من مثل بقیه نیستم!

به گزارش پارس به نقل از ایرنا به گفته بسیاری از کارشناسان، رفتار والدین در خانه و دود کردن سیگار و از آن مهمتر عادی شدن مصرف قلیان ، فرزندان را گاه ناخودآگه به راهی می کشاند که نباید.

این همه در حالیست که در خانواده ای که آلوده به مواد مخدر باشد ، کودک را گاه از همان نوزادی به سمت موادمخدر می کشاند. استعمال مواد جلوی فرزند و ریخته شدن قبح این عمل خانمانسوز، کودک را به گرداب می کشاند.

سعید که در سنین کودکی به سر می برد و پدرش سیگار می کشد، می گوید، وقتی پدرم داخل اتاق نیست ادای کارهای او را در می آورم. 

به گفته سعید، او تا به حال توانسته اولین پک زدن به سیگار پدرش را مخفیانه تجربه کند.

علی که روزگاری هم سن و سال سعید بوده و اکنون نوجوانی شده، ادای بزرگ شدن را در کوچه پس کوچه های شهر با چشم تنگ کردن به هنگام پک زدن به سیگار شروع می کند.

اما ادای بزرگی علی با سیگار تمام نمی شود. او به راحتی در دورهمی ها با دوستانش یا به هنگام نشستن بر روی موتور یا ترک آن، از اینکه فاز ندارد، تقبیح می شود و او که سال ها پک های مشتاقانه اما گاه به گاه و نادرش را به سیگار و قلیان زده و هیچ اتفاق بدی برای اش رخ نداده ، فکر می کند مثل دیگران نیست ، می تواند فاز بگیرد، اما دچار مواد نشود.

امیر که 15 سال دارد حرف که می زند ، تن صدای اش ، نحوه خنده اش ، نشان می دهد که دچار شده است. اما می گوید: یعنی من انقدر بچه ام که خودم رو بندازم تو چاه؟ من مثل بقیه نیستم. ظرفیت دارم.

سعید مثل دیگران نیست ، امیر مثل بقیه نیست، علی اصلا همانند کسی نیست.شیدا می خواهد خودش باشد و رفتار کسی را تقلید نمی کند اما براساس آمار، از سال 2001 تا 2011 در جهان با کاهش چهار سال سن مصرف مواد مخدر روبه رو هستیم و در ایران در همین بازه زمانی سن مصرف مواد مخدر از 23 به 15 سال رسیده است.

** من بیمار و بی ارزش، جایگزین من توانا و ارزشمند در معتادان می شود

کارشناس خانواده و مدرس مهارتهای زندگی می گوید: اعتیاد نه تنها یک بیماری است بلکه مهمتر از بیماری است و کسانی که معتاد هستند نتیجه یک نوع احساس بی کفایتی، مفید نبودن و سردرگمی روانی و شخصیتی است.

حسین علیزاده (کوزه کنان) می افزاید: اولین مشکل معتاد این است که من توانا و ارزشمند خود را از دست داده و یک من بیمار و بی ارزش جایگزین آن شده است و فرد معتاد به یک ریسمان کاذب و آرامش بخش موقتی پناه می برد.

وی ادامه می دهد: آنچه که جلوی افسردگی، پرخاشگری، بزهکاری و اعتیاد را می گیرد شکل یابی من مثبت و ارزشمند از دوران کودکی در فرزندان است.

علیزاده تصریح می کند: بررسی ها نشان می دهد که عواملی نظیر کشمکش های والدین، طلاق، فرار از مدرسه، دوستان ناباب، معلمان تحقیرکننده، فقر مالی، شکست های پی در پی تحصیلی، احساس بی کفایتی اجتماعی، آشنا نبودن با مهارت های زندگی، الگوهای منفی خانوادگی، احساس نازیبایی و زشت بودن، نپرداختن به توانایی های فرزندان، انتظارات بیش از حد توان داشتن از فرزندان، خوشایندی و مسکن بودن موقتی مصرف موادمخدر، تفننی مصرف کردن موادمخدر، در دسترس بودن موادمخدر، برخوردهای مقطعی و جدی برخورد نگکردن با توزیع کنندگان موادمخدر، بیکاری و نبودن امکانات در زمان اوقات فراغت نوجوانان از جمله عوامل گرایش افراد به اعتیاد است.

وی با بیان اینکه عدم برگزاری کلاس های آموزشی ویژه خانواده ها از جمله عواملی است که می تواند زمینه اعتیاد جوانان را فراهم کند، می گوید: آگاهی بخشی به فرزندان در زمینه آسیب های اجتماعی، آموزش مهارت نه گفتن، تقویت احساس شایستگی در فرزندان و جایگزین کرد احساس خوب بودن و لذت از زندگی باید بیشتر موردتوجه قرار گیرد.

