یک سال از اعلام تعطیلی خانه سینما گذشت

به گزارش پارس به نقل از ایسنا، در ساعات پایانی هفتم خردادماه سال گذشته و پس از آنکه دیوان عدالت اداری حکم « انحلال» خانه سینما را باطل کرده بود، این بار وزارت ارشاد برای پایان دادن به قائله « خانه سینما» حکم به « تعطیلی دائم» آن داد؛ که البته برای خانه سینمایی ها خیلی بهتر از حکم انحلال بود.

در آن زمان به رسانه ها اعلام شد که بر اساس رأی نهایی هیات رسیدگی به امور مراکز فرهنگی وزارت ارشاد، « تشکل موسوم به خانه سینما بطور دائم تعطیل و در صورت اصرار بر ادامه فعالیت غیرقانونی طبق ماده ۱۷ با تشکل یادشده برخورد می شود» .

اگرچه دیوان عدالت اداری، حکم اولیه انحلال خانه سینما را رد کرده بود و اما گویا شعبه اول این دیوان، مجددا صلاحیت رسیدگی به وضعیت خانه سینما را منوط به بررسی و اعلام نظر قطعی این هیأت دانسته بود و آن ها بر همین اساس، با استناد به مواد ۱۵،۱۷ و ۲۰ ضوابط و مقررات تأسیس مراکز، موسسات، کانون ها و انجمن های فرهنگی هنری و نظارت بر فعالیت آن ها و مصوبه جلسه ۳۸۵ شورای عالی انقلاب فرهنگی مورخ ۲۷ /۶/۱۳۷۵، رای نهایی خود مبنی بر تعطیلی دائم خانه سینما را اعلام کردند.

* تلاش برای پلمپ خانه سینما به نتیجه نرسید

دو روز پس از صدور این حکم، نهم خردادماه خبر رسید که درِ ساختمان شماره « خانه سینما» در خیابان سمنان باز شده است اما جابری انصاری – رییس دبیر ستاد صیانت و حمایت از محصولات فرهنگی و هنری وزارت ارشاد - قصد دارد آن را بدون حکم قضایی رسمی پلمپ کند!

آن زمان، هیات مدیره خانه سینما با این استدلال که هنوز حکم تعطیلی این نهاد صنفی به آن ها ابلاغ نشده است، در ساختمان خیابان سمنان شان را باز کردند اما صبح همان روز، این حکم تحویل شان شده بود و بر اساس آن ۲۰ روز فرصت داشتند تا اعتراض شان را به شخص وزیر ارشاد اعلام کنند.

اما نکته جالب در این میان، اقدام جابری انصاری بود که همراه با چند تن دیگر از کارکنان وزارت ارشاد قصد داشت درِ بازشده را بدون حکم قضایی پلمپ کند! او که همراه با نماینده کلانتری ۱۰۷ فلسطین به خیابان سمنان آمده بود، معتقد بود که مدیران خانه سینما « در پلمپ شده» را باز کرده اند و این کار به خودی خود تخلف است؛ این در حالی است که محمدمهدی عسگرپور - مدیرعامل خانه سینما - تاکید می کرد که در ساختمان خانه سینما هیچ گاه پلمپ نشده بود که اکنون بخواهد باز شود.

در هر صورت، اصرار دبیر ستاد صیانت از محصولات فرهنگی و هنری به جایی نرسید و چون وی نتوانست حکم قضایی رسمی برای پلمپ خانه سینما ارائه کند، نماینده کلانتری ۱۰۷ فلسطین با ناراحتی محل را ترک کرد.

اما این پایان ماجرا نبود. چند ساعت بعد، هیات مدیره خانه سینما اعلام کرد که برای مشخص شدن وضعیت و همچنین استفاده از فرصت ۲۰ روزه اعتراض به حکم صادرشده توسط وزارت ارشاد، کلیه فعالیت های جامعه اصناف سینمای ایران به حالت تعلیق در می آید. در نهایت، در آن فرصت ۲۰ روزه، این اعتراض به نتیجه ای نرسید و خانه سینما رسما تعطیل شد.

سال گذشته وضعیت ایجاد شده به همراه اظهارنظر های تند و تیز دوطرف علیه یکدیگر ادامه داشت تا اینکه چند نفر از اعضای هیات مدیره خانه سینما و به همراه جمعی از سینماگران به دیدار رییس جمهور رفتند؛ دیداری که گویا به اطلاع وزیر ارشاد و معاون سینمایی اش هم نرسیده بود چون تمام پاسخ ها درباره این دیدار از آن دو به بی اطلاعی ختم می شد.

