حل مسائل اجتماعی با ایجاد ائتلاف همه جانبه و ایجاد عزم ملی

آسیب شناسی و علت یابی در زمینه عدم پیشرفت در سبک و فرهنگ زندگی که یکی از مصادیق آن افزایش پرخاشگری در روابط اجتماعی است یکی از مطالبات جدی رهبری نظام از اندیشمندان حوزه و دانشگاه، نخبگان سیاسی و فکری و دستگاههای مرتبط است ..

به گزارش پارس به نقل از الف ، بر این اساس یکی از سوالات هشدار گونه ای که در تحلیل و آسیب شناسی مشکلات موجود در سبک و فرهنگ زندگی ایرانیان توسط رهبری در سفر به خراسان شمالی مطرح شد این بود که "علت برخی پرخاش گریها و نابردباریها در روابط اجتماعی چیست؟". تدبیر در خصوص چالش های اجتماعی یکی از دغدغه های محوری رئیس جمهور محترم نیز می باشد . دکتر روحانی بر این مهم تاکید دارند "که مساله فرهنگ و آسیب های اجتماعی یکی از مهمترین مسائل اجتماعی و ملی کشور است ". در همین چارچوب وزیر اجتماعی ترین وزراتخانه کشور ( دکتر علی ربیعی ) نیز بارها متذکر شده اند که " در مساله شناسی آسیب های اجتماعی دچار مشکل هستیم و باید به مسائل اجتماعی و اسیب های اجتماعی به عنوان واقعیت های اجتماعی نگاه کرد ".

با نگاهی گذار به برخی اتفاقات و حوادث در کشورمی توان شواهد متعددی را یافت که بر درستی دغدغه مسئولین عالی رتبه کشور پیرامون مسائل اجتماعی صحه می گذارند.

جنایت میدان کاج سعادت آباد ، حادثه خون بار ۴ خرداد شهریار، درگیری منجر به مرگ ۷ نفر در رامهرمز، اسید پاشی در دهدشت، اصفهان و تهران، حمله با چاقو به زنان در جهرم و قتل معلم بروجردی از جمله نمونه هایی به شمار می روند که بشدت افکار عمومی را نیز جریحه دار کرده اند.

باید توجه داشت قتل عمد، منازعه و ایراد ضرب و جرح از مصادیق بارز جرائمی هستند که ریشه های آن را باید در پرخاشگری جستجو کرد. شکی نیست برخی از حوادث فوق الذکر دارای جنبه های امنیتی، انتظامی هستند اما دقت در این موضوع ضروری است که خشونت و پرخاشگری در روابط اجتماعی یک پدیده چندوجهی است که نمی توان آنرا به یک جنبه خاص تقلیل داد و باید در سطوح مختلف مورد توجه قرار گیرد.

از سوی دیگر آمار رسمی که توسط درگاه ملی آمار، پزشکی قانونی و مصاحبه های علنی مسئولین ذیربط بیان شده است، بیانگر این است که در سال ۱۳۹۲ بیش از ۶۰۰ هزار نزاع در کشور رخ داده است، ایراد ضرب و جرح در سال ۹۲ در مقایسه با سال قبل از آن، ۱۲ درصد افزایش یافته است، آمار قتل عمد در کشور از هزار و ٥٧٧ در سال ١٣۸۰، به ٢ هزار و ١١٢ در سال ١٣٩۰ افزایش یافته است، بین سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۱ بیش از ده هزار نفر بر اثر اصابت سلاح سرد جان باخته اند ، سن استفاده از سلاح سرد در کشورکاهش یافته است و فقط در سال ۹۲ بیش از ۶ میلیون پرونده وارد سیستم قضایی شده است .
همین جا باید متذکر شد که خشونت و پرخاشگری در روابط اجتماعی محدود به کشور ما نیست بلکه یکی از عوامل اصلی مرگ و میر جمعیت ١٥ تا ٤٤ سال جهان به شمار می رود.

