مقدم‌فر: هر شهروندی حق نقد دارد

به گزارش پارس به نقل از فارس، برنامه «دیروز،امروز،فردا» این هفته با حضور حسین انتظامی معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد و حمیدرضا مقدم‌فر معاون فرهنگی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از شبکه سه سیما پخش شد.

انتظامی در ابتدای این برنامه تلویزیونی گفت: فضای نقد و نقدپذیری در دوره‌های مختلف انقلاب شبیه به هم بوده است. چون این موضوع از ساختار دیوانی و فرهنگ عمومی مردم ناشی می‌شود و دولت‌ها در این زمینه نقش موثری نداشته‌اند. اما در برخی از دولت ها فضای رسانه‌ای آزادتر بوده است.

مقدم‌فر هم اظهار داشت: در ۳۵ سال گذشته همیشه فضای نقد وجود داشته اما نمی‌توان گفت این فضا یکسان بوده است، در دوران جنگ فضای امنیتی وجود داشت اما بعد از جنگ که آرامش نسبی در کشور به وجود آمد، در دولت سازندگی آقای هاشمی کمتر شاهد فضای نقد بودیم و گاهی شاهد برخورد تند با انتقاد بودیم. فضای درونی دولت به این شکل بود که اجازه نقد نمی داد.

وی گفت: بعد از آقای هاشمی، فضا به شکل افراطی باز شد و بخش عمده‌ای از رسانه‌ها به بلندگوی دشمن تبدیل شدند که باعث گله مقام معظم رهبری هم شد. در دوران آقای احمدی‌نژاد هم نقد به گونه‌های مختلف فعال بود و این فضا در دولت جدید هم ادامه دارد.

انتظامی در ادامه برنامه گفت:دولت آقای خاتمی چون با شعار فضای باز سیاسی وارد میدان شد، به استقبال از رسانه ها توجه بیشتری داشت و در دوره آقای خاتمی تعداد رسانه ها جهش قابل توجهی داشت. اشکالات موجود در آن دوره به نقد ارتباطی نداشت و دلایل دیگری داشت. در دوران آقای خاتمی در فضای نقد فعال تر بودیم و این یک واقعیت است. موضوع این است که در فضای عمومی علی رغم شعار استقبال از نقد، متاسفانه زیاد از انتقاد خوشمان نمی آید.کسی از مسئولین نمی گوید از نقد بدم می آید اما به محض اینکه یک مقدار نقد جدی می شود کسی که انتقاد می کند متهم به تخریب می شود، ما نقد سازنده و غیر سازنده نداریم.

وی افزود: نقد باید چهارچوب داشته و روش‌مند باشد، ولو اینکه شخص نقد کننده قصد کینه توزانه داشته باشد نمی‌توان حرف او را نقد ندانست. در بحث نقد انگیزه مهم نیست بلکه رعایت چهارچوب‌ها اهمیت دارد.

این نقض در فضای عمومی ما وجود دارد که نقد پذیرفته نمی شود و باید روی این مساله کار کنیم تا مرتفع شود.

مقدم‌فر نیز در بخش دیگری از صحبت‌هایش اظهار داشت: متاسفانه فرهنگ عمومی نقد چندان مساعد نیست. اکثر رسانه های ما فرهنگ نقد را متکی برچهارچوب های اخلاق دینی و شرعی نمی دانند. فرهنگ عمومی رسانه های ما در حوزه نقد چندان ضابطه مند و با چهارچوب مشخص اسلامی و شرعی نیست و با تراز جمهوری اسلامی که یک انقلاب فرهنگی است، تناسب ندارد. وظیفه یک رسانه نظارت بر دستگاه های مختلف است و اگر نقد از رسانه گرفته شود، رسانه دیگر نمی تواند به وظیفه خود عمل کند. رسانه باید با نقد مطالبات مردم را پیگیری کند اما باید ببینیم تعریف نقد چیست و رسانه ها باید چگونه به سمت انتقاد حرکت کنند.

وی افزود: نقد باید باشد و مسئولین هم باید ظرفیت نقد پذیری داشته باشند اما باید بدانیم چطور نقد کنیم. امروز نقد شونده مشکل دارد. در معارف ما آمده است که باید به نقد به شکل یک هدیه نگاه کرد. از طرف دیگر آیا نقد کننده شرایط نقد را رعایت می کند و نگاه نقد شونده هم به انتقاد به شکل هدیه گرفتن است؟ متاسفانه این فضا وجود ندارد.

