18 هزارتومان چه تاثیری بر زندگی مردم دارد؟

به گزارش پارس به نقل از آفتاب مهدی پازوکی، کار‌شناس مسایل اقتصادی در گفت وگو با «آفتاب» درباره تک‌نرخی شدن قیمت بنزین گفت: هر تصمیمی که گرفته می‌شود، یک‌سری عواقب مثبت دارد و یک‌سری عواقب منفی؛ شاید بتوان گفت یکی از اشکالات مدیریتی ما این است که می‌خواهیم بهترین تصمیم را بگیریم، اما هیچ هزینه‌ای ندهیم.

با وجود این‌که از سال‌ها پیش تک‌نرخی‌کردن سوخت بویژه بنزین در دستور دولت‌ها بود ولی دولت یازدهم این طرح را اجرایی کرد. هرچند درخصوص نحوه اطلاع‌رسانی این طرح  نقدهای وجود دارد، اما کارشناسان و صاحب‌نظران اقتصادی به استقبال از این طرح رفته‌اند و اجرای آن را برای اقتصاد ملی مطلوب ارزیابی کرده‌اند. براساس تصمیم جدید دولت، ماهانه 60 لیتر بنزین 700 تومانی که قرار است به صورت تک‌نرخی 1000 تومانی عرضه شود تفاوتی 18 هزار تومانی با گذشته دارد. برخی بر این باورند که این 18 هزار تومان تاثیر آنچنانی در زندگی آنان نخواهد داشت و برخی نیز معتقدند که تک‌نرخی‌شدن بنزین بر کل اقتصاد ایران تاثیر خواهد گذاشت.

در همین‌باره پازوکی با دفاع از این اقدام دولت گفت: به عقیده من اکنون شرایط برای حذف یارانه‌هایی که از دولت قبلی به دولت تدبیر و امید به ارث رسیده، مهیا نیست. به اعتقاد من این یارانه می‌بایست به اقشار تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی تعلق بگیرد؛ و حذف یارانه تمامی گروه‌ها اکنون میسر نیست.

پازوکی درباره علت افزایش قیمت بنزین گفت: شهریور سال 96 بهترین زمان برای حذف یارانه است، و یارانه از این به بعد باید به سه دهک پائین درآمدی تعلق گیرد. واقعیت این است که دولت برای تامین بودجه آن نیازمند منبع است. یکی از اقدامات برای رفع آن می‌تواند اصلاح نرخ سود باشد، بنابراین افزایش قیمت بنزین گام مثبتی بود که در این راستا توسط دولت برداشته شد.

این اقتصاددان با اشاره به پیامدهای مثبت این تصمیم گفت: در شرایطی که قیمت نیروی کار، نرخ تاکسی و... افزایش پیدا کرد، و توجه به اینکه بنزین هزینه کمتر از 10 درصد اتومبیل را تشکیل می‌دهد، افزایش 300 تومانی آن تصمیم درست و به‌جایی بود که می‌تواند بودجه یارانه‌ها را تامین کند؛ و باعث می‌شود ماهانه 30 میلیارد تومان به دولت  کمک می‌شود.

پازوکی معتقد است که افزایش قیمت بنزین تاثیر بزرگی بر تورم نخواهد داشت. او افزود: این افزایش قیمت اثر چندانی بر روی تورم ندارد و باعث تنها یک و نیم درصد تورم می‌شود؛ و این تصمیم در شرایط فعلی اقتصاد ما تصمیم درست و قابل حمایتی است.

وی با اشاره به سیاست‌های اقتصادی دولت گذشته گفت: اگر تا چندسال گذشته دولت‌ها تنها یک بار در ابتدای ماه حقوق پرداخت می‌کردند، پس از دولت حاج محمود احمدی‌نژاد دولت مجبور به پرداخت دو بار حقوق یکی به عنوان حقوق نیروی کار و دیگری به عنوان یارانه، است.

او در پایان گفت: افزایش دوباره قیمت بنزین کار درستی نیست. افزایش دوباره آن نیازمند یک‌سری شرایط دیگر است که در فضای کنونی ما تصمیم درستی نخواهد بود. 

اما عضو کمیسیون انرژی مجلس نظر دیگری درباره تک‌نرخی‌شدن بنزین دارد و دراین‌باره به خبرنگار آفتاب می‌گوید: تصمیم دولت برای حذف سهمیه بنزین غیرکارشناسی و غیرمنطقی است و برای مردم مشکلات متعددی را ایجاد خواهد کرد.

امیرعباس سلطانی با بیان اینکه  دولت باید به جای تک نرخی کردن بنزین، باید قیمت بنزین آزاد را افزایش می‌داد، افزود: قطع بنزین سهمیه‌ای برای مردم به هیچ‌وجه صحیح نبود و دولت باید حداقل بنزین سهیمه‌ای را نگه می‌داشت و قیمت بنزین آزاد را افزایش می‌داد.

