تلاش جهت تكثير سلولهاي بنيادي در کبد، کلیه، غضروف و لوزالمعده/ وضعيت سلولهاي بنيادي براي درمان ناباروي

پايگاه خبري تحليلي «پارس»- مسوول آزمایشگاه پژوهشگاه رویان گفت: سلول‌ بنیادی به سلولی گفته می‌شود که توانایی تکثیر مشابه خودش را داشته باشد و بتوانیم این سلول را با فرمان‌هایی که به آن می‌دهیم، به انواع سلول‌های بدن انسان تبدیل کنیم.

حسین نظاری مسوول آزمایشگاه پژوهشگاه رویان در گفتگو با پايگاه خبري تحليلي «پارس»، اظهار داشت: سلولی که توانایی خودنوزایی و تمایز را داشته باشد، سلول بنیادی است. حال بر اساس جایگاهی که این سلول استخراج می‌شود، آنها را با نام‌هایی مانند سلول بنیادی پرتوان یا جنینی، چندتوان یا بالغ می‌نامیم.

وي در مورد در مورد کاربردهای سلول‌هاي بنيادي گفت: به فرض، فردی در ناحیه غضروف دچار ضایعه می‌شود. می‌توانیم سلول بنیادی را با هدایت و تغذیه مناسب به سلول غضروف تبدیل کنیم. در واقع از سلول بنیادی به سلول غضروفی می‌رسیم و در جایگاه موردنظر پیوند می‌زنیم.

وي افزود: در مورد کبد هم این اتفاق در حال رخ‌دادن است. می‌توانیم سلول بنیادی را در آزمایشگاه با تحریک‌کردن توسط مواد غذایی و در اختیارگذاشتن مجموعه‌ای از فاکتورها و عوامل رشد، به سلول کبدی تبدیل کرده و پیوند بزنیم. 

نظاری اضافه كرد: اگر به یاد بیاوریم که امروزه چقدر مشکل اهدای پیوند برای بیماران کبدی داریم، اهمیت و کاربردهای چنین تحقیقاتی برایمان بیشتر آشکار می‌شود. امروزه بسیاری از بیماری‌ها را می‌توان با این روش درمان کرد. به‌خصوص بیماری‌های پوستی، غضروف و چشم. 

وي در مورد تاثير سلولهاي بر ساير اعضا گفت: در مورد کبد، کلیه و لوزالمعده این روش هنوز در مرحله آزمایش قرار دارد و به مرحله کاربردی‌شدن نرسیده است. البته پژوهش‌های کبد به درمان نزدیکتر است و پژوهش‌های لوز‌المعده در مرحله بعدی و کلیه در حال شروع است. ایده‌آل این است که بتوانیم سلول بنیادی را در آزمایشگاه به سلول موردنظر تبدیل کرده و در جایگاه موردنظر پیوند بزنیم.

مسوول آزمایشگاه پژوهشگاه رویان در مورد وضعيت سلولهاي بنيادي براي درمان ناباروي گفت: سلول بنیادی پرتوان، سلولی است که می‌تواند به همه انواع سلول‌های بدن انسان تبدیل شود. در بدن انسان حدود 210 نوع سلول وجود دارد که در صورت در اختیارداشتن سلول بنیادی پرتوان، می‌توان با فاکتورهایی که در اختیارش قرار می‌دهیم، آن را به هر سلولی که نیاز داریم، تبدیل کنیم. 

نظاری افزود: سلول‌های پرتوان را می‌توان در روز پنجم یا ششم دوران جنینی به دست آورد که به آنها سلول‌ بنیادی جنینی می‌گویند. 

وي اضافه كرد: برای تهیه سلول‌های بنیادی جنینی می‌توان از سلول‌های جنین‌های بدون استفاده در مراکز درمان ناباروری، استفاده کرد. این نوع سلول‌ها به ‌دلیل ملاحظات اخلاق پزشکی بیشتر در حوزه تحقیقات کاربرد دارد. 

مسوول آزمایشگاه پژوهشگاه رویان درخصوص مشكلات پژوهش‌های سلول‌های بنیادی گفت: هنوز علم بشر به این مرحله نرسیده که بتواند از همه بافت‌ها، سلول‌ بنیادی را جدا کند چون شناسایی و نگهداری آنها در آزمایشگاه کار دشواری است، مثلا در موش‌های آزمایشگاهی، توانسته‌ایم این کار را درباره سلول‌های ریه انجام دهیم، اما روی انسان هنوز موفق نشده‌ایم.

وي افزود: در مورد پانکراس می‌دانیم که سلول بنیادی وجود دارد، ولی نمی‌توانیم در آزمایشگاه آنها را نگهداری کنیم. اما در مورد عصب‌ها و کبد این کار انجام شده است. 

نظاری اضافه كرد: رایج‌ترین سلول‌های بنیادی در مغز استخوان انسان وجود دارد که جایگاه تولید سلول‌های خونی است. 

مسوول آزمایشگاه پژوهشگاه رویان به مشكلات آزمايشگاهي سلول هاي بنيادي اشاره كرد و گفت: ابزار موردنیاز در آزمایشگاه که ما را به دنیای غرب وابسته می‌کند، همان مواد آزمایشگاهی است. بسیاری از موادی که برای رشد و تکثیر سلول‌های بنیادی استفاده می‌شود و حتی باعث تمایز آنها و تبدیل به سلول هدف می‌شود، متاسفانه تحت انحصار کشورهای غربی هستند و به دست‌آوردن آنها با مشکل همراه است. 

وي افزود: تولید برخی از این مواد و فاکتورهای رشد در دستور کار پژوهشگاه رویان قرار گرفته است. یکی از فاکتورهای رشد که بسیار موردنیاز است در خود پژوهشگاه رویان تولید می‌شود و ما هم‌اکنون از آن استفاده می‌کنیم. 

نظاری اضافه كرد: چند ماده دیگر نیز هست که هنوز برای تامین آنها به کشورهای دیگر وابسته هستیم، اما از نظر تجهیزاتی تا آن حد وابسته نیستیم و اگر تجهیزات خاصی نیاز باشد با ارتباطاتی که در دانشگاه‌های دیگر جهان داریم، قابل استفاده است. مشکل اصلی موادی است که برای کشت سلول‌ها نیاز داریم.