معاون مطبوعاتی وزیر ارشاد در بخش دیگری از «دیروز،امروز،فردا» گفت: هم نقد کننده و هم نقد شونده مشکل دارند و در واقع همه چیز ما به هم می آید. ما در حال تمرین فضای نقد پذیری هستیم و باید هزینه های آن را هم پرداخت کنیم. یکی از کار ویژه های اصلی رسانه ها بحث نظارت اجتماعی است و رسانه ها با این کارکرد وارد عمل می شوند و اینجاست که نقد به عنوان یک مسیر حیاتی جلوه می کند. اما در عمل شرایط کشور به شکلی است که به هر موضوعی ورود می کنند به خط قرمز می رسند و نمی توانند به وظیفه خود عمل کنند. از طرف دیگر در اغلب موارد نقد کننده در آن مورد خاص تخصص لازم را ندارد. باید جلوی نقد کسی که در حیطه ای تخصص ندارد گرفته شود.

وی ادامه داد: دولت تلاش دارد فضای رسانه‌ها را باز کند که به طبع آن فضای نقد هم باز شود. اولین گام در این راستا این بود که دولت نماینده‌ای از اهالی مطبوعات را به عنوان معاون مطبوعاتی انتخاب کرد تا از این طریق به نوعی به رسانه ها احترام گذاشته شود. آقای رئیس جمهور در سخنرانی های رسمی خود گفت که ما با رسانه‌ها به شکل قهری برخورد نمی کنیم و با تذکر و اخطار با رسانه‌هایی که مرتکب اشتباه می‌شوند مواجه می شویم یا در برخی موارد به صورت کتبی به رسانه خاطی اعلام می شود که مدیر مسئول خود را تغییر دهد.

مقدم‌فر نیز گفت: برای نقد باید یکسری چهارچوب خاص رعایت شود اما هر شهروندی حق نقد دارد. یکی از اشکالات به نقد شونده ها در دوره فعلی همین است که منتقدین را بی سواد و کم سواد خطاب می کردند که این خوب نیست. منتقد نباید لزوماً استاد دانشگاه یا پژوهشگر باشد. یک کارگر، کشاورز، کارمند و... هم حق انتقاد دارند. هرکسی می تواند نقد کند اما با رعایت چهارچوب ها و خیرخواهی.

وی همچنین گفت:«ما در ۳۵ سال گذشته نوسانات زیادی داشتیم و شرایط سیاسی و رسانه‌ای کشور متفاوت بوده است اما کلیات آن شبیه به هم بوده است. افتخار ما این است که کشوری هستیم که به عالی‌ترین مقامات کشور نقد شده است. اما گاهی سیاست ها و راهبردهای غلط هم بوده که الان هم شاهد آن هستیم و باید اصلاح شود. این دیدگاه ها باعث می شود نقد شونده ها بی بهره بمانند.معمولاً اطرافیان مدیران از آن ها تعریف می کنند اما کسانی که نقد می کنند ارزش دارند و نباید راه نقد آن ها را بست و آن ها را به عناوین مختلف متهم کرد تا زبان آن ها برای انتقاد بسته شود.

انتظامی هم در بخش دیگری از این برنامه تلویزیونی گفت: من مدافع این هستم که اسم و رسم منتقد مشخص باشد و در تاریکی تیراندازی نکند. این موضوع به درست شدن فرهنگ عمومی انتقاد کمک می کند. طوفان ذهنی در فرهنگ ما کمک نمی کند چون در فرهنگ ما زبان سرخ سر سبز را بر باد می دهد، یکی از سیاست‌های جدی دولت این است که تمام ظرفیت های قانون مطبوعات را آزاد کند. عده ای فکر می کنند قانون مطبوعات چون در دوران جنگ نوشته شده، قانون بسته ای است اما به نظرم این قانون، قانون خوبی است و حقوق مطبوعات را بر حدود مطبوعات مقدم می‌داند. در ماده ۴ این قانون آمده که هیچ مقام دولتی و غیر دولتی نمی تواند مطبوعات را سانسور نماید یا به آن ها بگوید چه چیزی بنویسد.

