چگونه هوش مالی خود را افزایش دهیم؟
هنگامی که زندگی ثروتمندترین افراد دنیا نگاهی را بررسی می‌کنیم، یک مدل ذهنی، استراتژی و برنامه‌ریزی خاصی را مشاهده می‌کنیم که مختص خودشان است و با تاکید بر آنها به نتایج مورد نظر می رسند.
راهکار های افزایش هوش مالی راه های مختلفی دارد. این یک حقیقت است که افراد دارای هوش مالی بالا، جزء موفق ترین افراد اجتماع هستند، البته این هوش ذاتی نبوده و اکتسابی است. به این معنی که هر فردی، با تمرین و آگاهی از راهکارهای افزایش هوش مالی می تواند در کسب و کار و مدیریت امور مالی زندگی خود به موفقیت برسد. در ادامه از سایت پارس نیوز قصد صحبت درباره راه های افزایش هوش مالی را خواهیم داشت.
منظور از هوش مالی چیست؟
احتمالا نام هوش مالی را بارها شنیده اید، شاید اطلاعات کاملی در مورد این مبحث نداشته باشید. در تعریف کلی هوش مالی می توان گفت ثروتمندان با ایجاد و مداومت در تقویت روش های به دست آوردن درآمد، به جای کار کردن بیشتر، درآمد به دست می آورند. به این ترتیب در ازای صرف کمترین زمان و انرژی، بیشترین درآمد را کسب می کنند.
هوش مالی (Financial IQ)، یک تعریف تئوری مشخص ندارد، بلکه در عمل به مجموعه ای از دانش، آگاهی، اطلاعات و توانایی های لازم برای ثروت آفرینی و حل مسائل اقتصادی در بحران های مالی گفته می شود. از هوش مالی با نام “شم اقتصادی” نیز یاد می شود.
رابرت کیوساکی به عنوان مشهورترین ثروتمندان خودساخته که کتاب های او در حوزه هوش مالی پرطرفدار است، در تعریف هوش مالی می گوید، هوش مالی همان رفتار فرد با پول است که بر پایه سه مفهوم سرمایه، بدهی و جریان مالی استوار است.
نوع کسب و کار، میزان درآمد و سرمایه ثابت، مقدار پول که ماهانه از حساب شما خارج می شود و مسیر و جریانی که در آن صرف می شوند، نشان دهنده هوش مالی است.
انواع هوش مالی
هوش مالی شامل 5 نوع و جنبه مختلف است که همگی به موفقیت ختم می شوند و هیچ یک بر دیگری برتری ندارد. با تقویت هر یک از انواع هوش ملی می توانید فردی موفق و ثروتمند باشید:
1- هوش مالی برای کسب درآمد بیشتر
2- هوش مالی برای حفظ پول
3- هوش مالی برای برنامه ریزی و بودجه بندی پول
4- هوش مالی برای استفاده از پول
5- هوش مالی، برای پیشرفت آگاهی به کار بستن دانش مالی
افراد مشهور در مورد هوش مالی چه می‌گویند؟
رابرت کیوساکی، نظریه بسیار جالبی درباره هوش مالی بیان کرده است. او می‌گوید:
ثروتمندان یاد گرفته اند که چطور می‌توان پول درآورد. به همین دلیل است که روز به روز ثروتمندتر می‌شوند. فقرا نیز بلد نیستند که چگونه می‌توان ثروت را بدست آورد و تا زمانی که برای یادگرفتن تلاش نکنند، فقیر خواهند ماند.
هوش مالی از نظر رابرت کیوساکی به معنای تولید ثروت است. اگر به این گفته از او دقت کنید متوجه خواهید شد این دقیقاً همان کاری است که ثروتمندان انجام می‌دهند.
همچنین او می‌گوید: هوش، مشکلات را حل می‌کند و تولید پول می‌کند. اگر پول زیادی به شما برسد ولی هوش مالی نداشته باشید، مطمئناً به زودی آن را از دست خواهید داد.
