مرگ تدریجی رؤیای سعودی برای رهبری منطقه

«محمد بن سلمان» ولیعهد جوان سعودی که زمزمه های تکیه زدنش بر اریکه قدرت بیش از هر زمان دیگری شنیده می شود، به هر بهانه ای و در هر مناسبتی، جمهوری اسلامی ایران را آماج حملات لفظی قرار می دهد. در آخرین نمونه وی جمهوری اسلامی ایران را به عنوان یکی از کشورهای ثبات زدا در منطقه معرفی کرده است.

جمهوری اسلامی ایران طی سالهای گذشته با حضور مقتدر در منطقه قدرت سعودیها را به چالش کشیده است این در حالی است که «عادل الجبیر» وزیر خارجه سعودی نیز در راستای عملیاتی ساختن سیاست های کلان ریاض در مقابله با تهران، مشابه چنین اظهاراتی را بارها و در مناسبت های گوناگون مطرح کرده است.

اما به راستی این حجم از حقد و کینه سعودی علیه جمهوری اسلامی ایران به چه چیزی باز می گردد؟ واقعیت مسأله این است که جمهوری اسلامی ایران طی سالهای گذشته با حضور مقتدر در منطقه قدرت سعودیها را به چالش کشیده و تحقق رؤیای دیرینه آنها برای بسط سیطره‌شان بر منطقه و به نوعی ایفای نقش رهبریِ منطقه را تحت الشعاع قرار داده است.

عربستان سعودی مدتهاست که با اتخاذ سیاست های سلبی، مخرب، توسعه طلبانه و جنگ افروزانه به دنبال آن است تا تمامی کشورهای منطقه را زیر یوغ خواسته ها و مطالبات نامشروع خود بکشاند. سعودیها سالهاست که دعایه رهبری کشورهای منطقه را در سر می پرورانند؛ آرزویی که تا به امروز به فضل اقدامات ایران در منطقه با درهای بسته مواجه شده است.

مقامات سعودی در همین راستا، به منظور تحقق هدف دیرینه خود مبنی بر تسلط بر کشورهای منطقه و بسط هیمنه‌شان بر دولتهای گوناگون، سه اصل را در دستور کار خود قرار داده است؛ اجرای اصلاحات در عرصه های گوناگون، تلاش برای هسته ای شدن و خرید سلاح از کشورهای مختلف ازجمله ایالات متحده آمریکا، فرانسه و انگلیس. سعودیها طی سالهای اخیر با روند رو به رشدی در قامت اجرای سه سیاست فوق الذکر برآمده و تلاش کرده اند تا از این رهگذر مسیر رهبریشان بر منطقه را به زعم خود، تسهیل کنند.

در این میان، «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا به عنوان یک فرد تاجرمسلک و نه یک سیاستمدار از زمان روی کار آمدنش، همواره به عربستان سعودی به چشم یک «گاو شیرده» نگریسته رئیس جمهوری آمریکا به عنوان یک فرد تاجرمسلک و نه یک سیاستمدار همواره به عربستان سعودی به چشم یک «گاو شیرده» نگریسته است است. ترامپ به خوبی از اهداف سعودیها برای سروری در منطقه آگاهی دارد و به بهانه کمک به آنها برای تحقق هدفشان، مدام در حال دوشیدن شیر سعودی است.

به عنوان نمونه می توان به توافق بی سابقه حدود یک سال گذشته واشنگتن و ریاض اشاره کرد که بر اساس آن، دو طرف قراردادهایی به ارزش 310 میلیارد دلار با یکدیگر منعقد کردند؛ قراردادهایی که بیش از 100 میلیارد دلار آن تنها به بخش نظامی و خرید تسلیحات آمریکا توسط ریاض تعلق داشت.

در همین سفر اخیر «محمد بن سلمان» به واشنگتن نیز قراردادهایی به ارزش میلیاردها دلار میان دو طرف منعقد شد. درحالی که ولیعهد سعودی سرمست از امضای توافقنامه های کلان با ایالات متحده بود، دونالد ترامپ در اقدامی که در واقع نوعی تحقیر برای عربستان محسوب می شود، لیست از توافق های میلیاردی میان ریاض و واشنگتن را در مقابل دوربین ها گرفت و خطاب به بن سلمان گفت: «این مبالغ برای شما چیزی نیست. ما از شما انتظار خریدهای بیشتری داریم!»

