عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در همایش دورنمای اقتصاد ایران در سال 1396 با بیان اینکه برجام از زاویه داخلی و خارجی قابل بررسی است، اظهار داشت: جریان‌های مختلف سیاسی نسبت به برجام موضع گرفتند و این اتفاق از این جهت خوشحال کننده است که برجام به رشد بلوغ سیاسی جامعه کمک کرده است.

وی افزود: برای اولین بار یک موضوع اینقدر به بحث و مناظره گذاشته شد اما نقطه منفی آن این بود که برجام وجه المصالحه شد و امنیت ملی نادیده گرفته شد.

معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اثرات خارجی برجام گفت: از بعد سیاست خارجی برجام موجب شد موقعیت ایران از زمین تا آسمان فرق کند چرا که ایران از کشوری که از منظر شورای سازمان ملل تهدید تلقی می‌شد به کشوری صلح‌طلب تبدیل شد که به همین دلیل همه قطعنامه‌هایی که باعث تحریم ایران در فضای بین‌الملل شد ملغی و در قطعنامه‌ای جدید حق غنی‌سازی به ایران داده شد و کشورهای مختلف در این قطعنامه به همکاری با ایران تشویق شدند.

عراقچی با بیان اینکه سازمان ملل در آخرین قطعنامه خود از ایران به عنوان یک بازیگر صلح‌ در سوریه نام می‌برد، تصریح کرد: همانطور که شما می‌بینید تفاوت قابل ملاحظه‌ای از منظر سازمان ملل را بعد از برجام بوجود آمده است.

وی با بیان اینکه پرونده اتهامی علیه ایران در آژانس بین‌المللی اتمی بسته شد و در مجموع پروژه امنیتی سازی ایران شکست خورد تا جایی که برخی مراکز تحقیقاتی آمریکا ایران را به عنوان 8 قدرت برتر سال 2017 عنوان می‌کند که مولفه‌های این انتخاب سیاسی توان دفاعی منطقه‌ای و برجام بوده است.

وی اضافه کرد: برنامه‌ هسته‌ای ایران از یک برنامه ممنوعه به یک برنامه عادی تغییر کرده و در مذاکرات هسته‌ای که در واقع نبرد اراده‌ها بین ایران و کشورهای دیگر بود با موفقیت به پایان رسید چرا که هدف امریکا در ابتدای مذاکرات، غنی‌سازی صفر برای ایران بود اما جمهوری اسلامی ایران می‌گفت یک روز هم غنی‌سازی را متوقف نخواهد کرد و آنها بودند که سیاست غنی سازی صفر را کنار گذاشتند.

عراقچی با بیان اینکه آنچه که از برجام انتظار بود در حوزه اقتصادی محقق شده است، گفت: باید ببینیم این توقعات چه بود و آنچه که هدف نظام از این توافق بود چه بود. هدف کشور از برجام رفع تحریم‌های مرتبط با موضوع هسته‌ای بود و نه رفع همه تحریم‌ها.

معاون وزیر امور خارجه ادامه داد: ما از برجام نمی‌خواستیم نفت بفروشد بلکه می‌خواستیم موانع فروش نفت را بردارد و هم اکنون هیچ مانعی برای فروش نفت وجود ندارد. برجام باید موانع خرید هواپیما را برمی‌داشت و هم اکنون می‌بینیم که این کار انجام شده است پس برجام کارش را انجام داد.

وی تصریح کرد: اینکه دولت نباید هواپیما می‌خرید یا اینکه باید پول این کار را برای سرمایه‌گذاری در ساخت راه‌آهن می‌گذاشت یا اینکه اولویت توسعه بخش حمل و نقل در کدام حوزه است بحث دیگری است که البته بنده معتقدم این اقدام دولت درست بود و با این قرارداد منعقد شده ظرف 10 سال ناوگان هوایی کشور نوسازی می‌شود.

عراقچی با بیان اینکه مانع خرید کشتی و نفتکش برداشته شد، افزود: قرارداد خرید کشتی و نفتکش با کشور کره احیا شد و اینکه آیا ما باید از توان داخلی‌مان در این زمینه استفاده می‌کردیم مقوله دیگری است که به برجام ارتباطی ندارد.

معاون وزیر امور خارجه با طرح این نکته که اگر توافق ژنو انجام نمی‌شد فروش نفت ایران به صفر می‌رسید، گفت: برجام همه موانع فروش و تولید نفت را برداشت و هم اکنون قراردادهایی برای نوسازی صنایع نفتی منعقد شده و اگر اجرای آن مقداری طول کشیده به خاطر بحث‌های داخلی درباره IPC است.

