پارس بررسی میکند:
در اقلیم کردستان عراق چه خبر است؟
خطراتی چون اتحادیه میهنی و حزب گوران بیخ گوشِ بارزانی ها است و حزب دمکراتیک کردستان این موضوع را خوب درک می‌کنند.
پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- امیر مسروری- خاندان بارزانی ها قدیمی‌ترین خاندان سیاسی در کردستان هستند. پدرشان مصطفی بارزانی سال‌ها قبل در مهاباد اولین جمهوری خودمختاری کرد را راه انداخت که با سرکوب توسط تهران به شوروی پناهنده شد و به‌عنوان یک اپوزسیون سیاسی در کردستان عراق سال‌ها علیه بغداد دست به عملیات نظامی زد. در نهایت پس از سقوط صدام حسین، با تشکیل اقلیم کردستان فرزندش بر ریاست اقلیم کردستان نشست و رسماً رئیس اقلیم کردستان شد. حزب دمکرات از ابتدای تشکیل اقلیم قدرت را دست دارند و توانسته‌اند با خارج کردن رقبای سیاسی از اقلیم، قدرت را در اربیل حفظ کنند.
خاندان بارزانی ها با دو رقیب جدی را در سیاست ورزی کردستان عراق مواجه‌اند. اتحادیه میهنی و گوران. هر دو حزب بیشترین رأی را پس از بارزانی ها ( حزب دمکراتیک کردستان) به دست آوردند. اما برخلاف بارزانی به نگاه به بیرون از اقلیم توانسته‌اند بر کرسی ریاست جمهوری عراق بنشینند. جلال طالبانی و حالا فؤاد معصوم دو رئیس‌جمهور عراق هر دو از حزب اتحادیه میهنی کردستان هستند.
مخالفت‌های فراگیر با خاندان بارزانی و نزدیکی اقلیم به کشورهایی چون آمریکا، اسرائیل و ترکیه موجب شد تا وضعیت اقتصادی اقلیم با بخش‌های دیگر عراق تفاوت داشته باشد. برخلاف نقاط مختلف عراق که درگیر جنگ و تروریسم و رکود فراگیر هستند، بارزانی ها توانستند رابطه‌ی مستقیمی با واشنگتن و تل‌آویو برقرار کرده و به روابط اقتصادی خود بیفزایند. فروش مستقیم نفت، دریافت کمک‌های فراوان از این دو کشور و بستر اقتصادی اقلیم موجب شد تا بارزانی ها سلطه‌ی اقتصادی عظیمی بر کردستان پهن کنند و قدرت خود را بی‌منازعه بگسترانند. البته خطراتی چون اتحادیه میهنی و حزب گوران بیخ گوشِ بارزانی ها است و حزب دمکراتیک کردستان این موضوع را خوب درک می‌کنند.
از چند ماه قبل بارزانی رئیس اقلیم کردستان به‌صورت رسمی اعلام کرد در ماه سپتامبر 2017 همه‌پرسی جدایی و استقلال منطقه کردستان عراق را برگزار خواهد کرد. موضوعی که با واکنش‌های فراوان سیاسی و نظامی مواجه شد و بسیاری این اقدام اربیل را یک رفتار تجزیه‌طلبانه و رویکردی ضد ملت عراق بیان کردند. سؤال اینجاست اهداف همه‌پرسی چیست و قرار است در این همه‌پرسی چه اتفاقی بی افتد؟
الف) قدرت چانه‌زنی
هنوز تا همه‌پرسی زمان کمی مانده اما اعلام همین موضوع موجب شده تا قدرت چانه‌زنی اربیل نسبت به بغداد افزایش یابد و اقلیم در یک پروسه سعی کند خواست‌های سیاسی، اقتصادی و امنیتی‌اش را بر بغداد تحمیل کند. همراهی منطقه کرکوک برای برگزاری همه‌پرسی نشان می‌دهد، همه‌پرسی بیش از یک فضای تجزیه‌طلبانه و منافع اقتصادی حال را نیز در نظر گرفته است. منطقه کرکوک یک منطقه اقتصادی ویژه و دارای نفت فراوان است و تصاحب آن می‌تواند قدرت اقتصادی عظیمی به اربیل منتقل کند.
ب) افتخار ملی
تأکید بارزانی بر همه‌پرسی نشان می‌دهد، او می‌خواهد راه پدر را ادامه دهد. از طرفی در تاریخ خواهد ماند او تنها کسی است که در سطح کردستان عراق به یک همه‌پرسی فراوان دست زد . مسعود بارزانی می‌تواند با این همه‌پرسی وجهه‌ی خود را در کردستان بهبود بخشد و در انتخابات 2018 عراق وضع بهتری نسبت به دو حزب اتحادیه میهنی و گوران داشته باشد. در این مدت مسعود بارزانی به اتهامات مالی و فساد اقتصادی از سوی رقیبان متهم شده و این موضوع می‌تواند وی را به یک چهره ملی برای کردها تبدیل سازد و حزبش را در انتخابات 2018 پیروز گرداند.
در این بین تهران رسماً با همه‌پرسی مخالفت کرد و هر نوع اقدامی که منجر به تضعیف بغداد و یا تجزیه منطقه شود را محکوم ساخت. در سفری که رئیس ستاد کل نیروهای مسلح ایرانی به ترکیه داشت، مسئله کردستان عراق مطرح شد که به‌صورت رسمی توسط سردار سرلشگر باقری محکوم گردید. سرلشگر باقری پیرامون همه‌پرسی کردستان عراق گفت: « مهم‌ترین مسئله از نظر مقامات دو کشور موضوع اعلام تصمیم همه‌پرسی کردستان عراق در اوایل مهرماه بود که دو کشور نظر مشترک دارند بر اینکه این موضوع در صورت تحقق مبنایی برای آغاز تنش و درگیری در داخل کشور عراق خواهد شد که تبعات آن دامن کشورهای هم‌جوار را می‌گیرد. این موضوع سه کشور عراق ترکیه و ایران را درگیر خواهد کرد و به همین دلیل مقامات دو کشور تأکیددارند چنین کاری امکان‌پذیر نیست و نباید صورت بگیرد.» هشدار سردار باقری نشان می‌دهد تصمیم جدی بغداد، آنکارا و تهران بر عدم برگزاری همه‌پرسی است و درصورتی‌که این سه کشور عزم جدی بر موضوعی پیدا کنند، سخت است این انسجام سیاسی از بین برود.
البته بارزانی باید بداند درصورتی‌که چنین موضوعی رخ دهد، اختلاف در خود اقلیم افزایش می‌یابد و گروه‌های سیاسی فراگیر در اقلیم از قدرت سهمی خواهند خواست و بارزانی توان راضی کردن همه را ندارد. از طرف دیگر هنوز خطر داعش در کنار کردها از بین نرفته و بارزانی می‌داند زمانی که اربیل درخطر سقوط داعش قرار داشت این تهران بود که اولین گروه برای حمایت از کردها وارد عراق شد. در واقع اگر اختلاف در کردستان بالا بگیرد، احتمال حملات تروریستی است و این بار قطعاً پشت بارزانی از سوی متحدان منطقه‌ای خالی می‌شود و کردستان درگیر یک آشوب جدی خواهد شد.
ارسال نظر