وضعيت سايت هاي همسريابي در کشور/ نيمه گمشده ات در فضاي مجازي انتظارت را مي کشد

پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- مريم ملي - جامعه مجازي ايکس به شما کمک مي کند تا همسري مطابق معيارهاي خودتان انتخاب کنيد و سال هاي سال در کنارش با آرامش زندگي کنيد... ما اين جاييم تا به شما در يافتن نيمه گمشده تان کمک کنيم... بهترين امکانات مجازي براي يافتن همسر مورد علاقه تان را با ما تجربه کنيد.... اولين و تنهاترين سايت همسريابي طبق قوانين و....

اين ها عناويني است که اگر به طور اتفاقي يا اختياري با سايت هاي همسريابي مواجه شويد خواهيد ديد. تبليغات اين سايت ها به صورت pop-up باز مي شود. يک جورهايي اين سايت ها شده اند شبيه کساني که بدون درنظر گرفتن نکات حداقلي براي همه در و همسايه همسر پيدا مي کنند و پيشنهاد دختر خانواده فلان را به خانواده بهمان مي دهند و هميشه پاي ثابت ازدواج هاي فاميل يا محله هستند. حالا اما در فضاي مجازي شرايطي را فراهم آورده اند که در آن از رنگ مورد علاقه تان گرفته، تا فلسفي ترين بُعد شخصيت تان را براي ديگران به نمايش مي گذارد تا همسر مورد علاقه تان را پيدا کنيد. جالب تر اين که همه اين سايت ها يک بخش مجزا به اسم قوانين سايت دارند که در آن ها آمده، نبايد درباره يک سري مسائل چت کنيد و در صورت مشاهده تخلف؛ صرفا عضويت شما باطل مي شود. ارتباط هاي زيادي در اين سايت ها شکل مي گيرد و مسائل پيچيده اي هر روز براي تعدادي از کاربران اين گونه سايت ها رخ مي دهد. اتفاقاتي که نمي شود به راحتي از کنارشان گذشت. بحث داشتن مجوز يا نداشتن آن هم پرسشي است که در اين پرونده به دنبال پاسخ آن بوده ايم.

نيمه گمشده ات در فضاي مجازي انتظارت را مي کشد
بررسي روش شناخت و تکامل رابطه در فضاي مجازي در گفت و گو با دکتر حميد اصغري نژاد:سايت هاي همسر يابي با فضاي يک گفت و گوي آنلاين، در ظاهر تلاش مي کنند شرايطي مشابه روند خواستگاري و آشنايي اوليه را ايجاد کنند و اين که شما بتوانيد با پر کردن يک فرم و ثبت نام اوليه شريک يک عمر زندگي خود را انتخاب کنيد، اما اين روند چقدر کارشناسي شده و مورد تاييد روان شناسان و مشاوران خانواده است؟ آيا اصلا چنين امکاني وجود دارد که شما از طريق يک گفت و گوي اينترنتي و پر کردن يک فرم اطلاعات بتوانيد همسر مورد علاقه تان را به طور کامل بشناسيد؟ در اين باره با مشاور خانواده آقاي دکتر حميد اصغري نژاد به گفت و گو نشستيم.

به نظر شما چرا بعضي جوان ها اين راه را براي انتخاب همسر آينده خود انتخاب مي کنند؟

ببينيد ما درباره ازدواج با بحران مواجه هستيم. به تاخير افتادن ازدواج و يا از طرفي نبود انگيزه براي ازدواج چيزي است که در منابع پژوهشي به عنوان دلايل اين بحران مطرح شده است. بالا رفتن سن ازدواج خصوصا براي خانم ها، که مد نظرشان است در يک بازه به خصوص ازدواج کنند مشکلات و ناراحتي هاي روحي را به همراه دارد. از يک سو هم در دوره اي زندگي مي کنيم که بسياري از نوجوانان زمان زيادي را در فضاهاي اينترنتي مي گذرانند و با آن عجين مي شوند. در اين گير و دار ممکن است آشنايي ها و ارتباطاتي هم شکل بگيرد و احساسات نوجوانان را درگير کند. سهم زيادي که فضاي مجازي در زندگي هر يک از ما دارد و همچنين بحراني که براي ازدواج ذهن جوانان را مشغول کرده است باعث توجه بيشتر آن ها به سايت هاي همسريابي و فضاهاي مجازي اين چنيني مي شود.

