درد زانو یکی از رایج ترین بیماری ها میان افراد به خصوص میانسالان و بزرگسالان می باشد. در ادامه قصد صحبت درباره راه های درمان زانو درد را خواهیم داشت.

درمان زانو درد

زانو درد چیست؟

یکی از رایج ترین مشکلات در سیستم اسکلتی انسان، به وجود آمدن درد در قسمت زانو است. درد زانو ممکن است به دلیل آسیب دیدگی زانو یا علل دیگر شروع شود و فرد را کامل درگیر کند. شاید قبلا ما زانو درد، پا درد و کمردرد را منحصر به سالمندان می دانستیم؛ اما حالا می بینیم که این مشکلات اصلا سن و جنسیت نمی شناسد و افراد مختلف در هر سنی ممکن است این دردها را تجربه کنند. یعنی دیگر نباید از درد زانوی یک خانم 30 ساله خیلی تعجب کنیم؛ در واقع زانودرد در جوانی یکی از مشکلات رایج در بین افراد جوان جامعه است!

میزان زانو درد در تمام افراد یکسان نیست؛ بعضی افراد فقط از داشتن چنین مشکلی ناراحت هستند و بعضی دیگر هم به قدری در عذاب هستند که راه رفتن معمولی و انجام دادن کارهای روزانه برایشان بسیار سخت شده است. مواردی از قبیل وضعیت جسمی افراد، سن، نوع شغل، میزان فعالیت بدنی، میزان آسیب دیدگی زانو، منطقه آسیب دیده در زانو و… روی میزان ناراحتی افراد و شدت درد زانو تاثیر می گذارد.

قبلا مردم درد زانو را با روشهای سنتی مانند بستن آن یا زالو درمانی کاهش می دادند؛ اما این روزها با پیشرفت علم پزشکی افراد به خوبی می دانند که برای درمان دردهای زانو باید به بهترین متخصص زانو مراجعه کنند تا بهترین و موثرترین روش درمانی روی آنها انجام شود.

تشخیص زانو درد

در طول معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است فعالیت های زیر را انجام دهد:

    • بررسی ورم، درد، حساسیت، گرمی، و کبودی واضح در زانو
    • بررسی میزان حرکت ناحیه پایین پا در جهت های مختلف
    • فشار دادن یا کشیدن مفصل به منظور ارزیابی وضعیت ساختارهای زانو

در بعضی موارد، پزشک ممکن است از عکس برداری رادیولوژی، اسکن ام آر آی، سی تی اسکن و امواج مافوق صوت برای تشخیص مشکل بیمار استفاده کند. اگر پزشک نسبت به ایجاد عفونت در ناحیه مفصل مشکوک باشد، ممکن است از آزمایش خون و آرتروسنتز برای تشخیص مشکل استفاده کند. در آرتروسنتز یک مقدار کم از مایع درون مفصل زانو با سوزن خارج شده و برای آزمایش به آزمایشگاه ارسال می شود.

عوامل موثر در ایجاد زانو درد

از جمله مهم ترین عوامل ایجاد زانو درد می توان به موارد زیر اشاره کرد:

  • صدمه، فشار و آسیب به زانو

وقتی مفصل زانو و استخوان زانو تحت فشار و صدمه قرار بگیرد و شکل طبیعی اش را از دست بدهد، افراد به زانو درد مبتلا می شوند. زانو، یکی از قسمتهای بدن انسان است که بیشترین میزان آسیب دیدگی را دارد. بسیاری از ورزشکاران در زمان تمرین و مسابقه، در معرض زمین خوردن و صدمه دیدن هستند. زمانی که زانو پیچ می خورد یا به آن ضربه شدید وارد می شود، درد و ناراحتی در این قسمت شروع می شود. پس اولین و شایع ترین دلیل پیدایش درد در زانوها، صدمه و آسیب حرکتی یا ورزشی است. زانو درد بعد از ورزش، موضوعی است که اغلب ورزشکاران آن را برای حداقل یک بار تجربه می کنند. با فشار آوردن بیش از حد به زانو، انجام حرکات سنگین و ناگهانی و… باید انتظار درد در ناحیه زانو را داشته باشید!