وی افزود: وظیفه دولت این است که دست رسانه ها را باز نگه دارد و اگر اشتباهاتی هم از آن ها سر زد با آن ها به خوبی رفتار کند، مگر در موارد خاصی مثل امنیت ملی و مسائل اعتقادی. در عین حال وظیفه ما ایجاد امنیت در حوزه رسانه هاست. امنیت یعنی مراقبت شود در رسانه ها فضاهای خصوصی مردم منتشر نشود. همچنین رعایت استانداردها و شناسنامه دار بودن رسانه ها یک امر الزامی است. بعضی از سایت ها نقش شبنامه را ایفا می کنند که باید جلوی آن ها گرفته شود. سایت ها باید همگی شناسنامه داشته باشند تا اعتماد و اطمینان به وجود بیاید.

مقدم‌فر هم در بخش دیگری از «دیروز،امروز،فردا» اظهار داشت: اگر نقد شناسنامه دار باشد پیام آن نقد بهتر دریافت می شود. اما فضایی که امروز در کشور وجود دارد این است که بیشتر از توجه به اصل پیام، در حاشیه ها گیر کرده ایم. نظام در خیلی جاها درگیر این حواشی است. باید به محتوای حرف توجه کرد نه اینکه چه کسی حرف را بیان کرده است. متاسفانه اصل حرف رها می شود و به حواشی پرداخته می شود.

وی افزود: شاید کسی به این دولت رای داده اما انتقاداتی هم دارد و اینکه بگوییم همه منتقدین به دولت قبلی وصل هستند درست نیست. تعابیری که در مورد منتقدین این روزها مطرح می شود درست و در شان مسئولین عالی نظام نیست. این عزیزان باید حوصله کنند و با سعه صدر به محتوای اصلی حرف ها توجه داشته باشند. دولت آقای روحانی دولتی است که باید به آن کمک شود و کسی نباید از ضعیف شدن دولت خوشحال شود.

انتظامی در ادامه برنامه گفت: فرد وقتی حس کند پشت سر یک انتقاد قصد تخریب و براندازی دولت و یک مسئول نیست، با خیال راحت به نقد توجه می‌کند، نقد درست تاثیر سازنده بر نقد شونده دارد و او از این نقد استقبال خواهد کرد.

وی افزود: باید سعه صدر وجود داشته باشد. مقام معظم رهبری امسال در مشهد درباره نقد زیاد صحبت کردند و فرمودند باید به جوانان فرصت نقد از مسئولین داده شود و فرمودند باید از نقد استقبال شود. اما فرمودند تکفیر، تهمت زنی و جنجال آفرینی مسائلی است که بنده مخالف آن هستم و باید از آن پرهیز شود. رهبری معتقدند نباید به کسی گفت جاسوس و بیگانه و... هر دولتی مستقر بوده رهبری تاکید کرده اند دولت در حال کار است و نگاهشان به دولت ها همیشه مثبت بوده است.

مقدم فر هم در بخش دیگری از این برنامه تلویزیونی در مورد همایش «دلواپسیم» و مستند «من روحانی هستم» اظهار داشت: من در مورد این دو موضوع صحبت خاصی ندارم و خود آقایان باید در موردش جواب دهند. اما فکر می کنم دولت و مسئولین در مورد برنامه هایی که تخریبی نیست نباید واکنش تندی نشان دهند. طبیعی است که عده ای حق داشته باشند دلواپس باشند و حرف هایشان را مطرح کنند. دولت هم می تواند حرف های خوب آن ها را قبول کند و حرف های بد را رد نماید. نباید واکنش های تندی به اینگونه مسائل نشان داد. بگذاریم در جمهوری اسلامی عده ای از دلواپسی های خود بگویند. چیزی که نگران کننده است حواشی است که وجود دارد.

وی افزود: دستیار ویژه رئیس جمهور در کنیسه ویژه یهودیان سخنرانی می‌کند و در تایید آرم شیر خورشید صحبت می‌کند، این واقعاً یک حاشیه است. من دلواپس وعده‌های آقای روحانی هستم که باید محقق شود و همه ما باید به تحقق این وعده ها کمک کنیم. وقتی دستیار آقای رئیس جمهور این صحبت را مطرح می کند برای دولت حاشیه ایجاد می کند و وقت دولت گرفته می شود. چرا باید به این صورت عمل شود؟ امام(ره) می‌فرمایند پرچم و آرم های ایران باید اسلامی باشد و این شیر و خورشید منحوس باید از همه جای ایران برداشته شود و هیچ چیز نباید شبیه به نظام شاهنشاهی باشد.