در روش مجازي همسر گزيني چقدر شناخت به دست مي آيد؟

اصولا هيچ وقت در امر ازدواج نمي شود به يک روش شناخت اکتفا کرد؛ چون مشخص نيست الزاما آن روش اطلاعات درستي به ما بدهد يا نه. وقتي شما در سايتي با نام و اطلاعات کلي از يک جنس مخالف رو به رو شده ايد نمي دانيد تا چه حد اين اطلاعات ممکن است حقيقت داشته باشد. نکته مهم ديگري که در سايت هاي همسريابي اهميت دارد اين است که نيت افراد معلوم نيست. در جريان يک خواستگاري حضوري و همسرگزيني راحت تر مي شود نيت را تشخيص داد، اما در يک فضاي مجازي معلوم نيست نيت واقعا ازدواج است يا دوست يابي و يا حتي سوء استفاده. تصميم گيري ها نبايد سطحي و براساس اطلاعات درج شده در سايت ها باشد.

در بين جوانان کدام گروه ها بيشتر سراغ اين روش همسر يابي مي روند؟ آيا ويژگي شخصيتي خاصي دارند؟

معمولا نوجوان ها و گروه هاي کم سن و سال هستند که از لحاظ شرايط خانوادگي و رواني عموما دچار کمبود توجه هستند و نياز عاطفي بالايي دارند که يا سرکوب شده، يا پاسخ داده نشده است. اين افراد مهر طلب هستند و سرشار از احساساتند و رگه هايي از اختلال وابستگي را مي شود در آن ها يافت. اگر ارتباط شان در فضاي مجازي به ناکامي ختم شود يک سري از اختلالات عصبي شان هم خودش را نشان مي دهد. در بعضي موارد هم داريم کساني را که يک شکست خيلي سخت را در ماجراي يک دوستي طولاني يا حتي ازدواج تجربه کرده اند و حالا دست به همسريابي اينترنتي زده اند.

انتخاب همسر از طريق اينترنت تا چه حد با فرهنگ جامعه ما هم خواني دارد؟

فضاهاي مجازي نياز زندگي مدرن هستند و ما نمي خواهيم آن را نفي کنيم. آنچه که مهم است استفاده هدف دار است. يک شخصيت سالم و مثبت که بدون هيجان زدگي و احساسات شديد وعجولانه با اين فضا برخورد کند مشکلي نخواهد داشت. اما اگر مدام هيجانات را در اختيار اين فضا و شرايط بگذاريم و تمام اطلاعات ريز و درشت زندگي خودمان را در اختيار کساني که نمي شناسيم قرار دهيم مسلما مشکلات زيادي رخ خواهد داد. از همه چيز مي شود هم درست استفاده کرد هم غلط. ما نمي خواهيم سياه نمايي کنيم اما بايد واقع بينانه به قضيه نگاه کرد. گاهي هم پنهان کاري جوانان از خانواده مي تواند مشکل بيافريند چون فضا مجازي است و هرکسي که از راه برسد مي تواند ادعا کند نيتش ازدواج است و به دليل بي اطلاعي خانواده ها مسائل خطرناکي پيش بيايد.