  • آرتروز زانو

یکی دیگر از عوامل موثر بر ایجاد درد زانو، آرتروز زانو است که به استئوآرتریت یا سائیدگی زانو نیز معروف است. آرتروز زانو، باعث از بین رفتن مفصل زانوی افراد می شود و راه رفتن را برای افراد مشکل می‌کند. با از بین رفتن مفصل زانو، بخش مهمی از زانو از دست می رود و درد و ناراحتی فرد شدت پیدا می کند. این موضوع می تواند حتی باعث تغییر شکل پاها نیز شود. دومین دلیل درد در زانو را می توان آرتروز زانو دانست.

  • آسیب دیدگی رباط زانو

یکی دیگر از آسیب های ورزشی شایع، صدمه به رباط زانو است که باعث درد و ناراحتی زانوها خواهد شد. مفصل زانو به همراه 4 رباط بسیار مهم کار می کند که با آسیب دیدن هرکدام از آن رباط ها، مفصل زانو هم به شدت اذیت می شود. آسیب دیدن رباط صلیبی قدامی، رباط صلیبی خلفی، رباط طرفی داخلی و رباط طرفی خارجی باعث شروع درد و ناراحتی در زانو می شود.

  • صدمه به منیسک زانو

منیسک زانو یکی از بخش های مهم زانو است. فشار بیش از حد یا انجام فعالیتهای شدید باعث می شود که بافت منیسک تحت تاثیر قرار بگیرد و گاهی اوقات پاره شود! وقتی منیسک زانو صدمه می بیند، به مفصل زانو فشار زیادی وارد می شود و عملکرد درست زانو متوقف می شود. متوقف شدن عملکرد زانو به معنای شروع درد و ناراحتی در زانو است.

  • در رفتن کشکک زانو

وقتی زانو دچار دررفتگی می شود، کشکک زانو تحت تاثیر قرار می گیرد. با این اتفاق، کشکک زانو جابه‌جا می شود و از جای خود بیرون می رود. در نتیجه راه رفتن، باز و جمع کردن زانو و فعالیتهای دیگر با درد شدید زانو همراه می شود!

  • منحرف شدن استخوان زانو

یکی دیگر از علل زانو درد، تغییر شکل زانوها و منحرف شدن استخوان زانو است. انحراف زانو به دلایل مختلف به وجود می آید. مثلا افراد مبتلا به پای پرانتزی و پای ضربدری در بلندمدت به درد شدید زانو دچار می شوند؛ زیرا استخوانها از جای اصلی خود منحرف می شوند!

برخی دیگر از دلایل درد زانو رو میتواند موارد زیر شمرد:

  • نرمی غضروف کشکک زانو
  • بورسیت کشکک زانو
  • کیست پشت زانو
  • آسیب رباط جانبی(لیگامان های کلترال)
  • سندرم درد پاتلوفمورال
  • سندرم باند ایلیوتیبیال

درمان زانو درد

علت زانو درد در زنان

یکی از واقعیت ها این است که زنان بیشتر از مردان به زانو درد مبتلا می شوند. طراحی خاص بدن خانمها و میزان هورمونهای بدن خانمها با آقایان فرق دارد. قدرت استقامت زانوهای زنان از قدرت استقامت زانوهای مردان کمتر است و همین موضوع یکی از دلایل زانو درد در خانمهاست.

رایج ترین دلیل درد در زانوها، آرتروز زانو است. خانمها بیشتر از مردان به آرتروز زانو مبتلا می شوند، در نتیجه ابتلا به این مشکل، پایداری و ترمیم پذیری غضروف های پوشاننده زانو از بین می رود و زانوها دردناک می شوند! با رسیدن به سن یائسگی زنان و حدود 50 سالگی، احتمال ابتلا به آرتروز زانو زیاد می شود.

