نقش نیروهای مسلح در انتخابات از نگاه قانون

به گزارش پارس به نقل از فارس، براساس ماده ۴۰ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح عضویت کارکنان نیروهای‏ مسلح در سازمان ها، احزاب و جمعیت های‏ سیاسی و مداخله، شرکت و یا فعالیت آن ها در دسته ‏ بندی ها و مناقشه‏ های سیاسی و تبلیغات‏ انتخابی ممنوع است و مرتکبان به شش ماه‏ تا سه سال حبس محکوم می‏ شوند.

همچنین برابر ماده ۴۹ آیین ‏ نامه انضباطی‏ نیروهای مسلح، پرسنل‏ نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران از عضویت‏ یا وابستگی به احزاب و گروه های سیاسی ممنوع‏ بوده و حق فعالیت در جهت برنامه ها و تبلیغات‏ آن ها را ندارند.

ماده (۲۴) قانون انتخابات ریاست جمهوری اسلامی ایران‏ به صراحت اعلام کرده که نیروهای نظامی و انتظامی حق‏ دخالت در امور اجرایی و نظارت در انتخابات مجلس‏ شورای اسلامی را ندارند و برابر قانون وظیفه نیروهای نظامی و انتظامی‏ صرفاً ایجاد نظم و حفاظت از صندوق‏ ها در جریان انتخابات است، همچنین قانون آن ها را از دخالت در امور اجرایی و نظارت منع کرده است.

بر اساس ماده واحده قانون « حضور نمایندگان نامزدهای ریاست جمهوری در شعب اخذ رأی» ، پرسنل نیروهای نظامی، انتظامی و اطلاعاتی نمی توانند از طرف هیچ نامزدی، نمایندگی یا نظارت داشته باشند.

همچنین در ماده ۶۱ آیین‏ نامه‏ انضباطی آمده است: « فرماندهان، رؤسا و مدیران‏ موظفند در کشف و شناسایی فعالیت‏ های سیاسی‏ ممنوعه پرسنل و نفوذ جریانات و تشکل‏ های‏ سیاسی در یگان، سازمان و قسمت خود با حفاظت‏ اطلاعات مربوط همکاری‏ های لازم را داشته باشند. »

بر اساس قانون لازم نیست عضویت افراد در سازمان ها، احزاب و جمعیت‏ های سیاسی رسمی و یا ثبت‏ شده باشد، بلکه کافی است که ارتباط فرد با تشکل‏ های مزبور به نحوی باشد که عضو تلقی‏ شود.

برخی از مفاد قانونی مهم در خصوص ممنوعیت مداخله نیروهای مسلح در فعالیت های سیاسی و تبلیغات انتخاباتی

- دریافت پاداش یا دستمزد یا حقوق‏ تأثیری در تحقق جرم ندارد؛ عضویت ممکن است‏ افتخاری باشد یا حتی عضو سازمان یا جمعیت‏ یا حزب، کمک مالی کند.

- عضویت به شیوه های مختلف مانند ثبت‏ نام‏ در حزب، سازمان یا جمعیت، دریافت کارت‏ عضویت یا کارت شناسایی، پرداخت حق عضویت‏ یا بخشی از هزینه ‏ های تشکل و مانند آن احراز می‏ شود.

- هواداری یا طرفداری صرف، مشمول مقررات ماده نمی شود مگر آن که به صورت مداخله‏ ، شرکت یا فعالیت در دسته‏ بندی‏ ها و مناقشه‏ های‏ سیاسی کرده و تجلی پیدا کند.

- تشکل‏ های سازمان‏ ، حزب، جمعیت، ‏ گروه، جبهه، انجمن و غیره که نوع فعالیت آن‏ سیاسی باشد مشمول توصیف کیفری ماده ۴۰ قانون مجازات جرایم نیروهای مسلح می‏ شود.

- تشکل‏ هایی که فعالیت آنها سیاسی بوده و در چارچوب مقررات فعالیت احزاب، جمعیت‏ ها و… پروانه نگرفته‏ اند نیز مشمول‏ مقررات ماده ۴۰ قانون مجازات جرائم نیروهای مسلح می‏ شوند.

عنصر مادی جرم مورد بحث از دو قسمت تشکیل می‏ شود:

الف) عضویت در سازمان‏ ها، احزاب و جمعیت‏ های‏ سیاسی، ب) مداخله، شرکت و یا فعالیت در دسته‏ بندی ها و مناقشه‏ های سیاسی و تبلیغات‏ انتخاباتی.

کارکنان نیروهای‏ مسلح برابر مقررات، عبارتند از: کادر ثابت، سربازان وظیفه، کارکنان پیمانی و محصلین مراکز آموزش نظامی ارتش، سپاه، نیروی انتظامی، ‏ وزارت دفاع، ستاد کل نیروهای مسلح و اعضای بسیج، بر این اساس از لحاظ رکن مادی، عضویت فرد نظامی در سازمان‏ ها، احزاب و جمعیت‏ های سیاسی جرم‏ مستمر است و تا زمانی که رابطه عضویت قطع‏ نشود عنوان مجرمانه در حال استمرار است.