داستان کمبود آب در یک استان بارانی

به گزارش پارس به نقل از ایرنا، هرچند وجود چنین نعمت هایی مازندران را به عنوان استان غنی در حوزه آب معرفی می کند اما معضل کمبود و یا نبود آب دامن بسیاری از شهروندان و روستاییان این خطه را گرفته است به طوری که آنان در تابستان گذشته قطعی طولانی مدت آب را در روزهای گرم شاهد بودند.

نبود زیرساخت های لازم توسعه در صنعت آب و پاره ای مشکلات سبب شده تا این مواهب الهی به درستی در مازندران استفاده نشود و به گونه ای زندگی مردمان این سرزمین در فصول گرم سال با معضل کم آبی و قطعی گره خورده است.


* شبکه فرسوده آب مازندران و تخصیص قطره چکانی اعتبار

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران طول شبکه آبرسانی این استان را 6 هزار و 880 کیلومتر اعلام کرد و به ایرنا گفت: یکهزار و 100 کیلومتر از این شبکه فرسوده است و نیاز به بازسازی دارد.

ذبیح الله ذاکری ادامه داد: بازسازی شبکه های فرسوده آب مازندران به یکهزار و 900 میلیارد ریال اعتبار نیاز دارد که امسال تنها 25 میلیارد ریال تخصیص یافته است.

وی تخصیص قطره چکانی و محدود اعتبارات اصلاح و بازسازی شبکه های فرسوده آبرسانی را عاملی در کندی روند اجرای این طرح ها برشمرد و گفت: با وجود تمامی محدودیت های مالی و اعتباری و به منظور رفاه حال شهروندان اقدامات بازسازی و اصلاح شبکه های آب پیگیری می شود.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران ادامه داد: امسال با بازسازی حدود 150 کیلومتر شبکه فرسوده آبرسانی تا حدودی بار مشکلات مردم در این بخش کاسته شد.

وی میزان تولید و استحصال روزانه آب آشامیدنی در مازندران را 19 هزار و 300 لیتر در ثانیه اعلام کرد و گفت: از این میزان تنها 10 درصد آب مورد نیاز از آب های سطحی تامین می شود که این امر بیانگر ضعف در این بخش است.

ذاکری ضعف در مهار آب های سطحی مازندران را از دیگر مشکلات این استان در تامین آب شرب مورد نیاز شهروندان اعلام کرد.



* بالا بودن مصرف آب شهروندان مازندرانی

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران درباره شاخص کشوری مصرف آب گفت: میانگین شاخص مصرف آب در کشور برای هر نفر در شرایط عادی 150 لیتر است در حالی که هر شهروند مازندرانی روزانه بین 197 تا 200 لیتر آب مصرف می کند.

ذاکری پیروی کردن مردم از الگوی مصرف را در کاهش مصرف و برای مقابله با مساله کمبود آب موثر دانست و ادامه داد: آب آشامیدنی شهروندان زیر پوشش شرکت آب و فاضلاب شهری مازندران از طریق 150 حلقه چاه و 19 دهنه چشمه و رودخانه تامین می شود.

وی حفر و تجهیز شش حلقه چاه در مناطق مختلف مازندران را یکی از اقدامات فوری و اضطراری به منظور تامین آب آشامیدنی و خروج از بحران کم آبی در مازندران دانست و افزود: این اقدامات کوتاه، برای گذر موقت از بحران کم آبی است و نیازمند توجه بیشتر به مقوله رفع دایمی این مشکل هستیم.



* مصرف نادرست آب در کشاورزی عاملی در کمبود آب روستایی

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران مصرف نادرست آب کشاورزی را از عوامل اثرگذار در کمبود آب در روستاهای این استان دانست و گفت: استفاده از آب آشامیدنی برای مصارف کشاورزی این کمبود را بوجود آورده است.

