روش های مقابله با سیل و 30 اقدام برای پیشگیری از سیل

روش های مقابله با سیل را یاد بگیرید تا در هنگام وقوع سیل از خطرات احتمالی در امان بمانید. یاد بگیرید چگونه اخبار سیل را پیگیری کنید تا خود را برای وقوع آن آماده سازید. روش های مقابله با سیل را در پارس نیوز بخوانید.

‌سیل چیست ؟

سیل عبارت است از سرریز شدن آب رودخانه یا منبع مشابه دیگر که در طی یک دوره زمانی اتفاق می‌افتد. باران سنگین و ذوب سریع برف مهم‌ترین دلیل وقوع سیل است. دوره‌های بارش سنگین، می­تواند زیادشدن حجم آب وارده به راه های آبی را به دنبال داشته باشد و منجر به افزایش سطح آب در نهرها و رودها شود. سیل هنگامی اتفاق می‌افتد که کانال رودخانه یا مسیر طبیعی جریان آب نتواند ظرفیت طغیان را تحمل کند.

چگونه از خطر وقوع سیل مطلع شویم؟

توجه به هشدارهای هواشناسی که از طریق رسانه ملی، سایت‌های خبری و فضای مجازی منتشر می‌شود، بسیار ضروری است و افراد در مناطق مختلف باید این هشدارها را جدی بگیرند. به‌ویژه در فصول بارشی اگر برنامه سفر دارند باید هشدارهای هواشناسی را مورد توجه قرار دهند و در طول مسیر در کنار رودخانه‌ها و مسیرهایی که آبگیر هستند به‌هیچ‌وجه توقف نکنند.

افرادی که در مناطقی زندگی می‌کنند که بحران سیل در آنجا شایع است باید در هنگام وقوع هشدارها به‌طور کامل آماده باشند. همچنین اگر پیام تخلیه منازل داده می‌شود، افراد باید کوتاه‌ترین زمان ممکن محیط را تخلیه کنند.

عوامل ایجادکننده سیل

سیل‌ها بر اثر حجم زیاد بارندگی (باران و ذوب شدن برف)، افزایش سطح آب (آب دریا یا آب جاری، معمولاً به دنبال وقوع زمین‌لغزه در آب، آتش‌فشان‌ها و زمین‌لرزه‌های زیردریا)، شکستن سازه‌های ذخیره کننده و نگه‌دارنده آب (شکستن سدها، شکستن دیوارهای ساحلی، شکسته شدن یخچال‌های طبیعی) یا بر اثر کاهش میزان جذب طبیعی خاک اتفاق می‌افتند.

تغییرات آب و هوایی، تخریب مراتع و جنگل‌ها، افزایش ساخت‌وسازهای ناایمن در مناطق مستعد سیل و عوامل انسان‌ساخت متعدد در دهه‌های اخیر نه‌تنها موجب افزایش احتمال وقوع سیل‌ها و سیلاب‌ها شده که آسیب‌پذیری جوامع را نیز افزایش داده است.

سیلاب‌ها بر دو گونه‌اند: سیلاب‌های آرام که به‌تدریج در طی روزها و هفته‌ها در اثر بارندگی و افزایش حجم ناگهانی آب رودخانه و دریاچه‌ها ایجاد می‌شود و سیلاب‌های ناگهانی در اثر افزایش ناگهانی حجم آب رودخانه‌ها و دریاچه‌ها ایجادشده و با خود مرگ و مصدومیت افراد و تخریب منازل را به همراه دارد.

در یک طبقه‌بندی کلی می‌توان سیلاب‌های رخ‌داده در کشور را بر اساس محل وقوع، به چهار دسته زیر تقسیم نمود:

سیل رودخانه‌ای

در سیل رودخانه‌ای، آب رودخانه از کرانه آن عبور نموده و در اراضی مجاور پخش می‌شود. در این حالت هر دو مورد سرعت جریان و سرعت ‌بالا آمدن آب نسبتاً کم است. سیل رودخانه‌ای نتیجه وقوع طولانی‌مدت باران در اراضی با وسعت زیاد رخ می‌دهد. در این نوع سیل نواحی پایین‌دست نیز ممکن است حتی در صورت عدم دریافت بارندگی زیاد تحت تأثیر قرار گیرد.