مثلا چه آسيب هايي مي تواند داشته باشد؟

به هر حال در اين فضا آشنايي هايي شکل مي گيرد نوجوانان سنين راهنمايي و دبيرستان ممکن است وقت زيادي را در اين فضاها بگذرانند و ناخواسته در اين آشنايي ها روابط عاطفي پيش مي آيد و کم کم هم وابستگي رخ مي دهد. نيت هاي پليد ممکن است به فکر سوء استفاده هاي روحي و يا جسمي باشند. به اشتراک گذاشتن عکس يا هر چيز ديگري ممکن است در ادامه يا انتهاي رابطه، امکان تحت فشار قرار گرفتن براي پاسخ دادن به خواسته هاي يک طرف را به وجود بياورد و باعث بي آبرويي يا ناکامي هاي روحي بشود که همه مي تواند زمينه اختلالات عصبي را فراهم کند. از طرفي بسياري از اين سايت ها انگيزه هاي مالي دارند و براي استفاده از خدمات شان بايد بهايي را پرداخت کنيد و يا اين که براي عضويت شما را به موسسات يا دوره هاي مختلف ارجاع مي دهند و هم چنين هزينه اي براي خريد لوح فشرده يا محصولات اين چنيني در نظر مي گيرند؛ بنابراين غير از مشکلات عاطفي و ناکامي هاي فراموش نشدني، هزينه هاي مالي غير ضروري و گاهي بدون فايده هم اضافه مي شوند.

چطور مي شود فهميد کدام سايت مجوز دارد و يا روند مهندسي شده اي را دنبال مي کند؟

تعداد سايت هاي همسر يابي در اينترنت بسيار زياد است استفاده از اين سايت ها مستلزم اين است که ببينيد سايت از کدام نهاد مجوز گرفته است و بعد از طريق خود آن نهاد مطمئن شويد که اين مجوز واقعا وجود دارد. اين را بايد دانست که بسياري از جوانان اين سايت را با سايت هاي دوست يابي اشتباه مي گيرند و کاربري آن را تغيير مي دهند. در حقيقت بعضي از جوان ها بدشان نمي آيد که در يک ارتباط در ظاهر به قصد ازدواج و اما با نيتي ديگر فعال باشند. در اين ميان دختر خانم ها بيشتر با نيت ازدواج به اين سايت ها مراجعه مي کنند در حالي که تعدادي از آقاپسرها نيت شان ازدواج نيست.

سايت ها در حقيقت انگار يک معرفي نامه هستند شبيه همان معرفي که در ازدواج سنتي رخ مي دهد، پس چطور مي شود که معمولا عاقبت خوشي براي کاربران ندارند؟

بله سايت يک معرف است. اما تفاوت اين جاست که در شکل سنتي ازدواج خانواده ها و خود شخص به صورت مستقيم درگير ماجرا مي شوند و بر اساس اطلاعات اوليه که معرف داده، تصميم نمي گيرند و وابستگي شديد در همان ابتدا رخ نمي دهد. ضمن اين که اين وجه اشتراک و اطلاعات اوليه در شيوه همسريابي هاي مختلف ممکن است مشترک باشد اما مولفه ها و فاکتورهاي انتخاب هميشه و همه جا بايد رعايت شود. اول از همه شناخت خود در ازدواج بسيار مهم است که بارها هم بر آن تاکيد شده است. اين که انتظارات و اهداف خود را در زندگي بدانيم و با فرد مقابل به اشتراک بگذاريم و بررسي کنيم که تا چه حد هم کفو هستيم. اين مسئله زماني مي تواند تاثير گذار باشد که وابستگي شديد پيش نيامده باشد و دو طرف بتوانند به راحتي درباره هم فکر کنند و تصميم بگيرند. خيلي ها قبل ازدواج مي گويند من همسري مي خواهم که فلان ويژگي را داشته باشد در حالي که وابسته کسي مي شوند که زمين تا آسمان با آن ويژگي در تناقض است و دقيقا به اين دليل که به شدت دلبسته شده اند ديگر فکر مي کنند اين ويژگي آن قدرها هم مهم نيست در حالي که بعد از ازدواج با همان شخص و گذشت مدتي مي بينند که ارزش ها و علاقه مندي هايش سرجايش است و براي تغيير شخص مقابل تلاش مي کند. راستي آزمايي طرف مقابل قبل از ازدواج با همراهي خانواده يا مشاور کاملا لازم است چون انتخاب چه به روش سنتي باشد چه روش اينترنتي، نيازمند اجراي شاخص هاي اصلي شناخت قبل از ازدواج است در غير اين صورت شناخت کامل رخ نخواهد داد.

