پايگاه خبري تحليلي «پارس»- فرشيد فريد- هنوز تب تند چالش «سطل آب يخ» فروکش نکرده بود که خلاقيت ايراني جماعت به سرعت در فضاي مجازي نمايان شد. شايد روزي که «پيت فرتز» کاپيتان ۲۹ ساله تيم بيسبال دانشگاه بوستون، مبتلا به بيماري ALS شد و براي حمايت از بيماران مبتلا به ALS چالش سطح آب يخ را مطرح کرد کمتر کسي فکرش را مي کرد در کشورمان خيلي سريع چالش هاي فراواني توسط کاربران فضاي مجازي طراحي شود. از چالش محتويات کيف بگيريد تا چالش کارنامه درسي، عکس بدون آرايش، تصوير دسکتاپ تلفن همراه و همين اواخر چالش زدن ماسک براي همدردي با مردم خوزستان! انگار در پس زمينه ذهن تک تک کاربران فضاي مجازي در کشورمان چالش هاي مختلفي انباشته شده که با يک اتفاق به منصه ظهور مي‌رسد. چالش هايي که گاه حتي «حريم خصوصي »مان را هم نشانه مي گيرد ولي انگار که مجبوريم به آن تن دهيم. اما اين که «چالش» ها در فضاي مجازي از کجا مي آيند و چه کارکرد اجتماعي دارند، مسئله اي است که سعي کرديم در اين پرونده به آن بپردازيم. با ما همراه باشيد...

به چالش کشيدن «چالش» در گروه چالش بازي!
اما براي اين که با نظر کاربران فضاي مجازي درباره چالش بيشتر آشنا شويم، يکي از شبکه هاي اجتماعي را انتخاب کرديم و با تشکيل گروهي به نام «چالش بازي با چالش» افراد مختلفي را به آن دعوت کرديم تا نظرات آن ها را جويا شويم

وقتي چالش يک سرگرمي است
وحيد اولين نفري است که در گروه پيام مي دهد. او 28 ساله است و وقتي از او درباره «چالش» مي پرسم خيلي سريع مي رود سروقت اصل مطلب: «به نظر من اين ها فقط جنبه سرگرمي دارد.

نمي دانم اولين بار چه کسي مسئله چالش را مطرح کرد، ولي من خودم يک بار در يک چالش شرکت کردم.» وحيد در پاسخ به اين سوال که چرا در آن شرکت کردي، گفت: «راستش را بخواهيد همين طور الکي! اصلا نمي دانستم چيست. در آن چالش مي گفتند مثلا اگر گل بودي دوست داشتي شبيه چه گلي باشي و از اين حرفا!» وحيد اضافه مي کند: «من در چالش هايي که جنبه شخصي داشته باشد شرکت نمي کنم. چون نمي خواهم اطلاعات شخصي خود را در معرض اطلاع همگان قرار بدهم. از اين مسئله حس خوبي ندارم و فکر نمي کنم اين چالش ها اصلا کارکردي داشته باشد.»

يک شوخي لوث شده تکراري!
«اين ماجراي چالش ها به نظر من ديگر لوث شده است.» اين را محمد مي گويد. جوان 27 ساله اي که چند باري در چالش هاي مختلف شرکت کرده است. محمد مي افزايد: «يکي دو باري در چالش شرکت کردم، اما بيشتر براي من جنبه شوخي و فان داشته است.» او در خصوص دلايل روي آوردن مردم به اين چالش هاي مجازي مي گويد: «مردم ما احساسي هستند و توجه زيادي به ظاهر دارند براي همين تا يکي يک کاري را انجام مي دهد همه مي خواهند همان کار را انجام بدهند. کسي اصلا به موضوع توجه نمي کند. البته چالش ها اگر هدفمند باشد و کارکرد داشته باشد خوب است. اما متاسفانه بسياري از چالش هايي که در فضاي مجازي طراحي مي شود الکي است و هيچ کاربردي ندارد.»

