تقدیر رهبر معظم انقلاب از پدیدآورندگان «فرهنگ جامع فارسی»

به گزارش پا رس به نقل از ایسنا، در آغاز این مراسم که ۱۸ تیرماه برگزار شد، علی اشرف صادقی - عضو پیوسته ی فرهنگستان زبان و ادب فارسی - اظهار کرد: بسیار خوشحالم که جلد اول فرهنگ جامع زبان فارسی، با حمایت های دکتر حداد عادل چاپ شد. ایشان همیشه توصیه هایی می کرد که تمام امکانات در اختیار گروه فرهنگ نویسی قرار گیرد و من هم در اینجا از ایشان تشکر می کنم. همین طور از آقایان دکتر نصیری و دکتر دبیرمقدم و از تمام کسانی که در فرهنگستان ما را یاری کردند، سپاسگزاری می کنم. ان شاءالله از این به بعد هم بتوانیم آهنگ تعریف نگاری و آهنگ انتشار جلدهای بعدی فرهنگ را سریع تر کنیم.

پس از آن، غلامعلی حداد عادل - رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی - با اشاره به این کتاب، گفت: من هم انتشار جلد اول فرهنگ جامع زبان فارسی را به همه تبریک می گویم، بصوص به دکتر علی اشرف صادقی و گروه فرهنگ نویسی. از مژده هایی که در ماه های اخیر من را بسیار خوشحال کرد، مژده ی انتشار این فرهنگ بود. من سال ها بود که در انتظار انتشار این فرهنگ بودم. با همه ی احترامی که برای مرحوم علی اکبر دهخدا قائلیم، به این نکته هم اعتراف می کنیم که روا نیست در یک کشور ۷۰ سال بگذرد و فرهنگ جامع دیگری تألیف نشود. من یک بار فهرست انتشاراتی کشورهای خارجی را نگاه می کردم و دیدم مثلا به زبان انگلیسی در هر فصلی یک فرهنگ جدید لغت از ناشران مختلف منتشر شده است. این کثرت فرهنگ نویسی از نظر من نشانه ی زنده بودن این زبان بود. از خود پرسیدم که چرا در زبان فارسی خبری نیست. فاصله ی بین لغت نامه ی دهخدا و فرهنگ فارسی معین و فرهنگ بزرگ سخن را ملاحظه کنید. این ها هر کدام حد اقل ۳۰ سال با یکدیگر فاصله دارند. علاوه بر این که معین و سخن هیچ یک ادعای جامع بودن نداشتند. در این سال ها تحولات بسیاری در فقه اللغه و ریشه شناسی و واژه شناسی و واژه گزینی و زبان شناسی پیش آمده، همچنین لغات تازه ای به زبان افزوده شده و باید از خود بپرسیم که جای این ها کجا است. خصوصا پس از انقلاب اسلامی من می دیدم که نیاز به فرهنگ های دوزبانه به وجود آمده و خیلی از کشورهای دیگر برای این که بتوانند از زبان فارسی و منابع آن استفاده کنند به شدت به یک فرهنگ مرجع نیاز دارند.

حداد عادل سپس با اشاره به تاریخچه ی تأسیس گروه فرهنگ نویسی، توضیح داد: از سال اولی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی تأسیس شد و مرحوم حبیبی جلسات شورا را اداره می کرد، یکی از وظایفی که تصور می شد برعهده ی فرهنگستان است، تألیف فرهنگ جامع زبان فارسی بود و بالاخره پس از مدت ها بحث و بررسی، رأی همگان بر این شد که این کار، کار دکتر علی اشرف صادقی است. در داخل و خارج کشور هم همه ی استادانی که اهل این فن هستند، تصدیق می کنند که این انتخاب شایسته بوده است. این کتاب بشارت دهنده ی یک فرهنگ ۲۵جلدی و شاید ۳۰جلدی در زبان فارسی است. تا کنون، بدون اغراق، در زبان فارسی فرهنگی با این همه انضباط علمی و جامعیت تألیف نشده است. از جمله مواردی که این فرهنگ و جامعیت آن را منحصربه فرد می کند، یکی این که حرف « آ» حدود ۱۲۰۰-۱۳۰۰ صفحه شده است، دیگر این که ریشه شناسی لغات در آن به دست داده شده و همچنین شواهدی از قرون مختلف برای هر لغت ذکر شده، و دیگر ویژگی های خاص این فرهنگ. به عنوان مثال، لغت « آتش» و ترکیبات آن، خود کتابی است در حدود ۲۵۰ صفحه. من معتقدم که این فرهنگ، یک فرهنگ مرجع در تمام دنیا خواهد شد.

رییس فرهنگستان زبان و ادب فارسی افزود: هجده سال طول کشید تا جلد اول این فرهنگ منتشر شود که البته در شروع کار، امری طبیعی است. ان شاءالله گروه فرهنگ نویسی جلدهای بعدی را سریع تر به دست ما خواهند رساند و خواهیم توانست سالانه بیش از یک جلد منتشر کنیم. ما هم برای سلامتی و طول عمر دکتر صادقی دعا می کنیم و همین طور برای سرعت در گروه فرهنگ نویسی. تعداد کتاب هایی که به اهمیت این کتاب باشد و در این سال ها منتشر شده باشد، به تعداد انگشتان دست نیست. به همین جهت وقتی این کتاب چاپ شد، من وظیفه ی خود دانستم که یک خسته نباشید غیرلفظی هم به دست اندرکاران آن گفته باشم. این بود که جلد اول را به خدمت مقام معظم رهبری بردم و ایشان هم کتاب را ملاحظه کردند و هدیه ای نیز برای گروه فرهنگ نویسی فرستادند و پیغام دادند که از جانب من از پدیدآورندگان فرهنگ جامع زبان فارسی تشکر شود. من هم از جانب ایشان از همه ی شما تشکر می کنم.

دکتر محمد دبیرمقدم - عضو پیوسته و معاون علمی و پژوهشی فرهنگستان - نیز درباره ی این فرهنگ، گفت: من هم به گروه فرهنگ نویسی تبریک می گویم. این فرهنگ، فرهنگی است پیکره بنیاد. پیکره ی این گروه هم برای گروه فرهنگ نویسی سودمند است و هم برای دیگر پژوهش های ادبی و زبانی و باید بخشی باشد. از پیکره ی جامع زبان فارسی که تمام مراکز علمی و دانشگاهی در سراسر ایران از آن بهره مند شوند. خانم دکتر شمس فرد، مدیر گروه زبان و رایانه فرهنگستان، کار بزرگی را در تهیه ی این پیکره آغاز کردند. در حقیقت، موانع بسیار بزرگی در این راه وجود داشت که یک به یک از سر راه برداشته شدند. من هم امیدوارم روزی برسد که ببینیم تمام مجلدات این فرهنگ به چاپ رسیده است و آرزو می کنم که دکتر صادقی و همکاران شان تندرست و سلامت باشند.

در پایان این مراسم، هدایای مقام معظم رهبری توسط آقایان دکتر حداد عادل، دکتر صادقی و دکتر دبیرمقدم به پژوهشگران و دست اندرکاران گروه فرهنگ نویسی تقدیم شد.