روش محاسبه بی ام آی بدن و بررسی کمبود و اضافه وزن

بی ام ای یک معیار برای محاسبه تناسب قد و وزن افراد است و به کمک آن کمبود و یا اضافه وزن مشخص می شود. روش محاسبه بی ام آی بدن را یاد بگیرید تا بدون نیاز به مراجعه به پزشک وضعیت تان را با یک فرمول ساده بررسی کنید. تا پایان این مقاله از پارس نیوز همراه ما باشید.

بی ام آی بدن دقیقا به چه دردی می خورد و چه کاربردی دارد؟

BMI راهی برای آگاهی از سطح تقریبی چربی بدن به روشی آسان و کاملا ارزان است. محاسبه شاخص توده بدنی به ما قدرت تشخیص اینکه آیا از محدوده وزنی سالمی برخوردا هستیم را می دهد.

به طور کل هرچقدر این شاخص بالاتر باشد نشان دهنده این است که  میزان چربی بدن بیشتر است و ریسک ابتلاء به برخی بیماری ها در نتیجه چاقی رو به افزایش است.

نتایج محاسبه بی ام آی بدن یا شاخص توده بدنی به چه معنا است؟

با اندازه گیری قد و وزن و قرار دادن آن در فرمول BMI عددی به دست می آید که میتواند به شما میزان سالم، نرمال بودن یا ناسالم بودن وزنتان را نشان دهد. متخصصات تغذیه با توجه به اعداد به دست آمده، ۶ محدوده وزنی مختلف از “کمبود وزن” تا چاقی بیمارگونه را دسته بندی کرده اند.

با کمک فرمول شاخص توده بدنی، بی ام آی بدن خود را به دست بیاورید و ببینید که عدد به دست آمده در این محاسبه در کدامیک از بازه های زیر قرار دارد و وزن شما سالم است یا ناسالم؟

شاخص توده بدنی درسنین مختلف باید چه مقدار باشد؟

افراد در هر رده سنی بهتر است که شاخص توده بدنی یا BMI خود را در یک محدوده خاصی نگاه دارند. در جدول زیر BMI افراد در سنین مختلف از نوجوانی تا کهنسالی درج شده است. با توجه سن و سال خود ببینید که آیا در محدوده وزنی مطلوب و سالم قرار دارید یا خیر؟

نحوه محاسبه شاخص توده بدنی در کودکان (دختر و پسر)

تا اینجا ما درباره BMI افراد بزرگسال مطالبی خواندیم و جدول محاسبات را بررسی کردیم. اما اگر توجه کرده باشید ما درباره شاخص توده بدنی کودکانی که رده های سنی زیر ۲۰ سال دارند صحبت نکردیم. دلیلش این است که نحوه مخاسبه bmi در افراد زیر ۲۰ سال متفاوت است. جالبتر این است که نحوه محاسبه شاخص توده بدنی کودکان در دختران و پسران نیز با هم متفاوت است.

هرچه سن بیشتر می شود میزان چربی نیز افزایش پیدا می کند و میزان افزایش آن در رده های سنی مختلف و در دخترها و پسرها متفاوت است. به نظر می رسد که دختران بیشتر از پسران در رده های سنی زیر ۲۰ سال چربی اضافه می کنند و این خود می تواند توجیه کننده بالا بودن بی ام آی بدن دختران نسبت به دختران در یک سن مشخص باشد.

در عکس بالا می توانید به راحتی شاخص توده بدنی دختر و پس زیر ۲۰ سال خود را به دست آورید. در سمت راست هر جدول یک ستون است که وزن را نشان می دهد و در خط افی پایین نیز سن کودک از ۲ تا ۲۰ مشخص است. با کمک سن و وزن فرزند خود ببینید که شاخص توده بدنی او در چه محدوده ای قرار دارد و آیا وزن ایده آلی دارد یا خیر.

