رموز شیوه تبلیغی پیامبر (ص)

به گزارش پارس به نقل از مهر، معاون فرهنگستان علوم قم با بیان اینکه اکنون شرایطی پیش آمده که مبلغان ما با مردم زندگی نمی کنند و تنها در مناسبت خاصی آن از هم بالای منبر مواعظی را بیان می کنند، گفت: بیشترین تأثیرپذیری مرهون ایامی است که مبلغان با مردم زندگی می کنند و آنها عملا رفتار آنها را مشاهده می کنند و این تأثیرگذاری عمیقی را می تواند در مخاطب ایجاد کند.

حجت الاسلام والمسلمین دکتر علیرضا پیروزمند، معاون فرهنگستان علوم اسلامی قم در مورد ویژگی های تبلیغ پیامبر (ص) گفت: اگر ما بتوانیم از الگوی تبلیغی پیامبر اسلام (ص) الگوگیری کنیم، طبیعتا می توانیم عملکرد موفق تری در عرصه تبلیغ داشته باشیم. برای اینکه این الگوگیری اتفاق بیفتد اگر خودمان را در شرایطی که پیامبر گرامی اسلام (ص) به تبلیغ دین پرداختند قرار دهیم بالطبع متوجه می شویم که کار سخت و دشواری را با قوت انجام دادند. شرایطی که پیامبر اسلام (ص) مبعوث شدند و اسلام را نشر فرمودند شرایط سختی است.

جزیرة العرب مهد جاهلیت بود که وصف آن را امیرالمؤمنین (ع) در نهج البلاغه فرمودند: شما سوسمار می خوردید و دختران خود را در زیر خاک می کردید و… . به هر حال عربها ملتی، شهوت ران بودند و در فقر به سر می بردند و سواد آنچنانی نداشتند و امکاناتی در جزیرة العرب نبود. پیامبر (ص) در آن منطقه مبعوث شدند و توانستند آنها را منقلب کنند و به مردم مبارز، شجاع و ایثارگر و خداجو تبدیل کنند و توانستند بیش از نیمی از دنیا را فتح کنند و اسلام را در اقصی نقاط عالم گسترش دهند.

وی افزود: به نظر می آید یکی از رموز اصلی موفقیت پیامبر (ص) مخاطب شناسی بود، یعنی در عین اینکه مخاطبان پیامبر (ص) با دین جاویدانی که پیامبر در حال تبلیغ او بودند فاصله بسیار زیادی داشتند اما پیامبر (ص) می دانست که باید با آنها چگونه صحبت کند و چگونه باید بر فطرتهای نهفته آنها دست بگذارد و بنا به تعبیری عقول آنها که دفن شده بود را واکاوی کرد و فطرت های پاکی که در نهاد انسانها وجود دارد را پرداخت و زنگارها را از آنها پاک کرد و به عبارت دیگر آنها را در میدان توحیدی و در یک جریان مبارزه بین توحید و شرک و کفر قرار داد که در مواجهه عقیدتی روز به روز آنها آب دیده تر شدند و حتی لذت مؤمن بودن را در قالب شهادت چشیدند.

وی با اشاره به اینکه نکته دیگری که در عرصه تبلیغ پیامبر (ص) موفق بود، نوع ارتباطی بود که پیامبر گرامی اسلام (ص) با مردم داشتند، اظهار داشت: در بین مردم بودند، به گونه ای که وقتی بر مجلس پیامبر (ص) وارد می شدند، کسی که از قبل ایشان را نمی شناخت نمی توانست تشخیص دهد که کدام یک از افراد حاضر در جمع، پیامبر (ص) است. مبلغان باید با مردم بجوشند وبا مردم زندگی کنند تا حرف انسان مورد تأثیر و نفوذ قرار گیرد.

پیروزمند تصریح کرد: یکی از آسیبهای ساختار تبلیغی ما این نکته است. اکنون شرایطی پیش آمده که مبلغان ما با مردم زندگی نمی کنند. در مناسبت خاصی آن از هم بالای منبر مواعظی را بیان می کنند که البته اگر چه این کار ارزشمند و لازم است و باید تقویت شود ولیکن در بقیه ایام زندگی با مردم نیستند و حال آنکه بعضا مشاهده شده که بیشترین تأثیرپذیری مرهون ایامی است که مبلغان با مردم زندگی می کنند و آنها عملا رفتار آنها را مشاهده می کنند و این تأثیرگذاری عمیقی را می تواند در مخاطب ایجاد کند.

نکته مهم دیگر در عرصه تأثیرگذاری تبلیغی که در سیره پیامبر گرامی اسلام (ص) وجود داشت. عامل بودن ایشان (و اصحاب خاصی که همواره کنار ایشان بودند که به نوعی آنها هم مبلغان دینی محسوب می شدند، ) به حرفهایی بود که بیان می کردند، گفت: این کار زمینه ای می شد تا حرف آنها در دل مردم بنشیند و انگیزه مردم برای تبعیت از این حرفها بیشتر شود. وقتی صحبت از ایثار می کردند، خودشان بیشتر از بقیه ایثار داشتند. وقتی صحبت از اخلاص می کردند، بیش از بقیه اخلاص داشتند. صحبت از دعا، عبادت و مناجات می کردند بیش از بقیه اهل این کارها بودند. اگر از أخذ علم و معرفت می کردند بیش از بقیه اهل علم و معرفت بودند و… . اینها بخشی از عمده مواردی بود که می توانیم به عنوان الگو در سیره پیامبر اسلام (ص) استفاده کنیم.