آمار نشان می دهد که خشونت ، عامل مرگ و میرِ بیش از یک میلیون و ٦۰۰هزار نفر در جهان و تحمیل هزینه های سنگین اقتصادی و اجتماعی بر کشورها است. گزارش های سازمان بهداشت جهانی همچنین بیانگر این است که سالانه بیش از ۱۶ میلیون مورد خشونت منجر به جرح شدید در جهان رخ می دهد که نیاز به درمان بیمارستانی دارند . دفترمقابله با مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد تصریح دارد که در سال ۲۰۱۲ حدود ۵۰۰ هزار قتل عمد در جهان رخ داده است که ۳۶ درصد در آمریکا و ۳۱ درصد در آفریقا اتفاق افتاده است . همین گزارش بیان می کند نرخ جهانی قتل عمد ۲/۶ در هر صد هزار نفر می باشد . این در حالی است که نرخ قتل عمد در ایران حدود ۶/۲ در هر صد هزار نفر است .

مطالعات بین المللی عنوان می کند عوامل زمینه ساز بروز خشونت و پرخاشگری، طیف گستردهای از حوزه هایی نظیر مسائل بیولوژیکی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و حتی سیاسی را شامل می شود. سن، آموزش و تحصیلات، درآمد، اختلالات روانی، سابقه مورد سوء استفاده واقع شدن، روابط خانوادگی و فامیلی، فقر، تراکم زیاد جمعیتی، کمبود و فقدان سرمایه اجتماعی و اعتیاد به مواد مخدر در زمره مواردی هستند که برای بررسی علل وقوع خشونت و پرخاشگری می توانند مورد توجه باشند.

واقعیت این است که دولت تدبیر و امید توجه ویژه ای به مقوله آسیب های اجتماعی دارد و اقدامات اساسی جهت تدوین سیاست های اجتماعی ، ایجاد هماهنگی بین سازمان ها و نهادهای متولی حوزه های اجتماعی ، حمایت از گسترش نقش شهروندان و فعالین مدنی در عرصه سیاست گذاری اجتماعی ، توجه به برنامه های اجتماع محور منطقه ای و محلی انجام شده است اما پیشرفت در آنچه رهبری نظام بخش حقیقی تمدن نوین اسلامی ( سبک و فرهنگ زندگی ) خوانده اند جز با یک عزم ملی و مشارکت همگان از جمله نمایندگان مجلس شورای اسلامی ، صداوسیما ، نهادها و دستگاه های مسئول ، صاحبنظران ، سازمان های مردم نهاد و اصحاب رسانه ها محقق نخواهد شد. باید یک احساس مسئولیت همگانی شکل بگیرد، بدون افتادن در وادی انکار ویا سیاه نمایی ، مسائل اجتماعی واقع بینانه بررسی و منعکس شوند و تدبیر برای کنترل و کاهش آسیب های اجتماعی همانگونه که درراس اولویت های دولت قرار دارد ، در صدر برنامه های دیگر نهادها نیز قرار گیرد .

البته ذکر این نکته هم ضروری است که مسائل اجتماعی با دستور، بخشنامه و هیاهو و یک شبه حل نخواهند شد . باید در زمینه آسیب شناسی و چاره جویی مشکلات موجود در سبک و فرهنگ زندگی تلاش شود گفتمانی فراگیر پدید آید که تحقق این امر مستلزم پرهیز از نگاه صرف امنیتی، قضایی ، انتظامی به مسائل اجتماعی و تلاش جهت ایجاد و گسترش گفت و گوی اجتماعی بین دولت و نخبگان است.

جمع بندی اینکه، امروز همه دلسوزان انقلاب و علاقمندان به ایران باید خود را مصداق این جمله رهبری بدانند "که در زمینه عدم پیشرفت لازم در بخش سبک و فرهنگ زندگی همه باید به خود نهیب بزنیم و ضمن تلاش جدی برای آسیب شناسی، به چاره جویی و جستجوی راههای علاج بپردازیم".

در همین راستا ضروری است بدور از دعواها و رقابت های سیاسی، جناحی از ظرفیت ایجاد شده توسط دولت برای ایجاد ائتلاف همه جانبه و ایجاد یک عزم ملی برای مواجهه با مسائل اجتماعی و پیشرفت در "سبک و فرهنگ زندگی" استفاده شود .
روز به کردونی  مدیر کل دفتر امور آسیب های اجتماعی وزرات تعاون، کار و رفاه اجتماعی