زيان هنگفت آزادراه شمال؛ ٩٧٥٠میلیارد تومانی
از برآورد اولیه ٢٥٠میلیارد تومانی درسال ٧٥ تا هزینه ١٠هزارمیلیارد تومانی درسال ٩٣ یک تفاوت ٩٧٥٠میلیارد تومانی وجود دارد
پايگاه خبري تحليلي «پارس»- سیاوش رضایی- آغاز عملیات اجرایی آزادراه تهران- شمال ٢٠سال پیش بود و حالا پس از دو دهه، بار دیگر قولی داده شده و به نظر می‌رسد قرار است تا پایان دولت یازدهم شاهد بهره‌برداری از قدیمی‌ترین طرح عمرانی کشور باشیم. این آزاد راه ١٢١ کیلومتری، از دولت ششم بخش مهمی از انرژی و سرمایه کشور را به خود اختصاص داده اما طبق برنامه نبوده است؛ در برآوردهای اولیه، قرار بود سال ١٣٧٥ با ٢٥٠میلیارد تومان این پروژه بهره‌برداری و مسیر تهران-چالوس ٦٦ کیلومتر کمتر شود اما برخلاف پیش‌بینی‌های اولیه طرح با بروز مشکلات خواسته و ناخواسته، کمترین پیشرفت را داشته است.
البته تاریخچه آزادراه تهران-شمال به پیش از پیروزی انقلاب اسلامی برمی‌گردد؛ درواقع مطالعات اولیه این آزادراه سال ١٣٥٦ انجام و با وعده پنج ساله ساخت مصوب شد. قرار بود هزینه آن طبق نظر فرانسوی‌هایی که داوطلب اجرا بودند تا پایان زمان ١٠ساله پس از بهره‌برداری حدود ٧٥میلیارد تومان برآورد شد. ولی به دلیل نبود سازوکار لازم برای تأمین مالی و عدم استقبال از پیشنهاد فاینانسر‌ها به جایی نرسید تا این‌که درسال ١٣٧٥ یک‌بار دیگر عملیات اجرایی آن آغاز شد و قرارداد مشارکت با بنیاد مستضعفان با برآورد ٢٥٠میلیارد تومان که سهم وزارت راه به ١٥٠میلیارد تومان می‌رسید منعقد شد. اما این قرارداد هم نتوانست قفل این آزادراه را بشکند و با وجود این‌که هریک از شش رئیس‌جمهوری که این پروژه را درک کرده و بر تسریع عملیات اجرایی آن تأکید ویژه‌ای داشته‌اند، اما هیچ یک از این تاکیدات به اتمام کامل آن منجر نشد و تنها بخشی از فازهای تعریف شده تکمیل شد.
براساس تازه‌ترین برآورد انجام شده در کمیته‌ای که با هدف تعیین‌تکلیف نهایی آزادراه تهران - شمال با حضور معاون اول رئیس‌جمهوری برگزار شد، هزینه اتمام این پروژه ١٠ هزارمیلیارد تومان اعلام شد که شامل هزارمیلیارد تومان در قطعه یک، هشت‌هزار و ٥٠٠میلیارد تومان در قطعه دو و سه و ٣٠میلیارد تومان برای تکمیل قطعه چهار می‌شود که البته افزایش ظرفیت جاده چالوس نیز هزینه‌هایی را در بر دارد.
بنابراین از برآورد اولیه ٢٥٠میلیارد تومانی درسال ٧٥ تا هزینه ١٠هزارمیلیارد تومانی درسال ٩٣ یک تفاوت ٩٧٥٠میلیارد تومانی وجود دارد که این تفاوت به علت تعلل مجریان و عدم برنامه‌ریزی منسجم برای اتمام و پیشبرد این پروژه اتفاق افتاده است. درواقع پروژه‌ای که می‌توانست حدود ٢٠سال پیش با هزینه معقول ٢٥٠میلیارد تومانی به اتمام برسد و طی این سال‌ها با دریافت عوارض چندین برابر این هزینه درآمد ایجاد کند، اکنون به هزینه هنگفتی نیاز دارد که به‌طور قطع در میان مدت هم قابل بازگشت نخواهد بود.
این ٩٧٥٠میلیارد تومان هزینه ضعف مدیریتی است که طی بیش از دو دهه نتوانست یک آزادراه ١٢١ کیلومتری را به سرانجام برساند.
بنابراین هرچند این پروژه آزادراهی هزینه گزافی بر کشور تحمیل کرد اما باید از آن درس گرفته شود تا سایر پروژه‌های نیمه‌تمام که از قضا کم هم نیستند دچار سرنوشت مشابه نشوند.
ارسال نظر