پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- موژان اردانی- همین حالا هر جا که هستید نگاهی به اطرافتان بیندازید، مثلا در واگن مترو، اتوبوس، محل کارتان، در خانه یا هزار و یک جا که در این لحظه می‌توانید در آن باشید.

 حالا توجه کنید که چند نفر در این محیط سرگرم گوشی‌های هوشمند خود هستند؟ مطمئنا تعدادشان کم نیست. چندسالی می‌شود که استفاده از این گوشی‌ها در کشورمان همه گیر شده. با ظهور این نسل از تلفن‌های همراه، تولید اپلیکیشن‌های موبایل هم در ایران روز‌به روز افزایش پیدا کرده تا جایی که می‌شنویم به رقمی حدود ۲۵ هزار اپلیکیشن رسیده‌است. این بازار که منبعی برای کسب درآمد بسیاری از افراد شده در حال پیشرفت است و سود فروش بعضی از اپلیکیشن‌ها به اندازه‌ای است که می‌تواند هر سرمایه‌گذاری را وسوسه کند. اما دقت کنید که این بازار هم مثل کسب و کارهای دیگر فرصت‌ها و تهدید‌هایی دارد که لازم است در مورد آنها بیشتر بدانیم. ما برای گرفتن اطلاعات در این زمینه گپی با آرش خوئینی و سروش جاودان زده‌ایم که نزدیک به 3سال است در این حیطه مشغول فعالیت هستند.

غنیمت بشمارش

تولد اپلیکیشن‌هایی که در واقع بازاری برای خرید و فروش اپلیکیشن‌های دیگر هستند فرصت خوبی را در اختیار تولید‌کنندگان این محصولات نرم‌افزاری گذاشت. نمونه موفق این اپلیکیشن‌ها از لحاظ درآمد، کافه‌بازار برای سیستم عامل اندروید و سیبچه برای کاربران آی‌او اس است. مزیتی که این مارکت‌ها دارند این است که چون با بانک‌های داخلی کار می‌کنند پرداخت‌ها خیلی راحت انجام می‌شود و شما به‌عنوان سازنده محصول از این بابت خیال‌تان راحت خواهد بود. از طرفی اگر مثلا دانشجوی کامپیوتر هستید و برنامه‌نویسی هم می‌دانید و قادر به ساخت یک اپلیکیشن هستید، می‌توانید از طریق این مارکت‌ها منبع در‌آمدی از فروش محصول خود داشته‌باشید؛ به این صورت که پس از ساخت اپلیکیشن به سایت این بازارها مراجعه کرده و یک حساب کاربری برای خودتان ایجاد می‌کنید و با اسکن کردن مدارکی مثل کارت ملی خود، امکانی در اختیار شما گذاشته می‌شود که محصول خود را در آنجا قرار دهید و قیمتی برای آن تعیین کنید. در ابتدا قرار نیست پولی به این مارکت‌ها بپردازید اما معمولا ۳۰ درصد از فروش به اضافه ۸ درصد مالیات ارزش افزوده از شما کسر می‌شود. توجه کنید که در خارج از کشور این امکان برای تولید‌کنندگان به این صورت نیست و آنها موظف هستند مبلغی را به‌عنوان حق عضویت نیز بپردازند. پس بهتر است از این فرصت بهره ببرید.

یک ایده، چند؟

ایده به‌خودی خود در این حیطه خاص ارزش چندانی ندارد چون کم پیش می‌آید ایده‌ای به ذهن شما برسد که پیش از این در داخل یا خارج از کشور اجرا نشده‌باشد. اگر صرفا ایده‌ای برای تولید یک اپلیکیشن داشته‌باشید احتمال کمی می‌رود که بتوانید سرمایه‌گذاری را جذب کنید. این موضوع در مورد جذب برنامه‌نویس‌ها برای پیاده‌سازی ایده شما نیز صدق می‌کند، زیرا زمان برای این افراد بسیار باارزش است و کمتر کسی صرفا برای یک ایده خام وقت می‌گذارد. مگر اینکه شما مثلا تخصصی مرتبط با طراحی یک اپلیکیشن داشته‌باشید، آن زمان است که امکان دارد بتوانید تیمی را برای اجرای ایده‌ خود دور هم جمع کنید. توجه کنید ایده‌های زیادی بوده‌اند که در ابتدا خیلی خوب و کاربردی به‌نظر می‌رسیدند اما زمانی که اجرا شدند به جایی که باید نرسیدند، در مقابل ایده‌هایی هستند تکراری یا دست‌ چندم‌ اما وقتی پیاده‌سازی شده‌اند، نتایج بسیار خوبی حاصل شده‌. برای مثال کافه‌بازار یکی از موفق‌ترین استارت‌آپ‌های ایران است که ایده‌اش نو نیست اما توانسته پیشرفت کند. پس در این بازار، تنها گرفتن یک ایده در دست و افتادن در این مسیر کافی نیست.