فرمول محاسبه BMI

BMI = mass (kg) / height^2 (m)

BMI = شاخص توده بدنی

Mass = وزن بر حسب کیلوگر

Height = قد بر حسب متر

بعبارتی:

شاخص توده بدنی = وزن (بر حسب کیلوگرم) تقسیم بر قد (بر حسب متر) به توان ۲

بی ام آی بدن کمتر از 18.5

اگر BMI شخص، عددی کمتر از 18.5 باشد، شخص در محدوده کمبود وزن قرار می گیرد.

اگر شما در این طبقه قرار گرفته اید، این عدد به این معناست که شما دچار کمبود وزن هستید. لذا بایستی برای حفظ سلامت و جلوگیری از اختلالات ناشی از سوتغذیه جهت درمان لاغری و افزایش وزنتان اقدام کنید.

بی ام آی بدن از 18.5 تا 24.9

اگر عدد بی ام ای شخص در محدوده ای بین 18.5 تا 24.9 باشد وضعیت چاقی نرمال است.

پس از انجام محاسبه بی ام آی، اگر نتیجه آن برابر عددی شد که در این محدوده قرار داشت، به این معنی است که شما در محدوده وزن سلامت و نرمال قرار دارید. تنها کافی هست همیشه به حفظ وزن ایده آل خود توجه نمایید.

بی ام آی بدن از 25 تا 29.9

اگر BMI شخص، در محدوده بین 25 تا 29.9 باشد وضعیت اضافه وزن است.

قرار گیری در این محدوده به این معنی است که متاسفانه شما دچار اضافه وزن هستید و بایستی جهت اصلاح وزنتان اقدام کنید. از طرفی شدیدتر شدن وضعیتتان، احتمالاً روند کاهش وزنتان را نیز سخت تر خواهد کرد.

توجه داشته باشید که اگر شما در این مرحله، اقدام به اصلاح وزن نمایید، خیلی راحت و سریع میتوانید به وزن ایده آل خود برسید و وارد محدوده ی وزن سلامت شوید. چراکه شاید در این مرحله شما تنها به یک برنامه ی ورزش برای لاغری و یا دمنوش لاغری نیاز داشته باشید.

بی ام آی بدن از 30 تا 34.9

اگر بی ام آی در محدوده 30 تا 34.9 باشد، وضعیت چاقی درجه یک است.

شما هم اگر متوجه شدید که در این محدوده قرار دارید، به این معنی است که متاسفانه دچار چاقی درجه یک هستید. لذا پیشنهاد میکنیم با استفاده از یک رژیم لاغری نسبت به کاهش وزن اقدام نمایید.

توجه داشته باشید که با پیشروی وضعیتتان و شدت یافتن چاقی در شما، بافت چربی در بدنتان افزایش خواهد یافت. این موضوع میتواند به شروع آسیب های متابولیکی و بروز مشکلات و بیماری ها منجر شود.

بی ام آی بدن از 35 تا 39.9

اگر نتیجه محاسبه BMI در محدوده 35 تا 39.9 باشد، یعنی شخص دچار چاقی درجه دو است.

در صورتی که عدد بی ام آی شما در این محدوده قرار داشته باشد، به این معنی است که ریسک بسیاری از بیماری ها و مشکلات سلامت شما را تهدید می کند. چراکه متاسفانه شما دچار چاقی درجه دو هستید.

در این شرایط احتمالاً شما به یک برنامه لاغری اصولی و همینطور برنامه ورزشی مناسب نیاز دارید. باتوجه به اینکه شاخص توده بدن شما، در منطقه خطر است، اقدام دیرهنگام ممکن است عواقب جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. لذا بهتر است هرچه سریعتر وزن خود را کاهش دهید.

بی ام آی بدن بالاتر از 40

اگر نتیجه ی فرمول بی ام آی بالاتر از 40 باشد، به این معنی است که شخص دچار چاقی مفرط درجه سه است.