سیل دریایی

این نوع سیل در ساحل دریا رخ‌داده و مربوط به نواحی‌ای است که زمین‌های مجاور دریا برای محافظت از جزر و مد توسط دیواره یا خاک‌ریز محافظت می‌گردد. در چنین مناطقی، پیدایش موج‌های شدید در کنار بالا آمدن سطح آب دریا، به دلیل کاهش فشار، موجب کوبیده شدن آب به بدنه و تاج دیواره محافظ شده و با رخنه و گذر نمودن از آن در زمین‌های پشت ساحل پخش می‌شود. سرعت سیل در ابتدای ورود به زمین­های خشک سریع بوده ولی در ادامه سرعت آن کاهش می‌یابد.

سیل شهری

اگرچه در نواحی شهری سیل می‌تواند در نتیجه هر یک از انواع سیل شامل، رودخانه‌ای و ساحلی رخ دهد ولی نوع خاصی از این پدیده وجود دارد که سیل شهری نامیده می‌شود. در رخداد این نوع سیل علت اصلی نبود یا ضعف سیستم زهکشی در شهر است.

سیل‌ بارانی یا برکه ساز

این نوع سیل در اراضی نسبتاً پست رخ می‌دهد. به‌طور مستقیم حاصل بارندگی است؛ آن‌هم در شرایطی که حجم بارش از ظرفیت نفوذ و زهکش منطقه‌ای که باران بر آن می‌باشد، فراتر رود؛ درواقع، این سیل از رودخانه‌ها حاصل نمی‌شود بلکه نتیجه آبی است که در مسیر ورود به رودخانه قرار دارد. مشخصه این نوع سیل، تدریجی بودن وقوع آن است و فرصت کافی برای ترک منطقه توسط ساکنان وجود دارد.

سیل یکی از شایع‌ترین حوادث طبیعی در ایران و بسیاری از کشورهای جهان است. سیلاب‌هایی که در ایران اتفاق می‌افتد به‌طورکلی به سه نوع سیلاب‌های ناشی از انواع باران‌ها، ترکیب ذوب برف و باران و در مواقعی تنها ذوب برف تعلق دارند. در نواحی گرم و خشک ایران ازجمله مناطق جنوبی، شرقی، جنوب شرقی و مرکزی سیلاب‌های ناشی از باران به‌ویژه باران‌های شدید و کوتاه‌مدت، نوع غالب سیلاب‌ها را تشکیل می‌دهند.

در بخش‌هایی از این مناطق، سیلاب‌های ناشی از باران‌های موسمی نیز دیده می‌شود. در مناطق معتدل و سرد کشور ازجمله شمال و شمال غربی و بخش وسیعی از غرب، سیلاب‌های ناشی از باران یا ترکیب ذوب برف و باران وجه غالب سیلاب‌ها می‌باشند.

سیل اخیر در کشور که به‌ویژه در استان­های گلستان، خوزستان و لرستان به وقوع پیوست، خسارات جانی و مالی فراوانی را به روستاها، مزارع، تأسیسات، پل­ها و راه‌های ارتباطی و ... وارد ساخت. چنانچه تمهیدات لازم برای مقابله با سیل رعایت گردد، میزان تلفات جانی و خسارات مالی کاهش می‌یابد.

اقدامات ‌حفاظتی و مراقبتی قبل از وقوع سیل

• از تاریخچه وقوع سیل در منطقه زندگی خود و اینکه در زمان وقوع چه مناطقی را در برگرفته، اطلاع حاصل کنید.
• محدوده خطر وقوع سیل را شناسایی و نسبت به ترسیم نقشه خطر آن با مشارکت اعضای خانواده اقدام کنید.
  • نحوه ترسیم نقشه خطر سیل
    • محدوده منطقه یا محله زندگی خود را با خطوط ساده مشخص کنید.
    • نقاط مهم منطقه یا محله زندگی‌تان (مانند مسجد، مدرسه، بزرگراه، پل و ...) را مشخص کنید.
    • مسیر سیل احتمالی را با فلش قرمزرنگ نشان ( ) دهید.
    • نقاط امن را با دایره سبزرنگ (O) نشان دهید.
    • مسیر فرار از خطر سیل را با فلش آبی‌رنگ ( ) نشان دهید.

