پايگاه خبري تحليلي «پارس»- حامد علوي- اختلافات تيم هاي مذاکره کننده ايران و 1+5 به دو مورد کاهش يافته و درباره بقيه مسائل تفاهم انجام شده است.

به گزارش پايگاه خبري تحليلي «پارس»،هيئت هاي کارشناسي ايران و 1+5 آخرين دور مذاکرات کارشناسي خود قبل از آغاز نگارش پيش نويس توافق نهايي را روزهاي سه شنبه و چهارشنبه 16 و 17 ارديبهشت 1393 (6 و 7 مي 2014) در نيويورک انجام دادند.

در اين دور از مذاکرات مقدمات لازم براي آغاز رسمي متن توافق نهايي فراهم شده و نگارش اين متن در ديدار روز 23 ارديبهشت دو تيم آغاز خواهد شد.

اگرچه گزارش هاي ديگري وجود دارد که مي گويد مدت ها قبل يک پيش نويس براي توافق نهايي نوشته شده و اکنون مسئله اصلي دو طرف چگونگي قبولاندن آن به محيط داخلي خودشان است نه نگارش متن اصلي توافق.

با اين حال، گزارش ها نشان مي دهد اکنون عمده مذاکرات به دو موضوع محدود شده است:

1- ظرفيت غني سازي در ايران

2- موضوع تحقيق و توسعه مرتبط با غني سازي

درباره مسئله اول دشواري موجود مربوط به ايران است که از آنجا که استدلال هاي دو طرف درباره ميزان نياز عملي ايران به غني سازي متفاوت است، در نتيجه ظرفيت غني سازي که ايران مي تواند در طول گام آخر براي خود حفظ کند اختلاف نظر گسترده اي وجود دارد.

مقصود از ظرفيت غني سازي در اينجا ترکيب تعداد و نوع ماشين هاي سانتريفيوژ است که بر اساس شاخصي به نام «واحد کاري تفکيک کنند» (SWU) محاسبه مي شود.

ارزيابي سازمان انرژي اتمي در ايران اين است که بايد ظرفيت فعلي غني سازي به طور کامل حفظ شود و آنچه مي توان درباره آن مذاکره کرد صرفا برنامه آتي توسعه اين صنعت است.

ايران اکنون حدود 21000 ماشين نصب شده (در نطنز و فردو) دارد که 1000 عدد آن ماشين نسل دوم است.

از اين تعداد فقط 8000 ماشين در حال دريافت گاز و غني سازي است.

اما طرف غربي تاکيد دارد که اولا تعريف ايران از «نياز عملي به غني سازي» را نپذيرد، ثانيا غربي ها استدلال مي کنند ايران در توافق ژنو پذيرفته است که بايد برنامه غني سازي خود را محدود کند و اين موضوع قابل مذاکره مجدد نيست و ثالثا از ديد امريکا آنچه تعيين مي کند ظرفيت غني سازي ايران چقدر باشد، افزايش زمان Break out (زمان لازم براي توليد اورانيوم يک سلاح) به 12-18 ماه است نه نياز عملي ايران و چيزهايي از اين قبيل.

کارشناسان مي گويند بر اساس اين فرمول(Break out)، غربي ها اصرار دارند تعداد ماشين هاي ايران زير 4000 عدد و مقدار مواد 5 درصدي که ايران مي تواند حفظ کند زير 1200 کيلوگرم باشد.

به اين ترتيب، به نظر مي رسد بحث ها در اين باره به بن بست خواهد رسيد مگر اينکه يک طرف تصميم بگيرد از موضع خود کوتاه بيايد.

برخي منابع مطلع هشدار مي دهند آن طرف ممکن است تيم مذاکره کننده ايران باشد چرا که نشان داده به هيچ قيمتي مايل نيست مذاکرات به بن بست برسد.

موضوع دومي که مذاکرات بر آن متمرکز است، مسئله تحقيق و توسعه مرتبط با غني سازي است.

کارشناسان مطلع از موضوع مي گويند از آنجا که در اين بخش است که روشن خواهد شد که آينده برنامه و فناوري غني سازي بويژه از حيث نوع ماشين ها چه خواهد بود، دو طرف در اين باره پافشاري ويژه اي از خود نشان مي دهند.

غربي ها مايلند برنامه تحقيق و توسعه در ايران عملا تعطيل شود و ماشين هاي ايران از نسل اول فراتر نرود.

اين بدان معناست که کيفيت غني سازي در ايران هرگز رشد نخواهد کرد.

اين در حالي است که اطلاعات موجود نشان مي دهد حفظ و رشد برنامه تحقيق و توسعه در حوزه غني سازي جزو خطوط قرمز ابلاغي به تيم مذاکره کننده هسته اي ايران است.

منبع: ايران هسته اي

اورانیوم ایران رشد سازمان انرژی اتمی صنعت فناوری کارشناسی گاز نیویورک هسته ای