* پیشنهاد رییس جمهور برای حل مشکل / خانه سینما تا پایان سال ۹۱ باز نشد

در آن جلسه، رییس جمهور پیشنهاد اصلاح اساسنامه خانه سینما را در کمیته ای مشترک مطرح کرد تا بالاخره برای حل مشکل، قدمی برداشته شده باشد. البته این دستور هم چند ماهی مورد بی توجهی قرار گرفت تا بالاخره در دی ماه اولین خبر ها درباره تشکیل کمیته ای هفت نفره متشکل از فرهاد توحیدی، جمال خندان، مختاری به عنوان نمایندگان خانه سینما، عباس بابویهی، جمال شورجه و ابوالقاسم طالبی به عنوان نمایندگان وزارت ارشاد و همچنین مسعود جعفری جوزانی به عنوان نماینده دفتر رییس جمهور مخابره شود.

دو هفته قبل از آغاز جشنواره فیلم فجر، اولین جلسه کمیته هفت نفره اصلاح اساسنامه خانه سینما تشکیل شد و در ادامه خبر می رسید که جلسات به خوبی در حال انجام است و خانه سینما نهایتا تا پایان سال ۹۱ بازگشایی خواهد شد اما این اتفاق نیفتاد و جرقه اولین اختلاف با مخالفت نمایندگان خانه سینما و همچنین نماینده دفتر رییس جمهور با پیشنهاد نمایندگان وزارت ارشاد زده شد و در ادامه، نمایندگان دو طرف مطالبی را علیه یکدیگر در رسانه ها مطرح کردند؛ این وضعیت آن قدر جلو رفت که عباس بابویهی به عنوان یکی از نمایندگان وزارت ارشاد، انتقادات تندی را به مسعود جعفری جوزانی نماینده دفتر رییس جمهور در کمیته هفت نفره مطرح کرد تا این گونه بازگشایی خانه سینما تا پایان سال ۹۱ باز هم در هاله ای از ابهام قرار بگیرد.

با آغاز سال جدید جواد شمقدری - رییس سازمان سینمایی - اولین سخنان را درباره بازگشایی خانه سینما مطرح کرد. او از تدوین فرایند بازگشایی خانه سینما خبر می داد که البته موج جدیدی اظهارنظرهای منتقدان را به دنبال داشت.

شمقدری در گفت وگویی با خبرنگار ایسنا گفته بود: چهارشنبه (هفتم فروردین ماه) که همراه با آقای رییس جمهور از پشت صحنه فیلم سینمایی « رنج و سرمستی» بازدید کردیم، با ایشان درباره اساسنامه اصلاح شده و همچنین فرآیند بازگشایی مجدد خانه سینما صحبت کردیم و قرار شد طرحی عملیاتی که فرآیند بازگشایی خانه سینما را مشخص می کند تدوین و با تاییدشان اجرایی شود… تدوین اساسنامه جدید گام نخست در بحث خانه سینما بود، اما متاسفانه تا کنون برای اینکه چه فرآیند اجرایی در مسیر قانونی بازگشایی آن انجام شود، فکری نشده است. البته در این زمینه من نظر خودم را در مصاحبه ای که اواخر سال داشتم بیان کرده بودم.

معاون وزیر ارشاد در پاسخ به این پرسش که فرآیند اجرایی بازگشایی خانه سینما چگونه طراحی خواهد شد، بیان کرد: طبق صحبتی که با آقای رییس جمهور داشتم، قرار شد که با دو سه نفر از دوستان آشنا به مسائل مختلف، فرآیند اجرایی بازگشایی را بررسی کنیم. البته من به شخصه نظرم را در آن مصاحبه پایان سال قبل گفته ام، اما در هر صورت قرار شد که با دو سه نفر دیگر از جمله آقای جعفری جوزانی گفت وگو و مشورتی داشته باشیم تا پیشنهادات آنها را هم بررسی کرده و در پایان جمع بندی نظرات را به آقای احمدی نژاد اعلام کنیم.

چند روز پس از آن، سیدمحمد حسینی - وزیر ارشاد - هم تصریح کرد: ما از ابتدا تاکید کردیم حامی فعالیت های صنفی هستیم. در بحث خانه سینما یک مساله قانونی وجود داشت که پذیرفتند اساسنامه مجددا نوشته شود و اکنون در مراحل نهایی است… امیدوارم این مساله هرچه زودتر به نتیجه برسد، اما اینطور نیست که ما بخواهیم دنبال تعطیلی یا منحل شدن باشیم.

