به گزارش پارس نیوز، طی سال‌های اخیر انتشار برخی خبرها درباره مفاسد اقتصادی، میزان اموال مسئولان، اقدامات لاکچری برخی آقازاده‌ها و ... ابهامات و سوالاتی را در میان اذهان عمومی بوجود آورد تا حدی که اعتماد آنها به اکثر مسئولان کم رنگ و در این میان بازار شایعات هم داغ شد. براین اساس برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی طی ادوار مختلف تلاش کردند با پیگیری و تصویب قوانینی مانند رسیدگی به اموال مسئولان، اعلام شفاف میزان دریافتی حقوق آنها در یک سایت و ... به برخی ابهامات پاسخ داده و برای مردم شفاف‌سازی کنند اما متاسفانه این پیگیری‌ها نتیجه‌ای نداشت.

شفاف‌سازی نهاد ریل‌گذار برای مقابله با رانت

مجلس شورای اسلامی را می‌توان ریل‌گذار و ناظر بر عملکرد تمامی‌ دستگاه‌ها در کشور دانست تا جایی که بسیاری معتقدند در صورت عملکرد صحیح این نهاد، بسیاری از مشکلات در کشور حل خواهد شد، براین اساس نمایندگانی در این دوره از مجلس تصمیم گرفتند برای ایجاد انقلابی در بحث شفاف‌سازی مسایل در کشور و مقابله با فساد، این بار شفاف‌سازی را از خود و صحن علنی خانه ملت آغاز کنند تا بتوانند با قدرت بیشتر بر سایر دستگاه‌ها نظارت کنند، لذا با شعار "پارلمان شیشه‌ای" طرحی را تدوین کردند.

محمدجواد فتحی نماینده مردم تهران و حسینعلی حاجی‌دلیگانی نماینده مردم شاهین‌شهر طرح اشتراکی خود را با عنوان "فوریت طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۱۹ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس" که درباره شفافیت آرای نمایندگان در مجلس بود، ارائه کردند. البته این دو به طور مجزا چنین طرحی را تدوین کرده بودند که در نهایت با یکدیگر ادغام کردند، فتحی عضو کمیسیون حقوقی قضایی مجلس اعلام کرد؛ در مجموع 120 نفر طرح ادغام شده را امضا کرده‌اند. به موجب این طرح، آرای نمایندگان به طرح‌ها و لوایح در صحن علنی مجلس باید به صورت شفاف اعلام شود تا مردم از نظرات موکلان خود نسبت به مسایل مختلف آگاه شوند. 

اقدام طراحان برای تنگ‌ کردن حلقه فساد

فتحی عضو فراکسیون امید مجلس معتقد بود؛ به واسطه تصویب برخی قوانین در مجلس خسارت‌های زیادی به کشور وارد شده است که امروز هیچ مسئولیتی متوجه نمایندگانی که در آن مقطع به آن طرح و لایحه رای مثبت داده‌اند، نیست لذا تصویب چنین موضوعی می‌تواند بسیار اثرگذار باشد. همچنین حاجی‌دلیگانی عضو فراکسیون نمایندگان ولایی، هم پیش از بررسی طرح شفافیت آرای نمایندگان در صحن علنی مجلس اعلام کرد؛ گام اول در بحث مبارزه با رانت و فساد شفافیت است و وقتی ما به سمت شفافیت حرکت کنیم با بیشتر شدن نظارت عمومی کم کم عرصه برای بروز فساد تنگ خواهد شد.

اما تلاش‌های تعدادی از نمایندگان برای تصویب فوریت طرح الحاق دو تبصره به ماده ۱۱۹ قانون آیین‌نامه داخلی مجلس نتیجه‌ای در برنداشت و در نهایت در روز 14 شهریور ماه فوریت آن با مخالفت وکلای ملت در صحن علنی مواجه شد، البته این موضوع به معنای رد کلیات آن نبود و قرار شد در مجلس به صورت عادی بررسی شود.