و در آخر اگر بی ام آی شما در این ناحیه قرار داشته باشد یعنی اینکه متأسفانه شما دچار چاقی مفرط درجه سه هستید. علت وجود بسیاری از اختلالات و مشکلات موجود در بدن شما، مرتبط با چاقی شدید و حجم بالای چربی در بدن شما است.

شما بایستی هر چه سریع تر جهت اصلاح وزنتان اقدام کنید تا خطراتی همچون سکته های قلبی و مغزی، مرگ ناگهانی و... تهدیدتان نکند.

محاسبه اضافه وزن از طریق محاسبه بی ام آی

دو اقدام مهم برای ارزیابی اضافه وزن و محتوای کل چربی بدن عبارتند از: محاسبه اضافه وزن از طریق شاخص تعیین توده بدن (بی ام آی) و اندازه گیری دور کمر.

چاقی یک بیماری مزمن است و هم بیمار و هم پزشک باید در نظر داشته باشند که درمان موفقیت آمیز به تلاش مادام العمر نیاز دارد. در واقع چاقی و اضافه وزن به طور قابل توجهی خطر ابتلا به بیماری های زیر را افزایش می دهد:

• فشار خون بالا
• دیس لیپیدمی یا اختلالات چربی خون
• دیابت نوع 2
• انسداد شریان قلب
• بیماری قلبی
• سکته
• بیماری کیسه صفرا
• آرتروز
• آپنه خواب و مشکلات تنفسی
• سرطان های آندومتر
• ابتلا به سرطان سینه در بانوان
• سرطان پروستات در آقایان
• سرطان روده بزرگ

BMI چه چیزهایی را به ما نشان نمی دهد؟

شاخص توده بدنی تنها یک معیار ساده و سطحی است و فقط وضعیت وزنی ما را نشان میدهد. و با اینکه میزان چربی بدن ما را نیز به صورت حدودی مشخص می کند اما نحوه توزیع چربی ها را نشان نمی دهد و همچنین تمایزی بین چربی و عضله قائل نیست.

برای مثال اگر ورزشکاری که به صورت حرفه ای ورزش میکند و بافت عضلانی قابل توجه (به همراه مقدار بسیار جزئی چربی داشته باشد) و شاخص توده بدنی این ورزشکار ۳۰ باشد، مطابق فرمول BMI باید ورزشکار چاق باشد. این درحالی است که ورزشکاران عضله بیشتری دارند و چاق نیستند.

چه کسانی باید شاخص توده بدنی خود را اندازه گیری کنند؟

البته تمام افراد جامعه بهتر است که به طور مرتب با کمک فرمول شاخص توده بدنی، BMI خود را به دست بیاورند تا بتوانند وزن خود را در محدوده سالمی نگاه دارند. با این حال افرادی که از نظر وزنی بسیار لاغر یا بسیار چاق هستند بهتر است که با جدیت بیشتری به دنبال محاسبه این شاخص باشند.

به طور خاص افرادی که اضافه وزن بالا و چاقی مفرط و بیماری هایی مانند دیابت نوع ۲، فشار خون بالا، مشکلات قلبی و عروقی، انواع سرطان ها، ناباروری و … دارند باید همواره خود را وزن کنند و BMI خود را به دست بیاروند و به دنبال راه کارهایی برای کاهش این شاخص باشند.

چگونه شاخص توده بدنی خود را کاهش دهیم؟

افرادی که کمبود وزن دارند برای بالا بردن وزن و رساندن آن به محدوده وزنی نرمال کار چندان دشواری ندارند. اما افرادی که شاخص توده بدنی بالای ۳۰ و گاها ممکن است بالای ۴۰ داشته باشند، کار بسیار سختی برای کاهش وزن دارند.