اواسط اردیبهشت ماه که فعالیت خاصی جز اظهار نظر برای بازگشایی خانه سینما مشاهده نمی شد، وزیر ارشاد در یک برنامه کاری با پرسش های متعددی درباره وضعیت این نهاد صنفی روبه رو شد و در این باره پاسخ داد: من در این خصوص با صراحت جواب می دهم اما باید خبر جدیدی باشد تا آن را مطرح کنیم. ما در این باره هنوز به جمع بندی نرسیده ایم و بیشتر به خاطر مشغله کاری من بوده است. شب گذشته ساعت دو نیمه شب از سفر استانی برگشتم و دوباره عازم سفر خواهم بود… نگاه ما به این موضوع مثبت است و خواستیم اساسنامه قانونی باشد و کاری که می شود در چارچوب موازین قانونی باشد.

تاکید مشایی بر بازگشایی خانه سینما و تشکیل هیاتی که اعتراض خانه سینمایی ها را به دنبال داشت

همان روز پس از سخنان وزیر ارشاد، اسفندیار رحیم مشایی - مشاور رییس جمهور - در گفت وگویی با ایسنا تاکید کرد که خانه سینما حتما در دولت فعلی بازگشایی می شود.

چند ساعت پس از انتشار این گفت وگو از مشاور رییس جمهور، جواد شمقدری در نامه ای به مهدی عظیمی میرآبادی دستور تشکیل « هیات پیگیری بازگشایی خانه سینما» را به او دارد و تاکید کرد که کارها در این زمینه تسریع شود؛ این اقدام معاون وزیر ارشاد با واکنش تند محمدمهدی عسگرپور، فرهاد توجیدی و جمال خندان (وکیل خانه سینما) روبرو شد چرا که آن ها تاکید می کردند که تشکیل این هیات قانونی نیست و این اقدام خلاف توافقات طرفین برای حرکت در مسیر تعامل بر اساس نظرات کمیته هفت نفره است.

عسگرپور در گفت وگویی در این باره بیان کرده بود: به نظر عموم می آید که دو عزم درباره خانه سینما وجود دارد، یکی عزم باز شدن خانه سینما تحت هر شرایطی در دولت دهم و دیگری عزم باز نشدن خانه سینما آن هم تحت هر شرایطی… نامه ای که از آقای شمقدری درباره خانه سینما منتشر شده است ظاهری مصلحانه دارد و گویا ایشان می خواهد بنا بر فرمان صادر شده از بالا در روند بازگشایی خانه سینما تسریع کند اما این نامه در باطن بر باز نشدن خانه سینما تاکید دارد چرا که دو بخش مهم در این نامه موید این موضوع است. شاید آقای مشایی یا آقای احمدی نژاد به خاطر اشنا نبودنشان با مقوله سینما و جزئیات ریز آن متوجه معنای این دو بخش نباشند اما حتم دارم که آقای شمقدری خودشان متوجه چیزهایی که نوشته اند، هستند.

عسگرپور در ادامه توضیح داده بود: ایشان گویا برای بازگشایی خانه سینما کفیل گذاشته اند. مطمئن باشید این کمیته بازگشایی نیز به همان سرنوشت هیات ساماندهی دچار خواهد شد که اکنون تنها یک نفر از آن باقی مانده است!

در ادامه، چندین صنف سینمایی نیز به تشکیل هیات بازگشایی خانه سینما اعتراض کرده و آن را بدون شأن قانونی دانستند.

با وجود این اعتراض ها، هیات پنج نفره بازگشایی خانه سینما تشکیل جلسه داد. پس از برگزاری جلسه دوم، پوران درخشنده که از او به عنوان یکی از اعضای این هیات نام برده می شد، از حضور در جلسات آن استعفا داد و نامه ای اعتراض آمیز به روند در پیش گرفته شده درباره بازگشایی خانه سینما توسط سازمان سینمایی منتشر کرد.

نکته جالب این است که اگرچه هیات مدیره خانه سینما چندین و چندبار تاکید کرده بودند که « هیات بازگشایی خانه سینما» را به رسمیت نمی شناسند، اما در یکی از جلسات این هیات، درخواست حضور افرادی متنتسب به هیات مدیره خانه سینما در جلسات مطرح شد.

مهدی عظیمی میرآبادی - معاون فعالیت های سازمان سینمایی - در این باره گفته بود که « اعضای هیات بازگشایی خانه سینما از سازمان سینمایی خواسته اند که از افراد منتسب به خانه سینمای قبلی، هیات مدیره و صنوف آن دعوت کنیم تا علاوه بر حضور در هیات بازگشایی خانه سینما در جلسات آن نیز حاضر شوند» .