• از تخریب پوشش گیاهی منطقه و قطع درختان خودداری کنید، آن‌ها می‌توانند از شدت جاری شدن سیل و خسارات آن جلوگیری کند.
• هم‌اکنون مسیرهای خروج، از مناطق در معرض سیل احتمالی را شناسایی کنید.
• هم‌اکنون مکانی امن، در بیرون از منطقه در معرض سیل را، برای جمع شدن دوباره اعضای خانواده کنار هم شناسایی کنید (حداکثر دو مکان ملاقات به ترتیب اولویت مشخص کنید تا در صورت عدم دسترسی همه اعضا به آن مکان در مکان دیگر گرد هم‌آیند).
• مطمئن شوید اعضاء خانواده مسیرهای خروج و محل ملاقات را می‌دانند.
• محل سکونت، تولیدات دامی، محصولات کشاورزی، باغداری و ... را در مقابل حوادث بیمه کنید تا بخشی از خسارات وارد آمده ناشی از سیل احتمالی قابل جبران باشد.
• از ساخت‌وساز در حریم رودخانه بپرهیزید.
• در زمان بارش‌های شدید به‌ویژه در مناطق سیل‌خیز، از چادر زدن، توقف و استقرار در مسیر رودخانه­ها و نهرها خودداری کنید.
• اگر در جایی زندگی می‌کنید که به‌طور دائم با خطر سیل‌ و آب‌گرفتگی مواجه هستید، با استفاده از مصالح مناسب و تمهیدات لازم، ساختمان خود را ضد آب کنید و دیوارهای زیر‌زمین را با عایق‌های ضد آب بپوشانید تا جلوی نفوذ آب و آسیب‌های بعدی گرفته شود.
• از نحوه هشدار عوامل منطقه‌ای در مورد وقوع سیل آگاه شوید.
• در شرایط آب و هوایی نامطلوب، همیشه به هشدارهای مسئولین، اخبار رادیو و تلویزیون یا شبکه‌های اجتماعی رسمی توجه کنید و درصورتی‌که اخطار تخلیه و خروج از منطقه را دریافت کردید به‌سرعت منطقه مربوطه را ترک کنید.
• برای جلوگیری از ورود سیلاب به داخل خانه در صورت داشتن زمان کافی، در مسیر آن، سد، خاک‌ریز و دیوار سیل بند بسازید.
• در صورت احتمال وقوع سیل، وسایل برقی را از برق بکشید.
• در صورت احتمال وقوع سیل، آب‌گرم‌کن و یا وسایل برقی را در جایی بالاتر از سطح موجود قرار دهید.
• برای جلوگیری از برگشت آب سیل از طریق مجاری فاضلاب به داخل منزل، لازم است در محل زانویی توالت، "دریچة کنترل فاضلاب" نصب کنید.
• مدارک مهم را در کیف ضد آب و درجای امن در محلی به دور از احتمال خیس شدن قرار دهید.
• برای آمادگی و تأمین اقلام و لوازم موردنیاز خانواده در ساعات اولیه پس از وقوع سیل، کیف شرایط اضطراری (شامل کیف کمک‌های اولیه، مواد غذایی کنسرو شده، آب، کپی مدارک مهم، چراغ‌قوه و ...) را تهیه، متناسب با نیازهای اساسی خانواده خود تجهیز و آن را در دسترس قرار دهید.
• برای آمادگی در مواقع اضطراری همیشه نیمی از مخزن سوخت وسیله نقلیه‌تان را پر نگه‌دارید.
• برای آمادگی در شرایط اضطراری اطمینان حاصل کنید که تمامی وسایل الکترونیک شما همیشه شارژ داشته و باطری‌های اضافی، پاور بانک و ... هم در دسترس باشد.
• هم‌اکنون برای تشکیل یک تیم حمایتی (حداقل 3 نفر) از همسایگان، دوستان، اقوام برای کمک‌رسانی به افراد آسیب‌پذیر خانواده و محله (از قبیل سالمندان، افراد معلول، کودکان، زنان و ...) که به هر دلیل ممکن است در مواقع اضطراری به کمک نیاز داشته باشند، برنامه‌ریزی کنید.
• وسایل موردنیاز معلولان را در دسترس نگه‌دارید و هنگام تخلیه اضطراری همراه خود بردارید.
• در تلفن همراه خود، فهرستی از شماره‌های اضطراری آتش‌نشانی (125)، اورژانس (115)، هلال‌احمر (112) و ... ذخیره و اطمینان حاصل کنید که تمامی اعضای خانواده، شماره تلفن‌ها ضروری را می­دانند.
• دامداران و افراد داری حیوانات اهلی لازم است به‌محض دریافت هشدار وقوع سیل، حیوانات را به نزدیک‌ترین محل مرتفع انتقال دهند.