سايت هاي همسريابي قانوني يا غير قانوني؟
سرهنگ عرفاني- در بين سايت هاي همسريابي تعدادي هستند که ادعا مي کنند از وزارت ارشاد يا وزارت ورزش و جوانان مجوز دارند و يا اين که تحت نظارت مستقيم پليس فتا هستند و رايزني هاي قانوني شان را اين ارگان ها انجام مي دهند. تعدادي هم مدعي اند که از طرف بعضي موسسات مشاوره مجوز گرفته اند و زير مجموعه آن ها هستند اما در دنياي مجازي فعاليت مي کنند. براي اين که مطمئن شويم جريان اين مجوزها از چه قرار است و آيا واقعا اين سايت ها مجوز رسمي فعاليت دارند يا نه، نظر سرهنگ عرفاني رييس پليس فتاي استان خراسان رضوي را جويا شديم، که پاسخ ايشان را مي خوانيم.

در حقيقت هنوز سايتي وجود ندارد که مجوز رسمي براي فعاليت هاي اين چنيني از طرف وزارت ارشاد يا هر نهاد ديگري داشته باشد. قرار بر اين بوده و هست که چنين سايتي راه اندازي بشود و مجوزي از وزارت ارشاد دريافت کند و به صورت قانوني و تحت نظارت پليس فتا فعاليت کند اما بايد دقت داشت که هنوز اين اتفاق نيفتاده و جوانان بايد از اين امر آگاه باشند و فريب سايت ها و مجوزهاي تقلبي شان را نخورند. موردهاي زيادي داشتيم که مرد اعتياد داشته و در اين سايت ها خودش را پزشک معرفي کرده و ظاهرسازي کرده و بالاخره توانسته اعتماد جلب کند و با يک خانم ارتباط برقرار کند و بعد از وابستگي شديد خانم چند ميليون اخاذي و فرار کرده است. موقعي که توسط پليس دستگير شده مشخص شد که ايشان هيچ تحصيلاتي هم نداشته و تمام مدارکش هم جعلي بوده است. مواردي بوده که يک نفر از چندين نفر در سايت کلاهبرداري هاي ميليوني کرده است و در نهايت با شکايت و پيگيري طرف هاي مقابل دستگير شده است. نکته اي که در اين سايت ها بايد بسيار مورد توجه قرار بگيرد اين است که اگر روزي هم چنين سايت هايي با مجوز و به صورت قانوني آغاز به کار کنند بايد صرفا به عنوان مقدمه براي آشنايي باشند و بعد همان سير تحقيقات و مشورت و بررسي هاي لازم طي بشود چون به هرحال شناخت نمي تواند در فضاي مجازي کامل رخ بدهد. من در همين جا از مردم مي خواهم هرگونه شکايت شان را به اطلاع ما برسانند تا بتوانيم جلوي تخلف ها و کلاهبرداري هاي اين سايت ها را بگيريم.

پاي صحبت دل داده هاي فضاي مجازي
از بيرون که به قضيه نگاه مي کنيم به نظر خيلي غير باور نکردني مي آيد که کسي خودش و احساسات و آينده اش را بسپارد به دست اين سايت ها و بخواهد از اين روش شريک تمام عمرش را انتخاب کند اما وقتي پاي صحبت کساني که اين روش را تجربه کرده اند مي نشينيم، ابعاد جديدي از اين قضيه براي مان روشن مي شود.