یکی دیگر از دلایل زانو درد در زنان جوان، نرمی غضروف کشکک یا بیماری کندرومالاسی است که برای خانمهای زیر 30 سال اتفاق می افتد. با نرم شدن غضروف کشکک زانو، غضروف زانو دچار خراشیدگی و التهاب می شود و در نتیجه فرد احساس سوزش در زانوهایش می کند و موقع راه رفتن زانوهایش صدا می دهد (بیشتر بدانید: علت و درمان صدا دادن زانو).

زانو درد عصبی

زانو درد عصبی، با تحریک سیستم عصبی شما اتفاق می افتد. زانو درد عصبی به دلیل وجود مشکل خاصی در زانوها نیست و فقط به وضعیت اعصاب افراد و آرامش آنها بستگی دارد. افرادی که گردن درد، کمر درد، دیسک کمر و دیسک گردن دارند، با عصبی شدن شاهد افزایش درد در پاها و مخصوصا زانوهای خود خواهند بود.

زانو درد ناگهانی

گاهی اوقات پیش می آید که زانو درد مهمان سرزده بدنتان می شود! زانو درد ناگهانی به دلایل مختلفی پیش می آید؛ مثلا بعد از پیاده روی سنگین، ورزش طولانی، بالا و پایین رفتن از پله های زیاد، پیچش زانو، فشار آوردن به زانو و… ممکن است به زانو درد مبتلا شوید. اگر زانو درد مزمن نداشتید، بهتر است کمی استراحت کنید و برای یک الی دو روز شدت فعالیت جسمی و ورزش خود را کمتر کنید؛ اگر درد زانوهایتان کمتر شد، علامت خوبی است و نشان می دهد که به زودی کاملا بهبود پیدا می کنید؛ اما اگر درد زانوهایتان با استراحت کمتر نشد، بهتر است به دکتر ارتوپد مراجعه کنید؛ زیرا زانو درد ناگهانی می تواند به دلیل نرمی استخوان یا نرمی غضروف هم باشد که تشخیص آن فقط به کمک دکتر فوق تخصص زانو انجام می شود.

علت درد زانو چپ

در بعضی موارد، افراد در قسمت کناری زانوهای خود احساس درد می کنند و از درد زانوی راست یا چپ خود شکایت می کنند. دلایل متعددی باعث ایجاد درد در قسمت جانبی زانو می شود. التهاب بوریس و آسیب دیدن رباط های جانبی زانو از مهم ترین دلایل احساس درد در قسمت کناری زانو است. التهاب بوریس به معنای خشک شدن مایع داخل مفصل زانو است که به دنبالش، درد، تورم و احساس خشکی در زانو به وجود می آید. بد نشستن، نشستن طولانی مدت روی زمین و کم تحرکی نیز می تواند باعث درد در زانوها شود. در بسیاری از موارد با پرهیز از نشستن طولانی مدت روی صندلی، از بروز خشکی عضلات زانو و درد این قسمت پیشگیری خواهید کرد؛ اما ممکن است دلایل دیگری هم در این مسئله دخیل باشند. پس اگر درد در قسمت کناری زانوهای شما ادامه پیدا کرد، حتما به ارتوپد مراجعه کنید تا زانوهایتان را معاینه کند.

درمان زانو درد

سایر عوامل موثر در ایجاد زانو درد

علل ابتلا به زانو درد بسیار زیاد است؛ مثلا التهاب تاندون، آتروز مفاصل، ساییدگی غضروف ها، جمع شدن نمک در مایع زانو یا نقرس کاذب، اضافه وزن و ورم کیسه‌های مفصلی از جمله دیگر عواملی هستند که باعث ایجاد درد در ناحیه زانو می شود. هر عاملی که باعث تغییر حالت زانو و فشار شدید به آن شود، درد زانو را به همراه خواهد داشت. حتی بسیاری از خانمها از زانو درد بعد از بارداری شکایت می کنند؛ زیرا قبل از زایمان وزن خودشان و وزن بچه به پاها و مخصوصا زانوها وارد می شده و همین موضوع باعث شروع درد در زانوی آنها شده است. بسیاری از افراد مبتلا به این موضوع، به دنبال راه درمان مشکل خود هستند. در ادامه این نوشته با روشهای موثر برای درمان زانودرد آشنا خواهید شد. 