مخاطب را دریاب

شناخت مخاطب از آن کارهای مهمی است که باید حتما به آن توجه کرد. مثلا اگر قرار است بازی‌ای طراحی کنید باید نکاتی مثل میانگین هوش، جنسیت، سن و از این قبیل مشخصات را دخیل کنید. معمولا اپلیکیشن‌هایی که با درنظر گرفتن ویژگی‌های مخاطب ایجاد می‌شوند درآمدزاتر هستند و فروش خوبی دارند اما ممکن است از لحاظ طراحی و برنامه‌نویسی، برای خود برنامه‌‌نویس آنقدر ارزشمند نباشند زیرا تولید آن زحمت زیادی نمی‌برد. برای فردی که با عشق وارد این حیطه شده گاهی ساختن یک اپلیکیشن پیچیده که فروش چندانی هم ندارد جذاب‌تر است. این نوع برنامه‌ها، برنامه‌نویس را به چالش می‌کشند و او را به وجد می‌آورند هر چند سود چشمگیری نداشته‌باشند. آقای جاودان درباره توجه به ویژگی‌های مخاطب از تجربه‌اش در تولید یک بازی می‌گوید، که یک نمونه خارجی هم دارد، شما شاخه‌ای را مثل ریاضی یا اطلاعات عمومی انتخاب می‌کنید و منتظر می‌مانید که فرد دیگری هم که همزمان با شما این شاخه را انتخاب کرده وارد بازی شود، حالا شما 2نفر در مقابل هم قرار می‌گیرید و باید سؤالاتی را پیرامون موضوع انتخابی خود پاسخ دهید. تیم طراحی این اپلیکیشن دسته‌بندی موضوع‌ها و سؤالات در این بازی را با توجه به جامعه‌آماری ایران و سطح دانش و اطلاعات عمومی آنها طراحی کرده‌اند که از این لحاظ با همتای خارجی‌اش تفاوت دارد.

تعداد دانلود بیشتر، اطمینان بیشتر

برای پیدا کردن اپلیکیشن‌هایی که بیشترین خواهان را دارند کافی است گشتی در مارکت‌های داخلی و خارجی این برنامه‌ها بزنید تا از روند افزایشی یا کاهشی تعداد کاربران آنها مطلع شوید. ممکن است این کار به شما در تصمیم‌گیری برای تولید یک اپلیکیشن کمک زیادی کند. مثلا در خصوص بعضی اپلیکیشن‌های خارجی که تعداد زیادی از کاربران را درگیر کرده، بسیاری از کاربران ایرانی از دانش انگلیسی کافی برای استفاده از آن برخوردار نیستند. شما می‌توانید از این فرصت با اطمینان به تعداد کاربران یا مشتریان استفاده کنید و اپلیکیشنی برای توضیح این اپلیکیشن به زبان فارسی بسازید. در چنین وضعیتی شما نگرانی زیادی درباره جذب کاربر نخواهید داشت زیرا از قبل تعداد آنها را تخمین زده و با توجه به آن اقدام به تولید کرده‌اید. علاوه بر این، داشتن چنین آمار‌هایی در جذب سرمایه‌گذار نیز به کمک شما می‌شتابد، زیرا در این شرایط دچار تردید کمتری در میزان سود‌دهی خواهند‌شد.