اقدامات ‌حفاظتی و مراقبتی در حین وقوع سیل ؛ روش های مقابله با سیل

• برای اطلاع از وضعیت و دریافت اطلاعات لازم، اخبار و اطلاعات را از منابع رسمی به ویژه رادیو و تلویزیون دنبال کنید. درصورتی‌که از منابع رسمی یا از طریق بلندگوهای عمومی دستور تخلیه داده شد، بلافاصله همسایگان و اطرافیانی که در معرض خطر سیل هستند باخبر و هر چه سریع تر  منطقه در معرض سیل  را  ترک کنید.
• قبل از ترک خانه‌، در صورت امکان‌ و داشتن زمان کافی، اسباب و اثاثیة مهم و اشیای گران‌قیمت را به طبقة بالای خانه منتقل کنید.
• اگر خانة شما در محل مرتفعی است و خطر آب‌گرفتگی شما را تهدید نمی‌کند، نیاز به خروج از منزل نیست. در غیر این صورت مناطق کم ارتفاع را خیلی سریع ترک کنید و به مناطق مرتفع دور از رودخانه‌ها و نهرها بروید.
• اگر هنگام وقوع سیل هشدار تخلیه محل را دریافت نکردید ولی احساس کردید در خطر هستید فوراً محل را تخلیه کنید.
• زمانی که تشخیص دادید سیلاب در حال شکل‌گیری است، خیلی سریع عمل کرده قبل از اینکه راه‌های دسترسی به‌وسیله سیل قطع شود خود را نجات دهید و به یک محل امن بروید. در چنین وضعی باید ‌فوراً کیف شرایط اضطراری را بردارید و به نواحی مرتفع پناه ببرید.
• قبل از ترک خانه‌، جریان آب، برق و گاز را برای جلوگیری از آب‌گرفتگی، برق‌گرفتگی و انفجار قطع کنید.
• چنانچه برنامه‌ای برای تخلیه اضطراری تدارک ندیده­اید به محل‌هایی که جمعیت هلال‌احمر و سایر مراکز امدادی برای اسکان در نظر گرفته است، مراجعه کنید.
• بهتر است همسایگان و آشنایان را مطلع کنید که چه وقت و به کجا رفته­اید.
• حیوانات خانگی را در صورت تخلیه اضطراری با خود ببرید، آب، غذا و دیگر لوازم موردنیاز آن‌ها را با خود بردارید.
• بااطلاع از وضعیت جاده‌ها و پل‌ها، از مسیرهای اصلی تردد کنید و به‌هیچ‌وجه وارد بیراهه‌ها نشوید، بعضی راه‌ها ممکن است مسدود بوده و یا شما را به سمت خطرات بیشتری سوق دهد. از توصیه­های مسئولین محلی پیروی کنید، آن‌ها شما را به سمت ایمن‌ترین راه هدایت می‌کنند.
• از مناطق در معرض سیل مانند نواحی پست، زیرگذرها، دره‌ها، تنگه‌ها و ... هر چه سریع‌تر خارج شوید.
• از فاضلاب‌ها و جویبارهای به‌ظاهر آرام دوری‌کنید. به خاطر داشته باشید جویبارها، کانال‌های فاضلاب و ... نیز می‌توانند به ناگهان دچار سیلاب شوند.
• از سواحل یا حاشیه رودخانه­ها دور شوید.
• در جریان سیل شنا نکنید، خطر غرق‌شدگی به دنبال دارد.
• اگر پیاده هستید، هرگز از منطقه‌ای که سیلاب فراگرفته عبور نکنید، به‌ویژه نقاطی که سطح آب از زانوی شما بالاتر است.
• در آب سیلاب راه نروید و از آب‌های ‌در حال حرکت دوری‌کنید چرا که 15 سانتیمتر آب در حال حرکت ممکن است باعث بر هم خوردن تعادل شما شود. اگر مجبورید برای بیرون آمدن از منطقه در آب حرکت کنید، از مسیری بروید که آب حرکت نمی‌کند. برای اینکه از استحکام زمین جلو پای خود مطمئن شوید از یک تکه چوب‌دستی استفاده کنید.
• در منطقۀ سیل‌زده رانندگی نکنید، وسیلة نقلیه، محل امنی در مقابل سیل نیست.
• اگر وسیله نقلیه شما (به علت فرورفتن در آب یا گل) از حرکت ایستاد، فوراً آن را ترک کرده و به‌جای مرتفع بروید.
• اگر هنگام رانندگی گرفتار آب‌گرفتگی و آب­هایی که به‌سرعت در حال بالا آمدن است شدید، سریع از وسیله نقلیه پیاده شوید و به مناطق بالاتر بروید. به یاد داشته باشید اگر ارتفاع آب به کف وسیله نقلیه برسد می تواند کنترل آن را مختل کند و یا حتی باعث توقف حرکت آن بشود.
• هرگز از درختان در معرض سیل به‌عنوان محل امن استفاده نکنید.
• هرگز از روی پل‌های آب‌گرفته عبور نکنید.
• از عبور دادن حیوانات اهلی از عرض رودخانه‌ها و حاشیۀ آن­ها در زمان بارش شدید باران و وقوع سیل بپرهیزید.
• از سلفی گرفتن و فیلم‌برداری از سیلاب خودداری کنید و هر چه سریع‌تر از منطقه در معرض خطر خارج شوید.

