پايگاه خبري تحليلي «پارس»- از زمان جيغ فرانسوي‌ها در مذاكرات چند ماهي نگذشته بود كه هم مشكل فرانسوي‌ها براي ادامه طنازانه و انحصاري فعاليت در صنعت خودرو حل شده و هم رفت و آمدهاي بي‌سروصداي هيئت‌هاي تجاري امريكايي در قالب‌هاي مختلف رونق گرفته است اما خبرهاي ويژه حكايت از پس دادن اين بازديدها در سوئيس دارد كه معلوم نيست اين نشست‌هاي اقتصادي چرا، چگونه و با چه كيفيتي برگزار مي‌شود و حجم و اندازه امتيازهايي كه به طرف‌هاي امريكايي در فضاي كدر و مبهم و چراغ خاموش داده مي‌شود چه ميزان است و با منافع ملي همخواني دارد يا نه؟!

بر اساس اطلاعات درز يافته تاكنون بعد از نشست لوزان سه ديدار با هيئت‌هاي امريكايي تدارك ديده شده كه دو نشست آن در داخل كشور و يك نشست آن در سوئيس بوده است. بنابراين گزارش اگر چه اصل بر اعتماد به دولتمردان كشور است اما در هر سه ديدار، مسئولان حاضر به شفاف‌سازي نشدند و اخبار از منابع ديگري انتشار يافته است. 

در نشست اول كه معاون وزير ارتباطات نيز حضور داشته است؛ فردي كه به گفته فعالان بخش خصوصي آشنا هم نيست و حتي اسمش هم به گوش هيئت رئيسه اتاق ايران نخورده، اقدام به معرفي پروژه‌هاي اقتصادي براي تيم مذكور مي‌كند و معاون وزير نيز از توانمندي‌هاي مخابراتي ايران سخن مي‌گويد. 

روزنامه انگليسي «فايننشال تايمز» چندي پيش در گزارشي تحت عنوان «جشن سرمايه‌گذاران امريكايي در تهران به رغم باقي‌ماندن تحريم‌ها» نوشته بود: «گروهي از تجار امريكايي در شمال شهر تهران و در رستوراني مجلل با طرف‌هاي ايراني با بررسي ابعاد سرمايه‌گذاري در اين كشور به بحث پرداختند. اين سفر اولين حضور تاجران امريكايي در ايران بعد از پيروزي انقلاب در سال ۷۹ ميلادي به اين سو بود.»

اين روزنامه انگليسي با اشاره به حواشي سفر هيئت تجاري امريكايي به ايران از جمله پخش آهنگ «Happy » فارل ويليامز خواننده رپر امريكايي در رستوران مجلل شمال شهر تهران نوشته بود: «۲۲ سرمايه‌گذار و مشاور امريكايي با حضور در ايران اولين مسافرت علني خود را به اين كشور انجام دادند.»

 اما دومين گروه كه اين بار حتي رسانه‌هاي غربي هم به زوايايي از آن دست نيافتند، با هدف امكانات بالقوه در صنعت نفت و گاز به ايران آمده بودند. 

حتي وزارت امور خارجه امريكا سفر هيئتي از مقامات شركت‌هاي نفتي امريكايي به ايران را رد كرد. جف را‌تكه سخنگوي وزارت امور خارجه امريكا گفته بود: «نمي‌تواند درباره سفري كه هنوز تأييد نشده و ماهيت آن كاملاً مبهم است، اظهارنظر كند.» 

اما در نهايت بازديد از نمايشگاه صنعت نفت تنها خبري بود كه از آنها درز كرد و گزارش روز گذشته دولت روسيه نشان داد«برداشته شدن تحريم‌هاي ايران نشانگر تلاش امريكا و اروپا براي يافتن جايگزيني براي نفت و گاز روسيه است.»

به نوشته پايگاه خبري «اسپوتنيك»، در بخشي از گزارش پيش‌بيني اقتصاد كلان 2018-2016 روسيه آمده است: «نگراني بازار از اختلال در تحويل (انرژي) از عراق و سوريه كاهش يافته است. اين به واسطه احتمال كاهش تحريم‌هاي اقتصادي اعمال‌شده عليه ايران است كه نشانگر تلاش‌هاي ايالات متحده و اتحاديه اروپا براي يافتن جايگزيني براي منابع نفت و گازي است كه از روسيه مي‌گذرد.»

همچنين ادعاي مسئولان نفتي كه جلوتر از مذاكره كنندگان اصلي مذاكرات در 1+5 هستند، مؤيد اين است كه ظاهراً مذاكرات اقتصادي توسط افرادي خاص و دور از چشم رسانه‌ها و مردم در حوزه نفت و به خصوص گاز در جريان است، زيرا مدعي شده بودند تاكنون بيش از 20 صفحه توافق نوشته شده و تحريم‌ها از آذر ماه برداشته خواهد شد ! 

