پایگاه خبری تحلیلی «پارس»- 27 دی 1334 شهید نواب صفوی در راه مبارزه با رژیم پهلوی و اجرای احکام الهی در کشور در زندان به جوخه اعدام سپرده شد؛ به همین مناسبت «پارس»با محمد مهدی عبدخدایی از مبارزان قدیمی و اعضای فعال جمعیت فدائیان اسلام به واکاوی رفتارشناسی سیاسی شهید نواب صفوی پرداخت.

پارس: کدام مولفه ها باعث شد که شهید نواب به این نتیجه رسیدند که برای رسیدن به اهدافشان چاره ای جز مبارزه ی مسلحانه ندارند؟

 عبد خدایی: در دین یک مسئله ای به نام دفاع داریم؛ به این صورت که وقتی دشمنی حمله می‌کند به دین و منافع ملی و همه‌ی قدرت در دستش هست و هم‌چنین این اتفاق به دست دولتی می‌افتد که آلت دست دشمن است ،راهی به جز مبارزه‌ی مسلحانه نیست چون در واقع دفاع است و دفاع هم در اسلام واجب است.

وقتی شما می‌بینید که دولتی که در ایران است آلت دست دشمنان است و نمی‌گذارد که مردم در مجلس رای دهند و نفت به عنوان یک سرمایه ی ملی به ملت باز گردد،دقیقا همین کار را دشمن در جنگ می‌کند و در اینجا ایادی دشمن که در درون هستند این کار را انجام می دهند. لذا در کشوری که حاکمیتش کاملا مزدور است و اگر منافع ملی در دست حاکمیت نباشد تامین می شود و در واقع حاکمیت عامل اصلی دشمن است در اینجا بود که شهید نواب به این نتیجه رسید که باید حاکمیت را به مردم برگرداند و با اقدامات ایشان هم این اتفاق افتاد و نفت ملی شد.در واقع شهید نواب می‌فرمودند که از کیان ملی و دینی دفاع می‌کنم چون حاکمیت وقت مزدور است و همان طور هم که امام در جنگ می فرمود که دفاع واجب است کار شهید نواب هم دفاع بود و دفاع هم واجب است 

پارس: با توجه به اینکه شهید نواب در روی کار آمدن مصدق نقش بسزائی داشتند ،مصدق بعد از به قدرت رسیدن چگونه با ایشان تعامل کردند؟

عبدخدایی: مصدق معتقد بود که برای پیشبرد اهدافش باید با آمریکا کنار بیایداما شهید نواب خواهان سرنگونی حکومت محمدرضا شاه برای اجرای احکام اسلام بود. در واقع دعوای مصدق و یارانش برسر اجرای احکام اسلامی بود فلذا مصدق با شاه توافقی می‌کند و تا زمانی که به این توافق پایبند است با شهید نواب اختلاف دارند. بعد از اینکه این توافق بهم می خورد شهید نواب نامه ای به مصدق می‌نویسد و می‌فرماید که در صورتی که مصدق اعتقاد به این پیدا کرد که فرزندان اسلام می توانند دشمنان را سرکوب کنند ما  او را همراهی می کنیم.

پارس: می‌توانیم بگوییم آن چیزی که باعث شد مصدق زحمات شهید نواب را فراموش کند خوش بینی‌اش به آمریکا بود؟

عبدخدایی:کاملا همین طور است. مصدق ابتدا تصور می‌کرد که می تواند با کمک آمریکا؛ انگلیس را از کشور بیرون کند؛ او معتقد بود که در درون کشورهای سرمایه داری اختلافات زیادی هست که او می تواند از این اختلافات استفاده کند اما متاسفانه این را نمی دانست که منافع آمریکا و انگلیس از ابتدا یکسان و همسو بوده است و همچنان ادامه دارد؛ مقام معظم رهبری هم به این موضوع اشاره کردند.

همین خوش بینی مصدق و اعتمادش به آمریکا باعث این نوع رفتارش با شهید نواب شد و در نهایت هم ضرر اعتماد و خوش بینی به آمریکا را دید. اما شهید نواب به خاطر اعتقاداتش هیچ گاه به اجانب مخصوصا آمریکا و انگلیس خوش‌بین نبود و می‌فرمود که اینها با هم فرقی ندارند و هردو می خواهند کشور را غارت کنندو این مسئله نشات گرفته از اعتقادات این شهید بزرگوار بود.