این افراد احتمالا به تنهایی قادر به کاهش وزن و لاغر شدن نیستند و به کمک متخصصان تغذیه و جراحان لاغری نیاز دارند. در کنار این ها، باید یک رژیم غذایی و سبک زندگی سالمی نیز داشته باشند.

روش های زیر بهترین راه کارها برای کمک به کاهش وزن در افراد چاق است و در ترکیب با هم می توانند در مدت زمان بسیار اندک و در بهترین و ایمن ترین حالت وزن افراد چاق را کم کنند.

روش ها و راهکارهای قطعی رسیدن به وزن مناسب

در این قسمت با ۷ شگرد تضمینی برای رسیدن به وزن ایده ال آشنا می‌شویم تا قبل از یادگیریِ روش‌های اندازه‌گیریِ وزنِ ایده‌آل، کمی انگیزه بگیرید.

برای رسیدن به وزن ایده‌آل هدف‌تان را مشخص کنید!

برای ورزش‌کردن هم مثل هر کاری باید هدف داشته باشید. باید هدف‌تان را به‌طور دقیق مشخص کنید و بدانید که می‌خواهید بیشتر روی کدام عضلات‌تان کار کنید.

هرچه قدر هدف‌تان دقیق‌تر و جزئی‌تر باشد، شانس رسیدن به خواسته‌تان هم بیشتر خواهد شد. این‌که بدانید چرا به دنبال فیتنس حرفه‌ای هستید و چرا می‌خواهید چنین اندامی داشته باشید، اهمیت زیادی در میزان موفقیت‌تان، دارد.

برای رسیدن به وزن ایده‌آل تا خط پایان پیش بروید!

اگر همه چیز را وقف هدف‌تان نکنید، ممکن است همین فردا کم بیاورید. هیچ‌وقت برای انجام  ندادن برنامه ورزشی یا نرفتن به باشگاه دنبال بهانه نباشید و همان ابتدای مسیر به خودتان قول بدهید که یا شروع نکنید، یا تا پایان مسیر پیش بروید.

شاید گاهی اوقات در مسیر رسیدن به اندام ایده‌آل‌تان مجبور شوید که در باشگاه سوپرست‌هایی با ۲۰ تکرار انجام دهید و سوزش عضلاتتان سر به فلک بکشد؛ یا مجبور شوید روزی ۱۰ بار غذا بخورید تا کمی وزن بگیرید. البته این مراحل سخت کاملاً بستگی به هدف شما از فیتنس دارد.

برای رسیدن به وزن ایده‌آل روی خودتان سرمایه‌گذاری کنید!

هزینه‌کردن برای رسیدن به هر هدفی که دارید، نوعی سرمایه‌گذاری حساب می‌شود. بعضی‌ها از خرید برنامه‌های ورزشی منصرف می‌شوند و قید  آرزوها و خواسته‌شان را می‌زنند.

در حالی‌که داشتن برنامه ورزشیِ شخصی‌سازی‌شده سرمایه‌گذاریِ پرسودی برای سلامتی‌تان خواهد بود. به جای هزینه چندبرابری برای درمان می‌توانید همین حالا با کمترین هزینه و انجام ورزش، از مشکلات آینده پیشگیری کنید. حتماً برای خرید برنامه ورزشی یا مکمل با حرفه‌ای‌های بدنسازی و فیتنس فیتامین مشورت کنید.

برای رسیدن به وزن ایده‌آل واقع‌بین باشید!

لطفاً توقعات غیرواقعی نداشته باشید، چون انتظارات خیلی بالا، شور و اشتیاق برای رسیدن به هدف را نابود می‌کند. این‌که بگویید می‌خواهم اندامم شبیه فلان سلبریتیِ خارجی شود، می‌تواند خیلی زود شما را ناامید کند. پس فقط منطقی باشید و خودتان را با هیچ‌کسی مقایسه نکنید.

یادتان باشد که بهترین راه برای رسیدن به اهداف بزرگ، تقسیم هدف به بخش‌های کوچک‌تر و تلاش برای رسیدن به این اهداف کوچک است.

