علت رشد ناگهانی شاخص بورس

امروز شاخص کل با رشد سه هزار واحدی به مرز ۱۰۰ هزار واحد نزدیک شد و به ۹۹ هزار و ۱۴۶ واحد رسید. تحلیلگران و کارشناسان بازار سهام اصلی‌ترین رشد شاخص کل و بازار سهام را رشد خیلی خوب بازارهای موازی و افزایش قیمت دلار می‌دانند و معتقدند این رشد ادامه‌دار خواهد بود.

این اتفاق پیش از این و در سال‌های ۹۱ و ۹۲ نیز به هنگام رشد دلار افتاده بود. گروه فلزات اساسی که ۷۰ درصد ارزش کل بازار را به خود اختصاص داده‌اند، بیشترین تاثیر در رشد شاخص را به نام خود به ثبت رساندند.

تکرار رفتار ۵ سال گذشته

از نگاه تحلیلگران اصلی‌ترین دلیل این است که بازارهای موازی رشد خیلی خوبی کرده‌اند و‌ بازار سهام نسبت به این بازارها رشد نکرده بود. بسیاری از شرکت‌ها در هفته‌های اخیر با توجه به موقعیت‌هایی که داشته‌اند افت قیمتی را تجربه کرده‌اند از این‌رو به نظر می‌رسد تقاضای بوجود آمده به سمت بازار سهام ناشی از همین علت باشد.

ولید هلالات، مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه با بیان این مطلب به تجارت‌نیوز گفت: افرادی که منابع مازاد ریالی دارند که ممکن است حتی در بازار سهام هم نباشند یا احتمالا افرادی که به تازگی در حال ورود به بازار سهام هستند، از بیم افزایش نرخ دلار و تورم انتظاری ریال‌شان را تبدیل به سهام می‌کنند.

وی با بیان اینکه این رویداد منطقی است، افزود: طبیعی است هر کسی که در این شرایط ریال داشته باشد برای حفظ ارزش پولش آن را تبدیل به سهام می‌کند.

هلالات، با اشاره به تجربه این حجم از رشد بازار سهام در سال‌های ۹۱ و ۹۲ گفت: رشد بازار سرمایه حتی در دهه‌های قبل به هنگام رشد شارپی دلار اتفاق افتاده بود و حتی شاخص بازار بیشتر دلار رشد کرده بود، از این رو این وضعیت طبیعی و منطقی است.

او ادامه داد: اگر فرض کنیم ریسک‌های سیاسی به شدت افزایش پیدا نکنند، در این صورت می‌توانیم بگوییم که روند مقبت بازار سهام برای مدتی مثبت بماند. البته ممکن است شدت رشد بازار کم و زیاد شود یا برخی روزها حتی اصلاح قیمتی داشته باشد اما به طور قطع روندش صعودی خواهد بود.

این کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به اینکه آیا سهام صنایع نیز متاثر از افزایش نرخ دلار رشد داشته‌اند؟ تصریح کرد:  وقتی دلار افزایش داشته برای راه‌اندازی شرکت جدید، نسبت به گذشته باید رقم بیشتری هزینه شود، در این صورت می‌توان گفت ارزش دارایی‌های شرکت‌ها افزایش یافته است.

وی افزود: وقتی دلار افزایش پیدا می‌کند در گام اول فقط سهم‌های دلاری را می‌خرند و در گام بعدی همه شرکت‌ها را می‌خرند؛ به این دلیل که ارزش جایگزینی شرکت‎ها به همان نسبت افزایش پیدا کرده و شرکت‌هایی را که حتی درآمدشان ارزی نیست را خریداری می‌کنند.

هلالات تاکید کرد: بنابراین گام اول رشد بازار سهام امروز، شرکت‌های دلاری و گام بعدی رشد کل بازار است، بنابراین می‌توانیم بگوییم در ابتدای روند رشد هستیم و این روند خیلی به سودآوری شرکت‌ها مرتبط نیست، بلکه به این دلیل است که بازارهای موازی رشد کرده‌اند.

