سندروم تخمدان پلی کیستیک یا به‌اختصار PCOS،  سندرومی با اختلالات پیچیده مربوط به غدد درون‌ریز و متابولیسم بدن است که با عدم تخمک‌­گذاری مزمن، وجود کیست‌های متعدد در تخمدان و ترشح بیش‌ازحد هورمون آندروژن در این عضو زنانه مشخص می­‌شود. در زنان مبتلابه PCOS میزان هورمون LH در خون نیز افزایش می‌­یابد که به‌­دلیل افزایش در میزان و تناوب ترشح این هورمون است.

این سندروم، اثرات منفی قابل‌توجهی بر فیزیولوژی و متابولیسم بدن دارد که شامل مقاومت به انسولین، هایپرانسولینمیا یا ترشح بیش‌ازحد انسولین در خون، چاقی شکمی و فشارخون بالا هستند. لذا این بیماری در طولانی­‌مدت می‌تواند منجر به بروز دیابت نوع دو، تغییرات شکل ظاهری و عملکرد غدد بدن و همچنین بیمار­­ی­‌های سیستم قلبی عروقی ­شود. سندروم تخمدان پلی کیستیک یا به‌اختصار PCOS،  سندرومی با اختلالات پیچیده مربوط به غدد درون‌ریز و متابولیسم بدن است که با عدم تخمک‌­گذاری مزمن، وجود کیست‌های متعدد در تخمدان و ترشح بیش‌ازحد هورمون آندروژن در این عضو زنانه مشخص می­‌شود.

در رابطه با این بیماری و نظر به اهمیت درمان آن از طرقی با اثرات جانبی کمتر، محققینی از دانشکده علوم زیستی دانشگاه خوارزمی مطالعه‌ای را انجام داده‌اند که در آن تأثیر استفاده از عصاره زردچوبه در بهبود علائم بافتی بیماری سندرم تخمدان پلی کیستیک، به‌صورت علمی، ارزیابی شده است.

طراحی این تحقیق به این دلیل بوده که تنش و استرس‌های اکسیداتیو و فاکتورهای التهابی مربوط به آن، نقش ویژه‌ای در ایجاد و پیشبرد سندروم مذکور دارند و در مقابل، ماده مؤثره موجود در گیاه دارویی زردچوبه، دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی است.

در این پژوهش که بر روی موش‌های صحرایی نژاد ویستار به‌عنوان جانوران مدل انجام شده است، محققین، عصاره زردچوبه را به‌صورت روزانه و به روش درون صفاقی به موش‌های مبتلابه سندرم تخمدان پلی کیستیک تزریق کردند و تأثیر این درمان را بر وضعیت تخمدان این جانوران مطالعه نمودند. صفاق یا پریتونئوم، غشای نازکی است که دیواره‌های حفره شکم و بخش بزرگی از احشاء درونی بدن را می‌پوشاند و از آن‌ها حفاظت می‌کند.

تزریق داخل صفاقی، معمول‌ترین و مهم‌ترین روش تجویز داروها در جوندگان است، چراکه علاوه بر وسعت زیاد، دارای رگ‌های فراوانی بوده و لذا محلول‌هایی که در آن تزریق می‌شوند در مدت کوتاهی بعد از تزریق، وارد گردش خون عمومی می‌شوند.

نتایج بررسی‌های این پژوهش در بعد ریخت‌شناسی تخمدان، نشان داد که وقتی عصاره زردچوبه یا کورکومین، در دوزهای پایین استفاده شود، هنوز تعدادی کیست با اندازه­‌های مختلف درون تخمدان قابل مشاهده هستند. ولی با افزایش دوز کورکومین،  هیچ کیستی در تخمدان­‌های تحت درمان مشاهده نمی‌شود.

همچنین بر اساس این نتایج، تعداد جسم زرد موجود در تخمدان موش‌ها، به‌طور قابل‌توجهی به دنبال استفاده از کورکومین، افزایش یافت که نشانه‌ای از انجام و آغاز صحیح تخمک­‌گذاری است.

به گفته محمد نبیونی از گروه سلولی مولکولی دانشگاه خوارزمی و همکارانش، «غلظت‌های بالای کورکومین، باعث افزایش لایه سلولی مهم موسوم به گرانولوزا، کاهش غلاف فولیکولی، نبود کیست و کاهش فولیکول‌های اولیه می‌شوند.»

این محققین ادامه می‌دهند: «اجسام زرد که در تخمدان پلی کیستیک به­‌ندرت وجود دارند، بعد از درمان با زردچوبه، ظاهر شدند که این می‌­تواند نشان­‌دهنده آغاز مجدد تخمک‌گذاری باشد. همچنین در این تحقیق، تغییرات سرم‌شناسی نیز به­‌صورت افزایش FSH و پروژسترون و کاهش LH، استرادیول و تستوسترون مشاهده شد».

به اعتقاد پژوهشگران فوق، یافته‌های این مطالعه نشان می‌دهند که زردچوبه یا کورکومین قادر است ویژگی‌های بافت‌شناسی تخمدان پلی کیستیک را بهبود بخشد و فرد را به‌سوی داشتن تخمدان فعال و سالم پیش ببرد.

گفتنی است این یافته‌ها در نشریه بین‌المللی Journal of reproduction & infertility وابسته به  پژوهشگاه فن‌آوری‌های نوین علوم زیستی جهاد دانشگاهی (ابن‌سینا) منتشر شده است.