برای رسیدن به وزن ایده‌آل به خودتان ایمان داشته باشید!

تختی که از بزرگترین ورزشکاران ایران و جهان است، در ابتدای کار توفیق چندانی در ورزش نداشت؛ اما چون خودش را باور داشت و تلاش زیادی کرد به چنین موفقیت‌هایی رسید. به طور کلی اگر نگاهی به زندگی‌ بدنسازان حرفه‌ای بیندازید، متوجه می‌شوید که همه این افراد اول از همه خودشان را باور کردند و سپس با سعی و تلاش به هدف‌شان رسیدند.

جملاتی مثل: «من هیچ‌وقت نمی‌توانم کاهش وزن داشته باشم» می‌تواند تمام انگیزه‌تان را در ریشه خشک کند. باورتان باید تا حدی قوی باشد که حتی اگر دیگران هم به شما گفتند که نمی‌توانید، انگیزه‌تان برای رسیدن به هدف بیشتر شود. می‌توانید از جملاتی مثل: «من به هدفم می‌رسم، اصلاً مهم نیست چقدر طول بکشد» استفاده کنید و دائماً با خودتان تکرار کنید تا ملکه ذهن‌تان شود.

برای رسیدن به وزن ایده‌آل زندگی‌تان را از نو بسازید

مسیر رسیدن به اندام ایده‌آل و روی فرم‌آمدن مثل یک مسابقه دو ماراتن است که برای رسیدن به آن ابتدا باید طرز فکرتان را تغییر دهید و سپس سبک زندگی‌تان را از نو بسازید.

نمی‌توانید یک شبه عضله‌سازی کنید و یک بدنساز حرفه‌ای شوید. افرادی‌که سراغ تمرینات فوق‌العاده سخت یا رژیم‌های عجیب‌وغریب می‌روند، خیلی زودتر از بقیه کم می‌‌آورند و تسلیم می‌شوند.

بنابراین باید مسیر رسیدن به فیتنس حرفه‌ای را آهسته و پیوسته بپیمایید. یادتان باشد که عضلات، مثل الماس با ارزش‌اند و شما یک هفته‌ای نمی‌توانید کوه عضله شوید.

برای رسیدن به وزن مناسب تغذیه اصولی داشته باشید

• با هر وعده غذایی‌تان باید مقداری پروتئین خالص دریافت کنید. اولویت دریافت پروتئین را از طریق غذاها انتخاب کنید و در صورت نیاز، سراغ مکمل‌ها بروید.
• اگر می‌خواهید لاغر و عضلانی شوید، کربوهیدرات قبل و بعد از ورزش را فراموش نکنید.
• در طول روز علاوه‌بر کربوهیدرات‌های ساده کربوهیدرات‌های پیچیده را هم به‌عنوان منبع اصلیِ دریافت کربوهیدرات در نظر بگیرید. البته تغذیه بعد از تمرین یک استثناء است.
• سبزیجات را به غذاهایتان اضافه کرده و فیبر را هیچ‌گاه از قلم نیندازید.
• فراموش نکنید که نصف بدن‌تان از آب تشکیل‌شده و باید آب کافی میل کنید. اگر محیطی که در آن ورزش می‌کنید، گرم است و زیادی در حین تمرین عرق می‌ریزید، مصرف آب را افزایش دهید.
• برای لاغرشدن لازم نیست که مجموع چربی‌های دریافتی‌تان را به صفر برسانید.

نکات اندازه گیری وزن ایده آل

بعد از آشنایی با شگردهای وزن ایده‌آل و تناسب اندام، به سراغ انواع روش‌های اندازه‌گیری وزن ایده‌آل و نکات محاسبه وزن مناسب می‌رویم که شامل ۴ مورد است:

بهترین روش محاسبه وزن مناسب

اگر می‌خواهید که به نتیجه درستی در محاسبه وزن برسید، نکات زیر را در وزن کشی رعایت کنید!