وی در حالی که می‌گوید دولت باید قیمت بنزین آزاد را افزایش می‌داد، معتقد است که "قطع سهمیه بنزین و تک‌نرخی‌کردن آن موجب افزایش قیمت کالا و خدمات شده و تورم را افزایش می‌دهد." به گفته سلطانی قطع سهمیه بنزین به‌یک‌باره اثر روانی منفی بر جامعه داشته و مردم با شوک روانی مواجه شده‌اند.

همچنین محمد خوش‌چهره، کارشناس اقتصادی، درباره آثار تک‌نرخی شدن بنزین بر اقتصاد با بیان اینکه "این تصمیم یک اقدام مالی ساده از سوی دولت بود"، معتقد است "افزایش قیمت بنزین رخ نداده و در این مقطع تنها تغییر قیمت از سهمیه‌بندی به آزاد است." وی که با روزنامه ایران گفت‌وگو کرده است می‌گوید: حدود از 70 میلیون لیتر مصرف روزانه بنزین در کشور بیش از چهار پنجم به صورت آزاد مصرف می‌شد، از این‌رو برداشته شدن سهمیه بنزین نمی‌تواند مشکلاتی را ایجاد کند و حتی می‌توان گفت اتفاق جدیدی رخ نداده است. اگر دولت درآمد حاصل از تک نرخی شدن بنزین را برای تأمین کسری یارانه برنامه ریزی کند می‌تواند به موفقیت‌هایی برسد. دولت باید این درآمد را در پرداخت یارانه به دهک‌های کم‌درآمد اصلی و ایجاد فرصت‌های شغلی برای این افراد هزینه کند قطعاً در چنین شرایطی قطع سهمیه بنزین برای خودروهای شخصی قابل توجیه و دفاع است. وی همچنین گفت: اگر مصرف عموم مردم با قیمت 1000 تومان نبود، قطعاً تبعات منفی این تصمیم زیاد بود ولی به علت پایین بودن میزان سهمیه بنزین دیدیم که تک‌نرخی شدن تبعات منفی حداقلی خواهد داشت.

علی مزیکی، عضو هیأت علمی مؤسسه عالی مدیریت و برنامه‌ریزی نیز در خصوص تک‌نرخی شدن بنزین گفت: چند نرخی بودن برای هیچ کالایی مزیت نیست و در هیچ اقتصادی از آن استقبال نمی‌شود. مثلاً در مورد بنزین دو نرخی مردم خود را موظف می‌دانند سهمیه دریافتی را استفاده کنند حتی اگر نیازی به آن نداشته باشند، بنابراین به نظر می‌رسد بنزین تک نرخی موجب کاهش مصرف نیز خواهد شد. مزیکی با بیان اینکه با افزایش قیمت بنزین نرخ آن هنوز نسبت به نرخ جهانی کمتر است، گفت: در شرایط فعلی بهتر است دولت نرخ بنزین را بتدریج افزایش دهد. عضو هیأت علمی مؤسسه عالی مدیریت و برنامه‌ریزی با اشاره به قیمت بالای بنزین جهانی گفت: در کشور ما مردم فقط پول بنزین را پرداخت می‌کنند و پولی بابت آلوده کردن هوا از آنان گرفته نمی‌شود.

حسن مرادی استاد دانشگاه تهران نیز با اشاره به اینکه بر اساس قانون هدفمندی یارانه‌ها دولت ملزم است سالانه قیمت حامل‌های انرژی را افزایش دهد، گفت: افزایش قیمت بنزین برای جبران هزینه‌های ناشی از هدفمندی یارانه‌ها و پرداخت یارانه نقدی است، بنابراین طبیعی بود که امسال قیمت بنزین افزایش یابد. به گفته مرادی، افزایش سالانه نرخ بنزین در دولت هشتم آغاز شد و بنابر قانون و تصویب مجلس ششم دولت باید سالانه قیمت بنزین را 20 درصد افزایش می‌داد اما دولت نهم افزایش 20 درصد سالانه را اعمال نکرد و قانون هدفمندی را اجرا کرد. با تک نرخی شدن بنزین و به کار‌گیری درآمد حاصل از آن در راه توسعه کشور و رفع عقب ماندگی امیدوارم دیگر شاهد توزیع یارانه نقدی به شکل ناکارآمد به ثروتمندان و تعطیل کردن تولید نباشیم.

همچنین، بهمن آرمان - اقتصاددان - در یادداشتی با عنوان «مزایای تک نرخی شدن بنزین» آورده است: در مورد بنزین هم مانند یارانه نقدی مشکلاتی وجود دارد. افرادی بودند که خودرو ارزان قیمت خریداری و از سهمیه آن استفاده می‌کردند. چنین اقدامی فقط هزینه‌ها را بالا می‌برد و دولت مجبور بود یارانه‌ای را پرداخت کند که به درستی تفکیک نشده است. به هر حال مقوله کوپن ایجاد تبعیض می‌کند و کاملا فسادآور است؛ لذا دولت با توجه به این نگاه تصمیم گرفت قیمت بنزین را تک نرخی کند و این یکی از اقدام‌های شایسته دولت بود.