ترامپ صراحتا اعلام کرده بود که ایالات متحده در منطقه 7 تریلیون دلار در منطقه هزینه کرده و تمامی این هزینه ها برباد رفته است واقعیت این است که ترامپ از همان ابتدا هم اعلام کرده بود که عربستان سعودی از این پس باید هزینه حمایت های واشنگتن از ریاض را بپردازد. ترامپ صراحتا اعلام کرده بود که ایالات متحده در منطقه 7 تریلیون دلار در منطقه هزینه کرده و تمامی این هزینه ها برباد رفته است.

طبیعی است که با بیان چنین اظهاراتی از همان دوران تبلیغات انتخاباتی، ترامپ با علم به رؤیاهای دیرینه عربستان در منطقه، دوشیدن شیر سعودی را در طول دوران ریاست جمهوری خود، در دستور کار قرار می دهد.

با تمامی این ها آنچه که امروز در عرصه میدانی و سیاسی رخ داده است، نشان می دهد که هیچیک از مقدمات سه گانه رهبری عربستان بر منطقه (یعنی اصلاحات، هسته ای شدن و خرید سلاح) برای سعودیها موفقیت آمیز نبوده و نخواهد بود. خرید انواع و اقسام تسلیحات پیشرفته سعودی از آمریکایی ها تاکنون هیچ رهآوردی برای ریاض به دنبال نداشته است.

در یمن سعودیها با وجود گذشت سه سال از جنگ خانمان سوز علیه مردم بی دفاع و بی گناه همچنان درجا می زنند و به دنبال راه فراری برای خروج از این جنگ هستند. در سوریه و عراق نیز نیروهای مزدور آنها نتوانستند بر نیروهای مقاومت فائق آیند. این بدان معناست که تمامی هزینه های نظامی عربستان تا به امروز به باد فنا رفته است.

از سوی دیگر، ایالات متحده آمریکا هیچگاه اجازه هسته ای شدن را به سعودیها نمی دهد. کما اینکه این واشنگتن بوده که تاکنون مانع از انجام فعالیت های هسته ای ریاض بوده است. ایالات ایالات متحده آمریکا هیچگاه اجازه هسته ای شدن را به سعودیها نمی دهد. کما اینکه این واشنگتن بوده که تاکنون مانع از انجام فعالیت های هسته ای ریاض بوده است متحده آمریکا همواره به دنبال آن بوده تا کشورهای منطقه یکی پس از دیگری دست نیاز به سمت آن دراز کنند؛ حال آنکه دستیابی ریاض به مجوز انجام فعالیت های هسته ای مقدمه ای برای بی‌نیازی آن از واشنگتن را تاحدودی فراهم خواهد آورد؛ چیزی که اصلا به مذاق آمریکا خوش نخوهد آمد. لذا تمامی کارشناسان و صاحبنظران آمریکایی نیز با این تئوری که واشنگتن اجازه هسته ای شدن را به ریاض نمی دهد، موافق هستند.

مسأله بعدی، اصلاحات عربستان سعودی است که بدون شک نمی تواند زمینه انتقال یک جامعه سنتی به یک جامعه مدرن و امروزی را فراهم آورد. حکمرانی قریب به یک قرن خاندان سعودی بر عربستان فضایی از تحجر، تعصب و عقب ماندگی فرهنگی، سیاسی و اجتماعی را بر جامعه عربستان حاکم کرده است؛ فضایی که به راحتی و طی چند ماه و چند سال قابل تغییر نخواهد بود.

تا همین امروز نیز جامعه عربستان واکنش های تقریبا سلبی نسبتا به برخی اصلاحات از خود نشان داده است. این نشان می دهد که در عرصه اجرای اصلاحات نیز سعودیها نتوانسته اند موفق عمل کنند.

مقامات سعودی به منظور تحقق رؤیای دیرینه خود برای رهبری بر منطقه و منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران، میلیاردها دلار را صرف خرید تسلیحات نظامی از ایالات متحده می کنند در هر صورت، ما امروز شاهد آن هستیم که مقامات عربستان سعودی به منظور تحقق رؤیای دیرینه خود برای رهبری بر منطقه و منزوی کردن جمهوری اسلامی ایران، میلیاردها دلار را صرف خرید تسلیحات نظامی از ایالات متحده می کنند و به وسیله آنها مردم مسلمان یمن، سوریه، عراق و ... را به خاک و خون می کشند.

این در حالی است که سعودیها این هزینه ها را با فروش نفت یعنی ثروت ملت عربستان و همچنین عواید فراوان حاصل از زیارت خانه کعبه، تأمین می کنند. این بدان معناست که پولی که می بایست خرج رفاه مردم عربستان و رسیدگی به مشکلات و معضلات جهان اسلام شد، در جیب شرکت های اسلحه سازی آمریکایی ریخته می شود.