** قلیان سرآغاز اعتیاد مواد صنعتی

یک کارشناس فعال فرهنگی می گوید: استعمال قلیان سرآغاز مصرف مواد مخدر به ویژه مواد صنعتی است و استعمال قلیان و مصرف مواد افیونی زنگ هشداری برای مسوولان و متولیان فرهنگی است که اگر توجه اساسی به آنان نشود به بحران تبدیل می شود.

علیرضا مرادپور ادامه می دهد: باید مسوولان و دست اندکاران مبارزه با مواد مخدر از جمله وزارت کشور و نیروی انتظامی به این فهم و امر مهم دست یابند که با تلاش فرهنگی می توان از گسترس روز افزون اعتیاد به قاچاق و مصرف انواع مواد مخدر صنعتی و روانگردان ها در کشور جلوگیری کرد.

وی با تاکید بر اینکه رسیدن به این امر مهم سلامت فردی و اجتماعی را به کشور باز می گرداند، می افزاید: متاسفانه در امر مقابله و اجتماعی کردن بحث مبارزه با مواد مخدر به حوزه فرهنگ کمتر توجه می شود، در حالی که با گسترش امکانات و اقدامات فرهنگی می توان توسعه و پاپداری کشور و سلامت آحاد جامعه را به دور از اعتیاد تضمین کرد.

این کارشناس فعال فرهنگی تصریح می کند: عدم آگاهی موجب می شود که خانواده ها از تربیت درست فرزندان خود و برخورد شایسته با جوانان عاجز آمده و این موضوعات در مجموع زمینه گرایش به اعتیاد به مصرف مواد مخدر را در میان نوجوانان و جوانان فراهم می سازد.

مرادپور، پایین بودن سطح آگاهی جامعه را سبب کاستی ها و اتخاذ روش های نادرست تربیتی در خانواده ها دانست و گفت: اگر مراکز آموزشی هم در این رابطه وجود داشته باشد قادر نخواهند شد که نسل امروز را در برابر چنین تهدیدهایی، مصون نگه دارند، بنابراین باید به نقش فرهنگ در مقابله با اعتیاد بیشتر توجه شود.

وی اظهار داشت: همچنین با توجه به اینکه در موارد بسیاری، خانواده ها از موضوع اعتیاد و یا در معرض معتاد شدن فرزندانشان بی خبرند، می توان با واسطه، خانواده ها را مطلع ساخت، تا نسبت به اصلاح و درمان آنان فعال شوند.

این کارشناس فعال فرهنگی تاکید کرد: موضوع فرهنگ سازی و پیشگیری از اعتیاد به مواد مخدر باید در اولویت امور باشد، زیرا شیوع و گسترش عرضه و مصرف مواد مخدر در جامعه ما هدف دار بوده و به نابودی نسل امروز و آینده منجر می شود.

** کاهش سن اعتیاد و عدم آگاهی خانواده ها

رییس کارگروه کاهش تقاضای اعتیاد کمیته مستقل مبارزه با مواد مخدر مجمع تشخیص مصلحت نظام با بیان اینکه سن اعتیاد در کشور ما پایین آمده است، می گوید: تغییر الگوی مصرف از مواد سنتی به صنعتی، عدم آشنایی جوانان با عوارض مواد صنعتی و آگاهی نداشتن خانواده ها و خود جوانان نسبت به عواقب و عوارض خطرناک موادمخدر به ویژه صنعتی از دلایل عمده گرایش نوجوانان و جوانان به موادمخدر است.

دکتر سعید صفاتیان می افزاید: آموزش و پرورش به عنوان یک متولی اصلی باید در این زمینه بیشتر احساس مسوولیت کند اما نباید نقش خانواده ها را نیز بی تاثیر بدانیم.

وی ادامه می دهد: از آنجا که هزینه خرید موادمخدر نیز بسیار پایین است و میزان موادی که افراد برای نشئگی نیاز دارند، بسیار کم است، بسیاری از نوجوانان و جوانان با همان پول تو جیبی خودشان می توانند این مواد را تهیه کنند.

صفاتیان می افزاید: ماده گل به عنوان یک نوع ماده مخدر از جنس حشیش یا درجه خلوص بالا است که از سوی قاچاقچیان تبلیغاتی برای مصرف این نوع ماده صورت گرفته و متاسفانه مصرف آن نیز رو به افزایش است.

وی به تنوع موادمخدر جدید در بازار اشاره کرد و تصریح می کند: خانواده ها باید در این زمینه بیشتر آگاهی داشته باشند.

