آموزش نصب کولر گازی

نصب کولر گازی یک فرایند تخصصی است. اجرای صحیح و اصولی این فرایند، نقش مهمی در عملکرد بهینه، طول عمر دستگاه و کاهش مصرف انرژی ایفا می‌کند. در این راهنما می‌توانید کامل‌ترین مراحل نصب اسپیلت برندهای مختلف و مدل‌های اینورتر و غیر اینورتر را مشاهده کنید. اما در نهایت، تعمیر کولر گازی و نصب اسپیلت باید توسط تعمیرکار و نصاب نمایندگی یا متخصصین باتجربه انجام شود. چراکه این پروسه ریزه‌کاری‌های زیادی دارد و نیازمند آشنایی با نحوه سیم‌کشی، لوله‌کشی و وکیوم است. همچنین هر اشتباه در این فرایند می‌تواند آسیب‌های جبران‌ناپذیری به همراه داشته باشد.

کلیات نصب کولر گازی

در بهترین شرایط، نصب کولر گازی بین دو تا شش ساعت زمان می‌برد. در ابتدا باید نصب یونیت داخلی و پنل خنک‌کننده در داخل فضا و سپس نصب کمپرسور و کندانسور در فضای خارجی را انجام داد. در نهایت هم لوله‌کشی و کابل‌کشی بین دو یونیت داخلی و خارجی انجام شده و کولر آماده‌به‌کار خواهد شد. در ادامه، تمامی این فرایندها را به‌صورت گام‌به‌گام توضیح می‌دهیم.

مرحله اول: تعیین محل نصب و آماده‌سازی اولیه

قبل از شروع فرایند نصب کولر گازی، متخصص باید تمام ابزار ضروری مثل دریل، تراز، پیچ و رول‌پلاک، چسب برق، لوله بر، دستگاه خم‌کن لوله، مانومتر و پمپ وکیوم را آماده کند. سپس باید بهترین مکان برای نصب یونیت داخلی و خارجی انتخاب شود.

انتخاب محل نصب یونیت داخلی

برای نصب کولر دوتیکه، باید بهترین محل را برای یونیت داخلی یا همان پنل سردکننده انتخاب کنیم. این پنل، سرمای تولیدشده را به محیط داخلی منتقل می‌کند. مکان انتخاب شده برای این یونیت باید دارای ویژگی‌های زیر باشد تا بازدهی مناسب و آسیب ندیدن پنل را تضمین کند.

• داشتن ارتفاع و فاصله استاندارد: پنل داخلی باید با حداقل ۲.۵ متر فاصله از کف زمین نصب شود. بین ۱۵ تا ۳۰ سانتی‌متر فضا نیز باید بین هر طرف پنل با اجزای دیگر مثل دیوار وجود داشته باشد تا هوا به‌خوبی به گردش درآید. فاصله استاندارد پنل تا سقف نیز حداقل ۲۰ سانتی‌متر است.

• استانداردهای محل نصب: پنل را باید در فضایی که هوا به‌خوبی در آن جریان دارد نصب کنید. دیوار این فضا باید استحکام لازم برای تحمل وزن کولر را داشته باشد. دوری از نور مستقیم خورشید یا هر منبع خیلی گرم و دوری از منابع قابل ‌احتراق، از دیگر استانداردهای ضروری برای نصب کولر گازی هستند. همچنین این محل باید قابلیت دسترسی راحت به فیلتر آب را داشته باشد.

• سروصدا و نویز الکتریکی: برای جلوگیری از نویز، پنل باید حداقل ۱ متر دورتر از سیم‌کشی برق و اتصالات تلویزیون، رادیو، سیستم‌های امنیتی یا تلفن نصب شود. نصب کولر گازی بالای تلویزیون با فاصله کم می‌تواند باعث صدای نویز دستگاه و اختلال در کارکرد سیستم شود. به‌طورکلی، بهتر است. تا حد امکان، کولر گازی را بالای وسایل برقی مثل تلویزیون نصب نکنید. چراکه احتمال ریختن آب، تجمع گردوغبار، و عدم پرتاب مناسب باد وجود دارد.