چالش بايد محتوا داشته باشد
دانشجوي ادبيات است و 29 سال دارد. او اگرچه در چالش «مشخصات» شرکت کرده است، اما با مسئله چالش مخالف است. جلال مي گويد: در چالش مشخصات يک بار شرکت کردم اما از اين بابت ناراحتم. البته سعي کردم سوالات عمومي را جواب بدهم. دوست ندارم کسي وارد حريم شخصي من بشود. به نظر من برخي چالش ها حريم شخصي افراد را نشانه مي رود.«چالش بايد محتوا داشته باشد.نمي شود هر کسي بيايد و براي تفريح يک چالش در فضاي مجازي راه بيندازد، معتقدم برخي چالش را از مسير اصلي و هدفش منحرف کرده اند.» جلال مي گويد: بايد به اين سوال پاسخ روشن بدهيم که چالش چه هدفي را دنبال مي کند؟ «چالش هايي که بعد از چالش سطل آب يخ در فضاي مجازي راه افتاد بيشتر يک سرگرمي بود.»

چالش مسخره اي به نام ارتباط!
مينا دختري است 20 ساله که تاکنون يک بار تنها در چالش مشخصات، آن هم به اصرار دوستش شرکت کرده است. او مي گويد: «نمي خواستم شرکت کنم. دوستم آن قدر اصرار کرد تا شرکت کردم ولي به نظر من شورش را ديگر در آورده اند. اصلا من يک بار پست گذاشتم و از دوستانم خواستم که ديگر من را به اين چالش ها دعوت نکنند. معتقدم اين چالش ها بيشتر سرکاري است همين ديشب هم يک چالش مسخره جديد ديدم. باورتان نمي شود چالش ارتباط! در اين چالش بايد درباره رابطه عاشقانه ات بگويي، اسمش چيه؟ کي باهاش آشنا شدي؟ و سوالاتي از اين دست که به نظرم فاجعه است!»

نفس چالش بد نيست، چگونگي استفاده مهم است
عضو هيئت علمي دانشگاه فردوسي مشهد درباره مسئله «چالش» در فضاهاي مجازي و رواج آن در اين روزها، گفت: «به طور کل در فضاي مجازي داشتن ارتباط مستلزم فضاسازي است. » وي در گفت وگو با زندگي سلام افزود: «حالا اين فضا ممکن است در يک هدف، نياز يا خدمت مشترک شکل بگيرد؛ چيزي که در فضاي واقعي ممکن است دنبال کردن آن سخت باشد.» دکتر غلامرضا حسني ادامه داد: «به اعتقاد من نفس عمل در برخي چالش ها بد نيست، اما مهم اين است که بدانيم چگونه بايد از يک ابزار استفاده کنيم. شما نگاه کنيد چاقو همان قدر که ممکن است خطرناک باشد و به آدمي آسيب برساند، مي توان در مسير درست از آن استفاده کرد تا يک سيب را براي ما قاچ کند. معتقدم بايد چگونگي بهره مندي از ابزار در فضاي مجازي رصد شود تا به يک بيماري و آسيب اجتماعي تبديل نشود.»

وي با اشاره به رشد اجتناب ناپذير فناوري در جوامع امروزي گفت: «فناوري امروز با توسعه جوامع، در حال رشد است و نمي توان جلوي آن را گرفت. فناوري توليد مي شود و ما بايد فضاي کارکردهايش را بشناسيم.

حالا در بحث جريان هاي حاکم بر فناوري هم بايد شيوه برخورد را بدانيم. حفظ جهت و آموزش در اين مسئله بسيار حائز اهميت است.» دکتر حسني تصريح کرد: «نظام هاي آموزشي و رسانه هاي ما جريان را معرفي مي کنند و اين فرهنگ معنوي يا همان محتواي جريان است که بايد مورد توجه قرار گيرد و نحوه استفاده از آن را بدانيم.» وي افزود: «در فضاهاي انساني هميشه ميزاني از خطا وجود دارد.

افراد بايد در بستري آگاهانه و عقلايي در چنين گفتمان هايي مثل همين «چالش» ورود کنند.