کیوساکی اعتقاد دارد زمانی که می‌خواهید ثروتمند شوید، باید بدانید چه رفتاری را با پول باید انجام دهید. در واقع پول همانند سگ دست آموزی است که هرگاه تکه چوبی را برای او بیاندازید، او آن را برای شما می‌آورد. پول نیز چنین رفتاری را باید از خود نشان دهد و انتظارات ما را فراهم کند.
ویژگی های افراد با هوش مالی بالا
افراد با هوش مالی بالا ویژگی های زیر را دارند، اگر نشانه های رفتاری زیر را دارید از هوش مالی بالا برخوردار هستید:
- دارای برنامه های کوتاه مدت در جهت رسیدن به یک برنامه بلند مدت
- دارای نقشه و ایده های عملیاتی مشخص و هدفمند
- سرمایه گذاری و پس انداز بخش ثابتی از درآمد با توجه به میزان کلی درآمد
- مدیریت هزینه با توجه به درآمد
- تا حد امکان، کاهش بدهی ها و استفاده از سرمایه دیگران برای کسب بازارهای جدید
- مشاوره با کوچ کسب و کار، متخصصین و کارشناسان
چگونه هوش مالی خود را افزایش دهیم؟
قبل از هرچیز لازم است تفاوت هوش مالی با ضریب هوش مالی را بدانید. نکته مهم این است که هوش مالی، توانایی بالقوه ای است که به کار گرفته نشده است و با تقویت آن قابلیت به کارگیری و بالفعل شدن را خواهد داشت.
بنابراین تنها داشتن ضریب بالای هوش مالی، نشانه به کارگیری هوش مالی در عمل نیست. نظیر افرادی که دانش یا استعدادهایی دارند که از آنها استفاده نمی کنند یا افرادی که ثروت دارند ولی قدرت نگهداری یا افزایش آن را ندارند.
دو نفر را تصور کنید که هر دو درآمد یکسانی دارند، اما یکی با هوش مالی بالا، مخارج غیر ضروری را حذف کرده و پس انداز و سرمایه گذاری بیشتری انجام میدهد و دیگری که از هوش مالی خوبی برخوردار نیست و تمام درآمد خود را به هزینه تبدیل می کند.
اگر معمولا با مشکلات مالی دست و پنجه نرم می کنید، خبر خوب این است که با یادگیری تکنیک های چگونگی افزایش هوش مالی، می توانید به موفقیت در چالش های اقتصادی دست پیدا کنید.
چشم‌انداز مالی داشته باشید
اولین راه از راه های افزایش هوش مالی داشتن چشم‌انداز مالی است.
اگر می‌خواهید فرد موفقی در زمینه مسائل مالی باشید و زودتر به اهداف مالی خود برسید، باید انگیزه کافی برای این کار داشته باشید.
برای اینکه همواره انگیزه خود را در مسیر موفقیت حفظ کنید، باید چشم‌اندازی برای خود در نظر بگیرید. داشتن چشم‌انداز، مسیر را برایتان روشن‌تر می‌کند و از انحراف‌تان جلوگیری می‌کند.
مطالعه کنید و آموزش ببینید!
یکی از بهترین روش‌های افزاش هوش مالی، آموزش دیدن و مطالعه کردن است. البته نه هر کتابی و نه هر آموزشی! باید به دقت بررسی کنیم و ببینیم واقعاً چه کتابی خوب است و آن کس که آموزش میدهد، فرد باتجربه‌ای است و خودش هوش مالی بالایی دارد یا خیر. فراموش نکنید که هیچ‌وقت برای یادگیری دیر نیست. مسائل مالی هم که هر روز به روزتر شده و تکنیکهای تازه‌ای پا به عرصه وجود می‌گذارند.
با کتاب‌های ساده شروع کنید. با آموزش‌های ساده و کلی آغاز کنید. با خواندن مطالب زیر هم می‌توانید به بهبود سواد مالی خود کمک کنید:
این هم لیست چند کتاب در زمینه افزایش هوش مالی:
- پدر پولدار، پدر بی‌پول از رابرت کیوساکی
- جیب پرپول، جیب شاد از دیوید کمرو
- میلیونر اتومات از دیوید باخ
- سرمایه‌گذار هوشمند از بنیامین گراهام
- همسایه میلیونر از توماس جی استنلی
- ثروت ملل از آدام اسمیت
هدف مالی داشته باشید
اگر هدف مالی داشته باشید و این اهداف را واضح و شفاف، جایی ثبت کنید، مطمئن باشید که هرگز از هدف، دور نمی‌شوید.