• برای این‌که به‌درستی وزن خود را اندازه‌گیری کنید، بهتر است که در حالت ناشتا، یعنی بعد از بیدار شدن و دستشویی رفتن، وزن‌کشی کنید؛
• در هفته، یک‌بار و در یک روز مشخص وزنتان را اندازه‌گیری کنید؛
• تا حد ممکن، بدونِ کفش باشید و با حداقل لباس وزن‌کشی کنید؛
• ترازو را روی سطحی مناسب و صاف بگذارید. ترازو (به‌خصوص دیجیتالی) را روی فرش یا موکت قرار ندهید، چون وزن را به‌درستی نشان نمی‌دهد؛
• هنگام وزن‌کشی، پاهایتان را وسط ترازو قرار دهید؛
• بهتر است که خانم‌ها سه روز قبل تا سه روز بعد از عادت ماهانه، وزن‌کشی کنند؛
• بعد از چهار هفته که وزن‌ها را یادداشت کردید، این اعداد را باهم جمع کرده و تقسیم بر چهار کنید تا میانگین وزن‌تان به‌دست بیاید.

حالا میانگین را از وزن اولیه‌تان کم کنید تا پیشرفت‌تان در کاهش یا افزایش وزن به‌دست بیاید.

بهترین روش اندازه‌گیری قد

برای اندازه‌گیری دقیق قد خود نیز به نکات زیر توجه فرمایید!

• برای این‌که به‌درستی قد خود را اندازه‌گیری کنید، ابتدا کفش‌های‌تان را درآورید؛
• پیش از اندازه گیریِ قدتان، نفس عمیقی بکشید؛
• حالا صاف بایستید و بدن‌تان را به دیوار تکیه دهید؛
• طوری قرار بگیرید که صورت و چشم‌های‌تان رو به جلو باشد؛
• دست‌های‌تان را ثابت کنار بدن خود قرار دهید؛
• پاهای‌تان باید کاملاً صاف و پاشنه‌ها به‌هم چسبیده و روی زمین باشند؛
• حالا با استفاده از یک مداد یا خط‌کش که با سرِ شما مماس شده، بالای سر خود را علامت‌گذاری کنید؛
• برای اندازه‌گیریِ قد بهتر است که از اطرافیان خود کمک بگیرید.

بهترین روش تشخیص استخوان‌بندی بدن

با استفاده از یک متر، دور مچ دست‌تان را اندازه‌گیری کنید. اگر اندازه دور مچ شما حدود ۱۵ سانتی‌متر باشد، استخوان‌بندی‌تان معمولی است. اگر هم کمتر از ۱۵ سانتی‌متر باشد، استخوان‌بندیِ شما ریز است، و اگر بیشتر از ۱۵ سانتی‌متر باشد استخوان بندی‌تان درشت است.

اگر استخوان‌بندیِ شما ریز است، برای محاسبه وزن ایده‌آل خود ۱۰ درصد از وزنی که در بالا محاسبه کردید را کسر کنید و اگر استخوان‌بندی‌تان درشت است، یک درصد به وزنِ محاسبه شده، اضافه کنید.

بهترین روش اندازه‌گیری چربی بدن

BMI یا شاخص توده بدنی، اندازه‌گیریِ چربی بدن براساسِ قد و وزنِ افراد است. این شاخص برای بیشترِ خانم‌ها و آقایانِ بالاتر از ۲۰ سال کاربرد دارد. برای کودکان بالای ۲ سال نیز، BMI نسبی، بهترین روشِ ارزیابیِ چربی بدنشان است.

این شاخصِ توده بدنی، همیشه هم چربیِ بدن را به‌طور کاملاً دقیق نشان نمی‌دهد، اما جایگزین ارزان و آسانِ روش‌های دیگر است.