این تحلیلگر ارشد بازارهای مالی، با تشریح جزئیات بیشتری از دلایل رشد بازار سهام، گفت: با فرض اینکه نرخ دلار در محدوده ۷۵۰۰ تومان بماند، سهام به همان نسبت رشد می‌کند و از طرفی وقتی بازار ببیند که دلار کاهش ندارد از یک جایی به بعد همه می‌ترسند دلار ۷۰۰۰ تومانی و سکه دو میلیون و ۶۰۰ هزار تومانی بخرند، بنابراین ممکن است بسیاری از افراد این مقایسه را انجام دهند که چون بازار سکه رشد ۳۰تا ۴۰ درصدی داشته و بازار سهام هیچ رشدی نکرده، بنابراین ممکن است دارایی‌های را که رشد کرده را بفروشند و سهام بخرند به هر حال هر قشری از جامعه به تدریج در گام آخر شروع به خرید سهام می‌کنند

وی یادآور شد: سال‌های ۹۱ و ۹۲ همین اتفاق افتاد و شروع آن هم با گروه‎های فلزات بود. بنابراین این آن رفتار پنج ساله گذشته بازار در حال تکرار است.

رشد ۱۵۰ هزار واحدی هم دور از انتظار نیست

حامد مددی، مدرس و تحلیلگر بازار سهام، با بیان اینکه به طور معمول رشد بازارها را به صورت موازی با هم نمی‌بینیم و رشد بازار به شکل متوالی انجام می‌شود، درباره دلایل رشد کم سابقه بازار سهام به تجارت‌نیوز گفت: در دوره‎های تورمی قبلی هم ابتدا بازارهایی مثل دلار، ارز و طلا رشد داشته و کم کم اثر خود را در صورت‌های مالی شرکت‌ها گذاشته و بازار سرمایه به طور معمول با یک گپ شش ماهه از رشد بازار ارز و یک گپ سه ماهه با افزایش تورم اتفاق می‌افتد.

وی افزود: سال ۹۲ هم زمانی که شاخص شروع به افت کرد، شش ماه بعد از افت قیمت ارز و طلا در داخل کشور بود. به همین دلیل و براساس همین انتظار، شروع رشد بازار سرمایه را شاهد هستیم. رشد به معنای واقعی و همه‎جانبه.

مددی با بیان اینکه رشد ۹۹ هزار یا ۱۰۰ هزار واحدی بازار سرمایه طبیعی است، پیش‌بینی کرد: به نظر می‌رسد تا پایان سال ۹۷، شاخص به ۱۵۰ هزار واحد هم برسد.

او تاکید کرد: در این بین شرکت‌های دلاری و صادرات محور با توجه به افزایش سودآوری که برایشان اتفاق می‌افتد، نقش مهمی دارند. هر چند بحث تحریم‎ها هم را نباید نادیده گرفت اما نباید فراموش کنیم که در سال‌های ۹۰تا ۹۱ زمانی که خطرناک‌ترین تحریم‌ها از سوی شورای امنیت برای ایران اعمال شده بود، بیشترین رشد شاخص را در همان برهه‌های زمانی در شاخص داشتیم. به همین دلیل این موارد و فاکتورهای مهم‌تر از سودآوری شرکت‌‌ها را باید نسبت به وضعیت کلان اقتصادی کشور و در این مقطع زمانی متاثر از رشد نرخ ارز در نظر بگیریم.

این کارشناس بازار سرمایه، با اشاره به مصوبه جدید بانک مرکزی درخصوص برداشتن الزام فروش دلار صنایع در سامانه نیما، تصریح کرد: این مساله باعث شد، شرکت‌هایی که دلار خود را در بازار آزاد به فروش می‌رسانند مورد توجه بازار قرار بگیرند.

مددی افزود: از سوی دیگر نقدینگی سرگردان بازار سرمایه هم زمان مناسبی را برای ورود به بازار سهام انتخاب کرده است، به همین دلیل شاهد رشد همه جانبه در کلیت بازار امروز بودیم. در گذشته و در مقطعی که نمادهای گروه پایشگاهی بازگشایی شده بود تا سه هزار واحد افزایش را هم تجربه کردیم اما در شرایط عادی که بازگشایی خاصی باعث افزایش رشد شاخص نشود را تجربه نکرده‌ایم.

