علت ترک خوردن دندان چیست و چگونه آن را ترمیم کنیم ؟
ترک خوردن دندان که یکی از اتفاقات ناخوشایندیست که می تواند رخ دهد. علت بروز این مشکل و روش های پیشگیری و درمان آن را بدانید.
بهداشت و سلامت دهان و دندان از اهمیت بالایی برخوردار است، ترک خوردن دندان یکی از ده ها مشکلاتیست که در صورت رعایت نکردن نکات بهداشتی می تواند رخ دهد. علل ترک خوردن دندان و روش های پیشگیری و درمان آن را در پارس نیوز بخوانید.
ترک مویی دندان چیست؟
ترک مویی دندان یا کریز لاین به ترک های کوچکی گفته می شود که معمولاً بر روی دندان های جلویی بوجود می آیند. همان طور که قبلاً گفتیم دندانی که ترک خورده با نوشیدن مایعات سرد و گرم تحریک می شود و احساس درد بوجود می آید.
در برخی موارد هم ترک های دندانی در مراحل اولیه بسیار ریز بوده و فقط روی مینای دندان هستند که هیچ علائمی نشان نمی دهند، ولی فرد متوجه می شود به مرور زمان، دندان تغییر رنگ داده، زرد یا قهوه ای شده است.
همچنین بسیاری از ترک های مویی در اثر جویدن غذا و تحمل فشار‌های دیگر، عمیق تر می شوند و به پالپ یا ریشه دندان می رسند در نهایت ترک مویی می تواند باعث شکستن و تکه تکه شدن دندان گردد.
انواع شکستگی دندان
دندان شکسته با توجه به نوع شکستگی درمان می‌شود:
ترک خوردگی دندان انواع مختلف و دلایل متفاوتی دارد. آگاهی از نوع ترک باعث می شود درمان بهتری برای آن اعمال گردد. تشخیص نوع ترک به عهده دندانپزشک است با این حال برخی از انواع ترک خوردگی دندان عبارتند از:
ترک عمودی
ترک های عمودی که غالبا بر روی دندان‌های جلویی ایجاد می‌شوند و اطراف آن‌ها لکه های زرد یا قهوه ای شکل می گیرند.
ترک کاسپ
ترک یا شکستگی کاسپ در سطح جونده دندان به وجود می آید، برای مثال اگر تخمه آفتاب گردان یا آجیل های دیگر را با دندان جلویی بشکنید ممکن است باعث ترک کاسپ شود. معمولاً ترک کاسپ در عرض چند روز پیشرفت کرده و گوشه ای از دندان جدا می شود.
ترک عمودی عمیق
اگر ترک های مویی درمان نشوند، عمیق تر شده و به ریشه می رسند. این حالت حاد‌ترین مشکل مربوط به ترک دندان است.
ترک مورب ریشه
ترک مورب ریشه در قسمت زیرین دندانی یعنی جایی که در لثه پنهان شده بوجود می آید و هیچ درمانی جز کشیدن دندان وجود نخواهد داشت.
علائم ترک خوردگی دندان
مانند قسمت های دیگر بدن که در بسیاری موارد مشکلات را با نشانه هایی بروز می دهند، ترک دندان نیز علائمی دارد. چنانچه این علائم را مشاهده کردید برای درمان به دندانپزشکی مراجعه کنید:
- احساس درد شدید هنگام نوشیدن مایعات سرد و گرم
- درد‌های رفت و برگشتی دندان
- حساسیت دندان به مواد شیرین یا چسبنده
- تجربه درد ناگهانی و شدید دندان (تیر کشیدن)
- مشاهده خطوط ریز روی دندان یا لکه های زرد رنگ که به صورت خطی روی دندان هستند
- احساس درد هنگام جویدن غذا
- مشاهده التهاب لثه در اطراف دندان (التهاب لثه دلایلی مختلفی دارد که یکی از آن‌ها ترک دندان است)
علل ایجاد ترک های مویی در دندان چیست؟
- ساییده شدن دندان ها به مرور زمان
- دندان قروچه
- سندروم کریزلاین
- خوردن مواد خوراکی سرد و گرم بدون فاصله زمانی
- گاز گرفتن غذاهای سخت
- در اثر شیوه روی هم گذاشتن دندان‌ها فشار بیش از حدی به یک دندان وارد می‌شود. این فشار شدید باعث ترک خوردن دندان می‌شود.
