پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- درحالی‌که با قهرمانی در غرب آسیا علاقه‌مندان به فوتبال به شکستن طلسم عدم راهیابی تیم امید ایران به المپیک امیدوار شده بودند اما سریال تکراری اتفاقات عجیب‌وغریب در فوتبال پایه ادامه پیدا کرد و این‌بار محمد خاکپور استعفایش را در آستانه مسابقات انتخابی المپیک تقدیم مسئولان فدراسیون کرد. با نگاهی آماری به سابقه حضور مربیان روی نیمکت تیم امید به این نتیجه دست می‌یابیم که چنین تغییراتی برای فوتبال پایه ایران عادی شده و مسئولان هم به فکر تغییر در رویه خود نیستند.

خاکپور رفتنی شد؟

کمتر از ٢٤ ساعت بعد از قهرمانی در غرب آسیا محمد خاکپور در فرودگاه و درحالی‌که همه در انتظار صحبت‌های او درباره موفقیت به‌دست آمده بودند، استعفای خود را اعلام کرد. واکنش‌ها به این ماجرا نیز تقریبا غیرقابل پیش‌بینی بود. حبیب کاشانی، مدیر تیم امید که همواره از کادر فنی این تیم حمایت می‌کرد، نسبت به استعفای خاکپور موضع گرفت: «خاکپور نامه استعفای خود را ٤مهرماه به مایلی‌کهن داده و از او خواسته بود تا پایان مسابقات غرب آسیا آن را نبیند. او در این نامه اعلام کرده که فدراسیون به مربیان ایرانی بها نمی‌دهد و عِرقی به مربیان ایرانی ندارد و گفته بود من (کاشانی) هم همسو با فدراسیون حرکت می‌کنم.» قرار است در روزهای آینده در کمیته فنی درباره استعفای سرمربی تیم امید تصمیم‌گیری شود.

٢١ مربی در ٣٥ سال!

با نگاهی به سابقه مربیان حاضر روی نیمکت تیم امید بعد از انقلاب اسلامی ٢١ مربی داخلی و خارجی به چشم می‌آید که هیچ‌کدام نتوانستند این تیم را راهی المپیک کرده و حتی برخی خیلی زودتر از آنچه فکر می‌کردند یا کنار گذاشته شدند یا به‌خاطر برخی مشکلات استعفا دادند. مربیان ایرانی چون یاوری، حبیبی، قاسمپور، مناجاتی، مایلی‌کهن، فرکی، پیروانی، افاضلی، منصوریان و... قبل از خاکپور روزهای خوبی را در تیم امید سپری نکردند.

دلیل این بی‌ثباتی چیست؟

علاوه بر این‌که در برخی مواقع مربیان نتوانستند نتایج راضی‌کننده کسب کنند و اخراج شدند، خیلی از مربیان سابق تیم امید که اتفاقا اسامی کوچکی هم نیستند، به دلیل کم‌ارزش شمردن تیم‌های پایه در فوتبال ایران و مشکلاتی که سر راهشان حضور داشتند، تصمیم گرفتند عطای کار را به لقایش بسپارند و به تیم‌های باشگاهی بروند. ابراهیم قاسمپور، سرمربی تیم امید در‌ سال ١٩٩٧ دراین‌باره به می‌گوید: «من در یک دوره مسابقات غرب آسیا با تیم امید قهرمان شدم و برای همکاری با ایویچ به تیم بزرگسالان رفتم. البته کمبودهای زیادی در تیم امید از سالیان قدیم وجود داشته که همچنان این مسائل را می‌بینیم و هیچ‌کس هم درصدد رفع آنها نیست. مشکل خروجی بازیکنان سرباز، تداخل بازیکنان تیم امید با بزرگسالان و نداشتن قرارداد کادر فنی تیم امید از مهم‌ترین این مشکلات هستند که مربیان را از هدایت چنین تیم‌هایی فراری می‌دهد. البته نکته جالب اینجاست که فقط به مربیان ایرانی ظلم می‌شود و خارجی‌های بی‌کیفیت پول‌شان را می‌گیرند و با نتایج ضعیف خداحافظی می‌کنند. الان هم من حال خاکپور را می‌فهمم که بعد از یک‌سال قرارداد ندارد.»