در کنار این طرح، حجت‌الاسلام مجتبی ذوالنوری نماینده مردم قم هم طرح ۲ فوریتی دیگری با عنوان "شفاف‌سازی فعالیت‌های نمایندگان در مجلس" تهیه کرد که حوزه شفاف‌سازی آن بسیار گسترده‌تر بود و براساس آن تمام فعالیت‌های نمایندگان در مجلس و کمیسیون‌ها برای مردم مشخص می‌شود. این طرح که ۱۹۰ امضا دارد، شفاف‌سازی درباره کلیه سفرها و ماموریت‌های نمایندگان در داخل و خارج از کشور، مرخصی‌های آنها اعم از استحقاقی، استعلاجی و بدون حقوق و از سوی دیگر نحوه مشارکت نمایندگان در رای‌گیری چه در صحن علنی و چه در کمیسیون‌ها را در برگرفته و کاملا شفاف‌سازی می‌کند.

استقبال افکار عمومی از شفاف‌سازی

انتشار خبر ایجاد شفاف‌سازی در مجلس ‌توسط تعدادی از نمایندگان مورد استقبال شدید افکار عمومی قرار گرفت و مردم شروع به تایید این اقدام در فضای مجازی کردند، روند تایید و استقبال‌ها تا جایی پیش رفت که شفاف‌سازی در مجلس تبدیل به یک مطالبه ملی شد و این اشتیاق عمومی اجازه خاموش شدن چنین جرقه‌ای را در مجلس نداد. لذا بعد از رد یک فوریت طرح‌ شفاف‌سازی آرای نمایندگان در صحن علنی مجلس، احمد امیرآبادی‌فراهانی نماینده مردم قم و عضو هیئت رئیسه مجلس در پاسخ به این مطالبه کمپینی را در فضای مجازی برای پیوستن وکلای ملت برای شفاف‌سازی آراء ایجاد کرد و نهایتا 98 نفر از نمایندگان مجلس به آن پیوستند که امیرآبادی‌فراهانی بنا بر درخواست این نمایندگان، اسامی آنها را در فضای مجازی منتشر کرد که این اقدام بار دیگر مورد استقبال عموم ملت قرار گرفت.

نتیجه اما و اگر‌های شفافیت آرا وکلای ملت چه می‌شود؟

اما بحث شفافیت آرای نمایندگان مخالفانی هم در مجلس دارد، آنها این حرکت را اقدامی پوپولیستی و برای جلب توجه مردم می‌دانند. مخالفان معتقدند؛ طبق قانون را‌ی‌گیری در مجلس به جز مواردی که خود نمایندگان درخواست علنی شدن آن را دارند، می‌تواند مخفی باشد لذا ملاک و معیار ارزیابی نمایندگان را می توان تذکرات، پیشنهادات و نطق‌های آنان قرار داد. برخی مخالفت نمایندگان منتقد را به دلیل نگرانی از نظر فراکسیون متبوع، وزرا، شورای نگهبان، افکار عمومی رای‌دهنده و ...  می‌دانند.

تیر خلاص مخالفان CFT با انتشار اسامی

بحث شفافیت آراء در روز بررسی لایحه الحاق جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مقابله با تامین مالی تروریسم (CFT ) به اوج خود رسید و در همان ابتدای جلسه علنی مجلس 40 نفر از نمایندگان درخواست کردند تا آرا درباره این لایحه به صورت شفاف و با برگه باشد که این درخواست بعد از انجام رای‌گیری در صحن با مخالفت وکلای ملت روبه‌رو شد. اما این نمایندگان از خواسته خود کوتاه نیامدند و در جریان بررسی این لایحه حجت‌الاسلام ذوالنوری شروع به جمع‌آوری امضا از نمایندگان برای علنی شدن آرا کرد که در نهایت این نمایندگان موفق انجام خواسته خود نشدند. امیرآبادی‌فراهانی که آغازگر راه‌اندازی کمپین شفافیت آرای نمایندگان بود بعد از این جلسه بنا بردرخواست تعدادی از نمایندگان، اسامی افرادی را که نسبت به لایحه CFT رای مخالف داده بودند را منتشر کرد تا بدین وسیله شفاف‌سازی را در مجلس کلید زند.

حال باید دید با وجود مطالبه افکار عمومی برای داشتن پارلمان شیشه‌ای و شفاف، روند بررسی و تصویب این دو طرح در مجلس شورای اسلامی به کدام مقصد منتهی خواهد شد، آیا این طرح‌ها می‌تواند با وجود مخالفت بسیاری از نمایندگان در مجلس مصوب شود.