آیا وقت آن نرسیده که غبار نشسته بر روی اعتقاداتمان را بروبیم؟

خدایا، ما را پاکیزه بمیران «شهید باکری»

محمدصادق درفشی