بررسی تأثیر خروج امریکا از برجام بر قراردادهای خودروسازی

با خروج امریکا از برجام، بسیاری از صنایع کشور نگران قراردادهای خود با طرف‌های غربی شده‌اند. اما خودروسازان نه! قراردادهایی که قرار بود خون تازه‌ای در رگ‌های اقتصاد ایران بریزد و باعث بهبود عملکرد این صنایع شود، اما حالا بسیاری از شرکت‌های بزرگ اقتصادی در حوزه نفت و هوایی با درک این واقعیت که دیگر نباید روی همکاری با غرب حساب باز کرد، به دنبال جایگزینی شرکای تجاری خود هستند. به عنوان نمونه همین چند وقت پیش بود که شرکت هواپیمایی آسمان که قرارداد خرید 40 فروند هواپیما با شرکت بوئینگ به امضا رسانده بود، به سمت روس‌ها چرخید و با هواپیما‌سازی سوخوی روسیه برای خرید هواپیمای سوپرجت 100 این شرکت توافق کرد.

در حوزه نفت نیز وزارت نفت که کار توسعه فاز 11 پارس‌جنوبی را به توتال فرانسه واگذار کرده بود، حالا از احتمال جایگزین کردن یک شرکت چینی به جای توتال سخن می‌گوید، اما در این بین تنها خودرو‌سازان بوده‌اند که به نظر می‌رسد نگرانی در خصوص وضعیت قراردادهای خود با اروپایی‌ها ندارند. صنعتی که تنها چند هفته پس از توافق برجام قراردادهای خود را بدون هیچ دغدغه‌ای با طرف‌های اروپایی به امضا رساند و استثنائاً اروپایی‌ها نیز در این حوزه خوش قول‌تر از سایر بخش‌ها عمل کردند. حالا نیز با خروج ایالات متحده از برجام، این بخش از صنعت هیچ دغدغه و نگرانی در خصوص سرنوشت قراردادهای خود ندارد. در این خصوص محمدرضا نجفی‌منش، رئیس کمیسیون تسهیل کسب‌ و کار اتاق بازرگانی تهران نیز این ادعا را تأیید می‌کند و در گفت‌وگو با خبرگزاری ایسنا می‌گوید که قرارداد با خودروسازان خارجی پا برجا خواهد بود، اما موانعی هم سر راه به وجود خواهد آمد.

وی همچنین ادامه می‌دهد که خودروسازانی که بعد از برجام آمدند و با ایران قرارداد امضا کردند، هیچ کدام قصد بر هم زدن این قراردادها را ندارند و نگرانی از این بابت وجود ندارد.

عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی ایران افزود: مشکلی که ممکن است بعد از خروج امریکا از برجام اتفاق بیفتد مسائل مربوط به نقل و انتقال پولی است که باید بررسی‌ها و تدابیر لازم در این خصوص اندیشیده شود. وی ادامه داد: به هر حال موضوع خروج امریکا از برجام نمی‌تواند بی‌تأثیر باشد و اثراتی را در پی خواهد داشت، اما در نهایت اینکه چه اثراتی به دنبال داشته باشد به تصمیمات و تدبیرهای خودمان بستگی دارد، اینکه چگونه با این مسئله برخورد کنیم.

نجفی‌منش اضافه کرد: با اطمینان می‌توان گفت که قراردادهای بسته شده در حوزه خودروسازی پابرجا خواهد بود، چون سرمایه‌گذاری شده است و امکان به‌هم خوردن آن وجود ندارد.