اقدامات ‌حفاظتی و مراقبتی بعد از وقوع سیل

• خود را به نزدیک‌ترین محل امدادرسانی هلال‌احمر یا سایر مراکز امدادرسانی برسانید. در صورت نیاز، غذا، البسه و سایر کمک‌های اولیه در آنجا موجود است.
• به دوستان و نزدیکان، وضعیت خود را اطلاع دهید.
• در صورت وجود مصدومان و داشتن مهارت کمک‌های اولیه، اقدامات اولیه را برای آن‌ها تا رسیدن نیروهای متخصص انجام دهید.
• از تلفن (ثابت یا همراه) فقط در موارد اضطراری استفاده کنید و صرفاً به انتقال اطلاعات ضروری بسنده کنید.
• به مناطق سیل‌زده نروید چراکه حضور شما ممکن است عملیات امداد و نجات را مختل کند.
• بعد از اعلام رسمی مقامات محلی و رسمی مبنی بر رفع خطر به خانه برگردید.
• از تماس با آب سیل خودداری کنید یا حتی‌المقدور کمترین تماس ممکن را با آب سیل و تمام چیزهایی که به آن آلوده‌شده‌اند، داشته باشید زیرا این آب ممکن است با روغن، گازوییل یا فاضلاب آلوده‌شده باشد و یا احتمال دارد در اثر تماس با خطوط و سیم های برق به ویژه خطوط زیرزمینی برق، جریان برق پیداکرده باشد.
• در مناطقی که سیلاب عقب‌نشینی کرده است، با احتیاط تردد کنید، زیرا استحکام خیابان‌ها و جاده‌ها ممکن است به خاطر جریان سیل ضعیف شده باشد که در این صورت ممکن است در اثر وزن خودرو فرو برود.
• از ساختمان‌هایی که اطرافش را آب احاطه کرده است، دوری‌کنید.
• هنگام ورود به منزل کاملاً احتیاط کنید. ممکن است پی‌های ساختمان آسیب‌دیده باشد ولی در ابتدا خرابی دیده نشود و ظاهر خانه سالم به نظر بیاید.
• آب و گل‌ولای را از محل سکونت به‌ویژه زیرزمین به‌تدریج خارج کنید (حدود یک‌سوم آب در روز). اگر آب زیرزمین‌ها در مدت‌زمان کوتاهی به‌طور کامل پمپ شود، باعث ریزش دیواره‌های زیرزمین شود.
• به تمام ترک­های روی دیوار و سقف، نشست‌های ساختمان، به خمیدگی‌ها و انحراف دیوارها و طبقات دقت کنید و از استحکام ساختمان خود با کمک یک مهندس سازه مطمئن شوید.
•  سعی کنید در طول روز به منزل برگردید تا استفاده از وسایل روشنایی لازم نباشد. چنانچه مجبور هستید شبانه به خانه برگردید، خیلی محتاط باشید. از فانوس، مشعل و کبریت برای روشن کردن ساختمان استفاده نکنید. چراغ‌قوه را نیز قبل از ورود به ساختمان روشن کنید.
• درصورتی‌که کنتور برق با آب سیل تماس پیداکرده، باید تمیز و خشک شود و بهتر است قبل از زدن کلید کنتور، توسط یک تکنیسین برق بررسی شود.
• پس از برقراری جریان برق در ساختمان، در صورت مشاهده جرقه‌ یا استشمام بوی سیم سوخته و ...، بلافاصله جریان برق را از کنتور اصلی قطع و نسبت به رفع عیب در اسرع وقت با کمک یک برق‌کار ماهر اقدام کنید.
• تمامی تجهیزات و لوازم الکتریکی را قبل از استفاده کاملاً خشک‌کنید.
• به‌هیچ‌وجه با دستان خیس یا وقتی درون آب ایستاده‌اید به وسایل برقی دست نزنید.
• سیم‌‌های سقوط کرده برق را لمس نکنید و ‌فوراً موضوع را به ادارة برق یا مراکز امدادی مانند آتش‌نشانی اطلاع دهید.