انتخاب محل نصب یونیت خارجی

کندانسور شامل کمپرسور و خازن است که اجزایی حیاتی برای خنک کردن دستگاه به‌شمار می‌روند. نصب یونیت خارجی در محل مناسب باعث افزایش بازدهی دستگاه می‌شود. مهم‌ترین نکته این است که محل نصب باید دور از گردوغبار، گرمای شدید، بخار، مواد اشتعال‌پذیر و بادهای تند باشد. تا حد امکان، مکانی در سایه و به‌دوراز وزش باد انتخاب کنید تا دستگاه در بهترین حالت کار کند. اگر نصب در معرض نور مستقیم خورشید اجتناب‌ناپذیر است، می‌توانید از سایه‌بان استفاده کنید، اما به شرطی که جلوی گردش هوا را نگیرد.

مکان انتخاب‌شده باید حداقل ۳۰ سانتی‌متر فضای آزاد در اطراف یونیت خارجی را داشته باشد. ایده‌آل‌ترین حالت، نصب در شرایطی است که یونیت بیرونی از پشت ۳۰ سانتی‌متر، از جلو ۷۰ سانتی‌متر و از طرفین ۶۰ سانتی‌متر فضای آزاد داشته باشد. این فضا برای تهویه مناسب و دسترسی آسان تکنسین برای تعمیر و سرویس ضروری خواهد بود. 

هرگز کندانسور را مستقیما روی زمین قرار ندهید. ضروری است که کندانسور را روی یک پد بتونی یا بر روی پایه کندانسور کولر گازی نصب کنید. سطح پد بتونی باید تقریبا بلند انتخاب شود تا دستگاه از تجمع آب در اثر برف یا باران محافظت شود. استفاده از بالشتک یا پایه‌های لاستیکی برای به حداقل رساندن لرزش نیز بسیار خوب است. فراموش نکنید که هیچ منبع نویز الکتریکی مثل آنتن رادیو یا تلویزیونی نباید در فاصله سه متری یا کمتر از کندانسور قرار داشته باشد.

مرحله دوم نصب کولر گازی: نصب یونیت داخلی

در مرحله دوم نصب کولر گازی، باید یونیت داخلی را نصب کنید. این بخش، قسمت مهم و مورد مصرف کاربران است. نصب این یونیت خود به پنج گام کوچک‌تر تقسیم می‌شود که به شرح زیر هستند.

گام اول (نصب سینی پشت پنل)

برای نصب کولر اسپلیت، پس از مشخص کردن محل نصب، سینی پشت پنل را در مقابل دیوار نگه دارید. بعد با استفاده از یک تراز از تراز بودن سطح افقی و عمودی اطمینان حاصل کنید. سپس محل سوراخ‌های پیچ را مشخص کرده و سوراخ‌ها را به عمق ۲۳ میلی‌متر ایجاد کنید. رول‌پلاک‌ها را در سوراخ‌ها قرار دهید و صفحه را با پیچ‌ها به دیوار محکم کنید. اگر کولر گازی تراز نصب نشود، لرزش، نشتی آب از پنل و آسیب به فن دستگاه به وجود می‌آید.

گام دوم (سوراخ کردن دیوار برای عبور لوله و کابل)

برای لوله‌کشی، یک سوراخ به قطر ۶/۷ سانتی‌متر (۳ اینچ) یا حدود ۳ تا ۴ سانتی‌متر داخل دیوار ایجاد کنید تا لوله‌ها به یونیت خارجی متصل شوند. این سوراخ باید به سمت پایین شیب داشته باشد تا تخلیه آب تقطیر به‌درستی صورت بگیرد. قبل از سوراخ کردن، مطمئن شوید که هیچ لوله یا سیمی در پشت دیوار وجود ندارد. پس از ایجاد سوراخ نیز یک فلنج انعطاف‌پذیر یا لوله پی‌وی‌سی را در سوراخ قرار دهید تا از آسیب به لوله‌ها جلوگیری کنید.

گام سوم (بررسی اتصالات الکتریکی ترمینال پنل)

در گام سوم از مرحله دوم نصب کولر گازی، قاب جلوی دستگاه را بلند کنید و پوشش ترمینال الکتریکی برد را بردارید. سیم‌های کابل باید به ترمینال‌های پیچ وصل شوند و سیم‌کشی باید با نمودار موجود در سیستم مطابقت داشته باشد. اشتباه در اتصال ترمینال برق دستگاه می‌تواند منجربه باد نزدن کولر گازی، روشن نشدن کمپرسور یا باز و بسته نشدن دریچه کولر گازی شود.

یونیت داخلی و خارجی معمولا با ۴ رشته سیم به هم وصل می‌شوند. سیم‌ها شامل فاز، نول، فرمان کمپرسور و ارت (اتصال به زمین) هستند. کابل رابط یونیت داخلی و خارجی باید برای استفاده از فضای آزاد مناسب باشد.

