موج خزنده گرانی روی ریل افتاد!/ اصلی همیشگی در اقتصاد ایران: خصوصی سازی یعنی گرانی!

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- سید مرتضی حسینی- رصد، افزایش ۲۰ درصدی قیمت بلیت قطار، خبر نه چندان دلنشینی بود که روز گذشته منتشر شد.به گزارش جام جم، قیمت بلیت قطار سه بار در ده ماه اخیر یعنی از فاصله آذر ۹۲ تا مرداد ۹۳ افزایش یافته است. در آذر ۹۲ قیمت بلیت ۲۰ درصد افزایش یافت. در اردیبهشت ۹۳ نیز اعلام شد قیمت ها شناور شده و تا ۳۰ درصد افزایش یافته است.

در مرداد ۹۳ نیز بخش خصوصی اعلام کرد راه آهن بابت افزایش هزینه خدمات ایستگاهی(!) قیمت بلیت قطار را ۱۰ درصد افزایش داده است. به این ترتیب از ۱۰ ماه گذشته تاکنون قیمت بلیت قطار به طور متوسط حدود ۶۰ درصد افزایش یافته که مقدار این افزایش بنابر نوع قطار، مسیر و تاریخ تردد متفاوت است.

اکنون نیز اعلام شده برای چهارمین بار در ۱۰ ماه اخیر قیمت بلیت از یازدهم مهر افزایش خواهد یافت البته هنوز درصد دقیق این افزایش مشخص نشده و به گفته «محسن پورسیدآقایی»، مدیرعامل راه آهن قیمت ها در حال محاسبه است، اما آن گونه که از گفت وگوهای رسانه ای پراکنده مدیران راه آهن و شرکت رجاء در شهریور استنباط می شود، این افزایش قیمت حدود ۲۰ درصد خواهد بود.

 اصلی همیشگی در اقتصاد ایران: خصوصی سازی یعنی گرانی!
دبیر انجمن صنفی حمل و نقل ریلی در این باره به فارس گفت: با تصمیمات اتخاذ شده از یازدهم مهر حدود ۳۰ درصد بلیت قطارها بدون افزایش قیمت و بقیه با رشد قیمتی ۲۰۰۰ تا ۲۴ هزار تومانی روبه رو خواهد شد.

غلامحسین عبداللهی اظهار کرد: با توجه به اجرایی شدن اصل ۴۴ قانون اساسی در حوزه ریلی و واگذاری آن به بخش غیردولتی، دولت عملا وظایف حاکمیتی و نظارتی را برعهده دارد و عملیات حمل و نقل ریلی مسافر به طور کامل برعهده بخش خصوصی قرار گرفته است.

وی افزود: افزایش قیمت بلیت به میزان معقول و متناسب با افزایش هزینه های سالانه (قیمت واقعی) از جمله راهکارهای اساسی در این زمینه است.

مدیرعامل شرکت حمل و نقل ریلی رجاء نیز در این باره گفت: به دلیل افزایش بسیار زیاد هزینه ها، شرکت های ریلی نسبت به قیمت ها نگران بودند و درخواست اضافه شدن قیمت بلیت قطار را داشتند.عباس موسوی نژاد ادامه داد: راه آهن جمهوری اسلامی ایران، پس از بررسی تمام فرم های آنالیز درآمد ـ هزینه شرکت های ریلی، مجوز افزایش قیمت بلیت قطار را برای آنها صادر کرد.

 استدلال مدیران رجا برای افزایش قیمت بلیت، جلوگیری از ضرر شرکت های خصوصی فعال در این عرصه است. شرکت هایی که با توجه به افزایش هزینه های ریز و درشت خود چاره ای جز این اقدام نداشتند.  عمده کاربران و مسافران قطار در کشور ما بر خاسته از طبقات متوسط و متوسط به پایین اند که عموما به دلایل کاری و تحصیلی و لزوم رفت و آمد مداوم در مسیر های دور، از این وسیله نقلیه نسبتاً امن و مطمئن استفاده می کنند. امنیت و اطمینان سفر با قطار از این رو نسبی در نظر گرفته می شود که بر خلاف آنچه در سالیان دراز شاهد آن بوده و در میان افکار عمومی شایع است سفر با این وسیله نیز همچون هواپیما و اتوبوس خطرات زیادی در پی دارد! حوادث ریلی پیاپی که در شش ماهه اول امسال در خطوط مهمی نظیر تهران- مشهد و تهران- اهواز روی داد و تلفات مالی و جانی نیز در پی داشت گواهی بر این مدعاست.

هرچند این افزایش قیمت می‌تواند بخشی از زیان دهی شرکت‌هایی نظیر رجا جبران کند اما سوی دیگر داستان مردمی هستند که باید با افزایش قیمت‌ها بسازند. مردمی که هر روز فشار اقتصادی را تحمل می‌کنند حالا باید برای یک مسافرت ساده هم بیش از پیش‌بینی‌ها خرج کنند.