مقدم فر همچنین گفت: اخیراً مساله شورش بند ۳۰۵ زندان اوین به وجود آمد که بعداً مشخص شد اطلاعات رسانه‌های خارجی از داخل زندان ارسال می شده است. سخنگوی دولت در مورد این ماجرا بیان می کند که رسانه‌های خارجی در این زمینه بزرگ نمایی می کنند اما در ادامه می گوید حق نداریم در مورد زندانیان عملی غیرقانونی انجام دهیم و به نوعی این مساله و خبرهای رسانه های خارجی را تایید می کند. این حواشی است که برای دولت ایجاد می شود و رسانه ها حق دارند به آن ها بپردازند.

وی ادامه داد: در دانشگاه آزاد شخصی به عنوان مدیرکل اسناد دانشگاه آزاد اسلامی منصوب می‌شود که در جریان فتنه برای آقای کروبی نامه‌ای سراسر اتهام و فحاشی به نظام و امام (ره) نوشته است. رسانه‌ها به این انتصاب انتقاد کردند و بعد از چند ماه تلاش رسانه‌ای ایشان از این سمت برداشته شدند اما هنوز هم به سمت مشاوره‌ای یکی از ارکان مهم نظام در اختیار ایشان است.

انتظامی هم گفت: حاشیه سازها و نوارسازها همگی ضد سازندگی هستند. حاشیه معمولاً ایجاد کننده اولیه دارد، افراد می‌توانند دلواپس باشد و هیچ اشکالی هم ندارد. اما اینکه در این همایش پلاکاردهایی باشد که قاتل شهید احمدی روشن را از اتاقش بیرون کنید به چه معناست؟ این دیگر اسمش نقد نیست و به معنای تشویش اذهان عمومی است. آمریکایی ها دو جنگ در خلیج فارس داشتند که در هر دو جنگ به همه خبرنگاران خود گفتند هیچ خبرنگاری حق ندارد چیزی را قبل از هماهنگی با پنتاگون مخابره نماید. حتی یک نفر از روزنامه نگاران به این مساله اعتراض نکرد چون می دانستند امنیت ملی آمریکا را در زمان جنگ روزنامه نگار و فلان عضو کنگره تعیین نمی کند، بلکه این موضوع در اختیار پنتاگون است.

وی افزود: اینکه در آستانه مذاکرات حساس هسته‌ای در وین و با توجه به حمایت های رهبری از مذاکرات در مجلس از وزیر امورخارجه سوال کنیم و سعی کنیم به وی کارت زرد بدهیم باعث ریختن هیمنه ما در بین کشورهای مذاکره کننده می شود. یا در مورد مستند «من روحانی هستم» اینکه در این CD یکسری مسائل بی ربط به هم مرتبط جلوه داده شود چه تصویری از رئیس جمهور به جامعه ارائه می شود؟

انتظامی گفت: برنامه دولت این است که دستگاه‌های مختلف همایش‌هایی برگزار کنند و در آن سیاست‌های خود را نقد کنند. هر دولتی حس کند عقل کل است در ابتدای راه انحطاط است.

مقدم‌فر نیز در پایان برنامه اظهار داشت: ممکن است در جلسه دلواپسیم و آن مستند اشکالاتی وجود داشته باشد اما دولت چگونه باید با این اشکالات مواجه شود. در این CD مساله حضور آقای روحانی در ماجرا مک فارلین مطرح شده، اگر این موضوع دروغ است باید در مورد آن اطلاع رسانی شود. این یک نوع برخورد است. برخورد دیگر این است که سخنگوی دولت بگوید ما از قوه قضاییه تقاضا داریم با سازندگان این سی دی برخورد کند. یا مثلاً وقتی وزیر ارشاد این مستند را ندیده چطور می گوید این مستند ضد دولت و ضد رئیس جمهور است.

انتظامی هم گفت: ایشان شاید مستند را ندیده بودند اما از محتوای آن باخبر بود.

مقدم فر هم در پاسخ گفت: انصاف بدهید که ایشان باید ابتدا مستند را مشاهده می کرد و بعد از آن اظهار نظر می کرد.