گام چهارم (نصب لوله‌های سرمایشی و کابل‌ها)

در این بخش از نصب کولر گازی، لوله‌های مسی، کابل برق و لوله تخلیه را با استفاده از نوارچسب برق به هم ببندید. برای آزاد بودن جریان آب، لوله تخلیه را در پایین قرار دهید. خم‌شدگی لوله‌ها و کابل باید به حداقل میزان ممکن باشد تا عملکرد دستگاه دچار اختلال نشود. توجه داشته باشید که درپوش لوله را قبل از نصب برندارید تا گردوغبار و آلودگی وارد آن نشود. مهره رابط را وارد کنید و آن را به لبه لوله بکشید. سپس مطابق دستورالعمل، آن‌ها را به نقاط مشخص‌شده در یونیت داخلی محکم کنید. برای محکم کردن اتصال از چرخاندن دو آچار مناسب در جهت مخالف استفاده کنید. هرگز برای آب‌بندی لوله‌ها از تفلون و موارد مشابه استفاده نکنید.

گام آخر (نصب پنل اسپیلت به سینی پشتی)

در گام آخر، مرحله دوم نصب کولر گازی هم باید اتصالات پشت پنل را روی اتصالات موجود در صفحه نصب قرار داده و فشار دهید تا در محل محکم شود. دستگاه باید حداقل ۲ تا ۳ درجه به عقب کج باشد تا آب از لوله تخلیه خارج شود.

مرحله سوم نصب کولر گازی: نصب یونیت خارجی

در این مرحله از مراحل نصب کولر دوتیکه، نوبت به نصب یونیت خارجی می‌رسد. در ابتدا، کندانسور را روی یک پد بتونی یا پایه مخصوص محکم کنید. یک بالشتک لاستیکی را در بالای پد قرار دهید تا لرزش را به حداقل برساند. دستگاه باید حتما به شکل تراز قرار گیرد. در گام بعد باید سیم‌کشی یونیت خارجی را انجام دهید. پوشش روی ترمینال کندانسور را بردارید. سیم‌کشی را مطابق دفترچه راهنما و نمودار موجود در آن انجام دهید. در نهایت، کابل‌ها را با گیره یا پیچ ببندید و کاور روی آن را ببندید. اگر اتصال سیم‌های کنترل پنل و کندانسور اشتباه باشد، کولر کارکرد درستی نداشته و در زمان سرمایش کار نخواهد کرد. سیم‌های میان دستگاه داخلی و بیرونی باید ازنظر شماره ترمینال و رنگ تطابق داشته باشند.

پس از انجام کارهای قبلی، باید لوله‌های رفت‌وبرگشت را به کندانسور متصل کنید. معمولا دو لوله مسی باید از پنل داخلی به کندانسور اسپیلت وصل شوند. لوله‌کشی کولر گازی باید با دقت بسیار بالا انجام شود و طول مناسب رعایت شود. حداقل طول لوله‌کشی بین دو یونیت کولر گازی حتما باید ۵ تا حداکثر ۷.۵ متر باشد.

مرحله آخر نصب کولر گازی: کارهای نهایی و تست عملکرد

در مرحله آخر نصب کولر گازی، اولین کار وکیوم کردن دستگاه، دومین کار عایق‌بندی لوله‌ها و آخرین کار اجرای تست‌های مختلف برای اطمینان از عملکرد صحیح دستگاه است. وکیوم کردن ضروری است و هوا و رطوبت موجود در کندانسور، پنل و لوله‌ها را تخلیه می‌کند. اگر هوا و رطوبت داخل سیستم بماند، اثرات نامطلوبی مثل افزایش فشار سیستم، کاهش سرمایش یا گرمایش و گرفتگی مسیر سیکل را به همراه دارد.

وکیوم کردن

برای انجام وکیوم، در ابتدا درپوش‌های شیرهای دوراهه و سه‌راهه روی کندانسور را بردارید. سپس شلنگ پمپ وکیوم را به شیر سرویس وصل کنید. بعد پمپ خلأ را روشن کنید تا به خلأ مطلق ۱۰ میلی‌متر جیوه برسد. در نهایت هم دکمه فشار کم را ببندید و پمپ وکیوم را خاموش کنید. پس از پایان این قسمت از نصب کولر گازی، باید تست نشتی را انجام داده و نشتی تمام دریچه‌ها و اتصالات را بررسی کنید. برای تست نشتی می‌توانید از کف و صابون (ایجاد حباب نشان‌دهنده نشتی است) یا دستگاه نشت‌یاب الکتریکی استفاده کنید. پس از اطمینان از عدم نشتی، پمپ خلأ را جدا کرده و درپوش‌ها و دریچه‌ها را محکم ببندید.