- پوسیدگی دندان
- پرکردگی وسیع دندان
- عصب‌کشی دندان
- برخی بیماری های لثه
- تراشیدن بیش از حد دندان در ترمیم های دندانپزشکی که پیش از این داشته اید
- کمبود کلسیم در بدن
- تغذیه نامناسب
شدت شکستگی دندان
شکستگی‌های دندان با توجه به موقعیت و شدت آن تقسیم‌بندی می‌شود:
- کلاس 1: لب پر شدن یا شکستگی فقط محدود به لایه مینای دندان می‌شود.
- کلاس 2: شکستگی لایه عاج
- کلاس 3: شکستگی پالپ دندان
- کلاس 4: شکستگی ریشه دندان که غالباً عمودی است
درمان ترک خوردن دندان
از آنجایی که بافت دندان به طور طبیعی قابل ترمیم نیست، بهترین راه این است که از ترک خوردگی دندان جلوگیری کنیم. چنانچه علائم ترک را مشاهده کردید، باید در اسرع وقت به دندانپزشکی مراجعه کنید تا بر اساس نوع ترک دندان، درمان انجام شود. تعدادی از پیشنهاد‌های درمانی برای ترک خوردگی دندان شامل موارد زیر است:
● اگر ترک بسیار ریز و سطحی باشد، دندانپزشک از چسب مخصوص برای ترمیم آن استفاده خواهد کرد.
● اگر ترک پیشرفت کرده باشد، از ونیر برای ترمیم آن کمک می گیرند. ونیر درمانی است که عموما برای ترک خوردگی دندان های جلویی استفاده می شود.
● در مواردی که ترک مویی و بسیار سطحی است، دندانپزشک می تواند با انجام عمل جرم گیری علاوه بر سفید کردن دندان ها، ترک ها را از بین برده و سطح دندان را یک دست کند.
● چنانچه ترک خوردگی در دندان های آسیا اتفاق بیفتد، دندانپزشک ناچار است از روش های ترمیمی گسترده تری مانند باندینگ استفاده کند. در این روش با استفاده از رزین ترک پوشانده می شود.
● همان طور که گفتیم گاهی ترک خوردگی در تاج دندان مشاهده می شود که در چنین مواقعی دندانپزشک دندان را ترمیم می کند و برای جلوگیری از شکستگی، دندان را با روکش محافظت خواهد کرد.
● وقتی ترک خوردگی عمیق باشد و تا ریشه ادامه پیدا کند، تنها راه درمان کشیدن دندان است. بنابراین باید این دندان شکسته را بکشید و در فرصتی مناسب که دندانپزشک تشخیص می دهد ایمپلنت انجام دهید.
● چنانچه ترک به اتاق پالپ رسیده باشد، دندانپزشک ابتدا دندان را عصب‌کشی کرده سپس ترمیم را آغاز می کند.
درمان شکستگی دندان
باندینگ
باندینگ کامپوزیتی روشی برای ترمیم دندان شکسته و لب‌پر شدن آن، ترک خوردن، پوسیدگی، تغییر رنگ و زردی، بدشکلی و بستن فاصله بین دندانی است. ماندگاری نتایج باندینگ کامپوزیتی بیش از ده سال است. باندینگ نیازی به بی‌حسی ندارد، مگر آن که به منظور ترمیم پوسیدگی انجام شود.
دندانپزشکان ما سطح دندان را با زدن مایع اسیدی مخصوص آماده و ناهموار می‌کنند. خمیر مخصوص روی دندان زده می‌شود، شکل داده و تراش داده می‌شود و صاف می‌شود. سپس کامپوزیت با تابش نور ماوراء بنفش سخت می‌شود. دندانپزشک باندینگ را پس از خشک شدن شکل می‌دهد و آن را پولیش می‌کند تا با بقیه دندان‌ها همخوانی داشته باشد.