مهتاب 17 ساله: مي خواستم يک ارتباط امن داشته باشم
به نظرم اين مدل آشنايي مي توانست کم ترين خطرات را داشته باشد و اگر يک وقتي هم از يکديگر خوش مان نمي آمد خيلي راحت و بدون درد سر مي شد همه چيز را تمام کنيم ضمن اين که چون همديگر را نمي ديديم و ارتباط شبيه دوستي هاي خياباني نبود وابستگي شديد هم رخ نمي داد و مي شد عاقلانه تصميم گرفت. اوايل آشنايي مان فقط درباره خودمان به يکديگر توضيح مي داديم اين که هدف هاي مان چيست و چه سبک زندگي داريم و به چه چيزهايي علاقه منديم... کم کم متوجه شدم که خيلي شبيه هم هستيم و ايمان هم بيشتر به من علاقه مند شد. چت هاي مان خيلي زياد شده بود و من واقعا نمي توانستم بدون چت هاي شبانه مان زندگي را بگذرانم. ما به واسطه اين سايت آشنا شديم ولي بعد شماره تماس به هم داديم و ارتباط مان تلفني و هم چنين به شکل چت ادامه پيدا کرد تا اين که حس کردم بعضي وقت ها تلفنم را به سختي پاسخ مي دهد. قرار خواستگاري گذاشته بوديم مجبور بوديم به خانواده هاي مان دروغ بگوييم که چطور با هم آشنا شديم چون مطمئن بوديم اگر بگوييم در چنين فضايي آشنا شديم مخالفت مي کنند و به ازدواج راضي نمي شوند. نزديک خواستگاري يک شب سر جزئياتي که قرار بود در مراسم مطرح شود بحث مان شد و ايمان به شدت سر من داد زد و ناگهان متوجه صداي يک زن از آن طرف خط تلفن شدم. ايمان به من دروغ گفته بود تمام اين مدت من فقط يک سرگرمي بودم براي چت، او همسر و فرزند داشت و به قول خودش که توي دعوا جوابم را داد اين ها به من ربطي نداشت چون من هيچ وقت اين سوال را از او نپرسيده بودم که متاهل است يا مجرد؟ ولي من توي سايت نام او را در اسامي مجردها ديده بودم. ميزان وابستگي من به او در حدود 11 ماه بي اندازه بود. يازده ماهي که وقت، احساس و پولم را براي ارتباط با يک مرد متاهل صرف کردم.

ميم پسري 20 ساله است که اعتراف مي کند از قلم خوبش سوء استفاده کرده تا در اين سايت ها مورد توجه باشد:
چت در هر فضايي را دوست دارم کلا زياد اهل چت هستم همين طور که لپ تاپم جلويم باز است با چند نفر چت مي کنم. اولين بار به ذهنم رسيد در چندتا از اين سايت ها ثبت نام کنم و از خدمات اوليه شان که همان چت آنلاين با جنس مخالف است استفاده کنم. مي خواستم ببينم در بين اين همه، کسي وجود دارد که ازش خوشم بيايد قصدم واقعا از همين اول قضيه ازدواج نبود براي اين که هنوز نه سربازي رفته ام نه شغلي دارم و دانشگاه هم که فعلا نشده بروم. توي دبيرستان هميشه هرکس انشا يا نوشته اي لازم داشت به من مي گفت. همه مي گفتند خيلي خوب بلدم بنويسم. به نظرم وقتي حرف مي زنم کسي از من خوشش نمي آيد بهترين راه براي من نوشتن بود. با چند نفر وارد صحبت شدم خيلي از من خوششان آمده بود مدل حرف هايي را که مي نوشتم دوست داشتند و مدام فکر مي کردند من دانشجوي ادبيات هستم يا مثلا ادبيات خوانده ام من هم منکر نمي شدم. برايم جالب بود هم زمان با چندين نفر در ارتباط باشم که هر کدامشان نوعي وابستگي به من دارند و مدام شيوه نوشتن و تفکرم را تحسين مي کنند.