• به افرادی که به کمک ویژه‌ای نیاز دارند مانند زنان، کودکان، افراد مسن، افراد معلول، افرادی که نیاز به مراقبت دارند و خانواده‌هایی که ممکن است در شرایط اضطراری به کمک بیشتری احتیاج داشته باشند، کمک کنید.
• به نیازهای تغذیه‌ای و بهداشتی کودکان و سالمندان توجه کنید.
• آب ‌شرب ممکن است با نفت‌، گازوییل و فاضلاب آمیخته و آلوده شود. برای تأمین آب آشامیدنی تا جای ممکن از آب موجود در بطری‌های بسته‌بندی استفاده کنید و یا ‌از طریق رادیو و سایر رسانه‌های رسمی، ‌اطلاعاتی ‌راجع به نحوه ضدعفونی آب یا مکان‌های دسترسی به آب سالم و بهداشتی به دست آورید.
• به کودکان اجازه ندهید به آب جمع شده در گودال­ها نزدیک شوند و یا با آب سیل بازی کنند.
• آب‌های جمع شده برای گودال‌ها شرایط مناسبی را برای رشد حشرات به‌خصوص پشه‌ها ایجاد خواهد کرد، بنابراین از توری در محل اقامت خود استفاده کنید و پوشاک آستین‌بلند و چکمه‌های ساق بلند بپوشید.
• وقوع سیل باعث خارج شدن مارها و حیوانات وحشی از لانه‌ها و زیست‌گاه‌های طبیعی خود می‌شود، بنابراین بعد از سیل مراقب باشید.
• احتمال شیوع بیماری‌های عفونی مانند عفونت‌های دستگاه گوارش ازجمله هپاتیت، وبا، حصبه و … وجود دارد که باید مراقبت‌های لازم بهداشت فردی و عمومی را به عمل‌آورید.
• دست‌ها را به‌طور مرتب با صابون و آب تمییز شستشو کنید.
• درباره نحوه تمیز کردن سطوح و لوازم آلوده به آب سیل و ...، مطابق پروتکل‌های بهداشتی اعلام‌شده از سوی منابع رسمی اقدام کنید.
• هنگام پاک‌سازی و نظافت منزل از ماسک، دستکش‌های یک‌بارمصرف یا لاستیکی و چکمه‌های لاستیکی استفاده کنید.
• درها و پنجره‌ها را بازکنید و اجازه دهید هوای تازه در منزل به جریان درآید و هوای راکد خارج شود.
• برای پاک‌سازی سطوح و وسایل، مواد شوینده (پاک‌کننده‌های آنیونی مانند پودر لباسشویی یا مایع ظرف‌شویی)، مواد ضدعفونی‌کننده (مانند وایتکس) استفاده کنید.
• زباله‌هایی را که ممکن است محل تجمع باکتری شوند را، هر چه سریعتر از منزل خارج کنید.
• تمام داروها، لوازم بهداشتی و مواد غذایی را که با آب آلوده تماس داشته‌اند دور بریزید.
• وسایلی مانند تمام اشیاء پنبه‌ای، پشم‌شیشه‌ای، مبلمان نئوپانی، تشک‌ها، خوشخواب‌ها، پشتی‌ها، کوسن‌ها، بالش‌ها، رویه‌های مبل و ...که با آب آلوده تماس داشته‌، آب را جذب می‌کنند و نمی‌توان آن­ها را تمیز یا ضدعفونی کرد، باید دور ریخته شوند.
• تمام سطوح و وسایل را با آب و مواد شویندۀ غیرمعطر بشویید و حتماً ضدعفونی کنید. گل‌ولای ناشی از سیلاب می‌تواند حاوی فاضلاب و مواد شیمیایی خطرناک باشد.
• فرش‌ها را ترجیحاً برای تمیز و ضدعفونی کردن به قالی‌شویی‌ها بسپارید در غیر این صورت با آب و پودر لباسشویی شستشو دهید و در هوای آزاد، زیر آفتاب خشک‌کنید.
• تمام سطوح سفتی که بر روی آن‌ها کپک رشد کرده است را به کمک اسکاج و مواد شوینده مانند محلول سفیدکننده (یک فنجان سفیدکننده در هر یک لیتر آب) تمیز و سپس به‌خوبی خشک‌کنید. در حین نظافت حتماً از ماسک N95 استفاده کنید.