ونیر
ونیر برای ترمیم و زیباسازی دندان روی سطح جلویی آن چسبانده می‌شود. اگر به خوبی از ونیر مراقبت شود، بیش از سی سال روی دندان باقی می‌ماند و نیازی به ترمیم و تجدید منظم ندارد. با توجه به تمایل بیمار می‌توان ونیر را بر روی یک یا چند دندان انجام داد. این درمان زیبایی روشی فوق‌العاده برای اصلاح طرح لبخند بسیاری از بیماران و ترمیم دندان شکسته جلو است. اما ونیر دندان در صورت عادت به دندان قروچه توصیه نمی‌شود، چون دندان قروچه باعث ساییدگی ونیر می‌شود.
روکش
اگر شکستگی دندان شدید باشد یا بیمار هنگام جویدن یا نوشیدن دچار درد شود، دندان باید روکش شود. روکش یکی از پرکاربردترین درمان‌های ترمیمی است. روکش روی دندان گذاشته می‌شود تا از آن محافظت کند و دندانی زیبا و سفید را به نمایش بگذارد. روکش ترمیم مقاومی است که دندان را حفظ می‌کند. اگر دندان آسیب دیده روکش نشود، نمی‌تواند فشار جویدن را تحمل کند.
متخصصین ما در کلینیک دندانپزشکی تهران روکش را از سرامیک همرنگ دندان تهیه می‌کنند تا دندانی طبیعی و شبیه به بقیه دندان‌ها خلق کنند. روکش به طور سفارشی برای هر بیمار ساخته می‌شود تا طرح لبخندی یک‌دست و بدون نقص ایجاد شود.
عصب‌کشی
اگر شکستگی دندان تا مغز دندان پیشروی کرده باشد، دندان باید عصب‌کشی شود. دندان گاهی پس از عصب‌کشی، روکش می‌شود تا از آن در برابر بیشتر شدن ترک محافظت شود. پوسیدگی دندان و عصب دندان در درمان عصب‌کشی برداشته می‌شود. بسیاری از بیماران فکر می‌کنند عصب‌کشی عملی دردناک است و به همین دلیل از آن واهمه دارند. اما اگر عصب‌کشی به روش درست انجام شود، بیمار هیچ ناراحتی یا دردی را حتی مختصر حس نخواهد کرد.
اگر از دندان درد، حساسیت دندان یا ورم رنج می‌برید، به عصب‌کشی نیاز دارید. اگر برای درمان اقدام نکنید، عفونت دندان پخش می‌شود و به آبسه دندان، تحلیل استخوان و دیگر عارضه‌های جدی منجر می‌شود.
ایمپلنت دندان
اگر ترک دندان تا زیر خط لثه ادامه کرده باشد، دندان دیگر قابل ترمیم نیست و نمی‌توان آن را نگه داشت. دندان در این حالت باید کشیده شود. دندان کشیده شده را می‌توان با ایمپلنت (کاشت دندان) جایگزین کرد. ایمپلنت دندان جایگزین دندان غائب می‌شود و مانند ریشه جدید دندان عمل می‌کند. ایمپلنت محکم در استخوان فک قرار داده می‌شود و به آن جوش می‌خورد. اگر بیمار به خوبی از ایمپلنت مراقبت کند، دندان کاشته شده تا پایان عمر در دهان باقی می‌ماند.
راه های پیشگیری از ترک خوردن دندان
می دانیم که پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین باید با رعایت نکاتی از آسیب دندان ها جلوگیری کنیم تا به این ترتیب علاوه بر صرفه جویی در هزینه، عمر دندان‌ها را افزایش دهیم. به هر حال یک دندان ترمیم شده هرگز مانند حالت طبیعی مستحکم نخواهد بود. راه های پیشگیری از ترک خوردگی که توصیه می شوند عبارتند از:
● از دندان خود به عنوان ابزار استفاده نکنید.
● از نوشیدن مایعات سرد و گرم بلافاصله بعد از هم اجتناب کنید.
● چنانچه به ورزش‌های رزمی مشغول هستید از محافظ دندانی استفاده کنید.
● دندان قروچه را درمان کنید یا در هنگام خواب از محافظ‌های مخصوص دندان قروچه کمک بگیرید.
● در تمام سنین به میزان کافی لبنیات مصرف کنید.
ارسال نظر