معاملات مناسب و خریدار خوب ملاک اصلی سنجش رشد بازار

مهدی افضلیان، مدرس و تحلیلگر بازار سرمایه، نیز در پاسخ به تجارت‌نیوز دلیل اصلی رشد شاخص امروز را رشد قیمت دلار عنوان کرد که این رشد در بازار سکه، دلار و مسکن خود را نشان داده و به تازگی هم در بازار خودروهای داخلی و خارجی بوده است.

وی افزود: به طور تقریبی افزایش قیمت دلار در همه بازارها خود را نشان داده بود اما در بازار سرمایه تا حدودی این اتفاق نیفتاده بود. این رشد در بازار سرمایه با گپ زمانی رخ داد، سرمایه‌گذاران در بازار سرمایه خیلی به رشد دلار و افزایش ارزش جایگزینی شرکت‌ها توجه نمی‌کردند، به این علت که وقتی سهمی را دلاری خریداری و نگهداری می‌کنید جلوی کاهش ارزش پول و دارایی را می‎گیرید.

افضلیان تاکید کرد: بازار سرمایه نمی‌تواند محلی باشد که از کاهش ارزش سرمایه جلوگیری کند، چرا که ممکن است رویه ثبات در بازار سهام مطرح باشد یا قیمت‌ها روند نزولی در پیش بگیرند. در این صورت سرمایه‌گذار با دو بازار برای سرمایه‌گذاری روبه‌رو است. بازار برای کاهش ریسک در سرمایه‌گذاری و افزایش بازدهی و بازاری که نرخ سود بانکی دارد. در این صورت سرمایه‌گذار بحث هزینه فرصت را پیش می‌کشد که با استفاده از مباحث هزینه فرصت بتواند جایی را برای سرمایه‌گذاری درست انتخاب کند. در این شرایط شاید پنج درصد هم فعال بورسی در کشور نداشته باشیم در حالی که در بازار، مردم عادی صحبت از افزایش قیمت مسکن و خودرو است اما چون شناختی نسبت به بازار سرمایه وجود ندارد تاثیر قیمت دلار را در بازار سهام مشاهده نمی‌کنند، چرا که فرهنگ‌سازی مناسب و درستی نشده است. به همین دلیل نمی‌توانند اثر مثبت نرخ دلار را در بازار سرمایه ببینند اما از آنجا که عوام جزء این بازار نیستند از این رو ممکن است این رشد با یک فاصله و گپ خود را نشان دهد.

وی افزود: پیش از این هم این رشد را تجربه کرده بودیم اما تاکنون باعث رشد شاخص نشده بود. حالا در شرایطی که سخنگوی دولت هم به روشنی به رشد بازار سهام در کنار رشد سایر بازارها اشاره کرده به نظر می‌رسد عامل مهم در رشد شاخص همین موضوع سخنرانی آقای نوبخت باشد.

افضلیان افزود: در دو روز گذشته ارزش معالات بازار نزدیک به ۵۰ تا ۶۰ درصد افزایش پیدا کرد که می‌تواند سیگنال خوبی به سرمایه‌گذاران بدهد که یک نقدینگی وارد بازار سرمایه شده است.

وی تاکید کرد: باید برای هفته آینده یکی دو روز معاملات را رصد کنیم و ببینیم که آیا این پولی که وارد شده ماندگار است یا صرفا به خاطر نوسان قیمتی وارد بازار شده است. این در حالی است باید قیمت دلار را هم درنظر بگیریم و منتظر یمانیم چون نرخ دلار افزایش پیدا کرده قطعا باید اثرش را در بازار سرمایه نشان دهد.

این کارشناس بازار سرمایه در خصوص ادامه روند رشد بازار سرمایه تصریح کرد: افزایش نرخ دلار و ورود نقدینگی، انتظار برای رشد بازار سرمایه را بیشتر می‌کند. اگر برای روزهای کاری پیش رو، ارزش معاملات مناسب و خریدار خوب داشته باشیم می‌توانیم انتظار رشد خوبی در بازار داشته باشیم. این رشد می تواند ابتدای رشد بازار باشد.

وی تاکید کرد: تنها شاخص را ملاک رشد بازار سهام قرار ندهیم.