رانندگی در شرایط سیل ؛ روش های مقابله با سیل

۱- در بیشتر خودروها ارتفاع پانزده سانتیمتر آب می‌تواند به کف خودرو برسد و کنترل آن را مختل کند یا حتی باعث توقف حرکت آن شود.

۲- خودرو و وسیله نقلیه، محل امنی در مقابل سیل نیست، اگر وسیله نقلیه شما (به علت فرو رفتن در آب یا گل) از حرکت ایستاد، فوراً آن را ترک کرده و به جای مرتفع بروید.

۳- ارتفاع آب در حد سی سانتیمتر، بیشتر خودروها را شناور می‌کند.

۴- شصت سانتیمتر آب در حال حرکت، می‌تواند هر خودرویی را شناور کند.

۵- در صورت بالا آمدن سطح آب، از توقف در منطقه آب‌گرفته به هر دلیل بپرهیزید.

۶- از عبور دادن حیوانات اهلی از عرض رودخانه‌ها و سواحل آن‌ها در زمان بارش شدید باران و وقوع سیل بپرهیزید.

۷- هنگام رانندگی مراقب شیب‌ها و پیچ‌های جاده باشید؛ با دنده سنگین حرکت کنید، چون در این مواقع، ترمزها در آب به‌خوبی کار نمی‌کنند.

نحوه نجات جان خود در داخل خودرویی که گرفتار سیل شده است

اگر هنگام وقوع سیل و بارش‌های شدید در خیابان و داخل خودرو هستید، باید در مکانی ایمن متوقف شوید. نکته مهم در خصوص منطقه ایمن این است که در بالادست این مکان، دره، رودخانه، چشمه یا منطقه‌ای که درگذشته ردی از عبور آب و جریان‌های سریع آبی بوده است، وجود نداشته باشد، زیرا توقف در این مکان‌ها بسیار خطرناک است.

باید درجایی متوقف شوید که به‌طور کامل مسطح باشد تا خطر سقوط سنگ در آن وجود نداشته باشد. همچنین باید در مناطقی به‌دور از کانون‌های خطر، تیرهای برق فشارقوی و از همه مهم‌تر به‌دور از سازه‌هایی که ایمن نیستند مانند ساختمان‌های نیمه‌کاره داربست دار، باشید.

راهکارهای کاهش آسیب‌های ناشی از سیل ؛ روش های مقابله با سیل

ساخت‌وساز خانه‌ها تابع اصول مهندسی شهرها است. مهم‌ترین فاکتور در خصوص سیل و ساخت‌وسازها امروزه این است که شهرها، روستاها و مکان‌هایی که محل زندگی هستند باید بر مبنای پهنای محیط‌های آبخیزداری، بارش‌ها و رودخانه‌ها باشند. باید طرح‌های آمایش سرزمینی صورت بگیرد و مکان‌های ایجاد شهرها مناسب و به‌دور از نقاط مستعد سیلاب باشد. بروز سیل امروزه با پیش‌بینی و مکان‌یابی صحیح ایجاد منازل و شهرک‌ها و محیط‌های مسکونی قابل‌کنترل است.