اين هم به اعتقاد بنده به داشتن سواد اطلاعاتي نياز دارد، در جامعه ما فناوري خيلي سريع رشد و ورود پيدا کرد. البته بايد بگويم در نحوه استفاده ما، همواره شتاب زده عمل کرده ايم وگرنه فناوري براي جامعه ما جذاب بوده است.

هنرمندان و چالش‌هاي اينستاگرامي
حسين‌زاده- هراز چند گاهي موج هايي در شبکه هاي اجتماعي به راه مي افتد؛ به نام چالش. بيشتر اين چالش ها همان طور که زود گل مي کند، خيلي زود هم پژمرده مي شود، اما شباهت همه شان در اين است که در برهه اي، تعداد زيادي از مخاطبان را با خود همراه مي کند. در ادامه مروري خواهيم داشت بر اتفاقات و چالش هايي که امسال پاي خيلي از هنرمندان را به شبکه هاي اجتماعي کشاند.

ماسک زدن:

اين چالش يکي از آخرين چالش هايي است که در شبکه هاي اجتماعي به راه افتاده است. بهنوش بختياري با انتشار عکسي از گرد و خاک هاي شهر دزفول نوشت: «3 نفر از هنرمندان رو دعوت مي کنم به چالش عکس با ماسک به نشانه همدردي با مردم استان خوزستان. آقاي شهرام قائدي، سحر ولدبيگي و گلاره عباسي.» يک روز بعد از اين دعوت، «گلاره عباسي» عکسي از خودش با ماسک منتشر کرد و نوشت: «به دعوت دوست خوبم، عکسي را براي همدردي با مردم خوب جنوب کشورم مي گذارم.» اين چالش احتمالا ادامه دار باشد.

mask

چالش آب يخ:

چالش سطل آب يخ يا کارزار آب يخ فعاليتي است که شامل ريختن يک سطل آب يخ روي سر يک نفر مي شود. علاوه بر چهره هاي معروف جهاني، علي کريمي، بهرام رادان، محسن يگانه، رضا عطاران، رضا صادقي، ليلا بلوکات، رويا تيموريان، زيبا بروفه، مهناز افشار و ده ها هنرمند ديگر در اين چالش شرکت کردند.

satl

عکس با مادر: 
در تابستان سال جاري، گلاره عباسي به بهانه اکران فيلم شيار ۱۴۳ تعدادي از هنرمندان سينما را به چالش مادرانه دعوت کرد.

لاله اسکندري، ستاره اسکندري، آزاده نامداري، احسان کرمي، احسان حدادي، شبنم قلي خاني، محمدحسين قاسمي، نرگس آبيار و روزبه نعمت اللهي که به اين چالش دعوت شده بودند، همراه با مادرانشان عکس گرفتند تا در اينستاگرام هاي شخصي شان منتشر کنند.

madaran-sarzaminam

چالش عکس بدون آرايش: 
«ليلا اوتادي» در دي ماه سال جاري با انتشار عکسي در اينستاگرام خود نوشت: «اين عکس صبحه و عکس بدون آرايشمه. خانم هاي بازيگر رو به چالش گذاشتن عکس بدون آرايش صبح دعوت مي کنم.» در حال حاضر از بين هنرمندان زن تنها «سمانه پاکدل» حاضر به شرکت در اين چالش شده است.

bedoonarayesh

سطل خاک: 
چند هفته پيش يک جوان اهل شهرستان رامشير در استان خوزستان با ريختن يک سطل خاک مسئولان دولتي را به چالش سطل خاک دعوت کرد تا آن ها سختي نفس کشيدن در هواي خاک آلود را درک کنند. در خور ذکر است که اين چالش، هنوز مورد استقبال هنرمندان قرار نگرفته است.

khaksatl

کتاب خواني:
بزرگ ترين چالش کتاب خواني جهان را مالک فيس بوک راه انداخت و سال 2015 را سال کتاب ناميد. هرچند اين چالش در بين مردم عادي به راه افتاد، اما هنرمندان ايراني در اين چالش شرکت چنداني نداشته اند.