روش های درمان خانگی زانو درد

درد زانو یک بیماری شایع است که می تواند در اثر مشکلات کوتاه مدت و طولانی مدت ایجاد شود. بسیاری از مشکلات کوتاه مدت زانو نیازی به مراجعه به بهترین دکتر ارتوپد ندارد و مردم اغلب می توانند با کمک خود به بهبودی دست یابند. داروهای خانگی همچنین می توانند در بسیاری از مشکلات طولانی مدت دردهای زانو کمک کنند.

فعالیت بدنی

ورزش می تواند باعث تاخیر در ایجاد استئوآرتریت (OA) ، یکی از شایع ترین دلایل درد زانو شود.

پیاده روی ، دوچرخه سواری ، شنا و یوگا ممکن است همه در درمان خانگی  آرتروز زانو موثر باشد و جزء بهترین درمان خانگی زانودرد مطرح شوند.

فعال بودن از نظر جسمی سلامت بافت غضروف را افزایش می دهد ، چه فرد دارای OA باشد یا نه.

همانطور که گفتیم یکی از دلایل زانودرد ضعف عضلانی بود که افراد با انجام این ورزش ها می توانند این عضلات را تقویت کنند.

تمرینات تقویتی

افراد می توانند برای شناسایی بهترین تمرینات و برنامه های مورد نیازشان با یک فیزیوتراپ همکاری کنند. با تقویت عضلات فوقانی – عضلات چهار سر ران – از طریق ورزش می توانید به محافظت از مفصل زانو کمک کنید. این ماهیچه ها در کناره ها و قسمت جلوی ران ها قرار گرفته اند. چند روش برای تقویت عضلات ذکر شده گفته شده است : در زمان دراز کشیدن یا نشستن یک پا را صاف کنید و آن را بلند کنید. یک پا را روی یک پله قرار دهید ، سپس روی پله دیگر ، پائین بروید و دوباره این حرکت را تکرار کنید. روی یک صندلی بنشینید و سپس یک دقیقه بطور مکرر بایستید و بنشینید. این کار را با روشی آهسته و کنترل شده انجام دهید و از استفاده از دست برای تعادل خودداری کنید. این روش جزء دومین درمان خانگی زانو درد و بهترین درمان خانگی زانو درد می باشد .

ورزش تای چی

تای چی یک ورزش چینی از دوران باستان است. این نوع ورزش برای آرامش ذهن و بدن طراحی شده است. در صورت داشتن تمرینات ورزشی مناسب مانند تای چی به دلیل تقویت ماهیچه ها، می توان از بروز درد زانو پیشگیری کرد.

وضعیت قرارگیری بدن

از سومین درمان خانگی زانو درد و بهترین درمان خانگی زانو درد می توان به اقداماتی که می تواند به حداقل رساندن درد زانو کمک کند اشاره کرد : در صورت لزوم روی یک بالش نشسته و سطح صندلی خود را بالا ببرید. در هنگام نشستن ، به صورت خمیده ننشینید . از کفش های طبی استفاده کنید و از کفش ها با کف صاف استفاده نکنید ، چرا که فشار را به تمام پا وارد می کنند و این فشار به زانو ها منتقل می شود .

از نشستن های طولانی مدت و بدون حرکت اجتناب کنید . چرا که موجب سفت شدن مفاصل شما می شود.

کاهش وزن و رژیم غذایی

افراد چاق در معرض خطر بیشتری در ابتلا به زانودرد هستند . چرا که تمامی وزن بدن ما روی پاها قرار گرفته است و مفاصل باید این وزن اضافی را تحمل کنند. بنابراین کاهش وزن می تواند به کاهش این درد کمک کند .

وزن اضافی باعث افزایش التهاب در بدن افراد مبتلا به آرتروز را زیاد می کند و زانوها نیز تحت تأثیر این التهاب قرار می گیرند.