مجید عبداللهی در گفت و گو با خبرنگار ایرنا افزود: با بررسی های صورت گرفته هر یک از ساکنان در مناطق روستایی در هر شبانه روز 250 لیتر آب آشامیدنی مصرف می کنند که در برخی مناطق این میزان به 400 لیتر افزایش می یابد.

وی ادامه داد: این در حالی است که میزان استاندارد مازندران از آب آشامیدنی برای هر یک از ساکنان در مناطق روستایی در هر شبانه روز 130 لیتر است.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران پیروی نکردن مردم در الگوی صحیح مصرف آب را از دلایل بوجود آمدن این افزایش مصرف دانست و گفت: بسیاری از مردم از آب شربی که با هزینه بالا تولید و با قیمت پایین در اختیارشان قرار می گیرد به نحو احسن و برای آشامیدن استفاده نمی کنند.

وی ادامه داد: با وجود صرف هزینه 900 تومانی تولید هر یکهزار لیتر آب، این مایع حیاتی با رقم 70 تومان در اختیار مردم قرار می گیرد.

به گفته عبداللهی، استفاده از آب آشامیدنی برای آبرسانی به زمین های کشاورزی و باغی در هدر رفت و کمبود آب موثر است.

مدیر عامل همچنین از حضور زیاد مسافران و گردشگران در روستاهای مازندران به عنوان عاملی دیگر در کاهش آب نام برد.

وی به وجود 245 طرح نیمه تمام آبرسانی روستاهای مازندران اشاره کرد و گفت: برای اتمام این طرح ها که شامل حفر چاه، مخزن، بهسازی چشمه و خطوط انتقال آب است، به 2 هزار و 220 میلیارد ریال اعتبار نیاز داریم.

مدیر عامل آبفار مازندران اتمام این طرح ها را گامی برای کاهش معضلات کمبود و قطعی آب در روستاهای استان برشمرد و گفت: با حضور مسافران و گردشگران میلیونی در مازندران تخصیص اعتبارات استانی جوابگو نیست.

وی ادامه داد: تخصیص اعتبارات ملی برای اتمام طرح هایی که در واقع برای مصرف مردم سراسر کشور است، ضرورت دارد .

عبداللهی با بیان این که اکنون 2 هزار و 50 روستای مازندران از نعمت آب آشامیدنی سالم و بهداشتی بهره مند هستند، گفت: از این تعداد یکهزار و 450 روستا با 365 هزار مشترک از خدمات شرکت آب وفاضلاب روستایی بهره مند هستند و 600 روستا نیز به صورت شورایی اداره می شود.

وی طول شبکه های آبرسانی به روستاهای مازندران را 15 هزار کیلومتر ذکر کرد و گفت: با بررسی های صورت گرفته پنج هزار و 300 کیلومتر از شبکه های آبرسانی فرسوده و نیازمند اصلاح و بازسازی است.

عبداللهی برآورد اعتبار مورد نیاز برای بازسازی و اصلاح شبکه های فرسوده روستاهای مازندران را 2 هزار و 800 میلیارد ریال اعلام کرد.

وی گفت: 525 دهنه چشمه و 360 حلقه چاه آب شرب روستاهای مازندران را تامین می کنند.

مدیر عامل شرکت آب و فاضلاب روستایی مازندران گفت: مازندران در چند سال اخیر با مشکل خشکسالی و در نتیجه اُفت شدید منابع آبی سطحی زیرزمینی رو به رو بوده است.

وی علت بروز این مشکل را برداشت های غیرمجاز آب از سفره های زیر زمینی و چاه ها اعلام کرد و افزود: تداوم این برداشت ها زمینه ساز مشکلات برای آیندگان و همچنین پیشروی آب شور به سمت آب شیرین این مجموعه ها خواهد شد.



* بازدهی 35 درصدی آبیاری در بخش کشاورزی

رییس سازمان جهادکشاورزی مازندران می گوید: به خاطر محدودیت منابع آبی، تلاش برای بهبود بهره وری از آب و تامین امنیت غذایی به عنوان بخش های اساسی کشاورزی اجتناب ناپذیر است.