پاشنه‌های آشیل ساخت اپلیکیشن

در این حوزه 2دلیل عمده برای شکست وجود دارد؛ اول کمبود نیروی انسانی متخصص است؛ کسانی که واقعا در این کار خبره باشند و از چالش‌ها سربلند بیرون بیایند. با توجه به نیاز بازار تعداد این نیروها خیلی زیاد نیست. منظور از نیروی انسانی برای تولید یک اپلیکیشن، تنها برنامه‌نویس نیست بلکه حضور افرادی متخصص مثلا در حوزه گرافیک در تیم تولید با اهمیت است، زیرا امکان دارد شما بخواهید اپلیکیشنی طراحی کنید که گرافیک بالایی داشته باشد و کاربر لذت بیشتری از محیط آن ببرد. مورد دوم نداشتن یک برنامه کسب و کار در یک تیم است؛ کار برنامه‌نویس، کدنویسی است اما فروش محصول و راضی نگه‌داشتن مشتری در تخصص او نیست. بسیاری از ایده‌ها بوده‌اند که از نظر فنی هم خوب اجرا شده‌اند اما شکست خورده‌اند و این به‌دلیل نداشتن یک برنامه منسجم کسب و کار و نبود دید تجاری در تیم بوده‌است.

توصیه‌ای از زبان نیروی جوان

آرش خوئینی و سروش جاودان به‌عنوان 2برنامه‌نویس که در حوزه اپلیکیشن تجربه‌هایی کسب کرده‌اند می‌گویند تولید یک اپلیکیشن به‌طور مستقل این روزها ذهن هر برنامه‌نویسی را مشغول کرده‌است که به‌دنبال آن فضایی ایجاده شده که نیروهای جوان چشم‌بسته برای تولید اقدام می‌کنند و در نهایت شکست می‌خورند. در این راه باید تمام جوانب را درنظر بگیرید و سعی کنید اسیر جو حاکمی که در هر حرفه‌ای ممکن است وجود داشته‌باشد نشوید. بهتر است سنجیده قدم بردارید و در این حرفه به درجه‌ای از اعتبار برسید که بتوانید یک تیم خوب جمع کنید و در آن زمان با اطمینان تولید را راه بیندازید. در این صورت حتی اگر شکست هم بخورید چون با نیروی متخصص کار کرده‌اید مطمئنا چیز‌های زیادی خواهید آموخت.

انواع کسب درآمد از تولید اپلیکیشن

می‌توانید یک اپلیکیشن را برای فروش در یک مارکت قرار دهید. در چنین روشی هر کاربر برای دانلود آن باید هزینه‌ای را بپردازد که پس از پرداخت، با کسر درصدی از آن، بقیه‌اش به شما تعلق می‌گیرد. روش دیگر این است که شما یک اپلیکیشن را به‌صورت رایگان در اختیار کاربران قرار دهید و آنها برای استفاده از امکانات اضافه‌ای که برای آن محصول تعریف شده، موظف به پرداخت هزینه‌ای می‌شوند. ممکن است شرکت‌ها یا سرمایه‌گذاران مختلف به شما به‌عنوان یک نیروی متخصص برای تولید یک برنامه سفارشی بدهند که در این صورت شما با تنظیم یک قرارداد مبلغی را برای آن دریافت خواهید کرد.

هزینه‌های تولید و پس از آن

درصورتی که سرمایه‌گذار تخصصی در تولید اپلیکیشن نداشته‌باشد باید هزینه‌ای را برای استخدام نیروی انسانی بپردازد. عمده هزینه‌ها در روند تولید یک برنامه به هزینه بازاریابی اختصاص دارد. برای پیشرفت سریع فروش و جذب مشتری باید مبلغی را برای تبلیغات کنار گذاشت. توجه کنید همین که شما اپلیکیشنی را در مارکت قرار دهید به نوعی تبلیغ به‌حساب می‌آید، زیرا در واقع مثل ویترینی است که شما محصول خود را در آن نمایش می‌دهید که این کار برای شما خرج چندانی برنمی‌دارد. اما اگر کسی بودجه بیشتری داشته‌باشد می‌تواند با گذاشتن تبلیغ در سایت‌ها و اپلیکیشن‌های دیگر روند بازاریابی را تسریع کند. هزینه‌ای که بعضی تولیدکنندگان به آن توجهی نمی‌کنند، هزینه پیشرفت و نگهداری یک اپلیکیشن است. هرگز نمی‌توان گفت با پرداخت هزینه‌هایی مثل نیروی انسانی و تبلیغات، دیگر از شر هزینه‌ها خلاص شده‌اید و قرار است فقط سود کنید بلکه پس از تولید و فروش اپلیکیشن باید مراقب مسائلی چون ریزش کاربران باشید، مثلا با پرداخت مبالغی برای تولید نسخه‌های به‌روز، آنها را راضی نگه‌دارید و از افت تعداد جلوگیری کنید.