از شرق آسیا بیاموزیم

کره‌جنوبی و ژاپن که از‌ سال ١٩٩٦ در تمام دوره‌های المپیک حضور داشته‌اند، می‌توانند نمونه خوبی برای مقایسه با فوتبال پایه ایران باشند. این ٢ کشور که رشد در فوتبال‌شان در ٢ دهه اخیر کاملا به چشم آمده و برای کشوری مثل کره‌جنوبی تا چهارمی جام‌جهانی و سومی المپیک نیز پیش رفته است. کره و ژاپن مثل اکثر کشورهای پیشرفته در فوتبال، مربیان تیم امید خود را هر ٤‌سال یک‌بار و در بازه زمانی میان ٢ المپیک تغییر می‌دهند. نکته جالب اینجاست که در ٢٠‌سال اخیر ٩٠‌درصد مربیان تیم‌های امید آنها بومی بوده‌اند و فقط در یک دوره از مربی خارجی استفاده کردند. این دقیقا برعکس فوتبال ایران است که برای تیم امید خود در ٢٠‌سال اخیر از ٦ مربی خارجی استفاده کرده است.

محصص: عدم ثبات نگران‌کننده نیست!

مرتضی محصص، رئیس کمیته فنی فدراسیون فوتبال درباره ماجرای تکراری نبودن ثبات روی نیمکت تیم امید می‌گوید: «من هم قبول دارم که فهرست مربیانی که تاکنون هدایت تیم امید را برعهده گرفتند، بسیار طولانی است اما این موضوع فقط مختص به ایران نیست. در تمام دنیا شما نمی‌توانید مربی را پیدا کنید که مثلا ١٠‌سال با تیم امید یک کشور کار کند. معمولا مربیان در تیم‌های پایه چند سالی فعالیت می‌کنند و بعد از آن به تیم‌های باشگاهی یا رده‌های ملی منتقل می‌شوند. این موضوع که مربیان ما ثبات ندارند، مرا نگران نمی‌کند. تنها نگرانی من اینجاست که ما ٤٠‌سال است به المپیک نرفته‌ایم و هیچ‌کس هم نمی‌تواند منکر این نتیجه ضعیف شود. امسال هم بسیار امیدوار هستیم، اگرچه خبر استعفای خاکپور ما را نگران کرد.»

کارخانه‌ای که همیشه تعطیل است

عدم ثبات روی نیمکت تیم‌های پایه فقط به تیم امید خلاصه نمی‌شود و به همین دلیل کارخانه بازیکن‌سازی فوتبال ایران سال‌هاست که تعطیل شده است. فدراسیون فوتبال به دلیل نداشتن ساختار مناسب برای تیم‌های پایه، دایما درحال تغییرات در کادر فنی تیم‌های پایه ازجمله نونهالان، نوجوانان، جوانان و امید است. شاید تیم امید (که می‌توان از آن به‌عنوان ویترین تیم‌های پایه یاد کرد) در این میان بیشتر به نظر بیاید اما قطعا از نظر بازیکن‌سازی اهمیت تیم‌های نوجوانان و جوانان بیشتر هم است، حتی با نگاهی به لیست مربیان تیم جوانان نیز نام‌های کوچکی را مشاهده نمی‌کنیم اما سوال اینجاست که این مربیان که در لیگ‌ها و رده‌های دیگر ملی نتایج خوبی رقم زدند، چطور در فوتبال پایه کارنامه خوبی از خود به جای نگذاشتند؟

قطبی، مشتری  نیمکت تیم امید!

با این‌که هنوز جدایی خاکپور قطعی نشده اما نیمکت تیم امید گزینه‌ها و مشتریان زیادی دارد. حبیب کاشانی از اعلام آمادگی افشین قطبی برای جانشینی خاکپور نام برده است. قطبی نخستین‌بار در زمان مدیریت کاشانی در پرسپولیس وارد ایران شد و این ٢ نفر سابقه همکاری مشترک را با هم دارند. حالا باید دید در صورت جدایی احتمالی خاکپور کدام نفرات جزو گزینه‌های اصلی معرفی می‌شوند.