رژیم غذایی متعادل و سالم در یک راستا قرار دارند:

مصرف میوه ، سبزیجات و فیبر زیاد

گوشت ، چربی حیوانات و چربیهای دیگر به میزان کم

درمان زانو درد

تزریق ژل حاوی اسید هیالورونیک

در مایع مفصل زانو به صورت طبیعی ژل اسید هیالورونیک وجود دارد که باعث کاهش فشار روی غضروف مفصل می شود. زمانی که افراد به آرتروز زانو مبتلا می شوند، غلظت اسید هیالورونیک داخل مفصل زانوهایشان کمتر می شود که همین موضوع باعث فشار روی مفصل زانو و درد زانو می شود. با تزریق ژل غلیظ اسید هیالورونیک می توان درد زانو را درمان کرد. بسیاری از افراد بعد از انجام این روش درمانی، راحت تر راه می رفتند و درد کمتری داشتند.

تزریق prp

Prp مخفف عبارت Platelet Rich Plasma است که به معنای سرم غنی‌ شده از پلاکت می باشد. پلاکت ها پر از مواد ترمیم کننده هستند و در نتیجه تزریق پی آر پی باعث ورود مقدار زیادی پلاکت غنی شده به داخل بدن بیمار می شود و همین موضوع به ترمیم بافتهای آسیب دیده در غضروف زانو و رباط ها کمک می کند. در روش تزریق prp، ابتدا مقداری خون از بیمار دریافت می شود و سپس نمونه خون به مدت چند دقیقه در دستگاه سانتریفیوژ قرار می‌گیرد تا خون تفکیک شده و گلبول‌ های قرمز خون، گلبول‌ های سفید خون، پلاسما و پلاکت‌ ها از هم جدا شوند. سپس prp استخراج می شود و در مرحله بعد پس از بی‌حس کردن زانو، prp به زانو تزریق خواهد شد. با این کار بافت های جدید در زانو ایجاد می شوند و التهاب موجود در بافت زانو کمتر می شود. تزریق پی آر پی یکی از موثرترین روشها برای درمان آرتروز زانو است.

درمان زانو درد به کمک داروها

برای کاهش درد در زانو، می توان از بعضی داروها کمک گرفت که این موضوع به تشخیص پزشک بستگی دارد. مسکن ها و تسکین دهنده ها، از جمله بهترین قرص ها برای درمان زانو درد هستند. مسکن‌هایی مانند استامینوفن برای کاهش و کنترل درد، کورتیکواستروئیدها برای کاهش التهاب، داروهای ضد ویروس برای توقف التهاب زانو، آسپرین و ایبوپروفن از جمله درمانهای دارویی زانو درد هستند. مصرف قرص برای کاهش زانو درد، به هیچ عنوان نباید خودسرانه مصرف شود و باید حتما به پزشک متخصص مراجعه کنید تا بهترین دارو برای کاهش درد شما و درمان درد زانوهایتان را تجویز کند.

درمان درد زانو به کمک جراحی زانو

زمانی که آسیب دیدگی زانو بسیار شدید باشد، برای درمان آن باید از روشهای جراحی کمک گرفت. بیشتر پزشکان تا جای ممکن از جراحی زانو خودداری می کنند؛ زیرا درد زیادی به همراه دارد؛ اما گاهی اوقات برای بهبودی بیمار چاره ای به جز جراحی زانو نیست. برای درمان درد زانو با جراحی زانو، از جراحی آرتروسکوپی، جراحی استئوتومی و جراحی تعویض مفصل زانو استفاده می شود. حتما و حتما برای جراحی زانو به پزشک فوق تخصص باتجربه مراجعه کنید؛ زیرا این عمل جراحی بسیار حساس است. در ادامه با روشهای جراحی برای درمان زانو درد آشنا خواهید شد.