دلاور حیدپور در گفت و گو با ایرنا افزود: خشکسالی های پیاپی، کاهش نزولات آسمانی و اُفت قابل توجه سطح آب زیر زمینی در سال های اخیر، ضرورت اصلاح روش های آبیاری را بیش از پیش نشان می دهد.

وی گفت: اکنون آب در بخش کشاورزی به شکل های مختلف و به میزان زیادی تلف می شود به نحوی که بازده کل آبیاری بین 35 تا 40 درصد تغییر است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی مازندران بهره گیری از شیوه های مدرن آبیاری تحت عنوان آبیاری تحت فشار را جایگزین خوبی برای شیوه غرقابی آبیاری اعلام کرد و گفت: بهره وری آبیاری در بخش کشاورزی از 35 درصد کنونی به 50 درصد در حال افزایش است.

وی به اجرای طرح آبیاری تحت فشار در سطح 34 هزار و 770 هکتار اراضی کشاورزی این استان اشاره و تصریح کرد: جلوگیری از هدر رفت آب و افزایش راندمان از ثمرات این شیوه است به طوری که هدر رفت آب در آبیاری بارانی از 70 درصد و در آبیاری قطره ای 95درصد است.



* انتظار برای تکمیل طرح های سدسازی

مدیرعامل شرکت آب منطقه ای مازندران به اقدامات صورت گرفته برای افزایش ذخیره آبی استان اشاره کرد و افزود: 10 سد در مازندران حدود 400 میلیون متر مکعب از آب های سطحی را مهار می کنند.

محمدابراهیم یخکشی ادامه داد: با بهره برداری از سدگلورد، هراز و سیستم انتقال آب از سد هراز و 10 سد در حال مطالعه، این رقم به 2 میلیارد مترمکعب برابر با 40 درصد از ظرفیت مهار آب های سطحی مازندران افزایش می یابد.

وی گفت: اقداماتی برای ساخت سد و تصفیه خانه به همین منظور در سال های اخیر انجام شد ولی همچنان مازندران در مقوله مهار آب های سطحی جزو استان های محروم کشور به شمار می رود.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران با اشاره به این که این استان در مهار آب های سطحی جزو استان محروم به شمار می رود، ادامه داد: اکنون کمتر از 20 درصد آب های سطحی مازندران مهار می شود در حالی که میانگین این رقم در کشور 45 درصد است.

به گفته یخکشی به منظور مهار بیشتر آب های سطحی، شرکت های آب منطقه ای، آب و فاضلاب شهری و روستایی مازندران در قالب طرحی استان مازندران را به 9 منطقه تقسیم کردند.

وی از شرکت آب منطقه ای به عنوان مجری این طرح نام برد و گفت: با این طرح، آب های سطحی مناطق مختلف استان مهار و مشکل کمبود آب نیز تا حد زیادی رفع می شود.

مدیر عامل شرکت آب منطقه ای مازندران همچنین به نبود آمار دقیقی از تعداد چاه های غیر مجاز در استان اشاره کرد و گفت: برآورد می شود بیش از 30 هزار چاه غیر مجاز در مازندران وجود داشته باشد.

وی از این چاه های غیر مجاز و کم عمق تهدیدی برای آب های زیر زمینی استان نام برد و افزود: همکاری برای شناسایی این چاه های غیر مجاز از سوی روستاییان و مردم می تواند تاثیر شایانی در رفع کم آبی داشته باشد.

مازندران دارای 147 شاخه رودخانه، یکهزار و 798 سردهنه کشاورزی، 48 رشته قنات، هفت هزار و 394 دهنه چشمه و 763 قطعه آب بندان است.

بیش از 70 هزار حلقه چاه عمیق و نیمه عمیق مجاز در مازندران وجود دارد که به طور میانگین سالانه حدود 1.2 میلیارد مترمکعب آب از آنها برداشت می شود.