به گفته وی پول نفت به حساب بانک مرکزی وارد می‌شود و درآمد حاصل از فروش نفت برای کشور کاملا در دسترس است.

عراقچی اظهار داشت: منتقدین پس از اعلام نرخ رشد 7.4 درصدی اقتصاد در 6 ماه اول امسال گفتند که بحث عمده این رشد به دلیل افزایش تولید و صادرات نفت بوده است که بدون توجه به درست یا غلط بودن این نکته این احتمالات نشان می‌دهد که برجام در این زمینه موفق بوده است.

وی با بیان اینکه در 9 ماهه امسال 29 میلیارد دلار نفت فروخته شده است، گفت: همه پول حاصل از فروش نفت به حساب مرکزی واریز شده و برای کشور قابل استفاده است.

معاون وزیر امور خارجه با یادآوری این نکته که تحریم‌های هسته‌ای در سه حوزه انرژی، بانک و حمل و نقل بوده است، تصریح کرد: هم اکنون در حوزه انرژی و حمل و نقل هیچ مشکلی وجود ندارد و حتی در حوزه تجارت دریایی نفتکش‌های ایران مشکلی برای رفت و آمد ندارند و مشکل پرچم و بیمه آنها حل شده است. کشتی‌های ایرانی به همه بنادر دنیا به غیر از بنادر آمریکا و بنادر تحت تصاحب رژیم صهیونیستی دسترسی دارد.

عراقچی با بیان اینکه موانع بانکی و مالی به دلایل غیربرجامی وجود دارد، افزود: آن بخش از موانعی که به برجام مربوط می‌شد حل شده اما موانعی وجود دارد که به تحریم‌های اولیه آمریکا مربوط می‌شود به طوری که ما نمی‌توانیم از سیستم‌های مالی آمریکا استفاده کنیم و بانک‌هایی که ارتباط با سیستم مالی دلار دارند نمی‌توانند بدون مانع با بانک‌های ما همکاری کنند.

وی اضافه کرد: اما ما می‌توانیم با سیستم‌هایی یورویی و ینی کار کنیم و علی‌رغم اینکه بانک‌های بزرگ به دلایلی با بانک‌های ایران کار نمی‌کنند اما می‌توانیم با بانک‌های دیگر کار کنیم. البته FATF یکی از موانعی است که با تلاش مسئولان می‌توان آن را رفع کرد.

عراقچی تاکید کرد: موانع فعلی فعالیت‌های اقتصادی را از روش‌های دیگر قانونی حل می‌کنیم و دیگر از روش‌های غیرقانونی برای دور زدن تحریم‌ها استفاده نمی‌کنیم.

معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه هیچ محبت و لطفی از طرف امریکا و اعضای 1+5 برای رفع تحریم‌ها به ایران نشده است افزود: تنها دلیل پذیرش رفع تحریم‌های هسته‌ای تلاش و مقاومت ملی بوده است.

وی با طرح این نکته که قدرت ایران در حوزه اقتصادی نقش داشته و به همین دلیل کشورهای خارجی توانسته‌اند با تحریم ایران را با مشکل مواجه کنند گفت: روشن می‌شود که راهکار افزایش قدرت اقتصادی ایران اقتصاد مقاومتی است و باید از این فرصت بوجود آمده به سمت اقتصاد مقاومتی استفاده کنیم تا دیگر تحریم‌ها و فشارها نتوانند به اقتصاد ایران آسیب برسانند.

معاون وزیر امور خارجه در خصوص رفتار دولت ترامپ نسبت به برجام و نگرانی‌های احتمالی آن گفت: ترامپ تعابیر قابل توجهی درباره برجام به کار برده که یکی از آنها بدترین توافق ممکن با ایران بود و وی یکبار گفت چرا وزیر امور خارجه جلسه را ترک نکردند.

وی ادامه داد: برجام باعث شده یک اجماع بین‌المللی ایجاد شود و امریکا نمی‌تواند یکجانبه برجام را نادیده بگیرد و در چنین فضایی نباید اقداماتی کرد که درنهایت ایران داوطلبانه خودش برجام را کنار بگذارد.

عراقچی تاکید کرد: دلیل ما این است که تا دو ماه آینده فضای تهدید دولت آمریکا مرتفع خواهد شد و برجام به کار خود ادامه خواهد داد.