ایران چه قرادادهایی دارد؟

شرکت‌های خودرو‌سازی ایران پس از امضای برجام، قراردادهای مختلفی را با اروپایی‌ها امضا کردند. ایران‌خودرو به سراغ شریک قدیمی خود پژوی فرانسه رفت. سایپا نیز قراردادی را با رنو و سیتروئن فرانسه به امضا رساند. علاوه بر این ایدرو هم قرارداد دیگری با رنو بست. در این بین کرمان موتور که علاقه زیادی به همکاری با شرکت‌های شرقی دارد، قراردادی با هیوندای امضا کرد و یک شرکت بخش خصوصی داخلی هم با فولکس آلمان قرارداد بست. تمامی این قراردادها در حالی بسته شد که انتظار می‌رفت سرعت اجرای قراردادها و تفاهمنامه‌ها بسیار زیاد باشد، اما همه چیز مطابق میل پیش نرفت و روند اجرای قراردادها کندتر از حد ممکن بود. اگرچه باید به صراحت اعتراف کرد که قراردادهای خودرو‌سازها با شرکای اروپایی موفق‌ترین قراردادهای پسابرجامی بوده‌اند و خودروسازهای اروپایی خوش قول‌تر از دیگر هموطنانشان در سایر صنایع بودند.

چرا نباید نگران بود؟

اما در این میان سؤالی که شاید اذهان بسیاری را به خود مشغول کند، این است که چرا در خصوص قراردادهای مشترک خودرو‌سازی میان ایران و اروپا نگرانی خاصی وجود ندارد؟

پاسخ به این سؤال را باید در بندهای قرارداد جست‌وجو کرد؛ جایی که شرکت‌های اروپایی تصمیم گرفتند تا به جای ارائه تکنولوژی‌های روز خود به ایران در خصوص تولید خودروهای هیبریدی و خودروهای برقی بر سر تکنولوژی‌های قدیمی خودروسازی با شرکای ایرانی تفاهم کنند. به‌عنوان نمونه هم‌اکنون یکی از پرفروش‌ترین خودروهای پسابرجامی که متعلق به یک کمپانی فرانسوی است، تولید آن سال‌هاست که در سراسر جهان متوقف شده است.

علاوه بر این قراردادهای شرکت‌های ایرانی با شرکت‌هایی به ثبت رسیده که زیر‌مجموعه کمپانی‌های مشهور هستند و هیچ صادرات و بازاری در امریکا ندارند. مثال این روند، قرارداد پارس‌خودرو با شرکت داچیا رومانی است که این شرکت زیر‌مجموعه رنوی فرانسه است و فقط خودروهای اقتصادی برای شرق اروپا تولید می‌کند و لذا مشمول تحریم های امریکا نمی‌شود.

در همین حال سایر قراردادهای خودرو‌سازی نیز هیچ تولیدی برای آن در نظر گرفته نشده و تنها مربوط به صادرات خودرو به ایران است. همانند صادرات برخی از مدل‌های رنو به ایران.

در نهایت این نکته را نیز نباید فراموش کرد که اروپایی‌ها برای راه‌اندازی خط تولید محصولات خود در ایران سرمایه‌گذاری سنگینی انجام دادند و به هیچ وجه مایل نیستند که با خروج امریکا از برجام، این سرمایه‌گذاری از میان برود و در مسیر ورشکستگی قرار بگیرند.

خوش‌بینی محدود

البته این نکته را در خصوص قراردادهای خودروسازی نباید فراموش کرد که اگرچه قراردادها این قابلیت را دارند که با خروج امریکا از برجام نیز ادامه پیدا کنند، اما تهدید مهم در این خصوص می‌تواند ایجاد محدودیت بانکی برای هر دو طرف باشد. اتفاقی که این قابلیت را دارد تا حد‌زیادی هزینه انتقال مبالغ قراردادها را بالا ببرد و تأثیر مستقیمی بر قیمت نهایی محصولات خودروسازی بگذارد. از‌این‌رو به نظر می‌رسد که طرف‌های مذاکره‌کننده ایرانی که هم‌اکنون برای تعیین تکلیف برجام در حال رایزنی با اروپایی‌ها هستند، باید راه‌حلی بدون دغدغه در خصوص خط اعتباری این قراردادها بیندیشند تا موفق‌ترین قراردادهای پسابرجامی دچار اختلال نشوند. این موضوع را رئیس کمیسیون تسهیل کسب‌وکار اتاق بازرگانی تهران هم مورد تأکید قرار می‌دهد و می‌گوید که مشکلی که ممکن است بعد از خروج امریکا از برجام اتفاق بیفتد مسائل مربوط به نقل و انتقال پولی است که باید بررسی‌ها و تدابیر لازم در این خصوص اندیشیده شود.

انتهای پیام/