مدیرکل درمان سابق ستاد مبارزه با موادمخدر همچنین عدم آگاهی و شناخت خانواده ها نسبت به موادمخدر را یک مشکل جدی دانست و می گوید: باید کلاس های مشاوره یژه آسیب های اجتماعی برگزار شود تا بتوانند در عدم گرایش فرزندانشان به موادمخدر اطلاعات کافی داشته باشند.

صفاتیان در مورد رواج اعتیاد در بین دانش آموزان و دانشجویان می گوید: تحقیقات رسمی و مشاهدات ما در کلینیک ها نشان می دهد که سن اعتیاد در کشور ما پایین آمده است که مهم ترین عامل آن تغییر در نوع موادمخدر مصرفی است. مصرف روانگردان ها روزبه روز بیشتر می شود و با توجه به خصوصیاتی که این مواد دارند و شرایط اجتماعی مصرف آنها، استقبال سنین پایین از آنها بیشتر است.

صفاتیان می افزاید: متاسفانه برنامه های پیشگیری چندان موفق نبوده است و سازمان های فعال در زمینه پیشگیری از مواد مخدر نتوانسته اند برنامه منسجمی را در این زمینه داشته باشند. 

وی تصریح می کند: آموزش و پرورش نیز باید با اجرای برنامه های درست سطح آگاهی دانش آموزان را بالا ببرد و به آنها مهارت های زندگی را بیاموزد و به دانش آموزان تصمیم گرفتن در شرایط بحرانی و قدرت نه گفتن آموزش داده شود تا آنها را در برابر این خطر اجتماعی مصون نگه داشت. 

** 58 درصد مصرف کنندگان موادمخدر زیر 34 سال هستند 

دبیر اتاق های فکر و مدیرکل پیشین دفتر تحقیقات و آموزش ستاد مبارزه با مواد مخدر، جمعیت معتادان ایران را دو میلیون نفر عنوان کرد و می گوید: 58 درصد مصرف کنندگان موادمخدر در کشور زیر 34 سال یعنی نوجوانان و جوانان کشور هستند.

حمید صرامی، نرخ شیوع مواد مخدر در جامعه ایران را 2.65 درصد اعلام کرد و می افزاید: از جمعیت حدود دو میلیون معتاد در کشور، 90.7 درصد را مردان و 9.3 درصد را زنان تشکیل می دهند.

وی با بیان اینکه فقط جمعیت عمومی کشور درگیر موادمخدر نیستند، ادامه می دهد: در مدارس نیز مشکلاتی وجود دارد بطوریکه نرخ شیوع اعتیاد در جمعیت دانش آموزان از نیم درصد به بیش از یک درصد رسیده و آنان کسب لذت و فقدان یک الگوی سالم برای تفریح را دلیل اعتیاد خود می دانند.

صرامی با بیان اینکه آمار دانش آموزان درگیر موادمخدر از سوم راهنمایی تا دوره متوسطه است، تصریح می کند: همچنین در قشر دانشجو آمار اعتیاد 6 / 2 درصد است.

وی می افزاید: با این اتفاقاتی که رخ داده روزانه حدود شش میلیون نفر در کشور، به نوعی دغدغه و مشکل اعتیاد همسران و فرزندانشان را دارند.

صرامی می گوید: با تغییر الگوی مصرف، کاهش سن مصرف موادمخدر، مصرف چند ماده ای و گرایش زنان به اعتیاد، باید درک بهتری از مشکلات اعتیاد در کشور داشته باشیم، در غیر این صورت با مشکلات بیشتری روبرو خواهیم شد.

مشاور دبیر کل و دبیر اتاق های فکر ستاد مبارزه با مواد مخدر ریاست جمهوری تصریح می کند: در دهه اخیر الگوی مصرف از تریاک به هرویین، کراک و شیشه تغییر کرده، که شیوع یک درصدی مصرف مواد در نوجوانان سوم راهنمایی، 2.6 درصد در بین دانشجویان دانشگاه های دولتی، 1.5 درصد دانشجویان دانشگاه های علوم پزشکی و 21 درصد در بین مراکز صنعتی کشور است.

**کلام آخر

با توجه به اینکه براساس آمار ها 6 میلیون نفر ایرانی متاثر از موادمخدر هستند بهتر است اقداماتی که در زمینه پیشگیری و آموزش موادمخدر درجامعه انجام می شود موثرتر باشد تا نوجوانان و جوانان آگاهی شان بیشتر شود و شاهد کاهش آمار اعتیاد در کشورمان باشیم.

خانواده ها نیز باید توانایی این آموزش را به فرزندشان داشته باشند که او هم همانند دیگران است و از ذهنیت آنکه من مثل بقیه نیستم ، خود را جدا سازد.