قشر ضعیف جامعه که از داشتن خودرو محرومند و حتی در صورت داشتن خودرو از پس هزینه بنزین برای سفر بر نمی‌آیند و بلیط هواپیما هم که برای این قشر گران و غیر قابل دسترس است، حالا باید از سفر با قطار هم خداحافظی کنند.

سیاست دولت: توسعه حمل ونقل ریلی همراه با افزایش هزینه!
مرور بخشی از صحبت های رییس جمهور، وزیر راه و شهر سازی و مدیر عامل راه آهن را در مورد توسعه حمل و نقل ریلی وسیاست های دولت یازدهم در ماههای اخیر در این موضوع قابل توجه است.

حسن روحانی در بهمن ماه سال ۱۳۹۲در«داووس» سوئیس در مورد علاقه دولت به توسعه صنایع ریلی گفت:«در پی آن هستیم که سهم حمل و نقل ریلی در بخش بار و مسافر را از کل حمل و نقل عمومی به ترتیب از ۱۰.۷ درصد به ۳۰ درصد و از ۱۱ درصد به ۱۸ درصد ارتقا دهیم. لازمه رسیدن به این هدف‌ رشد سالانه ۱۵.۵ درصد در بخش بار و ۸ درصد در بخش مسافری حمل و نقل ریلی است. مفهوم عملی این برنامه‌ سرمایه‌گذاری ۸ میلیارد دلاری در نوسازی ناوگان لوکوموتیو و سرمایه‌گذاری ۲۵ میلیارد دلاری در بهسازی‌ تجهیز و توسعه خطوط راه‌آهن ایران است».

رئیس جمهور در جلسه هیئت دولت در آذر ماه سال گذشته نیز با تأکید بر مزیت حمل و نقل ریلی در کاهش مصرف انرژی، کاهش آلودگی‌های زیست محیطی، افزایش ایمنی، راحتی و آرامش در سفر،‌ کاهش تصادفات و آثار فراوان اقتصادی و اجتماعی، توسعه حمل و نقل ریلی را از اولویت‌های اساسی دولت دانست و ضمن حمایت کامل دولت از این اقدام، وزارت راه و شهرسازی را مأمور کرد با جدیت کامل و طراحی‌های اقتصادی و سنجیده، تحقق آن را پیگیری نمایند.

وزیر راه و شهرسازی نیز درمهر ماه ۹۲ در حاشیه پانزدهمین نمایشگاه صنایع ریلی گفت:« بخش خصوصی باید بتواند در بخش حمل ‌و نقل ریلی با نرخ‌های بخش جاده‌ای رقابت کند».

عباس آخوندی اضافه کرد:« حق دسترسی در بخش مسافری از سرمایه‌گذاران دریافت نمی‌شود و در بخش باری بالای ۵۰ درصد دریافت می‌شود و باید بتوانیم با مدل‌هایی خاص، این حق دسترسی را به نفع حمل‌ و نقل ریلی کاهش دهیم».

درهمین راستا پورسیدآقایی ، معاون وزیر راه شهرسازی و مدیرعامل راه آهن در حاشیه همایش حمل ونقل چند وجهی در بهمن ماه ۹۲ گفت : دولت امسال در لایحه بودجه ۱۵۰۰ میلیارد تومان به بودجه راه‌آهن اضافه کرد که این ۴ برابر بودجه سال‌های گذشته است تا بدین ترتیب کارهای زیربنایی و توسعه‌ای راه‌آهن انجام شود». اما آنچه در عمل اتفاق افتاد افزایش  ۶۰ درصدی قیمت بلیت قطار در کمتر از یک سال بود.

افزایش قیمت بلیت قطار در کنار افزایش غیر منطقی شهریه ثابت دانشگاه آزاد اسلامی(که البته مستقیما به دولت مربوط نمی شود) و سیر صعودی و خزنده قیمت برخی کالاها نظیر لبنیات و میوه در روزهای اخیر در حالی رقم خورده است که زمزمه های جدی برای افزایش قیمت نان نیز به گوش می رسد. این در حالی است که  مسئولان دولت در یکی دوهفته اخیر بارها از رسیدن به ثبات اقتصادی و خروج از رکود تورمی به عنوان دستاوردی بزرگ یاد کرده اند. نکته ای که روحانی نیز در سفر سه هفته پیش خود به مشهد بر آن تاکید داشت که البته با توجیه  «محمد باقر نوبخت» مبنی بر تکیه رییس جمهور برآمار غیر رسمی به محاق رفت.  باید گفت که این گونه فضاسازی روانی که بیشتر جنبه سوهان روح واعصاب اقشار متوسط و آسیب پذیر را دارد با واقعیت بازار و بخش خدمات در تضاد است. حال در بحبوحه حضور رییس جمهور در مجمع عمومی سازمان ملل و در هنگامه ای که دیپلماسی و سیاست خارجی به محور اصلی  اقدامات دولت و رسانه ها بدل شده، باید دید که واکنش افکار عمومی و متولیان امر نسبت به قطار افسار گسیخته گرانی چه خواهد بود؟!