با داشتن هدف، دقیقا می‌دانید که چه مسیری را باید دنبال کنید و هرگز بی‌انگیزه نمی‌شوید.
برای مشخص کردن هدف، کلی‌نگر نباشید. دقیقا جزییات اهداف خود را مشخص کنید. حتی مثلا در بعضی از سرمایه‌گذاری‌های زندگی می‌توانید مبلغ و تاریخ دقیق هدفتان را تعیین کنید تا کمترین ابهامی در مورد آن نداشته باشید.
اهداف کوچک مالی را تعیین کنید
سومین راه از راه های افزایش هوش مالی تعیین اهداف کوچک مالی است.
لازم نیست دنبال اهداف بزرگ و بلندپروازانه باشید. هدف‌های کوچک، قدرت زیادی دارند. هدف مهم‌ترین قدم در شروع هر سرمایه‌گذاری است.
وقتی در مورد اهداف بزرگ و دوردست فکر می‌کنید، انگیزه کافی برای تلاش در شما ایجاد نمی‌شود. ولی اگر اهداف کوچک و ملموس را در نظر بگیرید، برای رسیدن به آن شوق و تحرک زیادی دارید.
اهدافی که زیاد طول بکشند و زمان دستیابی به آنها بسیار دور از ذهن باشد، نمی‌توانند برایتان انگیزه کافی ایجاد کنند و معمولا نادیده گرفته می‌شوند و حتی گاهی اوقات به فراموشی سپرده می‌شوند.
در مقابل اهداف کوچک، دست‌یافتنی‌تر هستند. رسیدن به آنها، اشتیاق و انگیزه زیادی در شما ایجاد می‌کند.
مثلا فرض کنید که قصد دارید یک ماشین خوب برای خودتان بخرید ولی با توجه به درآمد و هزینه‌های زندگی، این هدف خیلی دوردست به نظر می‌رسد. در عوض، هدف کوچک‌تری در نظر بگیرید؛ مثلا خریدن یک گوشی جدید. به راحتی می‌توانید با پس‌انداز به این هدف برسید.
انگیزه‌ای که از اهداف کوچک می‌گیرید، شما را برای رسیدن به اهداف بزرگتر یاری می‌کند.
خرج کنید تا ثروتمند شوید
چهارمین راه از راه های افزایش هوش مالی دانش بودجه‌بندی است.
اغلب افرادی که در بحران‌های مالی قرار می‌گیرند، سعی می‌کنند هزینه‌های جاری زندگی را کاهش دهند.
آنها کمتر به رستوران می روند و مسافرت های خارج از کشور را به حداقل می‌رسانند. همچنین بجای افزایش درآمد و جاری کردن منابع جدید در زندگی، کمتر خرج می‌کنند و این روند گردش پول را متوقف می‌کنند.
رابرت کیوساکی می‌گوید: بسیاری از صاحبان کسب و کار در زمان رکود و کاهش درآمد مالی، شروع به کاهش هزینه‌ها می‌کنند و اولین کاری که می‌کنند این است که دست از تبلیغات می‌کشند و همین امر باعث می‌شود منابع جدید به سازمان وارد نشود و بنای ورشکستگی بنا شود.
یکی از نشانه‌های داشتن هوش مالی این است که بدانیم چه موقع خرج کنیم. بودجه‌بندی مناسب راز افراد با هوش مالی بالاست.
قدرت کلمات مثبت
پنجمین راه از راه های افزایش هوش مالی درک قدرت کلمات است.در هر کاری، اگر از جملات مثبت استفاده کنید، به موفقیت نزدیک‌تر می‌شوید. این جملات مثبت در ناخودآگاه شما ثبت می‌شوند و عملکرد ذهنی شما را تغییر می‌دهند.
حفاظت از پول
حقیقتی ساده وجود دارد مبنی بر این که همه می‌خواهند پولتان را از شما بگیرند؛ اما همه‌ی کسانی که پولتان را می‌گیرند، کلاه‌بردار یا قانون‌شکن نیستند.
