به گزارش پارس ، روزنامه آمریکایی "نیویورک تایمز" (NT Times) در خبری تحت عنوان "پلوتونیوم، امتیاز دیده نشده توافق هسته ای ایران است" به بررسی توافق هسته ای از منظری جدید پرداخته و موافقت ایران با باز طراحی رآکتور اراک را پیروزی بزرگ برای غرب در مذاکرات عنوان می کند که کمتر به آن توجه شده است.

در این گزارش آمده است: «در نگاه اول، فلزاتی که قدرت تخریبی گسترده به بمب اتم می دهند ارزشی برابر داشته و با یکدیگر قابل جایگزینی هستند؛ اورانیوم و پلوتونیوم که هر دو از طلا ارزشمندتر هستند. این دو فلز، کشورهایی را که به دنبال تبدیل شدن به قدرت هسته ای اند، جذب می کنند و هر دو آن ها در بمب هایی که شهرهای ژاپن را هدف گرفتند، استفاده شده بود؛ اورانیوم در هیروشیما و پلوتونیوم در ناکازاکی.

اما مساوی انگاشتن این دو، نادیده گرفتن تفاوتی اساسی است؛ کارشناسان هسته ای می گویند در بیش از 95 درصد از حدود 15.000 کلاهک هسته ای که در کره زمین وجود دارد از پلوتونیوم استفاده شده است. پلوتونیوم برای استفاده به عنوان سوخت تسلیحات هسته ای بسیار تاثیرگذارتر از اورانیوم بوده و تولید عمده آن راحت تر و ارزان تر است.

از همین رو است که برخی از کارشناسان هسته ای از تمرکز نا متعادل بر روی اورانیوم در ارزش گذاری توافق هسته ای با ایران تعجب زده اند؛ در حالی که بر اساس این توافق، تهران موظف به کنار گذاشتن تولید پلوتونیوم خود نیز می باشد.»

بر اساس این گزارش "زیگفرید هکر" مدیر سابق آزمایشگاه ملی تسلیحاتی "لس آلاموس" آمریکا در "نیومکزیکو" و استاد دانشگاه "استنفورد" در این رابطه می گوید: «این یک موفقیت فوق العاده بزرگ بود؛ اما گویا هیچ کس توجهی به این موضوع ندارد.»

این روزنامه آمریکایی در ادامه با توضیح موارد فوق می نویسد: «نزدیک به دو سال مذاکره، در نهایت به توافقی تاریخی منجر شد که در مقابل لغو تحریم های مالی و نفتی، تولید اورانیوم و پلوتونیوم ایران را محدود می سازد. اما تقریبا تمامی جهت گیری های سیاسی، انتقادها و سئوالات، حول محور اورانیوم، میزان تولید آن توسط ایران، میزان ذخیره آن و چگونگی راستی آزمایی در این زمینه بوده است.

کارشناسان اتمی این تمرکز بر روی اورانیوم را موضوعی گمراه کننده خوانده اند چرا که اورانیوم مسیری محدودتر به سوی بمب ایجاد می کند.»

نیویورک تایمز همچنین نوشت: «سه دهه گذشته ایران به صورت مخفی شروع به کاوش در مسیر تولید پلوتونیوم کرد و احتمالا تنها چند ماه با افتتاح نیروگاه خود برای تولید آن فاصله داشت؛ اما با شتاب گرفتن مذاکرات هسته ای، ایران به صورت ناگهانی باز طراحی اساسی این نیروگاه را پذیرفت که توان این تاسیسات برای ساخت میزان قابل توجه سوخت هسته ای را از بین می برد.

به گفته کارشناسان هسته ای، تعهد ایران در این رابطه، تغییری بسیار بزرگ بوده است اما متاسفانه مبارزات سیاسی و ساده انگاری در مسائل فنی باعث نادیده گرفتن این موضوع که یکی از پیروزی های مهم توافق است، شده است.

"فرانک هیپل" استاد دانشگاه "پرینستون" و فیزیکدان مشاور دولت کلینتون در این رابطه می گوید: "این یک پیروزی حقیقی است. وقتی ایرانی ها حاضر به دادن چنین امتیازی شدند من شگفت زده شدم."»

در انتهای این گزارش آمده است: «به گفته کارشناسان در صورتی که این توافق پیش برود، طراحی مجدد و بازسازی رآکتور اراک می تواند تا یک دهه طول بکشد.

اما اگر توافق با شکست مواجهه شود چطور؟ کارشناسان معتقدند در این صورت رآکتور اراک می تواند به زودی به یک کارخانه پلوتونیوم تبدیل شود؛ و به نظر می رسد نیروهای نظامی ایران، موشک ها و تسلیحات اطراف نیروگاه اراک را به خوبی برای جنگ آماده کرده اند.»