عایق‌بندی و پوشاندن لوله‌ها

برای افزایش بازدهی دستگاه و جلوگیری از خوردگی لوله مسی، باید لوله‌ها را عایق‌بندی کرد. عایق‌ها باید به‌صورت جداگانه روی لوله‌های رفت‌وبرگشت سوار شوند. تابش آفتاب و گرما باعث کاهش بازدهی کولر گازی می‌شود. عدم عایق‌بندی مناسب لوله منجربه عرق کردن و آبریزش از لوله‌های رفت‌وبرگشت می‌شود. همچنین برای جلوگیری از ضربه خوردن به لوله‌ها و کابل‌ها و برای زیبایی ظاهری، بهتر است لوله‌ها را با داکت که در کیت کولر وجود دارد، بپوشانید. در نهایت، تمامی سوراخ‌های ایجاد شده را کاملا با اسپری فوم پلی‌اورتان یا گچ‌وخاک پر کنید تا از ورود هوای گرم یا حشرات جلوگیری شود.

تست وضعیت خروج آب

در این مرحله از نصب کولر گازی باید مطمئن شوید که آب تقطیرشده به‌درستی تخلیه می‌شود. شلنگ درین باید رو به پایین باشد تا جریان آب به‌راحتی تخلیه شود. شلنگ تخلیه باید تثبیت‌شده و اصلا خم یا حلقه نشود. حلقه شدن شلنگ درین موجب انسداد جریان آب و نشتی آب در دستگاه داخلی می‌شود.

فعال‌کردن آزمایشی پس از نصب کولر گازی

بعد از انجام تمامی مراحل نصب کولرگازی، آن را به‌طور آزمایشی فعال کرده و از عملکرد صحیح اطمینان حاصل کنید. اجرای آزمایشی باید به مدت تقریبا ۱۸ دقیقه در حالت سرمایش و با دور فن بالا انجام شود. در این مرحله، باید دمای هوای ورودی و خروجی را اندازه بگیرید. تفاوت بین دمای ورودی و خروجی باید بیش از ۸ درجه سانتی‌گراد در حالت سرمایش باشد. فشار سمت گاز شیر سرویس نیز باید حدود ۸.۵ تا ۱۱.۲ کیلوگرم بر سانتی‌متر مربع برای مبرد R410A در دمای ۳۵ درجه سانتی‌گراد باشد. در نهایت ولتاژ و جریان کارکرد را نیز اندازه‌گیری کرده و از درستی همه‌چیز مطمئن شوید.

آیا می‌توانم خودم اسپیلت را نصب کنم؟

پس از مطالعه مطلب آموزشی نصب کولر گازی، ممکن است تصور کنید که خودتان می‌توانید نصب کولر اسپلیت را انجام دهید. درحالی‌که این یک تصور کاملا اشتباه است. نصب اسپیلت نیازمند تجربه و تخصص بالاست و هرگونه اشتباه در این فرایند، می‌تواند آسیب‌ها و مشکلات زیادی ایجاد کند. سرمایش یا گرمایش ضعیف و نامطلوب، صدا و لرزش زیاد، نشت آب از پنل، یخ زدن پنل یا لوله‌ها، بروز خطاهای متعدد، نشتی از کمپرسور و پریدن فیوز تنها برخی خطاهای رایج ناشی از نصب نادرست یا غیراصولی هستند. پس هرگز نصب کولر خود را به افراد غیرمتخصص و بی‌تجربه نسپارید.

جمع‌بندی

نصب صحیح کولر گازی، برای هر نوع کولر اینورتر یا غیر اینورتر از برندهای مختلف، مراحل کلی یکسانی دارد. اما تمامی این مراحل دارای ریزه‌کاری‌های متعددی هستند. عدم توجه به این موارد و مسائل ساده‌ای مانند تراز نبودن پنل، محل نامناسب کندانسور، برق‌کشی اشتباه به ترمینال‌های برق ورودی، عدم وکیوم مناسب و عایق‌بندی صحیح لوله‌ها، می‌تواند منجربه مشکلات جدی در عملکرد دستگاه شود. بنابراین بهتر است که همواره نصب کولر گازی خود را به متخصصین خبره در هما آی پی بسپارید تا از آسیب به دستگاه یا عملکرد ضعیف آن جلوگیری کنید.