جراحی آرتروسکوپی: در جراحی آرتروسکوپی زانو، پزشک فوق تخصص زانو ابتدا شکاف کوچکی را روی مفصل زانو ایجاد می کند و لوله آرتروسکوپ را به موضع درد می برد. با این کار پزشک می تواند داخل مفصل زانو را کامل ببیند و محل دقیق جراحی را به خوبی تعیین کند. جراحی آرتروسکوپی، روشی کم تهاجمی است که غالبا به صورت سرپایی انجام می شود. زمانی که بیمار درد شدید و مداوم در مفصل زانو دارد یا اینکه غضروف زانو به شدت آسیب دیده باشد، از جراحی آرتروسکوپی استفاده می شود.

جراحی استئوتومی: وقتی استخوان زانو به گونه ای تغییر شکل داده باشد که وزن بدن به صورت نامتعادل به زانو وارد شود، از جراحی استئوتومی برای درمان درد زانو می توان استفاده کرد. در جراحی استئوتومی، قسمتی از استخوان زانو توسط یک وسیله مخصوص برش داده می‌شود و سپس پزشک فوق تخصص، استخوان درشت نی را تغییر می دهد و مفصل زانو را جابه‌جا می کند تا فرم زانو تصحیح شود. در نهایت هم استخوان بریده شده با پیچ به هم ثابت می شود.

آرتروپلاستی: آرتروپلاستی یا جراحی تعویض مفصل زانو، از روشهای بسیار موثر در درمان زانو درد است که روشی پرتهاجم نیز محسوب می شود. از جراحی تعویض مفصل زانو زمانی استفاده می شود که زانو به شدت دردناک شده است؛ به حدی که بیمار نمی تواند مفصل زانوی خود را حرکت دهد و فعالیتهای روزانه اش را به خوبی انجام دهد. آرتروپلاستی درد زانو را بسیار کاهش می دهد و عملکرد غضروف آسیب‌ دیده مفصل زانو را به حالت صحیحش برمی گرداند. در طی عمل جراحی تعویض زانو، قسمتهای آسیب دیده غضروف به صورت کامل از مفصل زانو خارج شده و با یک مفصل مصنوعی از جنس پلاستیک، فلز یا پلیمر تعویض می شود. زمانی که پاهای ضربدری، پاهای پرانتزی، آرتروز زانو یا انحراف زانو باعث بدشکلی پاها شده باشد و دیگر روشها برای درمان آرتروز زانو موثر نباشند، عمل جراحی تعویض زانو انجام می شود.

درمان قطعی زانو درد

تنها پزشک فوق تخصص زانو می تواند درمان قطعی زانودرد برای هر فرد را تشخیص دهد. روشهای درمانی مانند prp زانو، لیزر درمانی، طب سوزنی، اصلاح سبک زندگی و فیزیوتراپی مجموعه ای از چند روش هستند که بهترین نتایج درمانی را دارند. پزشک فوق تخصص زانو می تواند بهترین روش پزشکی را برای درمان زانو درد شما تشخیص دهد و به شما کمک کند تا زودتر به بهبودی کامل برسید. گاهی اوقات بدون نیاز به جراحی می توان زانو درد را درمان کرد که به کمک تشخیص پزشک متخصص این موضوع امکان پذیر است.

درمان زانو درد

درمان زانو درد شدید

برای درمان زانو درد شدید باید هرچه سریعتر به پزشک متخصص مراجعه کنید؛ زیرا با تاخیر در مراجعه به پزشک، فشار وارد شده به زانوهای شما بیشتر می شود و در نتیجه درد و ناراحتی بیشتری را تجربه خواهید کرد. وقتی در خم و راست کردن زانوهایتان احساس درد شدید می کنید، زمانی که زانوهای شما بدشکل شده است، زمانی که زانوهایتان ورم کرده است، وقتی در زانوهایتان درد زیادی دارد و تیر می کشد، هنگامی که نمی توانید روی پاهایتان بایستید و به خوبی راه بروید و زمانی که احساس می کنید زانوهایتان سست شده است، باید سریعتر به پزشک فوق تخصص ارتوپدی مراجعه کنید. پزشک فوق تخصص زانو با آزمایش هایی مانند سی تی اسکن، تست اشعه ایکس، ام آر آی، اولتراسوند و آزمایش خون به معاینه شما می پردازد تا بهترین روش درمانی زانو درد را برایتان تجویز کند.