یکی از بزرگترین شکارچیان مالی پول ما، مالیات‌ها هستند. دولت‌ها به طور قانونی پولمان را از چنگمان در می‌آورند.
چنانچه ضریب هوش مالی شماره ۲ فردی پایین باشد، مالیات‌های بیشتری پرداخت خواهد کرد و هزینه‌های بیشتری بر دوش او خواهد بود.
این ضریب هوش مالی بیان می‌کند تا باید تا حد ممکن سود خالص را افزایش داد. کسی که کسب و کاری دارد و بطور مثال سالیانه 1 میلیارد تومان درآمد بدست می‌آورد ولی 900 میلیون تومان از آن هزینه می‌شود در این ضریب هوش مالی ضعیف است.
فردی که هزینه‌های کمتری می‌پردازد، از ضریب هوش مالی بالاتری برخوردار است.
کسب پول بیشتر
همه‌ی ما از هوش مالی کافی برای کسب پول برخورداریم.
هر قدر درآمد شما بیشتر باشد، ضریب هوش مالی شماره ۱ شما بالاتر است؛ به عبارت دیگر، کسی که سالیانه 1 میلیارد تومان درآمد دارد، نسبت به کسی که در سال 300 میلیون تومان درآمد دارد، از ضریب هوش مالی بالاتری برخوردار است.
چنانچه هر یک از آنها سالیانه 1 میلیارد تومان درآمد داشته باشد، کسی که نسبت به دیگری مالیات کمتری میدهد، همان شخصی است که از ضریب هوش مالی بالاتری برخوردار است. زیرا او با توجه به بهره‌برداری از ضریب هوش مالی شماره ۲، حفاظت از پول، به هدف دستیابی به یکپارچگی مالی نزدیک‌تر است.
همه‌ی ما می‌دانیم که ممکن است کسی ضریب هوش علمی بالایی داشته باشد و در کلاس درس یک نابغه باشد، اما در دنیای واقعی توانایی کسب پول زیاد را نداشته باشد.
دایره لغات مالی خود را افزایش دهید!
5-آخرین مورد که می تواند تاثیر بالایی در افزایش هوش مالی شما داشته باشد میزان کلمات مالی است که در دایره لغات شما وجود دارد. در واقع میزان این دایره لغات مالی رابطه ی مستقیمی با موفقیت شما دارد. بنابراین تلاش کنید که طی سی روز آینده مطالب اقتصادی زیادی بخوانید. برای اینکه از این کار بتوانید نتیجه بهتری بگیرید پیشنهاد می کنم که حتما یک دفتر خوب تهیه کنید و سپس سراغ روزنامه ها و مجلات خوبی از قبیل دنیای اقتصاد و تجارت فردا بروید و با مطالعه آنها کلمات تازه ای راکه معنی آنها را نمی دانید در دفتر خود بنویسید و سعی کنید در این اینترنت کمی راجبه فلسفه آن کلمه تحقیق کنید. با انجام این کار به مرور متوجه خواهید شد که شما اصطلاحاتی را آموخته اید که کمک بسیار زیادی به افزایش دانش مالی شما کرده است. و به مرور تبدیل به فردی خواهید شد که فرصت های ناب کسب سود را با تحلیل ها خوب از خبر های اقتصادی بدست می آورد.
تفاوت دارایی و بدهی را بدانید!
4-نکته مهم دیگر برای افزایش هوش مالی این است که به درستی فرق دارایی و بدهی را بدانید و بتوانید بدهی خوب را از بدهی بد تشخیص دهید. در کتاب هوش مالی خود را افزایش دهید اثر رابرت کیوساکی نوشته شده است که درک این کلمات به شما کمک می کند تا در تصمیم گیری های اقتصادی خود بیشتر به سمت بدهی های خوب و خرید دارایی هایی مانند خانه و زمین رفته و از رفتن به سمت بدهی های بد مانند خرید ماشین و خرید لوازم منزل و هدر دادن سرمایه خود دوری کنید. شما برای اینکه این اصطلاحات را به خوبی بیاموزید باید طی سی روز آینده 25 موردی که طی پنچ سال گذشته بر روی آنها سرمایه گذاری کرده اید از قبیل خانه، ماشین، خرید طلا، سهام، لوازم منزل و غیره را بنویسید و با جستجو در اینترنت و مطالعه کتاب بررسی کنید که آنها جزو دارایی ها محسوب می شدند یا بدهی ها؟ سپس تلاش کنید که در آینده پول های خودتان تا جایی که می توانید صرف خرید دارایی کنید. این یکی از تکنیکهای عالی است که تاثیر فوق العاده ای روی زندگی مالی شما خواهد داشت.