    در نشست سوئيس چه خبر بود؟
اما سومين خبر درباره ديدار با هيئت‌هاي سرمايه‌گذاري امريكايي از طريق يك عضو اتاق بازرگاني و در قالب خاطرات روزانه وي منتشر شد، آنجا كه گفته شد مانند ديدار اول يك فعال اقتصادي و صاحب منصب دولتي (‌رئيس دفتر رئيس‌جمهور) به همراه هم تيمي‌هاي خود به سوئيس سفر كرده است و در پي آن سايت اتاق نيوزدر خبري تكميلي نوشت: «شنيده‌ها حاكي است اين ديدار در سوئيس برگزار شده است. مسئوليت هيئت ايراني بر عهده محمد نهاونديان، مسئول دفتر رئيس‌جمهور بوده است و به همراه وي محسن جلال‌پور، نايب رئيس اتاق بازرگاني ايران و رئيس اتاق بازرگاني كرمان حضور داشته است. جلال پور اخيراً تلاش بسياري براي كسب كرسي رياست دوره هشتم اتاق بازرگاني را آغاز كرده و احتمال رياست وي در دو، سه هفته اخير يعني دقيقاً پس از ديدار با هيئت تجاري امريكايي بسيار جدي‌تر شده است. اين در حالي است كه بعد از نوروز امسال شاهد سفر يك هيئت از زنان ايراني به ايالات متحده امريكا بوديم. از طرف اتاق بازرگاني مسئوليت اين هيئت بر عهده فريال مستوفي از اعضاي اتاق بازرگاني تهران و ايران و فعال صنعت فولاد بود. اين هيئت كه به مدت سه هفته در امريكا حضور داشت، شامل اعضاي اتاق بازرگاني، زنان بازرگاني و زنان هنرمند بود و كارآفرينان و هنرمندان ايراني به دعوت مؤسسه امريكايي «LEARNING» كه يك تشكل غيردولتي است، به اين كشور سفر كردند.

اين مذاكرات كاملاً به دور از چشم رسانه‌ها و به صورت مخفيانه به منظور همكاري‌هاي پس از رفع تحريم آغاز شده و گفته مي‌شود قرار است اين دو هيئت ديدار ديگري نيز داشته باشند.

شنيده‌ها حاكي است نشست سوئيس نيز به نوعي درباره صنايع فولادي است. به اين ترتيب مي‌توان حدس زد تاكنون امريكايي‌ها در حوزه‌هاي خودروسازي (به طور مشخص شورولت و جنرال‌موتورز)، ‌فولاد، صنايع نفت و گاز و ‌مخابرات در ديدار با طرف‌هاي خاكستري خود ابراز تمايل به همكاري كرده‌اند، با اين حال جو‌سازي به سمتي مي‌رود كه دولتمردان نيز در اين باره كمتر اطلاع‌رساني مي‌كنند و تنها بهانه آنها خراب شدن اوضاع با اطلاع‌رساني شفاف است، البته با نگاهي به اين صنايع و ضريب نفوذ برخي دولتمردان در آن حوزه مي‌توان حدس زد چه افرادي در اين روابط پنهاني بيشتر فعال و در جريان هستند اما فعالان بخش خصوصي اتاق بازرگاني در اين‌باره يا اطلاعي ندارند يا ترجيح مي‌دهند خود را بي‌اطلاع نشان دهند. 

   شفاف‌تر‌ها سري بي‌كلاه دارند!
 در اين ميان طي روزهاي گذشته خبري مبني بر تشكيل شوراي بازرگاني ايران - امريكا از سوي ابراهيم خانيكي، دبيركل انجمن مديران و متخصصان صنعتي و اقتصادي ايران منتشر شد. 

وي گفته است: «تقاضاي تأسيس شوراي مشترك بازرگاني ايران و امريكا توسط جمعي از اعضاي اتاق و فعالان اقتصادي كشور كه در بخش‌هاي مختلف بازرگاني، صنعت، معدن و كشاورزي به فعاليت اشتغال دارند براي طي مراحل قانوني به اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران تقديم شد.»

 در ليست اين انجمن افرادي چون بهزاديان و سيدحميد حسيني ديده مي‌شود كه اولي نخستين فردي بود كه چند سال پيش به دنبال ايجاد اتاق ايران و امريكا بود وگفته مي‌شود حتي با رئيس اتاق هم عرض با اتاق تهران ديدار و گفت وگو كرده است. نفر دوم نيز با توجه به روابط تجاري‌اش با امريكا به دنبال تشكيل چنين شورايي است. 

با اين حال آن گونه كه مي‌توان از اخبار ناقص استنباط كرد، شفاف تر‌ها سرشان تاكنون بي‌كلاه مانده يا سرمايه‌گذاران امريكايي ترجيح مي‌دهند با افراد در سايه متصل به دولت تعامل داشته باشند!

   مراقب كاسبان بعد تحريم باشيد!
بنابراين گزارش چندي پيش پدرام سلطاني نايب رئيس اتاق ايران و برنده اصلي دور جديد اتاق تهران در گفت‌وگو‌يي كوتاه با از حركت چراغ خاموش براي ديدار با هيئت‌هاي امريكايي گلايه كرده و گفته بود: «اين نشست‌ها بدون هماهنگي با اتاق برگزار شده و معلوم نيست چه گروه يا ارگان و نهادي در اين باره متولي است.» 

مجيدرضا حريري نيز در اين‌باره گفته است: «همان طور كه كاسبان تحريم به اقتصاد ضرر مي‌زدند، بايد مراقب كاسبان بعد تحريم هم بود!» 

وي با تكرار جمله هميشگي‌اش تأكيد مي‌كند: «اگر مي‌خواهيم اقتصاد در مسير درست قرار گيرد، بايد شفاف و اطلاع رساني صحيح و بدون رانت باشد.» 

وي خاطر نشان مي‌كند: «در فضاي غيرشفاف امكان به خطر افتادن منافع ملي وجود دارد كما اينكه در جريان تحريم بسياري از كاسبان تحريم سوءاستفاده كردند و بسياري از پول‌ها به داخل كشور نيامد و نابود شد.»

جوان