در زمان وقوع سیل چگونه باید عملیات امداد و نجات افراد گرفتار صورت گیرد؟

در سیل قوی‌ترین افراد نیز نمی‌توانند عملیات امداد و نجات را انجام دهند. در کانون سیل هر شخصی قادر نیست وارد سیلاب شود و تنها نیروهای امدادونجات آموزش‌دیده و با تخصص سیلاب و با ابزارهای مخصوص می‌توانند کار نجات را انجام دهند.

توصیه‌های لازم به هنگام ترک محل ؛ روش های مقابله با سیل

اگر احتمال ترک محل کار یا سکونت مطرح باشد، بهتر است باک خودرو پر از بنزین باشد؛ زیرا پمپ‌بنزین‌ها در چنین مواقعی به علت قطع برق قادر به عرضه بنزین نیستند. طوری برنامه‌ریزی شود که به ازای هر خانواده فقط از یک خودرو شخصی استفاده شود تا بار ترافیک سنگین نشده و تخلیه با تأخیر مواجه نشود.

روش های مقابله با سیل : افرادی که خودروی شخصی ندارند، با مسئولان یا دوستان خود برنامه‌ای را برای تخلیه تدارک ببینند. همواره از طریق یک رادیوی دستی اوضاع پیگیری و دستورات مقامات مسئول در مورد نحوه ترک محل کار یا سکونت رعایت شود.

در صورت الزام به ترک فوری محل سکونت‌، بهتر ‌است تمام اعضای خانواده ‌همدیگر را پیدا کرده و با هم محل سکونت را ‌ترک کنند.

‌افراد بهتر است هر چه زودتر محل سکونت یا کار خود را ‌ترک کنند تا گرفتار وضع جوی نامناسب نشوند.

بهتر است که محل کار یا سکونت از راه‌های معمول ترک شود و از راه‌های میانبر استفاده نشود؛ چون ممکن است مسدود باشند.

از وضع جاده‌ها و پل‌ها اطلاع پیدا کرده و از مناطق سیل‌زده دوری شود.

از خطوط فروافتاده برق دوری شود. اگر فرصت باشد‌، لازم است کیف نجات خانواده به همراه خود برده شود.

بهتر است لباس و کفش‌های مناسب نظیر پیراهن آستین‌دار و کلاه پوشیده شود.

قبل از ترک محل سکونت بهتر است درها و پنجره‌ها را مسدود کرده، وسایل برقی از برق کشیده شوند؛ مثلا تلویزیون‌ و مایکروویو اما فریزر و یخچال از برق کشیده نشوند؛ مگر آنکه خطر سیل وجود داشته باشد.

برنامه تخلیه اضطراری منازل ؛ روش های مقابله با سیل

هر خانواده باید برنامه‌ای برای تخلیه اضطراری منزل داشته باشد. این برنامه باید هر چند وقت یک‌بار توسط اعضای خانواده تمرین شود.

تخلیه منزل در شرایط زیر صورت می‌گیرد: روش های مقابله با سیل

بعد از وقوع زلزله پس از اینکه مطمئن شدیم که لرزش‌های آن از بین رفته است. در هنگام وقوع زلزله فقط باید در محل‌های امنی که از قبل در منزل مشخص کرده‌اید، پناه بگیرید. فقط در صورتی می‌توانید در هنگام زلزله فرار کنید که منزل یک طبقه باشد و مطمئن باشید که بلافاصله وارد حیاط می‌شوید.

قبل از وقوع زلزله در صورتی که مسئولان از طریق رسانه‌ها هشدار داده باشند و از مردم بخواهند که منزلشان را تخلیه کنند.

قبل از وقوع سیل یا طوفان در صورتی که مسئولان از طریق رسانه‌ها از مردم بخواهند که منزلشان را

تخلیه کنند.

در برنامه تخلیه اضطراری منزل باید به موارد زیر توجه کنید:

• از قبل محلی را برای جمع‌شدن اعضای خانواده مشخص کنید. در مورد سیل باید این محل مکان مرتفعی باشد.
• خونسردی و آرامش خود را حفظ کنید.
• قبل از خارج‌شدن از منزل کیف اضطراری را بردارید.
• به افراد آسیب‌پذیر خانواده کمک کنید.
• شیر گاز را ببندید.

روش های مقابله با سیل : قبل از ترک محل سکونت بهتر است درها و پنجره‌ها را ببندید، وسایل برقی را از برق بکشید اما فریزر و یخچال را از برق نکشید مگر آنکه خطر سیل وجود داشته باشد.