روی مسائلی تمرکز کنید که توانایی تغییرشان را دارید
بسیاری از مسائل، در کنترل ما نیستند. مثلاً اینکه در کجا بلای طبیعی آمده، یا خیلی از مسائل سیاسی که با وجود ناراحت‌کننده بودن، شنیدنشان فایده‌ای برایمان ندارد. باید گوش دادن به اخبار را کم کرده و در عوض آموزش ببینیم.
روی مسائلی تمرکز کنید که توانایی تغییرشان را دارید. مسائلی که در حیطه کنترلتان نیست را رها کنید.
شبکه‌سازی را جدی بگیرید و آموزش ببینید!
یکی از مهم‌ترین روش‌ها برای موفقیت و افزایش هوش مالی این است که شبکه سازی را به‌خوبی یاد بگیرید. با شبکه‌سازی درست؛ این اهرم قدرتمند می‌توانید:
- به گنجینه اطلاعات و ایده‌هایی دست یابید که در طی زمان از منابع مختلف گردآوری شده است
- موقعیت‌های همکاری و شغلی تازه‌ای پیدا کنید
- دریچه‌ای به فرصت‌های تازه‌تر به روی خود باز کنید و با اشخاصی ارتباط بگیرید که فکر کسب‌وکاری روشنی دارند
- توانایی‌های فکری و عقلانی‌تان را در مشاغل گوناگون با ارتباطاتی که در طول زمان با افراد دیگر برقرار کرده‌اید به‌طرز چشمگیری بهبود ببخشید
اطلاعات خود را بروز کنید
کتاب های بسیاری در زمینه هوش مالی Financial-Intelligence در بازار وجود دارد که می تواند در تغییر الگوهای نادرست مالی به ما کمک کند. خواندن کتاب هوش مالی یکی از بهترین اقداماتی است که به ذهن ما را در این زمینه جهت می دهد. باید قبول کنیم دانش به سرعت در حال کامل شدن و تغییر است. از اینرو دانش مالی نیز از این امر مستثنی نبوده و باید به آخرین تغییرات آن توجه نمود.
در کتاب لطفا دایناسور نباشید، چنین آمده است که افراد با هوش مالی معمولی همانند دایناسورها منقرض می شوند و افراد موفق به همزیستی با تغییرات دوران خود می پردازند. زمانی داشتن سواد خواندن و نوشتن برای اداره زندگی کافی بود اما امروزه زندگی آنقدر پیچیدگی دارد که اگر کسی در برقراری ارتباط با دنیای پیرامون خود تعلل کند، دیر یا زود حذف خواهد شد.
سالانه چه میزان از درآمد خود را برای شرکت در دوره های آموزشی بورس، سرمایه گذاری و… می پردازید؟ اگر این رقم صفر است پس باید این عادت پولساز را در خود پدید بیاورید و به یادگیری جذب منابع جدید کنید. در عصر حاضر دنیا از روند تولید و صنعت به سمت خدمات حرکت کرده و فردی را می بینید که با کمترین امکانات مانند یک کامپیوتر و تبلیغ در شبکه های اجتماعی به درآمد پایداری دست میابد.