این سخنان عظیمی با واکنش فرهاد توحیدی - رییس هیات مدیره خانه سینما - مواجه شد و او ضمن تاکید بر اینکه « هیات بازگشایی خانه سینما شأن قانونی ندارد» ، گفت: سخن ما روشن است؛ اساسنامه ی اصلاح شده ای که به امضای نمایندگان وزارت ارشاد، خانه ی سینما و رییس جمهور رسیده، راه را کاملا روشن و واضح توضیح داده است و گفته که چه باید کرد. وقتی اساسنامه ابلاغ می شود، هیأت مدیره ی خانه ی سینما مسوول اداره ی آن است و باید مجمع عمومی را برگزار کند و اساسنامه ی ابلاغ شده، در آن مجمع بررسی شود و سپس انتخابات هیأت مدیره ی جدید برگزار خواهد شد. در اساسنامه ی مورد توافق، اصلا چیزی به نام هیأت « بازگشایی خانه سینما» وجود ندارد.

او با انتقاد از طرح این بحث که هیأت بازگشایی در حکم هیأت موسس خانه ی سینماست، یادآوری کرد: خانه ی سینما یک بار برای همیشه در سال ۱۳۷۲ تأسیس شده است. دوستان بهتر است یک بار اساسنامه ای را که امضا کرده اند بخوانند.

رییس هیأت مدیره ی خانه ی سینما در پاسخ به این پرسش که گفته می شود خانه ی سینما با روال قبلی توسط وزارت ارشاد تعطیل شده است و ادامه ی فعالیت آن معنی ندارد، توضیح داد: تعطیل کردن یک موسسه با نبودن آن موسسه، متفاوت است. موسسه ی خانه ی سینما وجود داشته و شخصیت حقوقی دارد، در واقع این موسسه تعطیل شده است و یک روزی می تواند بازگشایی شود.

وی ادامه داد: اگر خانه ی سینما وجود خارجی نداشت، این که رییس جمهور دستور اصلاح اساسنامه ی آن را می دهد و این کار با همکاری نمایندگان خانه ی سینما انجام می شود، چه معنایی دارد؟ اصلا بنا نبود که نمایندگان وزارت ارشاد در کمیته ی اصلاح اساسنامه باشند و این کار با توصیه ی دفتر رییس جمهور انجام شد.

توحیدی با تأکید دوباره بر این که هیأت بازگشایی خانه ی سینما شأن قانونی ندارد، گفت: نام و شماره ی ثبت موسسه ی خانه ی سینما در ثبت شرکت ها موجود است و آخرین تغییرات قانونی اساسنامه اش در آنجا ثبت شده است. کسانی می توانند مجمع عمومی خانه ی سینما را برگزار کنند که به موجب همان اساسنامه، شأن قانونی اش را دارند.

* بالاخره خانه سینما باز می شود یا نه؟ !

دوشنبه بعدازظهر (ششم خردادماه) و یک روز پس از اظهارنظر توحیدی، جلسه ای با موضوع « خانه سینما» با حضور فرشته طائرپور، همایون اسعدیان، تقی علیقلی زاده از مسوولان صنوف سینمایی با مهدی عظیمی میرآبادی - معاون جواد شمقدری و رییس هیأت بازگشایی خانه ی سینما - برگزار شد.

گویا در این جلسه، نمایندگان صنوف از این که « خانه سینما» به سرنوشتی مانند « جامعه صنفی تهیه کنندگان» دچار شود، ابراز نگرانی کرده و نسبت به دخیل نبودن نظر همه طیف ها در فرایند بازگشایی جامعه اصناف سینمای ایران هشدار داده اند.

به گزارش ایسنا، به نظر می رسد با توجه به دستور رییس جمهور و مشاور او برای بازگشایی خانه سینما، جواد شمقدری می خواهد به هر شکل ممکن این کار را انجام دهد تا قبل از نیمه مردادماه خانه سینما مجددا فعالیت اجرایی اش را آغاز کند اما گویا با رویه پیش گرفته شده توسط سازمان سینمایی برای بازگشایی خانه سینما و مخالفت های پی درپی بخشی از نمایندگان صنوف مختلف درباره این اقدامات، باید کمی برای آینده آغاز به کار « جامعه اصناف سینمای ایران» بدون پشتوانه همه صنوف نگران بود.