تولید مازاد بودجه
هنگامی که بتوانید درآمد خود را از هزینه ها بیشتر کنید و بین این دو فاصله زیادی را ایجاد کنید به نحوی که در یک منطقه امن قرار گیرید و بدون دغدغه خرج کنید، مازاد بودجه ایجاد کرده اید. زمانی که درآمد های یک فرد افزایش میابد، به سه طریق می تواند برای مازاد بودجه خود تصمیم بگیرد. در روش اول میتواند وام بگیرد و بدین ترتیب اقساط وام خود ار افزایش دهد. در روش دوم میتواند هزینه های خود را افزایش دهد و مازاد بودجه را خرج کند. در روش سوم هم می تواند مازاد بودجه خود را سرمایه گذاری کند.
عادت های پولساز
وارن بافت یکی از ثروتمند ترین افراد دنیا در یکی از مصاحبه های خود می گوید، روزی همسرم را دیدم که مبلغ 15000 دلار را برای خریدن یک لباس مجلسی پرداخته بود. او می گوید اگر در آن زمان بجای خرید لباس آن پول را برای سرمایه گذاری در اختیار من قرار می داد، سرمایه ای در حدود 800 میلیون دلار داشت.
او ادامه می دهد بزرگترین ترس در آمریکا ترس از تروریسم نیست بلکه ترس از بی پول شدن در دوران بازنشستگی است. بسیاری از افرادی که کارمند هستند و سغل ثابتی را دنبال می کنند، برای رهایی از کسری بودجه و منابع مالی در سالهای بازنشستگی، بجای افزودن به منابع و سرمایه گذاری های خود، آنرا در جایی ذخیره می کنند و سپس به انتظار روزهای پیری می نشینند.
به عقیده کیوساکی با تقویت پول خود می توانید کاری کنید که با استفاده از پول دیگران، پولتان با شدت بیشتری کار کند و اگر بخوبی پول و سرمایه خود را تقویت کرده باشید، می توانید مالیات کمتری پرداخت کنید و امنیت سرمایه خود را از طریق درآمد مولد تقویت کنید.
تمرین:
ابتدا لیستی از عادت های خود در زمینه برخورد با پول و سرمایه تهیه کنید. سپس به اصلاح آن عادات بپردازید. ما در علم ان ال پی باور داریم که ” تکرار کارهای قبلی مساویست با نتایج قبلی و انجام کارهای جدید مساویست با نتایج جدید”
به مدت یک هفته قبل از هرگونه تصمیم گیری مالی از خود بپرسید آیا این عادت و تصمیم می تواند به من کمک کند یا خیر؟ اگر جواب منفی است، به تغییر آن بپردازید.
پدر پولدار یا پدر بی پول؟
اگر به دیدگاه خود در مورد مسائل مالی توجه کنید خواهید دید بسیاری از آنها ناشی از دید والدین ما به چپول شکل گرفته است. اگر آنها پول را وسیله ای برای دوری از خداوند و افتادن در گناه میدانستند، ما نیز حس خوبی به ثروت نخواهیم داشت این دیدگاه بطور ناخواسته به فرزندان ما نیز سرایت پیدا می کند. در اینجا منظور من از پدر پولدار شخصی نیست که ثروت زیادی دارد بلکه فردی را تسیم می کنم که دید مثبتی به پول و تمکن مالی دارد. پدری که از نظر ذهنی ثروتمند است، می تواند به تقویت هوش مالی فرزندان خود بپردازد.
رابرت کیوساکی در کتاب معروف خود ” پدر پولدار پدر بی پول” به این اصول اشاره می کند که اگر دو کودک را در نظر بگیرید که در شرایط کاملا یکسان و در یک مدرسه بزرگ شوند، کودکی که از پدر او به تقویت هوش مالی او پرداخته و تلاش کرده است که از کودکی به استقلال نسبی برسد، موفقیت بیشتری زا تجربه خواهد کرد. اگر پدران ما پولدار نبودند و حتی ذهنیت فرد پولدار را نیز نداشتند، ما شروع به ساختن خانواده ای با هوش مالی بالا کنیم تا در نهایت جامعه و کشوری موفق را بوجود بیاوریم.
سخن پایانی مقاله چگونه هوش مالی خود را افزایش دهیم؟
افزایش هوش مالی میتواند منجر به سطح رفاه بالاتر و رضایت از زندگی بیشتری شود. تلاش کردیم به صورت مختصر و مفید به شما آموزش دهیم که چگونه هوش مالی خود را افزایش دهید.